4 ارديبهشت 1388 / 28 ربيع الثاني 1430 / 24 آوريل 2009

1) 4ارديبهشت ماه سال1319هجري شمسي: نخستين فرستنده راديويي ايران در شهر تهران آغاز به كاركرد. اداره امورراديويي تا سال1321شمسي زيرنظروزارت پست و تلگراف و تلفن بود اما پس ازتأسيس اداره تبليغات و انتشارات تهيه برنامه هاي راديويي دراين مركزمتمركزشد. دربدو تأسيس راديو اين مركزدو فرستنده 2و32كيلوواتي براي موجهاي متوسط و كوتاه داشت و براي پخش برنامه هاي خود ازاستوديويي درمحل اداره بي سيم استفاده كرد. نخستين فرستنده راديويي كشورمان در24ساعت فقط 8 ساعت برنامه پخش مي كرد و اين برنامه ها شامل اخبار، گفتارهاي مذهبي، فرهنگي، جغرافيايي و تاريخي و موسيقي ايراني بود. درحال حاضر8 شبكه راديويي دركشورمان فعالند و با برنامه هاي خود درخدمت مردم اند. گفتني است كه ازسال1379 شمسي جشنواره برنامه هاي راديويي دركشورمان برگزارمي شود. دراين جشنواره كه همه سال درارديبهشت برگزار مي شود ضمن تجليل ازهمكاران راديويي، برگزيدگان برنامه هاي راديويي نيزمعرفي مي شوند.

2) تغيير نام آژانس پارس و الحاق به اداره كل انتشارات و راديو (1319 ش)
پس از آن كه خبرگزاري رسمي ايران با نام آژانس پارس، فعاليت خود را تحت نظارت وزارت امور خارجه در سال 1313 ش آغاز كرد، به صورت دفترخبري فعاليت مي‏نمود. همزمان با تاسيس و آغاز به كار راديو در چهارم ارديبهشت ماه 1319 ش، اين آژانس به خبرگزاري پارس تغيير نام يافت و تحت نظر اداره كل انتشارات و در سطحي وسيع‏تر به انجام وظايف خبرگزاري ادامه داد. خبرگزاري پارس پس از پيروزي انقلاب اسلامي با نام خبرگزاري جمهوري اسلامي به پخش آخرين خبرهاي ايران و جهان و در حوزه‏اي وسيع اشتغال دارد.

3) تأسيس و آغاز به كار راديو (1319ش)
در اين روز براي اولين بار در ايران، اداره راديو تأسيس و از فرستنده راديو تهران، گزارش فعاليت‏هاي داخلي كشور پخش شد. در ابتداي تأسيس راديو، اداره امور آن زير نظر وزارت فرهنگ بود و برنامه‏هاي آن از يك فرستنده، به مدت روزانه پنج ساعت پخش مي‏شد. پنج سال پس از افتتاح راديو تهران، كم‏كم بعضي از شهرستان‏هاي ايران هم با فرستنده‏هاي محلي به پخش برنامه‏هاي محدود پرداختند، تا اين كه به تدريج بر قدرت فرستنده‏ها و مدت پخش برنامه‏ها افزوده شد. در اواخر سال 1319، اين سازمان، اداره كل انتشارات و تبليغات و در 1330 سازمان اداره كل انتشارات و راديو نام گرفت كه در فراهم آوردن اطلاعات، تهيه فيلم‏ها و گرفتن آخرين خبرهاي مهم ايران و جهان فعاليت مي‏كرد. در حال حاضر، شبكه‏هاي سراسري راديو براي اقشار مختلف مردم ايران و شبكه‏هاي محلي در استان‏هاي مختلف كشور، برنامه‏هاي متنوع ارايه مي‏كنند.

4) آغاز عمليات كربلاي 10 در منطقه ماووت در استان سليمانيه عراق (1366 ش)
عمليات كربلاي 10 با رمز مبارك يا صاحب الزمان(عج) در منطقه‏اي به وسعت 350 كيلومتر مربع از چهارم ارديبهشت 1366 به مدت 10 روز با هدف تصرف و تامين ارتفاعات مسلط بر شهر ماووت عراق در استان سليمانيه، پاسخ به شرارت‏هاي دشمن در خليج فارس و عكس‏العمل در برابر بمباران شيميايي مناطق غرب به ويژه كردنشين، در سه مرحله صورت گرفت. نتايج عمليات كربلاي 10 عبارت بودند از: تلفات نيروي انساني دشمن: اسير 210 نفر، كشته و زخمي 2500 تا 3000 نفر، انهدام ده‏ها دستگاه تانك و نفربر و چندين تيپ و گردان دشمن و نيز تصرف 250 كيلومتر مربع از خاك دشمن. اين عمليات در حمايت از مردم مظلوم كردستان عراق كه تحت شديدترين فشارهاي رژيم بعث عراق قرار داشتند و در پي شهيد و مجروح شدن هزاران تن از آنها در اثر بمباران‏هاي پياپي شيميايي رژيم بعث، به انجام رسيد.

5) دستور امام خميني(ره) براي بررسي مجدد قانون اساسي (1368ش)
با گذشت يك دهه از اجراي قانون اساسي مصوب سال 1358، علي‏رغم استحكام و نقاط قوت، مواردي در آن وجود داشت كه عدم اصلاح آنها، اداره كشور را با مشكلات جدي در آينده روبرو مي‏ساخت. از اينرو، تعدادي از نمايندگان مجلس و شوراي عالي قضايي، از محضر امام خميني(ره) خواستار تعيين هيئت بررسي متمم قانون اساسي شدند. حضرت امام نيز طي نامه‏اي به رييس جمهور وقت، ضمن معرفي هيئتي 20 نفره به همراه 5 نفر از نمايندگان مجلس به انتخاب آن هيئت، آنان را مسؤول بررسي و تغيير تعدادي از مواد و اصول قانون اساسي كردند. برخي از موارد مطرح شده براي تغيير عبارت بودند از: رهبري، تمركز در مديريت قوه مجريه و قوه قضاييه، تعيين نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، روشن كردن راه بازنگري قانون اساسي، تعيين جايگاه مناسب براي مجمع تشخيص مصلحت نظام و... . هرچند در اواسط كار، ارتحال حضرت امام روي داد و شورا به طور موقت تعطيل شد؛ ولي در 20 تير 1368 ش، كار شورا به اتمام رسيد و اصلاحات انجام شده جهت تأييد به حضور حضرت آيت‏اللَّه خامنه‏اي رهبر معظم انقلاب ارسال شد. موارد بازنگري شده به دستور مقام معظم رهبري در ششم مرداد همان سال به همه‏پرسي گذاشته شد و مورد تأييد 97/38 درصد شركت كنندگان در انتخابات قرار گرفت.

6) 28ربيع الثاني سال 1336هجري قمري: اديب الممالك فراهاني متخلص به اميري نويسنده و شاعر معروف ايراني بدرود حيات گفت. وي آموختن ادبيات عربي و زبانهاي خارجي را از سنين كودكي آغاز كرد و با استعداد سرشارش بسرعت مدارج تحصيلي را طي نمود. در سال 1316هجري نويسندگي را بطور جدي شروع كرد و در همين ايام ، اداره روزنامه هاي ادب ، مجلس ، عراق عجم، و آفتاب را به عهده گرفت. او ضمن اينگونه فعاليت ها در اداره هاي فرهنگ و عدليه مشغول به كار شد. در جريان انقلاب مشروطه به خيل مجاهدان پيوست و به ياري آنان شتافت. اديب الممالك در سرودن انواع قالبهاي شعري توانايي ويژه اي داشت و به سبك اساتيد قديم را به خوبي رعايت مي كرد. وي از جمله شاعراني بود كه براي نخستين بار مضامين و مفاهيم ميهن دوستي، اجتماعي و سياسي را در اشعارش بيان نمود. گفتني است اهل فن عقيده دارند كه اغلب اشعار اديب الممالك بيانگر زندگي اجتماعي و مبارزات سياسي خود اوست.

7) درگذشت "محيي‏الدين بن عربي" نويسنده، انديشمند و عارف بزرگ اسلام (638 ق)
ابوعبداللّه محيى‏الدين محمدبن علي‏العربي معروف به ابن عربي در 27 رمضان سال 560 ق در اندلس به دنيا آمد. وي از آغاز جواني، داراي دلي تپنده در جستجوي فراسوي جهان مادي بود و روحي تشنه‏ي حقايق غيبي و عواطفي پرهيجان و انديشه‏اي عرفان‏جو داشت. چنان‏كه در اين رهگذر، جوانه‏هاي بينش عرفاني در درونش ايجاد شده و مكاشفاتي برايش دست مي‏داد. او دانشمندي پركار بود كه آثارش را بيش از پانصد رساله و كتاب ذكر كرده‏اند. يكي از آن‏ها، تفسير كبير است كه به تنهايي شامل چندين مجلد است و كتاب معروف فصوصِ الحِكَمِ او، فشرده‏اي از ديدگاه‏ها و انديشه‏هاي عرفاني اوست. ابن‏عربي در 78 سالگي در شام درگذشت و در دامنه‏ي كوه قاسيون در دمشق مدفون گرديد.

8) تولد "شرف جهان قزويني" شاعر خوش قريحه‏ي ايراني در قزوين(912 ق)
ميرزا شرف جهان قزويني در شيراز نزد امير غياث الدين، دانشمند نام آورِ آن زمان، علوم متداول را فرا گرفت و علاوه بر علوم عقلي و نقلي، در ادب، شعر، نگارش، كتابت و موسيقي نيز تبحّر يافت. ميرزا شرف جهان، شاعري توانا به شمار مي‏رفت و از او نسخه‏ي خطي ديوان اشعارش بر جاي مانده است.

9) وفات آيت‏اللَّه "سيد محمدباقر دُرچه‏اي" عالم و فقيه برجسته‏ي شيعه (1342 ق)
سيدمحمد باقر دُرچه‏اي از علما و فقهاي برجسته‏ي شيعه، در دُرچه يكي از روستاهاي اصفهان به دنيا آمد. وي پس از تحصيل در اصفهان راهي نجف اشرف شد و از بزرگاني چون ميرزا محمد حسن شيرازي، ميرزا حبيب اللَّه رشتي و حاج حسن كوه كمره‏اي استفاده كرد و به مقام اجتهاد رسيد. پس از مراجعت به اصفهان به تدريس فقه و اصول پرداخت. از آثار ايشان دوره‏ي فقه و اصول در 16 جلد است و آيت‏اللَّه بروجردي و استاد جلال‏الدين همايي از شاگردان اويند. اين عالم بزرگ در تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شده است.

10) رحلت عالم بزرگ شيعه و مؤلف كبير علامه شيخ عبدالحسين اميني (1390 ق)
علامه شيخ عبدالحسين اميني در سال 1320 ق در تبريز به دنيا آمد. وي علوم ابتدايى و متوسطه را نزد پدر تحصيل كرد. سپس جهت ادامه‏ي دروس خود راهي نجف اشرف گرديد و در درس آيات عظام فيروزآبادي و سيدابوتراب خوانساري شركت كرد. علامه اميني در اولين تاليف خويش، كتاب شهداء الفضيله را نگاشت و مورد توجه و تاييد علماي بزرگ قرار گرفت. اين عالم بزرگوار سپس كتاب عظيم "الغدير" را تاليف كرد و آن را به جهان بشري تقديم نمود. علامه اميني با تأليف كتاب الغدير خاطرات عصر نبوي را تجديد كرد و با اين اثر كه با سختي‏هاي فراوان و خون دل نگاشت، درصدد احياء سيره‏ي نبوي و علوي بود. سرانجام اين رادمرد علم و عمل در هفتاد سالگي به ديدار محبوب شتافت و در نجف اشرف به خاك سپرده شد.

11) 24آوريل سال1915ميلادي: سياست براندازي ارامنه درتركيه قتل عام بيش ازيك ميليون و پانصد هزارتن ازارامنه اين كشوررا درپي داشت. ازآن زمان بسياري ازارامنه تركيه همچون آوارگان به زندگي ادامه مي دهند و شمارزيادي ازآنان مجبور به ترك وطن خود شده اند و به كشورهاي ديگرمهاجرت كرده اند.

12) 24آوريل سال1916ميلادي: قتل عام خونين مردم ايرلند درراه كسب آزادي و استقلال ازدولت انگلستان آغازشد. اين قيام را نهضت استقلال طلب شين فِين شروع كرد و با طرح پيشنهادي انگليس مبني برتشكيل دو پارلمان درايرلند شمالي و ايرلند جنوبي مخالفت كرد. سرانجام درسال1922ميلادي كشورآزاد ايرلند اعلام موجوديت كرد.

13) 24آوريل سال1927ميلادي: «واكسن " ب . ث . ژ" » با تلاش دو تن ازپزشكان محقق فرانسوي كشف شد. اين واكسن به منظورپيشگيري ازابتلا به بيماري سل به انسان تزريق مي شود.

14) آغاز سفر تاريخي "ماركو پولو" جهانگرد معروف ايتاليايي به آسيا (1271م)
در اواسط قرن سيزدهم ميلادي، دو برادر ونيزي كه از خانواده ايتاليايى "پولو" بودند و در اروپا به بازرگاني اشتغال داشتند، در يكي از سفرهاي تجاري خود درجنوب روسيه، به سبب وقوع جنگي در منطقه، راه بازگشت خود را مسدود يافتند و ناگزير راه سرزمين‏هاي مجهول آسياي ميانه و شرقي را پيش گرفتند. در آن زمان، چين، مغولستان، تركستان شرقي و ايران در تصرف جانشينان چنگيزخان مغول بود. پس از بازگشت برادران پولو به اروپا، ماركو پولو در 24 آوريل 1271م به اتفاق پدرش راهي چين شد و مدتي در اين سرزمين و جزاير جنوب شرقي آسيا به سياحت پرداخت. او پس از سفر بيست و چند ساله و مراجعت به وطن در دهم اكتبر 1291م، سفرنامه‏اي به نام عجايب در زمينه ويژگي‏هاي جغرافيايى چين، تركستان، مغولستان و بخشي از آسياي جنوب شرقي به رشته تحرير در آورد. وي در اين كتاب از رايج بودن پول كاغذي در چين، وجود فاضلاب، پل‏هاي بلند، آتش‏نشاني و پست و... سخن گفته است. اين نكات براي اروپاييان نيمه وحشي و نادان قرن سيزدهم ميلادي باوركردني نبود. از اين رو ونيزيان، مردان خانواده پولو را مورد تمسخر قرار مي‏دادند و آنها را دروغ‏زن و گزافه‏گو مي‏خواندند. قبل از مرگ ماركو پولو، يارانش از او خواستند تا مطالب دروغ سفرنامه‏اش را معلوم كند. ولي او جواب داد كه همه مطالب درست است و سرزمين چينْ عجايبي بيش از اين دارد. با اين همه، سفرنامه ماركو پولو تا مدت‏ها كتابي پردروغ شمرده مي‏شد تا اينكه گسترش جهانگردي، صحت گفته‏هاي وي را ثابت كرد.

15) قتل عام ارامنه آسياي صغير توسط امپراتوري عثماني و روز شهداي ارامنه (1915م)
مسئله ارامنه از ديرباز يكي از موارد اختلاف ميان امپراتوري عثماني و دولت‏هاي اروپايى به شمار مي‏رفت. بعد از پايان جنگ روسيه و عثماني در اواخر قرن نوزدهم، طرفين تعهداتي را امضا نمودند كه بر اساس آن تأمين امنيت و انجام اصلاحات در ايالات ارمني‏نشين، توسط عثماني صورت گيرد. اما پس از چندي ارامنه با تشكل انجمن هونْ‏چاك، فعاليت فرهنگي و سپس با تأسيس انجمن داشْ‏ناك، آموزش و مبارزه نظامي را آغاز كردند. همين زمان بود كه جمع كثيري از ارامنه در سال 1896م به دست دولت عثماني قتل عام شدند. در ميانه جنگ جهاني اول، بار ديگر اين مسئله تكرار شد. ماجرا اينگونه بود كه در آوريل 1915م ارامنه به حمايت از تجاوزات روس‏ها متهم شدند. از اين رو جنگ داخلي از سر گرفته شد. در 20 آوريل اين سال، ارامنه، شهر "وان" را به تصرف خود درآوردند و حدود يك ماه آن را در اختيار و كنترل خود داشتند. در جريان اين درگيري‏ها چندين هزار تن از ارامنه كشته شدند. از اين رو، روز 24 آوريل 1915م به نام روز شهداي ارامنه ناميده شد كه در اين روز ياد مقتولين ارمني را گرامي مي‏دارند.

16) آغاز اعتراض مردم ايرلند عليه انگلستان (1916م)
در 24 آوريل 1916م اعتراض گسترده مردم ايرلند براي كسب آزادي از دولت انگلستان پس از جاي‏گزيني ارتش جمهوري‏خواه شين فين، به جاي نهضت خودمختاري آغاز شد كه جنگ‏هاي شديد فرقه‏اي ميان پروتستان‏ها و كاتوليك‏ها را در پي داشت. شين فين با طرح پيشنهادي دولت انگليس مبني بر تشكيل دو پارلمان در ايرلند جنوبي و شمالي مخالفت مي‏كرد، اما سرانجام در نتيجه مذاكرات نخست‏وزير وقت انگلستان و رهبران اين جنبش، كشور آزاد ايرلند كه امروزه ايرلند جنوبي خوانده مي‏شود، در ششم دسامبر 1921م اعلام موجوديت كرد و ايرلند شمالي به مبارزه خود براي استقلال از انگليس ادامه داد. (ر.ك: 6 دسامبر)

17) پرتاب نخستين ماهواره مخابراتي شوروي براي استفاده برنامه‏هاي تلويزيوني (1965م)

18) تشكيل دولت موقت افغانستان به رياست "صبغت اللَّه مُجددّي" (1992م)
با فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، دولت مركزي افغانستان از دريافت كمك محروم شد و ژنرال نجيب‏اللَّه در 15 آوريل 1992م از حكومت بركنار گرديد و به دفتر سازمان ملل متحد در كابل پناه برد. جانشينان نجيب‏اللَّه كه چهار تن از معاونانش بودند، آمادگي خود را براي مذاكره و يافتن راه حل معضل افغانستان اعلام داشتند. در اين زمان درگيري‏هايى بين گروه‏هاي افغان صورت گرفت و كار به نبرد و بمباران كابل كشيده شد. در نهايت، با ائتلاف گروه‏هاي مسلمانِ ميانه‏رو، با راي شوراي موقت رهبري افغانستان، دولتي به سرپرستي صبغت اللَّه مجددي در كابل تشكيل شد. دولت موقت افغانستان در مه 1992م انحلال حزب كمونيست وطن را اعلام داشت و به دنبال آن، قوانين و مقررات اسلامي را به ويژه درباره ممنوعيت نوشيدن مشروبات الكلي و پوشش زنان به مورد اجرا گذارد. پس از چندي، گروه‏هاي افغان خواستار برگزاري انتخابات و كناره‏گيري نظاميان از قدرت شدند. چند روز پس از اين توافق، صبغت اللَّه مجددي كه به طور معجزه‏آسا از يك سوء قصد جان به در برده بود، از رياست جمهوري استعفا داد و بدين‏سان، اميد به صلح از ميان رفت و شهر كابل و ديگر نواحي كشور، دستخوش آشوب و صحنه زد و خورد ميان گروه‏هاي مختلف گرديد. اين آشوب‏ها در ساليان بعد با ظهور طالبان ادامه يافت و خسارات فراواني به كشور و مردم وارد آورد.

/س