کودکان و نـوجواناني که مورد آزار و اذيت جنسي قرار گرفته اند، مي تـواننـد از يـک سـري اختـلالات روانـــي و رفتاري باشـدت کم و زياد هم در کوتاه مدت و هم در دراز مـدت رنـج بـبـرنـد. از جـمله ايـن مشـکلات مـي تـوان بـه افـسردگـي،اضطـراب، احساس گناه، ترس، اختلالات جنسي، و گوشه گيري اشـاره کرد. بستـه بـه شـدت حـادثـه، قــربانيان آزار و اذيت جنسي مي توانند ترس و اضطراب خاصـي نسبت به جنـس مـخـالـف خـود داشتـه بـاشنـد و از خـود رفـتــارهاي جنسي نامتعادل بروز دهند.
اما به هر حال يکي از دلايل عديده اي که يک کودک را مي تواند در معرض آسيب هاي جنسي قرار دهد، ناآگاهي است. ناآگاهي او از مسائل جنسي، و چگونگي واکنش نشان دادن نسبت به ميل جنسي از جانب کودک.
تاثيرهاي ابتدايي و موقتي سوء استفاده جنسي تا 2 سال پس از اتمام آزار و اذيت ادامه خواهد داشت. اين تاثيرات بسته به شرايط و مراحل رشد کودک، مختلف مي باشد، اما به طور کلي مي توان اظهار داشت که شامل موارد زير هستند: رفتارهاي بازگشتي در کودک (مانند مکيدن انگشتان و خيس کردن جاي خواب)، اختلالاتي پيرامون خواب، مشکلات خوراکي، مشکلات رفتاري و تحصيلي در مدرسه، و عدم مشارکت در فعاليت هاي جمعي مدرسه و اجتماع.
از سوي ديگر مشکلاتي که پيرو سوء استفاده هاي جنسي در افراد ايجاد مي شود، مي تواند تا مدت ها ادامه داشته باشد و حتي تا دوران بزرگسالي نيز به قوت خود باقي بماند. افرادي که در کودکي خود به نحوي مورد سوء استفاده هاي جنسي قرار گرفته اند در بزرگسالي دچار افسردگي مي شوند. به علاوه ميزان بالاي اضطراب در اينگونه افراد مي تواند منجر به ايجاد رفتارهاي مخرب نظير شراب خواري، استفاده از مواد مخدر، حملات ناگهاني استرس، اختلالات اضطراب محيطي، و بي خوابي شود. بسياري از قربانيان در زمان بزرگسالي با شريک جنسي خود مشکل پيدا مي کنند و از نظر جنسي قادر به دنبال کرن زندگي سالمي نخواهند بود.
قرباني کردن مجدد نيز از ديگر عوارضي است که اينگونه افراد مرتکب آن مي شوند. تحقيقات گوياي اين مطلب هستند که قربانيان آزار و اذيت جنسي در دوران کودکي به احتمال زياد در بزرگسالي خود به ديگران تجاوز مي کنند و يا در روابط جنسي سوء استفاده گرايانه شرکت مي نمايند.
به طور خلاصه مي توان گفت که تاثيرات ناخوشايند سوء استفاده هاي دوران کودکي از وسعت بسيار زيادي برخوردار است. مي توان گفت که اين مسئله داراي يک سري علائم و نتايج خاصي است و همه قربانيان تجربه مشابهي ندارند. برخي از کودکان حتي گزارش کرده اند که از نظر فيزيکي درد کمي را احساس نموده اند و يا حتي به کلي دردي نداشته اند، اما ممکن است اين حرف ها را به اين خاطر زده باشند که ترسيده بودند و يا از بيان احساسات اصليشان خودداري مي کنند تا به نحوي بتوانند با انجام اين کار به عنوان يک مکانيسم به مشکل خود فائق آيند. ساير کودکان ممکن است چيزي به نام "تاثير خواب رو" داشته باشند، به اين ترتيب که در ابتداي حادثه هيچ گونه آسيب و اذيتي را احساس نمي کنند اما در دوره هاي بعدي زندگي خود با مشکلات جدي مواجه مي شوند.
آيا کودک مي تواند از آزار و اذيت جنسي بهبودي پيدا کند؟
در بررسي تاثيرات سوء آزار و اذيت هاي جنسي، محققان و روانشناسان به نتايجي دست پيدا کردند که به واسطه آن مي توانند تا حدودي تاثيرات اين حادثه ناگوار را در زندگي قربانيان کاهش دهند. البته اين امر نيازمند تحقيقات گسترده تر در اين زمينه مي باشد، اما به هر حال از عوامل دخيل در اين زمينه مي توان به موارد زير اشاره کرد: سن کودک، مدت زمان، تعداد دفعات، شدت آزار و اذيت، ميزان فشار بکار گرفته شده، و ارتباط آزار دهنده جنسي با کودک.
تعبير و تفسير کودک از آزار جنسي و سرعت در ميان گذاشتن آن با سايرين نيز از ديگر عواملي است که مي تواند بر روي عواقب کوتاه مدت و دراز مدت سانحه تاثير بسزايي بگذارد. کودکاني که مي توانند به يک بزرگسال قابل اعتماد جريان را بازگو کنند در مقايسه با کودکاني که قضيه را همچنان بازگو نشده نگه مي دارند، با آسيب کمتري مواجه خواهند شد. همچنين کودکانيکه به محض قرباني شدن قضيه را بازگو مي کنند، خيلي کمتر از کودکانيکه اين مطلب را براي سال ها مانند يک راز نگه مي دارند لطمه مي بينند.
برخي از محققان در پي پاسخ دادن به اين سؤال هستند که آيا اين امکان وجود دارد که فرد مورد آزار جنسي قرار گرفته، بتواند به طور کامل بهبود پيدا کند يا خير. مطالعه بر روي کودکان و نوجواناني که مورد آزار و اذيت جنسي قرار گرفته اند، نشان مي دهد که حمايت از جانب خانواده، حمايت از جانب اقوام، عزت نفس بالا، و داشتن روحيه مذهبي مي توانند در کمک کردن به آنها در بهبود از آسيب و صدمه موثر باشد.
قربانيان بايد سعي کنند هر طور که شده از هر گونه احساس گناهي چشم پوشي کنند. برخي از قربانيان گزارش کرده اند که پيوستن به کارگاهها و کنفرانس هاي مربوط به آزار و اذيت جنسي کودکان، مطالعه در اين مورد، و مشورت با روانپزشک مي تواند به آنها کمک کند و سبب شود که راحت تر به زندگي نرمال گذشته خود باز گردند.
تحقيقات همچنين اثبات کرده اند که مقوله زمان نيز در اين مبحث يکي از کليدي ترين فاکتورها براي بهبودي محسوب مي شود.
مشاوره و ساير سرويس هاي پشتيباني نيز در اين ميان خالي از تاثير نخواهند بود. يکي از مهمترين عوامل بهبود کودک به نحوه مادري و حمايت خانوادگي کودک باز ميگردد. (البته اين امر در شرايطي مطرح مي شود که شخص آزار دهنده يکي از اعضاي خانواده نباشد و اگر بوده، خانواده را ترک کرده باشد.)
حمايت از کودکان در برابر آزار و اذيت جنسي
نصيحت کليشه اي "با غريبه ها صحبت نکن" در اين مورد کاربردي ندارد. بسياري از افرادي که دست به سوء استفاده جنسي مي زنند معمولاً جزء آشناهاي کودک هستند.
به بچه ها آموزش ندهيد که اقوام و يا بستگان را ببوسند و آنها در آغوش بگيرند. اجازه دهيد محبت و علاقه خود را آن طور که مي خواهند به ديگران نشان دهند.
به کودکان آموزش هاي ابتدايي جنسي را ياد بدهيد. به آنها بگوييد که هيچ کس حق ندارد قسمت هاي "خصوصي" بدن آنها را لمس کند. اگر والدين در مورد بازگو کردن يک چنين مسائلي با کودک خود راحت نيستند مي توانند از يک متخصص و يا يک مشاور کمک بگيرند.
با فرزندان خود ارتباط تنگاتنگي برقرار کنيد. آنها را تشويق کنيد که در مورد ندانسته هاي خود از شما سؤال بپرسند و تجربيات خود را با شما در ميان بگذارند. به آنها اهميت اطلاع دادن را آموزش دهيد.
سعي کنيد دوستان کودک و خانواده هايشان را به خوبي بشناسيد.
به آنها ياد بدهيد که رابطه جنسي از طرف بزرگترها بد و خلاف قانون است. بايد به آنها آموزش دهيد که در صورت مشاهده هر گونه رفتار مشکوکي سريعاً به شما اطلاع دهند.
به آنها آموزش دهيد که هيچ وقت اجازه ندارند بدون شما سوار ماشين کسي بشوند، حتي اگر آشنا باشد.
به آنها بگوييد که بدنشان مال خودشان است و اشکالي ندارد که اگر دوست نداشته باشند کسي آنها را بغل کند و يا هر گونه ارتباط لمسي ديگري با آنها برقرار کند.
به ياد داشته باشيد که حتماً لازم نيست براي سوء استفاده جنسي فرد به زور متوسل شده باشد. کودکان به راحتي اعتماد مي کنند و به دليل وابستگي، نياز به تاييد شدن و محبت هر کاري که از آنها خواسته شود را انجام مي دهند.
اگر احساس کرديم کودکي مورد سوء استفاده جنسي قرار گرفته چه کار کنيم؟
* براي کودک محيط امن و آرامي را فراهم آوريد تا بتواند در مورد اين جريان با شما و يا شخص ديگري که به او اعتماد دارد، صحبت کند. او را تشويق کنيد که در مورد تجربه خود با شما حرف بزند، اما به هيچ وجه به او نگوييد که اين اتفاق نبايد رخ مي داد و تو مقصري.
از بروز هر گونه احساساتي که ممکن است منجر شود که کودک از دادن اطلاعات دست بردار خودداري کنيد.
براي کودک يک وقت معاينه پزشکي بگيريد. بايد او را نزد متخصصي ببريد که تجربه در آزمايش کودکان و تشخيص آسيب هاي جنسي و فيزيکي داشته باشد. بايد براي کودک به دقت توضيح دهيد که معالجه پزشکي و آزار و اذيت جنسي با هم فرق مي کنند.
به او اطمينان خاطر بدهيد که مرتکب هيچ کار بدي نشده و او مقصر نبوده.
براي کودک يک مشاور رواني نيز بگيريد.
در بيشتر مناطق اين قانون وجود دارد که اگر فردي مشکوک شده که کودکي مورد آزار و اذيت جنسي قرار گرفته بايد فوراً اين مطلب را به پليس گزارش دهد. در اکثر مناطق پرسنل پزشکي، متخصصين اعصاب و روان، معلم و نيروي هاي قانوني براي مبارزه با سوء استفاده هاي جنسي از کودکان در دسترس شما قرار دارند .
منبع:www.mardoman.com/س