پيامبر(صلوات الله عليه ) و زنان و كودكان
مقدمه:
روزگاري كه در تمام فرهنگ‌هاي اقوام و ملل جهان «زن» به عنوان يك «موجود پست» و انسان درجه دوم مطرح بود و مورد بدبيني‌ها و آماج تهمت‌ها قرار داشت و از هيچ روزنه اي بر افق زندگي او روشنايي نمي‌تابيد،خورشيد اسلام طلوع و افق زندگي او را روشن نمود و نداي عطوفت آميز پيغمبر رحمت،محمد مصطفي(صلي الله عليه و آله وسلم) روح نشاط را در كالبد او دميد.ايشان موقعيت مهم زن در اجتماع بشري،جايگاه بلند او و استعدادهاي فراواني را كه دست آفرينش در وجود او قرار داده است،گوشزد و ايه‌هايي از قرآن مجيد را در رابطه با مقام زن براي مردم بيان نمود.
در اين مقاله،به چگونگي برخورد ايشان با زنان و كودكان به منظور الگو قرار دادن رفتار ايشان براي جامعه مي‌پردازيم.
در تاريخ مذهبي جهان هيچكس يافت نمي‌شود كه همچون محمد(صلي الله عليه و آله وسلم) مقام جنس لطيف را اين چنين بالا برده باشد.ايشان در زماني كه زنان از هيچ حقوقي برخوردار نبودند،آنها را صاحب حق معرفي نمودند: و فرمودند:«حقوق زنها محترم و مقدّس است،مواظب باشيد كه حقوق زنها محفوظ باشد و از حقوقي كه براي آنها تعيين شده است،برخوردار باشند» در جايي ديگر فرموده اند:«بهترين مردان در ميان شما كساني هستند كه نسبت به زنانشان خوش رفتارتر باشند».خود ايشان،نسبت به همسرانشان،از همه مهربان‌تر بودند.برخي اوقات كه برخي از آنها با پيامبر بد رفتاري مي‌كردند و اصحاب با ناراحتي از حضرت مي‌خواستند كه آنها را طلاق دهد، ايشان مي فرمود:«ناراحتي و بدرفتاري زنان را بايد كنار نقاط مثبت و كمالات آنان حساب كرد و نبايد انسان،به خاطر ناراحتي، همسر خود را رها كند».
ميان آنها،چنان به عدالت رفتار مي‌كرد كه حتي در دوران بيماري ايشان بستر او را هر شبي،در اتاق يكي از همسرانشان قرار مي‌دادند.
هميشه از خديجه،به خوبي ياد مي‌كردند و مي‌فرمودند:هيچ كس خديجه نمي‌شود. وقتي همه كافر بودند،او،به تنهايي به من ايمان آورد و مرا ياري كرد.
همه همسران پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) در يك سطح نبودند و در صورت لغزش،پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) با مهرباني به آنها تذكر مي‌دادند: عاشروهن بالمعروف؛معاشرت پيامبر با آنان به نيكي و خوبي بود.(سوره نساء،ايه 19)
ايشان به هيچ وجه به ظواهر زن توجه نداشتند و زن را وسيله‌اي براي هوس راني نمي‌دانستند،چنان كه با وجود دارا بودن چندين همسر،بيشتر شب‌ها رابه عبادت خدا مي‌پرداختند و از آنجايي كه عايشه در 6 سالگي به عقد ايشان در آمده بود،تا 3 سال در عقد ماندند تا به بلوغ برسد.
ايشان به خاطر علاقه به راضي كردن همسران دچار گرفتاري مي‌شدند،تا آنجا كه حلال خدا را بر خود حرام كردند و خداوند ايشان را به اين سبب،با عتاب مخاطب قرار مي‌دهد كه چرا چنين كردي؟!:
يا ايها النبي لم تحرم ما أحل اللّه لك تبتغي مرضات ازواجك والله غفور رحيم؛اي پيامبر،چرا چيزي را كه خداوند براي تو حلال كرده است،به خاطر جلب رضاي همسرانت،برخورد حرام مي‌كني،خداوند آمرزنده و مهربان است.(سوره تحريم،ايه 1)
پرفسور.ت.وآرنولد زندگي زناشويي پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) را اينطور توصيف كرده است: «يكي از زيباترين زندگاني‌هاي كامل زناشويي است كه تاريخ به ما نشان مي‌دهد».
رفتار حضرت با زنان جامعه
تعداد زيادي از زنان در محضر نوراني آن پيامبر بزرگوار،به منظور دست‌يابي به دانش و مهارت علمي از امكانات مساوي با مردان برخوردار شدند و هر يك،مانند چراغي فضاي اسلامي را نور بخشيدند.از آن جمله مي‌توان به اسماء دختر عميس،ام ايمن وام سليم، اشاره كرد.
حضرت كه با ياران و حتي زنان صحابي رفت و آمدهاي اجتماعي داشت،پيوسته به خانه ام ايمن مي‌رفت و با او ديدار مي‌كرد و او را مورد بزرگداشت قرار مي‌داد،تا آنجا كه آنچه را كه از سوي مردم در نزدشان به امانت مانده بود،به ام ايمن تحويل دادند.
ام عطيه روايت مي‌كند:«رسول خدا(صلي الله عليه و آله وسلم) به ما و دختران بالغ و زنان خانه دار دستور داد از خانه خارج شويم و در نمازهاي عيد فطر و قربان شركت كنيم».
ايشان در مورد تجليل از جهاد و فداكاري نسيبه انصاري اين طور فرموده است:«مقام نسيبه،دختر كعب،از مقام فلان و فلان بهتر است».
زماني كه حضرت خواهر رضاعي خود را در ميان اسيران مي‌بينند،او را آزاد و از وي درخواست مي‌كنند،در نزد حضرت بمانند وچون قبول نمي‌كند،او را با هديه‌هاي فراوان به شهر خود باز مي‌گردانند.
رفتار حضرت با كودكان
پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) بچه ها را دوست مي‌داشت و با آنان مهربان بود و بازي مي‌كرد.ايشان در مورد كودكان مي‌فرمايند:«اولادنا اكبادنا؛فرزندان ما جگر گوشه‌هاي ما هستند»
«الولد الصالح ريحانة من رياحين الجنة؛فرزند صالح گلي از گل‌هاي بهشت است».ايشان نسبت به كودكان،بسيار ابراز علاقه و محبت و با آنها بازي مي‌كردند و در حق كودكان دعا و آنها را به خير و صلاح تشويق مي‌نمودند.شخصي نزد پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) آمد و گفت كه تا به حال كودكي را نبوسيده‌ام.حضرت در وصف او فرمود:«هذا رجل عندي انه من اهل النار؛اين شخص در نزد من از اهل آتش است».
اسماء مي‌گويد:من از رسول خدا(صلي الله عليه و آله وسلم) شنيدم كه فرمودند:«اي بانوان،هرگز فرزندان خود را (جنين) مخفيانه نكشيد؛زيرا خون كودك ساقط شده دامن اسب سوار را هم مي گيرد و او را از روي اسب به زمين سرنگون مي‌سازد».ايشان،ابتدا آب را به كودك مي‌دادند،اگر كودك اجازه مي‌داد،به ديگران،قبل از كودك آب مي‌دادند.
روزي حضرت(صلي الله عليه و آله وسلم) ،فرزندان جعفر طيار را بر روي مركب سوار كردند و به استقبال سپاه جنگ موته رفتند سپس،بر روي منبر نشستند،در حالي كه فرزندان جعفر بر روي پله هاي منبر بودند،آنها را بر روي پاي خود نهاديد و دست بر سرشان كشيدند.ايشان،حتي به خاطر گريه بچه نماز را،بدون مستحبات و سريع خواندند.
پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) در عصري كه عرب جاهليت فرزندان دختر را زنده به گور مي‌كردند،دست دختر خود را بوسيدند و او را مورد تكريم قرار دادند.
روزي زن فقيري به در خانه رسول خدا(صلي الله عليه و آله وسلم) آمد و همسر ايشان دانه خرمايي را به او انفاق نمود.آن زن نيز خرما را بين دو دخترش تقسيم كرد و در اين حال پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) فرمودند:«هر مرد يا زني كه محض خاطر پسر يا دخترش در معرض آزمايش قرار بگيرد و اين گونه فداكاري نشان بدهد اين عمل نجيبانه و شرافتمندانه براي او باعث نجات از آتش جهنم خواهد شد».
منبع: ماهنامه بشارت/س