براي آنهايي که تازه مادربزرگ مي شوند
سيسموني يا وسايل نوزاد که از زمان گذشته طبق آداب و رسوم پدربزرگ ها و مادربزرگ هاي مادري براي نوه اولشان تهيه مي کردند، در حال حاضر خانواده ها را درگير رقابت و چشم و هم چشمي کرده است. به گفته يکي از فروشندگان لوازم کودک، هزينه يک سيسموني متوسط بالغ بر دو سه ميليون تومان مي شود. اگر شما هم سري به يکي از مراکز فروش وسايل سيسموني بزنيد، تا حدودي قيمت دستتان مي آيد.
حميد گلمکاني، فروشنده لوازم چوب سيسموني، در اين مورد مي گويد: سرويس 7 پارچه سيسموني که شامل تخت، پاتختي، ميز آرايش، کمد، ويترين، دراور و ميز تحرير مي شود، بين 700 هزار تومان تا 5 ميليون تومان قيمت دارد؛ البته گاهي تا 7 ميليون تومان نيز سفارش مي دهند.
فروشنده ديگري مي گويد: اکثر مادربزرگهاي مهربان در خريد لوازم سيسموني افراط مي کنند، به طوري که گاهي اوقات براي دوران کودکي و نوجواني نوزاد هم لوازمي از قبيل سه چرخه، ميز تحرير و حتي دوچرخه تهيه مي بينند. سادات مي افزايد: من در اين مورد بيشتر خانمها را مقصر مي دانم و تقاضا دارم در تهيه سيسموني افراط نکنند، چون خانواده هايي که از لحاظ مالي در مضيقه هستند و نمي توانند سيسموني مفصل بگيرند، دچار حقارت و غم و اندوه مي شوند.وي اضافه مي کند: البته ما فروشنده ها براي اين قبيل خانواده ها که دستشان تنگ است تخفيف زيادي قايل مي شويم، با اين حال وقتي فقط سرويس کالسکه بچه از 220 هزار تومان تا يک ميليون و 200 هزار تومان قيمت دارد، خانواده هاي کم بضاعت چگونه از عهده تهيه اين لوازم بر مي آيند؟
از يک مادربزرگ که به اتفاق دخترش مشغول خريد لوازم سيسموني است، مي پرسم: به نظر شما يک سيسموني نسبتاً خوب شامل چه لوازمي است؟ کمي مکث مي کند، سپس کاغذي را از کيفش بيرون مي آورد و شروع به خواندن مي کند: سرويس تخت، کالسکه، ني ني لاي لاي، ساک بچه، صندلي ماشين، صندلي غذاي بچه، سه چرخه، دودوک،چند جفت کفش، چند دست لباس نوزاد، چند دست لباس کودک تا دو سالگي، وسايلي از قبيل شيشه شير در ابعاد مختلف، پستانک، شانه برس، ناخنگير، تب سنج، وان حمام، کرم و لوسيونهاي مختلف، پودر بچه، وسايل حمام (از قبيل حوله - کلاه - ليف و صابون بچه) ، کرم سوختگي، مقداري پوشک، تعدادي اسباب بازي از قبيل تنفگ، ماشين، عروسک و... از او تشکر مي کنم و از خانمي که مشغول خريد کالسکه بچه است، مي پرسم: اين کالسکه را چند قيمت گذاشته اند؟ با غرور مي گويد: 220 هزار تومان، محصول خارجي است. با اين حساب، مي بينم اگر ما بخواهيم همين لوازم را حتي با مارک ايراني تهيه کنيم، بيشتر از دو سه ميليون مي شود.
سيسموني يا مسابقه تجمل پرستي؟
محمد حسين فصيحي، کارشناس ارشد مشاوره، در اين مورد به گزارشگر ما مي گويد: «سيسموني» يا سيسماني را که عبارت است از لباس و وسايل اوليه مورد نياز نوزاد، در قديم مادربزرگها براي نوه اول تهيه مي کردند و به عنوان چشم روشني در اختيار دخترشان قرار مي دادند. اين سنت پسنديده علاوه بر اينکه موجب انس و الفت و علاقه بين خانواده ها مي شد، از لحاظ اقتصادي و روحي - رواني نيز کمکي به زوجهاي جواني بود که براي اولين بار صاحب بچه مي شدند و نمي دانستند چه چيزهايي را بايد براي فرزندشان آماده کنند و توان مالي چنداني هم نداشتند؛ ولي متأسفانه بتدريج اين رسم جالب نيز مثل ساير مراسم ما جنبه رقابت و چشم و هم چشمي به خود گرفت، به طوري که در حال حاضر پدربزرگها و مادربزرگها را دچار مشکل کرده است.
اين استاد دانشگاه در پاسخ به اين سؤال که چرا تهيه سيسموني بر عهده مادربزرگ مادري است، مي گويد: تهيه سيسموني وظيفه نيست که بر عهده خانواده دختر يا پسر باشد، وانگهي بيشتر اوقات مادربزرگ پدري نيز تهيه بخشي از لوازم کودک را بر عهده مي گيرد. البته، در قديم مادربزرگها خودشان پارچه مي بافتند، لباس مي دوختند و حتي لحاف و تشک و بالش و ننوي نوزاد را خودشان مي دوختند و آماده مي کردند، به همين دليل تهيه اين لوازم هزينه زيادي در بر نداشت؛ ولي امروزه که بايد همه اين وسايل به اضافه تعداد زيادي لوازم تجملي را از بازار تهيه کنند، بايد آن قدر باشد که گرفتار قسط و وام نشوند؛ بخصوص بعضي از خانواده ها که داراي چند دختر هستند، اگر قرار باشد براي همه آنها جهيزيه و سيسموني مفصل بگيرند، به راحتي از عهده تأمين مخارج آنها بر نمي آيند. بنابراين، کساني هم که توان تهيه سيسموني مفصل را دارند، بايد طوري رفتار کنند که موجب چشم و هم چشمي نشوند، زيرا خانواده ها همه به هم نگاه مي کنند و هيچ کس دوست ندارد از ديگري کم بياورد. وانگهي، ما بايد عرف معمول جامعه را هم در نظر بگيريم. هر کاري وقتي از حد طبيعي خارج شد و به صورت افراط يا تفريط درآمد، پسنديده نيست و ما در بحث روان شناسي اين گونه رفتارها را بيمار گونه مي ناميم که بايد معالجه شود.
سيسموني سنت قشنگي است، اما...
دالستان شاه پسندي، مشاور روان شناسي کودک نيز معتقد است: در رابطه با سيسموني اختلاف طبقاتي زياد است، به دليل اينکه افراد ثروتمند ما، ثروتمندهاي ناشي از هوش و تلاش نيستند بلکه ثروتمندان في البداهه هستند. افرادي که در سالهاي بحران اقتصادي به مال و منالي رسيده اند؛ مثلاً ملکي، زميني يا مغازه اي داشتند که يک مرتبه ترقي کرده يا ارثيه اي به آنها رسيده به هر حال، عمدتاً بدون تلاش و کوشش ثروتي کسب کرده اند و نمي دانند کجا و چگونه خرج کنند. به همين دليل، ثروت بادآورده را طوري خرج مي کنند که از اين طريق برتري خود را به رخ ديگران بکشند و امتيازي براي خود قايل شوند، و گرنه اصل سيسموني سنت قشنگي است واصالتش خيلي جالب است؛ زيرا خانمي که براي اولين دفعه باردار مي شود، نگرانيهاي خاص خودش را دارد و ابهامهاي زيادي در ذهنش موج مي زند. مثلاً اينکه چه خواهد شد؟ چگونه بچه را به دنيا بياورد؟ چه وسايلي لازم دارد؟ چه لباسهايي تهيه کند تا فرزندش در ماه اول و سال اول دچار مشکل نشود؟
حتي ممکن است از لحاظ مالي هم در مضيقه باشد و توان تهيه ملزومات بچه را نداشته باشد. مسأله ديگر، آن شور و هيجاني که براي تهيه سيسموني در نظر مي گيرند موجب مي شود مادر جوان خوشحال شود؛ يعني اينکه ما با تو هستيم، نوزاد تو را دوست داريم و هنگام مشکلات کمکت مي کنيم و اين يک مقدار از نگرانيهاي او را کم مي کند. به همين دليل، اين يک سنت بسيار جالب و پسنديده است، ولي متأسفانه اختلاف طبقاتي همه چيز را مسخ کرده و چه در مورد تهيه جهيزيه و چه سيسموني که به صورت يک مسابقه تجمل پرستي در آمده است.
چه بايد کرد؟
به اعتقاد شاه پسندي، به اين افراد بايد گفت که ما انسان هستيم. وجود انسان بسيار متعالي است و بالاتر از اين است که تهيه يک سيسموني به او عزت نفس و خودباوري بدهد. حالا اگر به زيبايي و رنگ آميزي آن دقت کنند يا مثل مادربزرگهاي قديم خودشان سوزن بزنند و سليقه به خرج دهند، اشکالي ندارد؛ و گرنه پول دادن و لوازم خريدن که هنر نيست، اينها بازي کودکانه است و به کسي عزت نفس نمي دهد که مثلاً انسان همسرش را تحت فشار قرار دهد يا مادرش را مجبور کند اين همه وسايل زايد را خريداري نمايد تا از اين طريق به ديگران فخر بفروشد. چنين بازيهاي کودکانه اي هيچ سودي ندارد، جز فاصله گرفتن از معنويت.
بهانه اي براي اظهار وجود
جواد ناصح کارشناس ارشد روان شناسي نيز معتقد است: مهم ترين دليل چشم و هم چشمي و رقابت بر سر تهيه جهيزيه و سيسموني اين است که خانمها نياز به توجه و همدلي دارند و وقتي همسرشان به اين نياز توجه نمي کند، خود را با اين بازيهاي کودکانه سرگرم مي کنند. وي در ادامه مي افزايد: مراجعان ما در مرکز مشاوره عمدتاً از بي همزباني و تنهايي شکايت دارند.
چندي پيش خانمي مي گفت زماني که من نياز به توجه و هيجانات مناسب داشتم، همسرم به اين نياز توجه نکرد و اين خلا در وجود من موجب شد تا به تولد يک نوه دلخوش باشم و به اين بهانه اظهار وجود کنم؛ ولي متأسفانه اين مسأله هم بار اضافي روي دوش زندگي ما گذاشته و موجب شده دائماً با هم درگير باشيم، در حالي که اگر همسر من به وجود من اهميت مي داد، با من حرف مي زد و صادقانه به درد دل من گوش مي کرد، ديگر لازم نبود به برگزاري اين قبيل مراسم دلخوش کنم.
ناصح در پايان يادآور مي شود: ما در مرکز مشاوره به اين نتيجه رسيده ايم که خانمها انتظار زيادي از همسرشان ندارند، ولي وقتي نيازهاي عاطفي آنها را بر آورده نمي کنيم، باعث مي شود نيازهاي بزرگتري را جايگزين کنند و متأسفانه تأمين آن نيازها هم گره اي از مشکل زندگي ما باز نمي کند و اين خود بار اضافي بر دوش زندگي ما مي شود و مشکلي بر مشکلاتمان مي افزايد.
بنابراين، به عنوان يک مشاور به آقايان توصيه مي کنيم با همسر خود حرف بزنند و به حرفهاي او گوش بدهند. اين همدلي و همزباني موجب مي شود زن از لحاظ عاطفي احساس رضايت کند و هرگز خود را با خريدهاي زايد و بيهوده و برگزاري مراسم آن چناني، دلخوش و سرگرم نکند.
منبع: روزنامه قدس/س