بنا به دليل زياد ، در طي فعاليتهاي ورزشي ممکن است آسيبهايي رخ دهد .هر قدر شرايط جسمانيب ورزشکار مساعد باشد ، باز هم امکآن بروز صدمه در طي اين فعاليتهاست .اين صدمات در نتيجه تصادف ورزشکاران با يکديگر ، با کف سالن ، باسطح زمين ويا با تجهيزات ورزشي ايجاد مي شود .از دست دادن موقت کنترل بدن ممکن است سبب آسيبهايي شود که شدت اين آسيبهااز مقياس جزئي تا شديد متغير است .هرچند که اغلب آنهاجزئي هستند .
بسياري از صدمات ورزشي قابل پيشگيري هستند ، ولي چنآنچه تدابيري براي پيشگيري نينديشيم ، وقوع صدمات ورزشي و فوريتهاي واقعي رو به افزايش مي گذارند . به عنوآن مثال ممکن ورزشکاري از قبل در شرايطي قرار گيرد از نامناسب بودن آن آگاهي نداشته باشد و همين وضعيت خاص موجب آسيب وي شود ، يا ورزشکار ديگري که دچار صدمه شده، ممکن است قبلا از برگشتن به بازي به نحوي مناسب و کامل نوتواني نشده باشد و در نتيجه مرتباً به پيچ خوردگيها و کشيدگيها ي جديدي مبتلا شود و آسيب ببيند .
همچنين احتمال دارد که ورزشکار مهارتهاي لازم را براي شرکت در مسابقات نياموخته ودر طي تمرينات پيش از فصل شرايط جسماني کسب نکرده باشد ، يا در طي فصل ورزشي در کسب آمادگي جسماني خود کوتاهي کندو در نتيجه پيش از ساير افراد دچار آسيب شود .

الف) وظايف و مسئوليتهاي مربي

وظيفه مربي در آنجام مراقبتهاي اوليه براي ورزشکاراني که آسيب ديده و يا دچار بيماري ناگهانيشده آند ( بسته به وسعت سازمآني که مربي در آن خدمت مي کند)تا حدود زيادي تغيير خواهد کرد . در بسياري از موارد پزشکيار در صحنه حادثه حاضر نيست ودر نتيجه مراقبت از ورزشکار احيا ناً به عهده شما گذارده مي شود .وبه عنوآن يک مربي احتمالاً مسئو ليت نهايي مراقبت از ورزشکار به گردن شماست .
مطمئن شويد که همه ورزشکاران معاينه بدني پيش فصل را آنجام داده آند . اين کار تعداد فوريتهايي را که با آن مواجه خواهيد شد ، کاهش مي دهد . اين روش افرادي را که مشکلات پزشکي يا جسماني دارند، از ورزش معاف مي کند.
ازورزشکاران بخواهيد با توجه به سطحي که تصميم دارنددر فعاليتهاي ورزشي شرکت کنند ، آمادگي مناسبي کسب کنند . اگر آنها آمادگي جسماني مناسبي داشته باشند از صدمات ناشي و شدت آنها کاسته مي شود . وضعيت سلامت عمومي و آمادگي جسماني ورزشکاران را بسنجيد .
تجهيزات لازم را با کيفيت عالي تهيه کنيد. در کنار آن لوازم ايمني کافي را هم فراهم آورده و مطمئن شويد که استفاده از آنها از لحاظ ايمني مشکلي بوجود نمي آورد .آنچه را که لازم است تهيه کنيد نه آنچه را که رسم و سنت است .اطمينان حاصل کنيد که کليه تجهيزات از نظر اندازه مناسب اند .
اطمينان حاصل کنيد که کليه تجهيزات و وسايل تمرين ، بدنسازي ، بازي و نو توآني ، ايمني لازم را دارا هستند.
از شرايط نامساعد محيطي بپرهيزيد، اگر چه اين امر منجر به تغيير زمآن اجراي تمرين يا مسابغه يا حتي لغو آن شود .
ورزشکاران را در امور ايمني ،پرهيز از آسيب ديدگي و استفاده و مراقبت از لوازم ايمني راهنمايي کنيد مهارتهايي را که ورزشکاران براي شرکت در سطح خاصي از رقابتها نياز دارند ، در آنها پرورش دهيد .
اصول مراقبت از آسيب ومهارتهاي پيشگيرآنه را تا حد لازم به دست آوريد و همچنين چگونگي استفاده از اين مهارتها ، براي کاهش صدمات و حوادث معين را ياد بگيريد . طرحي را جهت ارائه مراقبتهاي فوري تدارک و اجرا کنيد .
مجموعه مناسبي از لوازم مربوط به مراقبتهاي فوري جهت زمين بازي را که در آن آب ، يخ و جعبه کمکهاي اوليه (شامل تمامي وسايل لازم جهت ارائه مراقبتهاي اوليه )وجود داشته باشد تهيه کنيد .
احتياج ورزشکاران را تشخيص دهيد و و قتي لازم است آنهارا از بازي محروم کنيد برنامه هاي نوتوآني را با همکاري پزشکآن توسعه دهيد .
هنگامي که ورزشکاري در حين بازي دچار آسيب يا بيماري ناگهانيشد ، ارزيابيهاي مناسب را در همآن ميدآن بازي به عمل آوريد .
با توجه به سطح آموزشي که فرا گرفته ايد مراقبتهاي فوري اوليه براي ورزشکار مصدوم آنجام دهيد .
جهت اطمينان از فعاليتهاي آنجام شده در موارد فوريتي با بخش «خ.ا.پ» « خدمات اضطراري پزشکي » تماس بگيريد . در ناحيه شما ، اين بخش ممکن است آتش نشآني ، گروه نجات يا سرويس بيمارستآن سيار يا ( اورژآنس) باشد .

ب) پيشگيري از صدمات ورزشي

هرجاکه فعاليت شديد بدني وجود دارد ، همواره احتمال بروز آسيب نيز هست ولي عموماً اين صدمات کوچک هستند و به کوفتگيها و خراشيدگيهاي کوچک ، کشيدگيهاي جزئي عضلآني و پيچ خوردگيها محدود مي شوند با استفاده ماهرآنه از کمکهاي اوليه اصولي ، استراحت و تمرينات نوتوتني اساسي ، مي توآن به سادگي آن را درمآن کرد . هدف از اقدامات پيشگيرآنه آن است که ميزآن بروز صدمات جزئي را کاهش دهيم و صدمات جدي تري را به کلي حذف کنيم .

اصول پيشگيري

يک برنامه خوب پيشگيري از صدمات ورزشي شامل موارد زير است :
- حمايت طبي
- رفتار ورزشگار
- محيط ايمن
- تجهيزات محافظت کننده
- آمادگي جسماني
1- حمايت طبيب:
کليه ورزشکاران ، بدون در نظر گرفتن سن و وضع سلامتي شآن در گذشته ، احتياج به معاينه پيش از فصل دارند . گرچه امکآن دارد که در برخي از موارد صلاحيت شرکت در مسابقات را از ورزشکاري سلب کنند ، ولي هدف عمده آن تشخيص مشکلات بالقوه اي است که بايد مورد توجه پزشک ، ورزشکار والدين يا سرپرست و يا مربيآن ورزش قرار گيرد . بسياري از اين مشکلات از ورزشکار سلب صلاحيت نخاهد کرد . اما اگر نشود نتيجه مطلوبي بدست آورد در روند جاري اصلاً از آنجام هر گونه آزمون آزمايشگاهي در معاينات پيش از فصل اجتناب مي کنند . ولي بها توجه به خط و مشي محلي ، ممکن است آنجام اين آزمايشها لازم باشد .
مربي ورزش از کليه مشکلاتي که احتياج به توجه خاصي دا رند يا نيازمند مراقبت فوري آند ، کتباً اطلاع پيدا مي کنند . اين تذکرات بايد هميشه در پرونده ورزشکار حفظ شود .
2-m  رفتار ورزشکار
وظيفه مربي است که رفتار ورزشکاررا در جهت پيشگيري از آسيب ، بهبود بخشد و اين کار مستلزم اين است که آنها بدآنند در پشگيري از بروز آسيب جدي هستيد . شما بايد توضيح دهيد که چه نوع صدماتي در ورزش معمول هستندوچه اقدامات پيشگيرآنه اي مي توآند وقوع آنها را کاهش دهد .سپس لازم است ورزشکاران را از آسيبهاي احتمالي جدي تري و قدمهايي که جهت پيشگيري از آنها برداشته ايد آگاه کنيد .همچنين بايد تأ ييد کنيد که موفقيت تمامي اين اقدامات پيشگيرآنه به همکاري ورزشکاران بستگي دارد پيشگيري عملي نخواهد بود ، مگر آنکه ورزشکاران باور کنند که اقدامات پيشگيرانه هم بخشي از ورزش است و انجام آن مستلزم همکاري آنهاست.
بايد به ورزشکاران آموخت که مواظب سلامت ديگران و خود باشند . مثلاً (امتياز ) به حرکت در آوردن يک چوگان با اين (وظيفه )همراه است که مطمئن شويم انجام اين کار از لحاظ ايمني ايرادي ندارد و (امتياز ) عضويت در تيم بيسبال با اين (وظيفه) همراه است که مراقبت چوبهايي که به حرکت در مي آو توپهايي که با چوب زده يا به پرتاب مي شوند ،باشيم.بايد به ورزشکاران بگوييد که چنانچه مي خواهند در مسابقات ورزشي مهم شرکت کنند ، بايد در طول تمرين و مسابقه تا حد ممکن هوشيار و مواظب باشند .
3-محيط ايمن :
اين وظيفه مربي است که مطمئن شود تمام زمينهاي بازي ، استخرها و تجهيزات ورزشي جهت تمرين و مسابقه ايمن هستند. اين اصل ، هم در داخل بازي داخل سالن وهم در بازي خارج سالن بايد رعايت شود به عنوان مثال کليه تجهيزاتي که در کنار زمين بازي هستند ،بايد به اندازهکافي از خطوط دور زمين فاصله داشته باشندکه احتمال برخورد ورزشکاران با آنها از بين برود تجهيزات نصب شده بر ديوار بايد لفافه بندي شوند و کليه چراغهاي روشنايي داراي حفاط باشند تا در صورت شکستن حباب هر يک از آنها ، خورده شيشه روي سر شرکت کنندگان مسابقه نريزد. کليه تجهيزات بايذ عاري از هرگونه آشغال و به امدازهاي تميز باشند که با استاندارد هاي اصول بهسازي بهداشتي مطابقت کنند.اين تجهيزات بايد از مصالح مناسبي ساخته شوند و استحکام کافي داشته باشند زمين بازي که چمنهاي آن کوتاه نشده باشد و يا حفره هاي پر نشده داشته باشد ، يک سطح ايمن به حساب نمي آيد ورزشکاران نبايد از خطوط مسابقه اي که احتياج به تعميرات داند ، استفاده کنند و رعايت اين اصول در ورزشگاه ، رخکن ، اتاق تعليم ، دوش ، دستشويي و استخر کثيف ويا کم نور لازم است .
کليه تجهيزات و اسبابهاي مورد استفاده بايد کيفيت مطلوبي داشته باشند به خوبي تعمير و قبل از استفاده به نحو مناسبي تميز شده باشند کليه تجهيزات و اسبابهارا برسي کنيد و هر قطعه اي را که در برسي مناسب تشخيص نداده ايد ، فوراً حذف يا از رده خارج کنيد .
در انجام اين کار غفلت نکنيد ، زيرا ممکن است زماني که شما از آن محل دور هستيد ورزشکاري از آن وسيله استفاده مند . همچنين مربي مسئوليت قرار گرفتن ورزشکاران در برابر گرماي بيش از حد ، سرما ، آفتاب ، دود غليظ ، آلودگي هوا و شرايط ناگوار محيطي است .
4- تجهيزات محافظت کننده
زماني که خطراتي را بکلي نمي توان رفع کرد ، تجهيزات حفاظتي براي کاهش احتمال وقوع و و کاهش شدت صدمه مورد نيازند . در صورت پايين بودن کيفيت نامناسب بودن اندازهويا خراب بودن وسيله حفاظتي ، مورد استفاده آن به ميزان زيادي کاهش مي يابد . حتي اگر شما مدير نگهداري تجهيزات را هم داشته باشيد ، بازهم مسئوليت نهايي درمورد کيفيت تجهيزات بر عهده شماست .
شما مي توانيد با خريد تجهيزات محافظ از فروشندگان مجاز ، بسياري از مشکلات مربوط به تجهيزات مربوط را رفع کنيد . قبل از تصميم در مورد نياز هاي خود با نمايندگيهاي توليد کننده هاي مختلف مشورت کنيد . در اين مورد از يک مربي با تجربه ، مدير ورزشي ، پزشک يار يا پزشک تيم کمک بگيريد. پيش از سفارش و دريافت تجهيزات ، اندازهبدن ، توانايي و ميزان مهارت هريک از ورزشکاران را در نظر بگيريد .
در برخي از ورزشهاي خواص ، بعضي از ورزشکاران در استفاده کردن از کليه تجهيزات محافظت کننده اکراه دارند. مثلاً در حاکي روي يخ مربياني هستند که عقيده دارند ، پوشش حفاظت کننده سر ، يک قطعه اختياري است . تصديق اين نظرات مشکل است . زيرا تجربه نشان داده که چنين حفاظتي ، خصوصاً در کودکان ورزشکار ، اهميت خاصي دارد . مثال ديگر در لاکراس زنان ديده مي شود که بعضي از مربيان مي گويند قوانين حاکم بر بازي نياز به محافظت از صورت و پوشش سر را برطرف مي کند .
واضح است که قوانين هرگز نمي توانند يک توپ سرگردان را از برخورد به سر يا صورت ورزشکار باز دارند و يااز صدمه چوب يک ورزشکار بي انظباط پيشگيري کنند/ براي تصميم گيري از مورد لزوم يا عدم لزوم وسايل حفاظت کننده ، به جاي سنتها ، منطق و استدلالرا بکار ببرند . در هر موردي که شانس وقوع صدمه وجود دارد ، اگر وسيله محافظ کننده ساخته شده است از آن استفاده کنيد .
متأسفانه گاهي اوقات تجهيزات حفاظتي مناسب در دسترس قرار دارند ، اما بکار گرفته نمي شوند. شما بايد در مورد اين لوازم و فوايد آن با ورزشکارانتان گفتگو کنيد . اطمينان حاصل کنيد که اهميت هر قطعه لولزم محافظت کننده را مرور کرده ، علت آنرا که چرا بايد از لحاظ اندازهکاملاً مناسب بوده و به طرز صحيحي بکار رود را شرح دهيد . به ورزشکاران نشان دهيد که چگونه از اين لوازم استفاده و مراقبت کنند و چگونه نقص وفرسودگي آنها را پس از هر بار استفاده به سرعت رفع کنند .

کفشهاي ورزشي

بايد ورزشکاران را متقاعد کنيد که کفشهاي ورزشي بايد بر اساس دلايل درست و منطقي انتخاب شوند نه بر اساس مد روز يا سليقه ستارگان سينما .
نکات اساسي و مهم را در مورد انتخاب کفش به آنها بگوييد و تأ کيد کنيد که تا حد استطاعت کفشهاي با کيفيت عالي تر خريداري کند .در طي فعاليتهاي ورزشي ( خصوصاً در مواردي که پاهاي ورزشکار هنوز در حال رشد) پاها در مقابل فشار ي که بر آنها وارد مي شود به حمايتي بيشتراز مقداراندکي که کفشهاي ارزان قيمت ارائه مي دهند ، نياز دارند
ورزشکارانتان بايد بدانند که استفاده از نوع صحيح کفش ، به اندازهمناسب صدمات را به حداقل مي رساند .
مثلاً در فوتبال در هنگامي که به جاي کفش ميخدار معمولي از کفش فوتبال استفاده مي شود، صدمات مچ پا و زانو به ميزان قابل توجهي کاهش مي يابد. در بسکتبال کفشهاي ساق بلند ، از مچ پا(خصوصاً در صورتي که مچ پا استواري لازم را نداشته باشد )حمايت اضافي بعمل مي آورد .کفشهاي بسکتبال در ورزشهاي راکتي بايد در ناحيه انگشتان تقويت شده باشند .اين کار حمايت و حفاظت بيشتري براي پا تأمين و عمر کفش را طولانيتر مي کند بيسبال بازان جوان بايد از کفشهاي تنيس ،کفش دو وميداني ، کفش فوتبال ، کفش ويژه زمينهاي چمن يا کفش ميخدار استفاده کنند.تمتم اين کفشها احتمال گير کردن پا يا( ميخکوب شدن) بيسبال باز را در هنگام سر خوردن کاهش مي دهد. ورزشکارانتان را راهنمايي کنيد که در هنگام انتخاب کفش ، نکات زير را در نظر بگيرند :
- ميزان راحتي و حمايتي که پاشنه پوش فراهم مي آورد
- تناسب و استحکام قوس محافظ ضخامت و انحناپزيري تخت کفش ، خصوصاً در قسمت قدامي پا
- تختهاي سفت تر براي استفاده بر روي سطوح سخت
- پاشنه هاي تراز ، به نحوي که وقتي که روي ميز مسطحي قرار داده شوند ، کفش به داخل يا خارج کج نشود .

لوازم محافظت کننده – نيازهاي اوليه

1) بدمينتون : کفش ورزشهاي ميداني
2) بيسبال – سافتبال :دستکش بيسبال ، کلاه ايمني به همراه محافظ گوش ، جوراب ساق بلند ، کفشهاي بيسبال يا فوتبال با ميخهاي مناسب در سطح مهارت ورزشکار ، شلوار بلند ،بيضه بند براي
ورزشکاران مرد ، براي دروازباني : سينه بند ، ساق بند ، ماسک صورت همراه محافظ گردن (گلو) بيضه بند جامي شکل براي ورزشکاران مرد
3) بستکبال :کفش ساق بلند بسکتبال ، زانو بند حفاظ دهاني ، عينک محافظ بيضه بند براي ورزشکاران مرد
4) هاکي روي چمن:ساق بند، جوراب ساق کوتاه ، حفاظ دهان ، براي دروازبان : کلاه ايمني ، ماسک صورت ، دستکش بالشتک دار ،ساق بند ، کيکرز
5) فوتبال آمريکايي :کفش فوتبال ، زانوبند حفاظ لگن ، حفاظ ران ، شانه بند، کلاه ايمني ، ماسک صورت ، حفاظ دهان جوراب ساق کوتاه وزير پيراهن تنگ و چسبان بيضه بند براي ورزشکاران مرد
6) ژيمناستيک :کفش راحتي ژيمناستيک ، محافظ دست ، حفاظ لگن ( در موارد مناسب)
7) هندبال:کفش ورزشهاي ميداني ، محافظ چشمي ، دستکش بالشتک دار
8) دو نرم – دو :جوراب ساق کوتاه ، کفش تمرين
9) اسکيت :جوراب ساق کوتاه سفت ، زانوبند حفاظ آرنج ، کلاه ايمني ، دستکش
10) فوتبال:کفش فوتبال ، ساق بند ، جوراب ساق کوتاه ، بيضهبند براي مردان ، براي دروازبان دستکش
11) شنا:عينک ايمني
12) تنيس – راکت بال :کفش ورزشهاي ميداني ، محافظ چشمي دستکش ،
13) واليبال:کفشهاي ورزش هاي ميداني ، زانو بند ، زير پيراهن کشباف آستين بلند ، بيضه بند براي مردان ،
14) کشتي:کفش کشتي ، زانوبند ، حفاظ آرنج ، پوشش سر ، حفاظ دهاند، بيضه بند براي مردان
5( آمادگي جسماني
هنگامي که آماذگي جسماني يک ورزشکار کم مي گردد ، خطر بروز آسيب به شدت افزايش مي يابد، جز در مواردي که ورزشکار از توانايي تحمل (هم از لحاظ عضلاني هم از لحاظ قلب و تنفس ) و انعطاف بدني برخوردار باشد . فشارهاي وارد بر بدن در حين شرکت رد ورزش ممکن است منجر به آسيب ديدگي شود . مربي بايد بر اهميت آمادگي جسماني و کاربرد آن در ورزش و پشگيري از آسيب ديدگي تأکيد داشته باشد .
برخي از ورزشکاران در مقابل برنامه هاي بدن سازي مقاومت مي کنند و به جاي آن خواستار تمرکز بيشتر برامر توسعه مهارتها هستند.اين ورزش کاران احتياج به توجه خواصي دارند تا به ارزش آمادگي صحيح جسماني پي ببرند . برنامه هاي ايجاد آمادگي جسماني شامل تمرينهاي خواصي است که براي ايجاد آمادگي در پيش فصل فصل ورزشي يافصل تعطيلي بازيها طراحي شده اند .
در مورد کودکان نا بالغ بايد گفت از آموزشهايي که ايجاد مهارت مي کنند فايده بيشتري خواهند برد ورزشکاران در تعطيلات آخر هفته بيشتر مواقع نياز به تمرينهايي جهت بهبود قدرت ، انعطاف پذيري و تحمل قلبي تنفسي دارند .

گرم کردن بدن

مجموعه اي از تمرينات است که پيش ازانجام فعاليت ورزشي انجام مي شود يک برنامه نمونه بايد حدود 5 تا 15 دقيقه طول بکشد و ظمناً آهسته انجام گردد دفعات حرکت هر حرکت به آمادگي جسماني ورزشکارو ورزش خواصي که مي خواهند انجام دهند ، بستگي دارد . در نتيجه گرم کردن بدن کشيدگي عضلاني در نتيجه بهبود گردش خون عضلات عمقي کاهش مي يابد و قدرت انعطاف پذيري در نتيجه گردش و انبساط استاتيک بيشتر مي گردد بسياري از ورزشکاران متوجه مي شوند که گرم کردن بدن ، به کاهش فشار عاطفي کمک مي کند و با ايجاد عزم و اراده موجب بهتر شدن کيفيت اراده مي شود .
امروزه اين تمرينهاي عمومي گرم کردن بدن بيشتر برروي کشش و انبساط عضلاني متمرکز است. ولي در کذشته ترجيحاً بر تمرينهاي سبک نرمشي (سوئدي )تکيه داشت .
در بسياري از رشته هاي ورزشي ، برنامه گرم کردن بدن معمولاً حدود 15 دقيقه طول مي کشد و شامل موارد زير است :
- دويدن نرم در جا ، دوي نرم و يا دويدن نرم به مدت حداقل 5 دقيقه
- تمرين کشش عضلات پشت ( در کليه ورزشهايي که احتمال دارد مشکلاتي که در ناحيه کمر به وجود آورند ، مفيد است. )
-تمرين کشش عضلات تنه (معمولاً در همه ورزشها توصيه مي گردد)
- تمرين کشش شانه ( معمولاً در دوندگان دو با مانع ،دو سرعت و دو با مسافت طولاني لازم نيست.)
-تمرين پرتاب بازوها ( معمولاً در دوچرخه سواران يا دوندگان استقامتي لازم نيست . بايد به آهستگي انجام شود، به طوري که عضلات کسيده شوند ولي پارگي در آنها بوجود نيامده).
- دراز نشت ناقص ( در کليه ورز شهاي که احتمال ايجاد صدمه در ناحيه کمر وجود دارد ، مفيد است)
- تمرين کشش عضلات کشاله ران( معمولاً درتمامي ورزشها توصيه مي شود)
- تمرين کشش عضلات سريني ( معمولاً درتمامي ورزشها توصيه مي شود)
-تمرين کشش زرد پي زانو ( معمولاً درتمامي ورزشها توصيه مي شود)
-تمرين کشش عظله چهار سراني ( معمولاً درتمامي ورزشها توصيه مي شود)
- تمرين کشش عظلات پشت ساق پا ( معمولاً درتمامي ورزشها توصيه مي شود)

خونريزي شوک

مربيان ورزش به احتمال زيادتنها با موارد اندکي از صدمات مهلک روبه رو مي شوند .ولي هر گاه چنين اتفاقي بيافتد، غالباً خونريزي و پيشرفت شوک را نيز به همراه خواهد ذاشت . بسياري از صدمات خفيف يا متوسط در صورتي که به درستي مورد معالجه يا مراقبت نگيرد با سرعت روبه وخامت خواهد رفت .نکته اساسي آن اين است که شما وظيفه خود را در قبال هر يک از اين دو فوريت بدانيد.

مهار خون ريزي

خون در خلال گردش خود در بدن ، اکسيژن و مواد غذايي را به بافتهاي بدن مي رساند و در تنظيم دماي بدن نيز همکاري مي کند . همچنين جريان خون ، دي اکسيد کزبن و ساير فضولاتي را که بايد دفع شوند از بدن جمع آوري و حمل و نقل مي کند . همچنين هرمونها وسايرمواد شيميايي کليدي را از يک نقطه بدن به نقطه ديگر حمل مي کند. از دست دادن مقدار قابل توجهي خون مي تواند به سرعت اين اعمال اساسي را قطع کرده يا از کفايت آنها بکاهد . خون در مسير سه نوع رگ در بدن به گردش در مي آيد.
خوني که قلب را ترک مي کند، وارد سرخرگها يا شريانها مي شود فشار خون در اين رگها خيلي بيشتر از فشاز خون در دونوع رگ ديگر است . بازگشت خون به قلب ازطريق سياه رگها (وريدها ) است . فشار خون در اين رگها به ميزان قابل توجهي کمتر از سرخ رگهاست . بين سرخ رگها و سياه رگها ، مويرگها قرار مي گيرد تبادل خون و بافتها در اين ناحيه اتفاق مي افتد . خون از ميان مويرگها بايک جريان ملايم و مداوم حرکت مي کند اين فرآيندرا اصلاً خون رساني مي نامندکه براي بقاي انسان امري ضروري است . از دست دادن خون در مقادير زياد به هر دليل ، مي تواند موجب عدم کفايت خون رساني شود . بنابراين بايدمهار خون ريزي را اولين اولويت در نظر گرفت .

دسته بندي خون ريزيها

دسته بندي کردن خون ريزيها ، برحسب نوع رگي که خون ريزي از آن انجام گرفته است يا براساس محل خون ريزي ، براي مهار خون ريزي مفيد است .
ـ تقسيم بندي خون ريزي براساس نوع رنگ خوني
خونريزي را مي توان بر اساس نوع رگي که خون از دست مي دهد دسته بندي کرد . بر مبناي اين خونريزي سه نوع خونريزي وجود دارد :
1-سرخرگي
2-سياهرگي
3-مويرگي
خون ريزي از سرخ رگ هميشه شديد بوده و اغلب موارد ( تا آن حد که بتواند زندگي فرد را به خطر بياندازد ) انبوه است خون قرمز روشن به صورت نبضهايي که با ضربان قلب همرمان است ، از محل زخم آدانه جاري مي شود سرخ رگها خون اکسيژن دار را از قلب به سراسر بذن حمل مي کنند .
در صورتي که سياه رگ بزرگ آسيب ببيند ، خونريزي ممکن است انبوه باشد . ولي حتي در اين موارد نيز، خون ريزي سياهرگي ، نبضهايي را که در خونريزي سرخرگي ديده مي شود ، نشان نمي دهد . در عوض خون ريزي به صورت يک جريان پيوسته ديده مي شود ، خون آن سرخ تيره يا خرمايي مايل به سرخ است .سياهرگها خون کم اکسيژن را به سمت قلب برمي گردانند. خونريزي مويرگي به معني از دست دادن خون از يک بسته مويرگي است . اين خون به روشني خوني که در خون ريزي سرخ رگي خارج مي شود ، نيست . خونريزي به آهستگي صورت گرفته ، معمولاً خون از زخم تراوش مي شود خونريزي مويرگي نسبت به دونوع ديگر شدت کمتري دارد . اما بايد آن را مهار کرد و گام هايي بايد جهت کاهش آلودگي برداشت .

محل خون ريزي

همچنين ممکن است خونريزي را بر اساس محل خونريزي در بدن دسته بندي کرد . در يک سيستم دسته بندي کلي خونريزيها به دوبخش داخلي و خارجي تقسيم کرد هنگامي که خون ريزي داخلي باشد ، شما معمولاً نمي توانيد بگوييد کدام رگ عامل آن است .

مهار خونريزي خارجي

خونريزي خارجي به سادگيو با مشاهده آن تشخيص داده مي شود . ميزان خون ريزي ، رنگ آن ونماي جريان خوني ( جهنده ، جريان پيوسته يا تراوش کننده ) معمولاً آشکار است .
سه روس براي مهار خونريزي خارجي وجود دارد .
- فشار مستقيم
- فشار مستقيم و بالا بردن عضو
- گلوگاه هاي سرخ رگي
- فشار مستقيم
اين روش ، يک روش ابتدايي است که بايد بکوشيد با استفاده از آن خونريزي را مهارکنيد. در صورتي که خونريزي زياد نيست ، يک پانسمان سترون يا استريل مستقيماً بر روي زخم قرار داده و فشار دهيد . در صورتي که يک پانسمان سترون در دسترس نيست مي توان از دستمال يا يک تکه پارچه تميزاستفاده کرد .
هرگز نبايد پانسمان که از خون خيس شده است از روي زخم برداشت ، زيرا اين کار مي تواند لخته تشکيل شده را پاره کرد و خونريزي را از نوع آغاز نمايد. همواره پانسمانهاي تازه را مستقيماً بر روي پانسمانهايي که از خون خيس شده قرار دهيد در صورتي که خون ريزي انبوه است وقت را در جستجوي پانسمان تلف نکنيد . دست خود را بر روي زخم قرار داده وفشار محکم و مداوم وارد آوريد .

فشار مستقيم و بالابردن عضو

مي توان روش فشار مستقيم را با روش بالا بردن عضو توأم کرد تا نتيجه گيري بهتري در مهار خونريزي خارجي حاصل شود . اين روش در مواردي پيشنهاد مي شود که فشار مستقيم به تنهايي نمي تواند خونريزي را با سرعت مهار مي کند . وقتي عضوي بالا گرفته مي شود ، اثرات نيروي ثقل به پايين آمردن فشار خون در عضو مصدوم کمک مي کند و جريان خون را کاهش مي دهد در شرايط زير از اين روش استفاده نکنيد :
- احتمال وجود شکستگي در اندام از جمله در لگن ، مفصل ران يا مفصل شانه
- هنگامي که يک جسم خارجي در عضو فرو رفته است
- صدمات احتمالي گردن و ستون فقرات
براي توام کردن فشار مستقيم بابالا بردن عضو مراحل زير را انجام دهيد
1) ابتدا با نهايت سرعت روش فشار مستقيم را به همان ترتيبي که در مهار بسياري از خونريزيها مورد استفاده قرار مي داديد ، بکار ببريد .
2) فشار را بروي عضو حفظ کرده ، در همين حال عضو آسيب ديده يا بخشي از آن را که دچار آسيب شده است تا حدي که محل زخم بالاتر از سطح تراز قلب فرار گيرد ، بالا ببريد ( مثلاً اگر خونريزي از ساعد است ، تنها بالا بردن ساعد کافي خواهد بود).
3-عضو را در همين وضع بالا نگه داريد وبر روي محل زخم فشاروارد آوريد تا هنگامي که خون ريزي مهار گردد .

نقاط فشار در گلوگاههاي سرخرگي

در هرجا که سرخرگي در نزديک سطح بدن باشد و از روي يک استخوان بگذرد ،مي توان از فشار براي کم کردن يا توفق جريان خون استفاده کرد .گلوگاه هاي سرخرگي تنها بايد در حالتي مورد استفاده قرار گيرد که فشار مستقيم يا فشار غير مستقيم و بالا بردن عضو نتواند خونريزي را به حد کافي مهار کند . در صورتي که احتمال شکستگي در يک عضو وجود داشته باشد ، به نحوي که استخوانهاي شکسته بافت نرم و رگهاي خوني را بريده و داخل آن فرورفته باشد ، ممکن است استفاده از شيوه گلوگاه ها ي سرخرگي منجر به خونريزي بيشتر شود .يازده گلوگاه سرخرگي در هر طرف بدن وجود دارد . ولي تنها دو نقطه ، يکي در ران و ديگري در قسمت بالاي دست براي مراقبتهاي فوري در زمين ورزش مفيد اند ، گلوگاه سرخرگ بازويي براي مهار خونريزي انبوه اندام فوقاني و گلوگاه سرخرگ ران براي مهار خون ريزي از اندام تحتاني مورد استفاده قرار مي گيرد .در صورتي که کوشش شما براي مهار خونريزي از اندام فوقاني با استفاده از روش فشار مستقيم و روش فشار غير مستقيم و بالا بردن عضو موفقيت آميز نبود ، مراحل زير را انجام دهيد.
1-فشار مستقيم را بر روي عضو حفظ کنيدواندام فوقاني ورزشکار مصدوم را طوري حرکت دهيد که از پهلوي وي به طرف خارج امتداد يابد .
در صورت امکان ، اندام را آنقدر از بدن دور کنيد تا بين دست و قفسه سينه زاويه 90 درجه ايجاد شود ، در صورتي که کف دست ورزشکار به سمت بالا باشد نتيجه بيشتري عايد مي شود .
2- شياري راکه در طول سطح داخلي بازو ، درست زير عضله دو سر قرار دارد ، پيذا کنيد و انگشتان خود را در اين شيار قرار دهيد .
3- براين شيار فشار مداوم و محکمي وارد کنيد تا خونريزي متوقف شود . در صورتي که فشار ، درست بکار رود ، نبض سرخرگ زند زبرين در عضو مجروح لمس نمي شود .

معالجه خون ريزي داخلي

خونريزي داخلي ممکن است از چيزي در حد يک کوفتگي تا حد يک مسأله تحديد کنندهزندگي تغيير کند . برخي از خونريزيهاي داخلي ، مشکل تشخيص داده مي شود و احتياج به آزمونهاي اختصاصي در يک مرکز پزشکي دارند . ولي در اغلب موارد مي توانيد با در نظر گرفتن ماهيت صدمه و علائم ( چيزهايي که بيمر يا مصدوم مي گويد ) و نشانه هاي ( چيزهاييکه پزشک در مي يابد ) مشخص ، نسبت به خون ريزي داخلي مشکوک شويد . هرگاه موارد زير را تشخيص داده ايد ، بايد چنين فرض کنيد که خون ريزي شديد داخلي در فرد اتفاق افتاده است :
- شکستگي احتمالي در لگن
- شکستگي احتمالي در ران
- شکستگي احتمالي در بازو
- زخمهايي که به داخل سينه شکم يا لگن باز شده است
- کوفتگي وسيع در گردن
- شکستگي احتمالي در جمجمه و يا وجود زخمهايي که به داخل سر باز شده باشند
- سختي و تشنج موضعي (اسپاسم) در عضلات شکم و يا وجود حساسيت شکمي
- کوفتگي وسيع در سينه يا احتما ل وجود شکستگي چندين دنده
- وجود خون ، مايعات شفاف يا مايعات خون آلود در گوش و بيني
- بروز خون يا استفراغ خوني در ورزشکار مصدوم
- خونريزي از راست روده يا مبهل
- ورزشکار وجود خون را در ادرارخود گزارش دهد .
در صوتي که ورزشکار آسيب ديده خون ريزي شديد داخلي داشته باشد ، احتمالاً برخي از نشانه ها و علائم مشکوک ( در همين فصل مورد بحث قرار گرفته است )وجود دارد .بخاطر داشته باشيد که ممکن است هيچ يک از اين علائم و نشانه ها در مراحل اوليه خونريزي داخلي نداشته باشند . اگر سازو کار ( مکانيسم ) يا ماهيت صدمه را بتوان با خونريزي دخلي ارتباط داد ، چنين فرض کنيد کهئخونريزي داخلي اتفاق افتاده است . اعمال مراقبت موثربراي خونريزي داخلي در زمين ورزش نيازمند تجهيزات و شيوه هايي است که در دسترس شما قرار ندارند . هر گاه به خون ريزي داخلي مشکوک بوديد بايد اعمال زير را انجام دهيد :
1) از يک نفر بخواهيد که گروه اعزام شبکه (خ.ا.پ ) را آگاه کند.
2) راه هواي ورزطشکار را باز کرده ، نبض وي را معاينه کنيد .
3) ورزشکار را در حالت استراحت قرار داده و تقويت روحيه کنيد .
4) معالجه براي شوک را آغاز کنيد.
5) لباسهاي محدود کننده را شل کنيد .
6) از خوراندن هر ماده اي به ورزشکار خود داري کنيد و آماده بروز استفراغ باشيد .
7) در موقعيت مناسب شکستگيها را آتل بندي کنيد .
8) تا زماني که گروه کمکي شبکه ( خ.ا.پ)به محل حادثه برسد ، پيوسته مواظب ورزشکار مصدوم باشيد .

شوک

يکي از جدي ترين عوارض هر صدمه يا بيماريها بروز شوک است . جراحت اصطلاحي است که به مفهوم صدمه و کليه عوارضي که از آن ناشي مي شود به کار مي رود . صدمه ممکن است ،ناشي از سانحه يک عمل تهاجمي يا نتيجه ناخوشي باشد واکنش بدن نسبت به جراحت ، شوک است . در بيشتر موارد علت پيشرفت شوک آن است که دستگاه قلبي وعروقي نمي تواند خون کافي به تمام بافتهاي حياتي بدن برساند .
شوک هنگامي به وقوع مي پيوندد که عمل خون رساني ( جريان خون رساني از ميان مويرگها ) به خوبي انجام نمي گيرد .
مثالي از شوک ، واکنش بدن از دست رفتن سريع خون است . هنگامي که خون از بدن خارج مي گرددقلب نيز براي به گردش در آوردن خون در اندامهاي حياتي مرتباً تند و تند تر مي زند . اين کار موجب از دست رفتن خون بيشتر مي گردد که نوبه خود قلب را وادار مي کند باز هم سريعتر بزند . اين فر آيند ممکن است آن قدر ادامه يابد که به مرگ فرد منجرمي شود.
در صورت وجود شوک ، لااقل يکي از موارد زير اتفاق افتاده است :
- قلب نتوانسته است به عنوان يک تلمبه خوب عمل کند و قادر نيست که بيش از اين خون را به مقدار کافي تلمبه کند .
- رگهاي خوني منبسط شده اند ( افزايش قطر ) تا جايي که ظرفيت دستگاه گردش خون بيش از آن است که مقدار خون موجود بتواند آن را پر نماييد. (از قبيل مواردي که نخاع صدمه ديده است يا اعتصاب کنترل کننده قطررگهاي خوني عمل خود را از دست داده اند.)
- مايعات کافي (مثلاً در نتيجه خونريزي وسيع ) براي گردش دربدن وجود ندارند.
- مشکلات تنفسي منجر به ناکافي بودن مقدار اکسيژن موجود در گردش خون براي کل بدن شده است . عوامل بسياري مي توانند باعث پيشرفت شوک هاي باشند که به واسطه از دست رفتن خون ، صدمه به نخاع يا عصب بو جود مي آيند در حالت اخير کنترلي که بر روي قطر رگها ي خوني وجود دارد يا از دست مي رود ، و يا يک واکنش حساسيتي شديد به سرعت بر قلب و قطر رگها ي خوني تأ ثير مي گذارد .برخي از افراد در نتيجه عوارض مر بو ط به شکستگي ها و ساير صدمات با انبساط خفيف تر ، به حالت شوک دچار مي شود بنابراين ، براي شما بسيار مهم است که ياد بگيريد چگونه شوک را بطور موثري درمان کنيد.يافته هاي پزشک ( نشانه ها ) و يافته هاي بيمار ( علائم ) در شوک ممکن است به آهستگي يا به سرعت پيشرفت کند .
گاه ممکن است ورزشکار در مراحل اوليه هيچ نشانه اي نداشته باشد يا نشانه هاي تشخيص داده شده خفيف باشد ، چنانکه گويي بدن مي کوشد شوک را جبرات کند . کليه نشانه ها و علائم شوک معمولاً در يک مورد خاص به وجود نمي آيند. قبل از اينکه ياد بگيريم چگونه علائم شوک در حال پيشرفت به و قوع مي پيوندد ، شما بايد کليه علائم ونشانه هاي احتمالي را که در طي ارزيابي ممکن است تشخيص داده شوند ، در نظر بگيريد .
علائم شوک ( يافته هاي بيمار ) ممکن است شامل مشخصات زير باشد :
- بيقراري ، اضطراب ، ترس ، تحريک پذيرييا تهاجم
- حالت تهوع (بلا استفراغ يا بدون استفراغ)
- سستس
- تشنگي
- گيجي
نشانه هاي شوک ( يافته هاي پزشک ) ممکن است شامل موارد زير باشد :
- بيقراري
- تغييراتي در ميزان آگاهي
- تنفس سريع و سطحي
- نبض سريع و تند
- پوست سرد ، مرطوب و رنگ پريده
- آبي يا خاکستري شدن رنگ صورت يا تغيير رنگ زبان ، لبها يا بستر ناخنها
- مردمکهاي متسع و چشمهاي کدر
از آنجايي که شوک پيشرونده است ، بايد آنرا به عنوان يک فرآيند پويا (ديناميک )در نظر گرفت که در طي آن وضعيت شخص رو به وخامت مي رود .
در طي پيشرفت شوک شما بايد مراقبت تغييرات زير باشيد :
- تند شدن شمار نبض ( کوشش اوليه اي است از سوي بدن ، مي کوشد از دست رفتن خون ،از دست رفتن مايع يا گردش خون ناکافي را جبران نمايد . )
-پس از فشردن انگشتانتان بر روي ناخن انگشتان فرد ، رنگ ناخن در عرض دو ثانيه
( زماني که به آن باز گشت مويرگي مي گويند )طبيعي نمي شود
-تند شدن شمار تنفس
- بيقراري ، اضطراب، ترس يا تحريک پذيري( شخص دچار حالت تهاجمي مي شود ).
- تغييرات رنگ پوست ، و سرد بودن پوست در لمس
- شکايت فرد از تشنگي ، تهوع يا سستي .
- نبض تند و ضعيف ، تنفس ضعيف و پر زحمت
- فرد قادر به تشخيص موقعيت خود نمي باشد ، از خواب آلودگي شکايت داشته يا اينکه بيهوش مي شود .
- ايست تنفسي و سپس ايست قلبي بوجود مي آيد .
-بدن ورزشکار زير 35 سال و خصوصاً بدن کودکان و نوجوانان ممکن است بتواند فرآيند جبرا ن را به خوبي انجام داده و پيشرفت شوک را متوقف نمايد. فرآيند جبران نمي تواند چندان دوام بياورد و پس از اين که اين فرآيند از پا در آمد ، وضع بيمار به سرعت رو به زوال مي رود . همواره در مواردي که ورزشکار دچار خونريزي متوسط تا شديد ، آسبيهاي احتمالي نخاع ، آسبهاي عمده( از قبيل استخوان ران ) صدمات متعدد يا بيهوشي مي شود، چنين فرض کنيد که فرد مبتلا به شوک خواهد شد .

معالجه شوک

مراقبتهاي اساسي براي شوک شامل موارد زير است
1) از يک نفر بخواهيد که گروخ اعزام شبکه (خ.ا.پ.) را مطلع کند
2) ورزشکار را در حالت استراحت و درازکش قرار دهيد
3) مطمئن شويد که راه هواي ورزشکار باز است
4) کليه خون ريزيهاي شديد خارجي را مهار کنيد
5) شکستگيهاي عمده را آتل بندي کنيد
6) در اولين فرصت ممکن ، بدن ورزشکار را بپوشانيد . در صورت ممکن يک پتو در زير ورزشکار آسيب ديده و يک پتو بر روي ورزشکار آسيب ديده پهن کنيد .سر ورزشکار را بپوشانيد .اجازه ندهيد که ورزشکار سرش را بالا بياورد زيرا اين کار وضع اورا بدتر مي کند
7) ورزشکار آسيب ديده را در وضع مناسب قرار دهيد . در صورتي که آسيبي در ناحيه نخاع يا لگن يا اندام تحتاني وجود ندارد ، ورزشکار را به پشت بخوابانيد و پاهاي وي را 25 تا 30 سانتيمتر بالا بياوريد چنانچه در صورت آسيبهايي انجام اين کار مقدور نيست ، از آن صرف نظر کرده و ورزشکار را به شکم بخابانيد .
در مواردي که شوک و مشکلات تنفسي هردو وجود دارد و در عين حال راه هوا پاک است ، قرار دادن ورزشکار در حالت نيمه نشسته قابل قبول است ( اندکي سينه ، شانه ، کردن و سر را بلند کنيد ). اين کار را هنگامي مي توان انجام داد که احتمال آسيبهاي نخاع ، گردن يا سينه يا شکم نباشد .
8)هيچ نوع خوردني و يا آشاميدني به ورزشکار ندهيد و براي بروز استفراغ آماده باشيد
9) به ورزشکار روحيه بدهيد
10) دست کم هر پنج دقيقه يک بار نبض و تنفس وي را برسي کنيد و تا هنگام رسيدن کمک پزشکي در کنار ورزشکار مصدوم بمانيد .

ضعف

ضعف ، شکل ملايم و خود بخود تصحيح شونده شوک است که معمولاً با ترس، فشار روحي (استرس ) يا بحران عاطفي همراه است . همچنين ممکن است که اين وسيله هشداري براي مشکلات جدي تري از قبيل از دست رفتن مايعات يا مشکلات پزشکي تشخيص داده نشده باشد . هرگز ضعف را مشکل کوچکي در نظر نگيريد ، خصوصاً در مواردي که هيچ مشکل عاطفي واضحي که باعث آن شود ، وجود نداشته باشد .
ورزشکار را در حالت استراحت قرار دهيد و از يک پرستار ، پزشک يا کمک يار پزشکي بخواهيد تا فشار خون وي را برسي کند . همچنين اطمينان حاصل کنيد که بدن ورزشکار را از حيث هرگونه آسيب که ممکن است در حين افتادن ايجاد شده باشد ، برسي کرده اند اصرار کنيد که هرچه زودتر ورزشکار را ببنيد و تا هنگامي که پزشک اورا نديده است نبايد در هيچ رويداد ورزشي شرکت کند ، و يا با وسايل نقليه متوري رانندگي کند .
هنگامي که گمان مي کنيد فردي نزديک به ضعف کردن است ، شايد بتوانيد پاره اي کارهاي پيشگيرانه يا اقدامات حفاظتي در قبال آسيب ديده گي را اجرا کنيد . اگر ورزشکار آسيب نديده است ، اورا نشانده و سرش را بين زانوان قرار دهيد . مطمئن شويد که در اين وضع مي توانيد از افتادن ورزشکار جلوگيري کنيد . چنانچه احتمال صدماتي وجود دارد ، يا نفس کشيدن ورززشکار با دشواري همراه است يا مشکلات شناخته شده قبلي دارد ، از اين روش استفاده نکنيد ، در عوض از ورزشکار بخواهيد که راحت به پشت بخوابد .

صدمات بافتهاي نرم :

اصول مراقبت از زخم

بافتهاي نرم بدن عبارتند از : پوست ، رگهاي خوني ، اعصاب ، ماهيچه ها و وترها ( زردپي ها) ، رباطها (پيوندها) ، غدد و آستر و و پوشش اعضا . بافتهاي سخت عبارتند از : استخوانها ، دندانها و غضروفها . بيشتر زخمهايي که در نتيجه ورزش در بافتها ي نرم بوجود مي آيد مربوط به پوست است . پوست از لحاظ اندازهبزرگترين عضو بدن است ،. پوست ،بدن را محافظت کرده و به عنوان سدي در برابر موجودات زنده بيماري زا عمل مي کند و ساختمانهاي زيرين را از تماس مستقيم با محيط حفظ مي کند .
همچنين پوست با کمک لايه چربي زيرين خود در حکم يک جاذب ضربه بوده و بايک عمل شبهه باشتکي بدن را در مقابل نيروي نالشي از ضربات حفاظت مي کند پوست دو لايه عمدن دارد که عبارتند از روپوست ( اپي درم ) و پوست حقيقي ( درم ) و يک لايه سومي نيز به نام زير پوست وجود دارد که اغلب همراه با پوست مورد بحث قرار مي گيرد .

صدمات بافتهاي نرم

صدمات بافتهاي نرم ساختارهايي که دستگاه هاي بدن ، يعني اعضا و غدد را مي سازند از بافتهاي نرم تشکيل شده اند . بيشتر آسيبهايي که براين ساختارها وارد مي آيند جزئي هستند وتشخيص آنها مشکل است ، زيرا هيج نشانه خارجي ندارند و در مرحله آغازين عارضه ، به آهستگي پيش مي روند .
با اين وجود ، هرگاه که نشانه هاي آسيب عضوي يا غدهاي وجود داشت و به علت آسيب ( يک ضربه پرقدرت و شديد و ياشکستگي استخوانهايي مثل دنده ، چنبري ، جمجمه يا لگن ) احتمال وجود صدمه اعضاي داخلي را پيش بيني کرديد ، لازم است که در اين موارد به پزشک مراجعه و توسط وي معالجه شوند . هيج معالجه موثري در زمين ورزش براي اين نوع آسيبها وجود ندارد .
هرگز جملاتي از قبيل : (از اين بابت نگران نباشيد ) يا ( احتمالاً مبتلا به ضرب ديدگي کليه شده ايد ) يا ( با يک بسته يخ خوب خواهيد شد) را بکار نبريد. پزشکان ، آسيبهاي داخلي را حدس نمي زنند ، اما حتما ً خواستار معاينه بيمار ند وآزمونهاي لازم را براي وي انجام مي دهند . ورزشکاري که احتمالاً دچار آسيب اعضاي داخلي شده است بايد نزد پزشک برود . در صورتي که به وجود صدمات داخلي مظنون هستيد ، درمان شوک را براي ورزشکار آغاز و شبکه «خ.ا.پ» را آگاه کنيد .
1- زخمهاي بسته
بسياري از صدمات بافتهاي نرم در دسته بندي زخمهاي بسته قرار مي گيرند . بجز کوفتگيها ، در مورد ديگر زخمهاي بسته درمان اختصاصي ناچيزي را در زمين ورزش مي توان انجام داد .معمولاً مداخلهپزشک ارزشيابي صحيح آسيب و معمول داشتن معالجات لازم ، ضروري است .در زخمهاي بسته هيچ شکافي بين محل صده و محيط خارج وجود ندارد .
اين صدمات حتي در مواردي که در داخل پوست اتفاق افتاده و از سطح پوست قابل رويت است ، جزو صدمات داخلي بحساب مي آيد بيشتر زخمهاي بسته در اثر برخورد اشياي کند و يا در اثر زمين خوردگي هاي جزئي به وجود مي آيند .
معالجه زخم بسته
ابتدا بايد شدت صدمه را مورد ارزيابي قرار داد. مهمترين عامل در اين بين سازو کار آسيب است . وقتي ورزشکاري از روي وسيله بلند ژيمناستيکي مي افتد و يا به شدت با يک قطعه اسباب تصادم مي کند ممکن است تنها نشانه آسيب ، يک کوفتگي کوچک باشد . ضربه هاي ناشي از چوب ، چوگان ويا توپ در بازيهاي نظير بيسبال ، لاکروس و گلف ممکن است در ظاهر امر صدمه اي بيش از يک کوفتگي ايجاد نکند . حال آنکه در پشت اين سانحه به ظاهر ساده ، صدمات جدي تري نهفته است .
بنابراين ورزشکار بايد به دقت معاينه شود تا علائم و نشانه هاي آسيبهاي احتمالي ديگر بدست آيند . شما مي توانيد کوفتگي خفيف را معالجه کنيد ، به شرط آن که تشنج (اسپاسم ) عضلاني وجود نداشته يا گزرا باشد ، سختي عضلاني وجود نداشته يا خيلي اندک باشد وبالاخره نيروي کوچکي موجب بروز صدمه شده باشد . کوفتگي معمولاً درد دارد اما آزمون حساسيت نقطه اي نبايد توليد درد فوق العاده شديد کند. از مشخصات ديگر کوفتگيهاي خفيف آن است که محل آسيب ديده بتواند حرکت عادي خودش را داشته باشد .
در صورتي که ورزش کار براي چند دقيقه يا بيشتر مبتلا به درد متوسط تا شديد ، حساسيت نقطه اي ، سفتي ، بي حرکتي عضو يا تشنج عظلاني باشد ، بايد اورا براي ساير صدمات مورد معاينه قرار داد. بخش آسيب ديده را ساکن يا بي حرکت کنيد و اطمينان يابيد که ورزشکار تحت مراقبت پزشکي قرار مي گيرد . همچنين در صورتي که تورم و تغيير رنگ محل صدمه به سرعت اتفاق افتاده ، انجام همين اقدامات لازم است ، چون در ايت کوفتگي ها ممکن است استخوانهاي زير بافت آسيب ديده نيز دچار کوفتگي شده باشند . گاهي بدون استفاده از اشعه x تشخيص کوفتگيها ي جدي از شکستگي هاي غير جابجا شونده مشکل است .معمولاً کوفتگيهاي کوچک خفيف احتياج به هيچ گونه مراقبت ويژه اي ندارند . در صورتي که کوفتگي با عمل عضو تداخل کند ، مي توان آنرا با استفاده از اصول چهار گانه RICE درمان کرد :
1) ( REST ) استراحت : براي پيشگيري از آسيب بيشتر و تسريع بهبودي .
2) (ICE ) يخ : جهت مهار تورم از طريق انقباض رگهاي خوني در ناحيه آسيب ديده و نيز کاهش درد .
3) ( COMPRESSION ) فشار : به منظور کاهس ش جريان خون در زير ناحيه آسيب ديده و مهار تورم .
4) ( Eievation ) بالا بردن عضو : جهت استفاده از نيروي ثقل براي باز گرداندن خونئاز محل آسيب به سوي قلب و فشار خون .
از اين روش در مواردي که ورزشکار سابقه بيماري گردش خون يا نشانگان رينود ( انقباض در سرخرگهاي اندامها که گردش خون را در آنه کاهش دهد ) دارد يا در صورتي که ناحيه آسيب ديده قبلاً دچار سرما زدگي شدن باشد ) نبايد استفاده کرد.
در افرادي که مبتلا به نشانگان رينود هستند ، قرارگرفتن در معرض سرما ، گردش خون انگشتان دست و پارا دچار محدوديت مي کند اين وضعيت را نيز همانند سابقه مشکلات گردش خون بايد در سوابق طبي ورزشکار جستجو کرد در صورتي که به هيچ نوع شکستگي مشکوک نيستند ، عضو صدمه ديده را بالا بگيريد تا به مهار تورم کمک کرده باشد همچون اصول چهار گانه فوق را در موارد زير نبايد بکار گرفت :
-در صورتي که علائم و نشانه هاي شکستگي يا در رفتگي وجود دارد .
(هرگز عضوي را که احتمال دارد شکسته باشد تازماني که به نحو صحيحي آتل بندي نشده است بالا نگيريد )
-در مواردي که زخمهاي باز و در عين حال شديد در محل کوفتگي ، ناحيه نزديک به آن يا هر جاي دير از آن اندام وجود دارد .
- در صورتي که صدمه در سر ، صورت يا گردن باشد ( از سر ما مي توان استفاده کرد ولي فشار را هرگز نمي توان به کاربرد(
- هنگامي که مي دانيد پس از بروز آسيب، احتمالاورزشکار تا مدتي در يک محيط سرد قرار خواهد داشت .
2) زخمهاي باز
در يک زخم باز ، معمولا سطح پوست آسيب ديده ، از طرغ خارج پاره شده است . در عين حال ، در مواردي هم که پوست از داخل و به وسيله لبه تيز استخوان شکسته پاره شود ، زخم ِ باز توليد شده . صدمات باز در چهار دسته عمده قرار مي گيرد .
3) ساييدگيها
خراشيدگي و پوست مال شدن سادهء بشره را ساييدگيمي گويند که به عنوان مثال مي توان از ساييدگي آرنج و بازوزانو که خيلي هم شايع هستند نام برد . در اين نوع صدمات ، آسيب ديده گي بافت جدي نيست ودر اغلب موارد خونريزي قابل تشخيص نبوده و به خونريزي از مويرگهاي کوچک محدود است . نگراني عمده در اين مورد آلودگي و عفونت است .
4) بريدگي ها
بريدگي نوعي جراحت است که به داخل پوست رسوخ مي کند . اشيا ء تيز ايجاد بريدگي صاف با لبه هاي مستقيممي کنند ، در حالي که بريدگي ناشي از اشيايي که لبه کند يا ناهمور دارند دندانه اره اي است . به همين ترتيب اصابت اشياي داراي لبهء ضخيم نيز مي توانذد ايجاد بريدگي دندان اره اي نمايد . بريدگيهاي صاف را چاک و بريدگي هاي دندان اره اي ر پاره گي مي گويند. نگراني عمده در اين نوع آسيب خونريزي و آلودگي است که مي تواند منجر به عفونت شود .
5) سوراخ شدگيها
آسيب هاي سوراخ کننده بايد قاعدتاً در بيسبال ويا مسابقات ميداني بوجود مي آيد ، که در ان شيء وارد کننده آسيب ، مستقيما، از داخل پوست عبور مي کند ، کليه بافتهايي که در مسير حرکت شيء قرار دارند آسيب مي بينند . سوراخ شدگي در اثر اشياي تيز يا نوک دار از قبيل ميخ ، ميخ طويله يا تراشه هاي چوب بوجود مي آيد و با آسيب ديدگي رگهاي خوني همراه بوده و سطحي يا عميق است . اگر جسمن آسيب رسان از ميان بدن عبور کند ( محل ورود و خروج جسم شخص باشد ) به آن زخم سوراخ شده مي گويند . مهمترين نگراني در اين حالت از خونريزي ، آسيب به اعضاي دالخلي و احتمال عفونت است . خونريزي داخلي ممکن است وجود نداشته يا جزئي باشد.
6) قطع شدگي ها
اين نوع صدمه هنگامي بوجود مي آيد که يک ضربه بزرگ ، تکه اي از بافت را قطع مي کند .واژه قطع زماني بکار مي رود که تکه اي از بافت به طور ناقص يا کامل از بدن کنده مي شود مثلاً هنگامي که يک دندان از حفره خود بيرون کشيده شود به آن يک دندان قطع شده مي گويند . عمده ترين نگراني در اين حالت خونريزي ، آلودگي و کندي التيام بافتي به علت آسيب ديده گي زياد است . قطع شدگي هاي شديد ممکن است منجر به بد شکلي يا عدم حرکت عضو شود .

مراقبت از زخمهاي باز

از هرگونه تماس با خون يا مايعات بدن ورزشکار اجتناب کنيد . براي ارزيابي يا معالجه اين صدمات از دستکشهاي لاتکس با لاستيکي سترون و بدون منفذ استفاده شود . به خاطر داشته باشيد که بايد به نحو صحيحي از کليه دستکشها ،پانسمان و باندهاي آلوده دوري کنيد . کليه سطوح آلوده را با استفاده از محلول يک ماده سفيد کننده در آب با نسبت يک به ده گند ردايي کرد . براي شستن دستها از محلول پاک کننده 3 درصد نانو کسينول -9 استفاده کنيد منگام معالجه اغلب زخمها ي باز بايد کارهاي زير را انجام دهيد :
1) محل زخم را لخت کنيد . اگر سازو کار آسيب مبين يک زخم جزئي است و خونريزي هم وسيع نيست ، مي توان براي مشاهده محل زخم لباسهارا در آورد . چنانچه احتمال زخم بزرگتري همراه با ساير صمات وجود دارد و يا خون ريزي شديد است ، لباسها را به شيوه معمول در نياوريد ، زيرا ممکن است صدمات موجود را بدتر کند . در عوض لباسهارا بالا زده يا با استفاده از قيچي يا تيغهء بخيه ، آن را ببريد .
2) سطح زخم را تميز کنيد. خراشيدگيها ، ساييدگيها يا بريدگيها را مي توان پيش از پانسمان تميز کرد . ولي در صورتي که زخم موجود ، بريدگي عميق ، سوراخ شدگي و يا قطع شدگي است سعي نکنيد که زخم را تميز کنيد يا ذراتي را که به داخل آن فرورفته است بيرون آوريد . در اين نوع زخم ، فقط ذرات خارجي را از سطح زخم بر داريد و کار تميز کردن کامل را برعهده پزشک بگذاريد .
3) خونريزي را مهار کنيد . در صورتي که خون ريزي وسيع يا شديد است ، مهار خونريزي به هرکار ديگري تقدم دارد
4) پانسمان کنيد . از يک پانسمان سترون (استريل) که کاملاً زخم را بپوشاند استفاده کنيد و چنانچه زخم موجود کوچک و جزئي است ، استفاده از باند کافي خواهد بود .
5) روي پانسمان را باند پيچي کنيد .
6) روحيه ورزشکار را تقويت کنيد . برخي از مردم خصوصاً کودکان ، در طي معالجه و بعد از آن احتياج به معالجه دارد.
تميز کردن زخم شما مي توانيد سطح خراشيدگيها ، ساييدگيها ، و بريدگيها ي کوچک و سطحي را به شرط آنکه خونريزي قابل توجهي نداشته باشد ، تميز کنيد . سطح زخم را با صابون ملايم و آب شستشو دهيد .براي تميز کردن زخم از صابونهاي ضد باکتري يا ضد بو استفاده نکنيد؛زيرا اين صابونها مواد شيميايي دارند که ممکن است در بافتهايي که در معرض آن قرار مي گيرند ايجاد حساسيت مي کنند . صابونهاي مايع تجارتي براي تميز کردن زخمهاي معمولي در دسترس قرار دارند . در صورت لزوم مي توانيد زخم را با استفا ده از محلول نمکي سترون يا پروکسيد هيدروژن 3 درصد ، تميز کنيد . /س