146. ضيابرى، سيّدمحمود

سيّدمحمود موسوى رشتى ضيابرى (1307ق، ضيابر ) فرزند سيّدمهدى.

147. طه، شيخ محمّد

شيخ محمّد حويزى كرمى مشهور به طه (1317ق - 1388ق) فرزند شيخ نصراللَّه.

148. طباطبايى، سيّدمحمّدحسين

سيّدمحمّدحسين قاضى طباطبايى (1321ق ). فقيه ارجمند، مفسّر قرآن، شاعر، صاحب كمالات نفسانى. مشهورترين آثار قلمى او شيعه در اسلام و تفسير الميزان است. آثار وى به زبان‏هاى مختلف ترجمه شده است، و در حوزه‏ها و دانشگاه‏ها تدريس مى‏شود.

149. طبسى، ابراهيم

شيخ ابراهيم طبسى. پس از تكميل تحصيلات به زادگاهش طبس بازگشت، و مشغول به خدمات دينى شد.

150. طبسى، محمّدرضا

شيخ محمّدرضا طبسى خراسانى (18 شعبان 1324ق، مشهد -1404ق) فرزند عبّاس بن علىّ بن حسن بن عبداللَّه. در طبس، مشهد و قم به تحصيل پرداخت، آن‏گاه به نجف اشرف مهاجرت كرد و پانزده سال از محضر مرحوم سيّد بهره برد. وى از اعضاى هيأت رييسه در شوراى استفتاى مرحوم سيّد بود. از آثار قلمى او است:
1. الشّيعه و الرّجعه، 1ج.
2. ذخيرةالصالحين فى شرح تبصرةالمتعلّمين، 8ج.
3. النّجعه فى الرّجعه.
4. حاشيه بر وسيلةالنّجاة مرحوم سيّد.

151. طوسى، محمّدعلى

شيخ محمّدعلى يزدى كرمانشاهى طوسى. از آثار قلمى او كتابى در ارث است.

152. طيّب، سيّدعبدالحسين

سيّدعبدالحسين طيّب (7 محرّم 1312ق، اصفهان - 9 محرّم 1412ق). پس از تحصيل در اصفهان و قم به نجف اشرف شتافت و از محضر مرحوم سيّد بهره برد. آن‏گاه به اصفهان بازگشت، و به تأليف و تحقيق پرداخت. هم‏چنين حلقه درس وى در مدرسه صدر، سال‏ها برپا بود. مدفن او در مسجد كازرونى در خيابان مير اصفهان واقع شده است. ازجمله آثار او است:
1. كلم الطّيب.
2. تفسير بى‏نظير أطيب البيان در چهارده جلد كه در طىّ هيجده سال به رشته تحرير درآمده، و دو بار به چاپ رسيده است.
3. العمل الصالح.

153. عاملى، محمّدحسين

شيخ محمّدحسين نجفى عاملى (1323ق، نجف ) فرزند محمّدجواد بن على مجتهد.

154. علامى، حسن

شيخ حسن علامى اصفهانى كرمانشاهى (1305ق، كرمانشاه ) فرزند محمّدصادق تاجر.

155. علم‏الهُدى، سيّدعلى

سيّدعلى نجفى كربلايى مشهور به علم‏الهُدى فرزند سيّدمحمّدحسين.

156. علم‏الهُدى، سيّدمرتضى

سيّدمرتضى جزايرى شوشترى مشهور به علم‏الهُدى.

157. علوى، سيّدابراهيم

سيّدابراهيم علوى خويى (1328ق، خوى - 1409ق، خوى). صاحب اجازه اجتهاد از مرحوم سيّد. از آثار او است:
1. آيين پرهيزكاران.
2. آيين جهاندارى.
3. اصول الفقه.
4. دررالفوايد.
5. شرح اسماء الحسنى.

158. علوى، احمد

شيخ احمد علوى اردكانى (1319ق، يزد - 1393ق) فرزند آخوند ملاّحسين.

159. علوى، سيّدحسين

سيّدحسين علوى موسوى خوانسارى (1368 - 1278ش) فرزند ميرزا محمّد مهدى بن على. از آثار او صلاةالمسافر است كه تقرير بحث‏هاى مرحوم سيّد در اين زمينه به شمار مى‏رود. اين كتاب به سال 1415ق توسّط دفتر انتشارات اسلامى در قم در 252ص به چاپ رسيده است.

160. علوى، سيّدسجّاد

سيّدسجّاد علوى گرگانى (1332ق، النگ ) در گرگان به تحصيل علوم اسلامى روى آورد، سپس در حوزه‏هاى مشهد و قم به تكميل تحصيلاتش پرداخت. آن‏گاه به نجف اشرف هجرت كرد، و در حلقه درس مرحوم سيّد شركت جست. پس از آن به زادگاهش بازگشت، و مشغول به تدريس سطوح عالى در حوزه شد.

161. علوى، سيّدمحمّد

سيّدمحمّد علوى تبريزى (1330ق، تبريز ) فرزند ميرزايوسف. در آستان قدس رضوى اقامه جماعت داشت.

162. عليارى، على

شيخ على غروى عليارى تبريزى (12 رمضان 1319ق، تبريز ) فرزند ميرزا محسن بن محمّدحسن بن على. از آثار فقهى ايشان است:
1. شرح استدلالى عروه.
2. شرح استدلالى وسيلةالنّجاة.

163. عينكى، سيّدعلى

سيّدعلى طباطبايى عينكى تبريزى (1311ق - 1394ق) فرزند سيّدمحمّدتقى بن ابوالقاسم.

164. عينكى، سيّدمحمّدجواد

سيّدمحمّدجواد طباطبايى عينكى تبريزى (1315ق - 1387ق) فرزند سيّدمحمّدتقى بن ابوالقاسم. از آثار قلمى او بغيةالهداة در شرح وسيلةالنّجاة مرحوم سيّد است كه در نجف به چاپ رسيده.

165. غروى، غلام‏حسين

شيخ غلام‏حسين غروى اردبيلى مجتهد (1308ق، اردبيل - 1368ق).

166. غروى بروجردى، على

شيخ على غروى تبريزى (1334ق) فرزند اسداللَّه بن حسن.

167. غروى، محمّد

شيخ محمّد غروى بروجردى (1321ق، نجف) فرزند محمّدحسين. پس از تحصيلات، در بروجرد مورد توجّه عوام و خواص قرار گرفت.

168. غروى، محمّد

شيخ محمّد غروى نطنزى كاشانى تهرانى (1313ق، كاشان) فرزند محمّدحسين. از علماى مجاهد.

169. غروى، محمّدحسين

شيخ محمّدحسين غروى رفسنجانى (1308ق، رفسنجان) فرزند آخوند ملاّمحمّدعلى. مقدّمات و سطوح را در رفسنجان و اصفهان فراگرفت، آن‏گاه به نجف اشرف هجرت كرد، و در درس مرحوم سيّد حاضر شد.

170. غروى، محمّدحسن

شيخ محمّدحسن غروى نجفى رفسنجانى فرزند آخوند ملاّمحمّدعلى.

171. فائق، مصطفى

شيخ مصطفى فائق تهرانى (1338ق)فرزند كاظم. پس از تكميل تحصيلات، مشغول به خدمات دينى در تهران شد.

172. فاضل، عبّاس

شيخ عبّاس فاضل حائرى تهرانى (1298ق، تهران - 1370ق) فرزند ملاّحاجى.

173. فاضل تونى، محمّدحسين

محمّدحسين فاضل تونى (1309ق - 1380ق). وى حكمت را نزد جهان‏گيرخان قشقايى آموخت، و مرحوم سيّد او را در اجازه‏نامه‏اى، «در تدريس و افاضات علميه»، مجاز دانست.

174. فالى، سيّدحسام‏الدّين

سيّدحسام‏الدّين فال‏اسيرى شيرازى مشهور به فالى (1316ق، شيراز) فرزند سيّدمحمّد بن على‏اكبر.

175. فريد، حسن

شيخ حسن فريد گلپايگانى (1319ق) فرزند ملاّمحمّدمهدى. مقدّمات و سطوح را در گلپايگان، اراك و قم به اتمام رسانيد، و سه سالى نيز در نجف اشرف به تكميل تحصيلات پرداخت.

176. فشاركى، سيّدعبّاس

سيّدعبّاس طباطبايى فشاركى اصفهانى متولّد سامرّا فرزند سيّدمحمّد و داماد ميرزااحمد آشتيانى. پس از دريافت درجه اجتهاد، سال‏ها در مدرسه مروى به تدريس اشتغال داشت.

177. فقيه، محمّد

شيخ محمّد فقيه اشكورى (1320ق، نجف ) فرزند محمّدحسين.

178. فقيه، سيّدابوالقاسم

سيّدابوالقاسم فقيه ارسنجانى شيرازى (1318ق، ارسنجان ) فرزند سيّدمحمّدرضا.

179. فومنى، جواد

شيخ جواد فومنى حائرى تهرانى (1320ق - 1384ق) فرزند محمّدجعفر. مدفن او در رى است.

180. فلاورجانى، حاج اميرآقا

حاج شيخ محمّدحسن كيانى فلاورجانى مشهور به حاج اميرآقا (7 دى 1267ش، فلاورجان -1403 ق). در اصفهان نزد علماى اين شهر ازجمله سيّدعلى مجتهد نجف‏آبادى، آقا سيّدمحمّد نجف‏آبادى، شيخ محمّدرضا نجفى و ميرمحمّدصادق خاتون‏آبادى تحصيل كرد. سپس در نجف اشرف از درس سيّدابوالحسن اصفهانى و ديگران بهره برد. پس از انجام تحصيلات به اصفهان بازگشت، و در مدرسه جدّه بزرگ ساكن شد.
هم‏چنين روزهاى پنج‏شنبه و جمعه را در فلاورجان به اقامه جماعت و ترويج و تبليغ احكام و وعظ و خطابه مى‏پرداخت. وى عالمى خوش‏محضر، نكته‏دان و مورد علاقه مردم بود؛ چنان‏كه به صورت رسمى تدريس نداشت؛ امّا بسيارى از فضلاء از او بهره‏مند مى‏شدند. او تا آخر عمر مجرّد زيست، و در اواخر عمر، دارايى خود را به دولت واگذار كرد تا صرف مدرسه‏سازى و بهداشت و درمان شود. پيكرش در قبرستان عمومى فلاورجان به خاك سپرده شد.

181. فيض‏الاسلام، سيّدعلى‏نقى

سيّدعلى‏نقى حسينى ديباجى مشهور به فيض‏الاسلام سدهى اصفهانى (1284ش، خمينى‏شهر - 24 ارديبهشت 1364ش، تهران). فرزند محمّد بن مهدى. وى صاحب اجازاتى از مراجع و بزرگان معاصر بود؛ ازجمله اجازه اجتهاد از سيّدابوالحسن اصفهانى (م1365ق)، به تاريخ رجب 1352ق. مدفن او در بهشت زهرا(سلام الله عليها) است. اين عالم فرزانه، صاحب آثارى گران‏سنگ است:
1. اشارات الرّضويّه.
2. الإفاضات الغرويّة فى اصول الفقهيّة كه در هنگام سكونت در نجف اشرف تأليف شده است.
3. بنادر البحار كه تلخيص بحارالانوار علاّمه محمّدباقر مجلسى است.
4. پاسخ‏نامه ازگلى، رساله‏اى است در اثبات رجعت كه در پاسخ نامه عيسى ازگلى شميرانى تهرانى، به زبان ساده و فارسى نگاشته آمده و به چاپ رسيده است.
5. ترجمه خاتون دو سرا سيّدتنا المعصومة زينب الكبرى ارواح العالمين لتراب اقدمها الفداء يا احوالات حضرت زينب كبرى سلام اللّه عليها كه تاريخ زندگى حضرت زينب (سلام الله عليها) به زبان فارسى است، و چندين بار چاپ شده.
6. ترجمه صحيفه علويّه.
7. الثّقلان فى تفسير القرآن كه تفسير سوره مباركه فاتحة الكتاب است.
8. چراغ راه.
9. رهبر گم‏شدگان فى اثبات‏الرّجعة كه ردّيّه‏اى است به زبان فارسى، در برابر كتاب اسلام و رجعت اثر عبدالوهاب فريد تنكابنى (م1360ق) و دو بار به چاپ رسيده است.
10. صحيفه كامله سجّاديّه، ترجمه تفسيرى يا ترجمه و شرح فارسىِ پنجاه و چهار دعاى امام زين‏العابدين‏عليه السلام كه داراى چاپ‏هاى مكرّر است.
11. قرآن عظيم كه ترجمه فارسى و تفسير كوتاهى از آيات قرآن است و با كتابت طاهر خوش‏نويس و هم با كتابت عثمان طه به چاپ رسيده است.
12. ترجمه و شرح نهج‏البلاغه، خطبه‏ها و نامه‏ها و سخنان كوتاه اميرالمؤمنين‏عليه السلام كه ترجمه تفسيرى نهج‏البلاغه است و با كتابت طاهر خوش‏نويس به صورت مكرّر چاپ شده است.

182. فيّاض، احمد

حاج شيخ احمد فيّاض فروشانى سدهى (17 ذى‏قعده 1324ق، خمينى‏شهر - 1 ذى‏قعده 1407ق) فرزند ملاّمصطفى بن ملاّمحسن، مقدّمات را نزد پدر و آقا سيّدمصطفى سدهى آموخت؛ سپس در اصفهان نزد ميرزا ابوالهدى كلباسى، آقاميرزا احمد مدرّس، آقاسيّدمحمّدباقر درچه‏اى، ميرزا جمال‏الدّين كلباسى، ملاّحسن دولت‏آبادى، شيخ محمّدرضا مسجدشاهى، ميرمحمّدصادق مدرّس خاتون‏آبادى، ميرزا على‏آقا شيرازى، شيخ على مدرّس يزدى، ميرسيّدعلى مجتهد نجف‏آبادى، ملاّمحمّدعلى عالم حبيب‏آبادى، شيخ محمّد حكيم خراسانى، سيّدمحمّد نجف‏آبادى و سيّدمهدى درچه‏اى تحصيل كرد، و از آنان موفّق به دريافت اجازه روايت و اجتهاد شد.
سپس به نجف اشرف عزيمت كرد، و در محضر آيات عظام، سيّد جمال‏الدّين گلپايگانى، سيّدعبدالهادى شيرازى، سيّدعلى بهبهانى، شيخ محمّدكاظم شيرازى و سيّدمحسن حكيم به تكميل تحصيلات خود پرداخت، و از سيّدجمال‏الدّين گلپايگانى، سيّدعبدالهادى شيرازى، آقابزرگ تهرانى، احمد آشتيانى، سيّداحمد جزايرى معروف به سيّدآقا و مرحوم سيّد اجازه روايت و اجتهاد دريافت كرد. ايشان پس از بازگشت به اصفهان، به تدريس در مدرسه صدر بازار و اقامه نماز جماعت در مدرسه صدر خواجو پرداخت. پس از وفات، در جوار مسجد ملاّحيدرعلى در خمينى‏شهر مدفون شد. شروط ضمن العقد از آثار او است. وى تقريرات فقهى و اصولى استادان خود را مرقوم كرده است؛ امّا مرتّب نشده، و غير مدوّن است. او علاوه بر فقه و اصول در سير و سلوك و عرفان و سرودن شعر نيز دستى داشت؛ اين بيت از او است:
خوبان سزد كه دور تو گردند جملگى
پروانه‏وار زان‏كه تو شمع ميانه‏اى

183. فيروزآبادى، سيّدمرتضى

سيّدمرتضى فيروزآبادى شيرازى نجفى (1329ق، نجف) فرزند سيّدمحمّد. صاحب آثار قلمى فراوان ازجمله:
1. عنايةالأصول.
2. فضائل الخمسه.
3. خلاصة الجواهر.
184. فيض، سيّدفخرالدّين
سيّدفخرالدّين فيض دزفولى تهرانى (1313ق، دزفول) فرزند سيّدمحمّدعلى.

185. قزوينى، هاشم

شيخ هاشم قزوينى خراسانى. تولّد او در قزوين و مدفن او در مشهد مقدّس است.

پي نوشت :

1 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص157.
2 . نام ناحيه‏اى است در رشت.
3 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص157.
4 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، صص158 - 157.
5 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص158.
6 . بنگريد به:
مجلّه حوزه، شماره 31؛
شريف رازى، محمّدتقى، گنجينه دانشمندان، ج2، ص193؛
موسوى اصفهانى، سيّدجعفر، حيات جاودانى، صص278 - 276؛
حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، صص250 - 249 ،232 ،228 - 227 ،159 - 158؛
قرقانى، مهدى، زندگانى حكيم جهان‏گيرخان قشقايى، ص99.
7 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص159.
8 . بنگريد به:
مهدوى، سيّدمصلح‏الدّين، مزارات اصفهان، صص332 - 331؛
كتابى، سيّدمحمّدباقر، رجال اصفهان، ج1، صص242 - 241.
9 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، صص160 - 159.
10 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص160.
11. حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص160.
12 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص161.
13. بنگريد به:
رازى، محمّد، آثارالحجّة، ج2، صص296 - 295؛
مشار، خان‏بابا، فهرست مؤلّفين كتب چاپى، ج1، ص19؛
شريف رازى، محمّدتقى، گنجينه دانشمندان، ج5، صص91 - 77؛
گروه نويسندگان، موسوعة مؤلّفى الاماميّة، ج1، ص418.
14 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص161.
15 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، صص162 - 161.
16 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص162.
17 . نام ناحيه‏اى است در گرگان.
18 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص162.
19. بنگريد به:
مجلّه حوزه، شماره 64 - 63؛
موسوى اصفهانى، سيّدجعفر، حيات جاودانى، صص270 - 269؛
حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص163؛
شريف رازى، محمّدتقى، گنجينه دانشمندان، ج3، ص320.
20. حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص163.
21 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، صص228، 164 - 163.
22 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، صص184 - 183.
23 . 186) حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص164. 24 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، صص165 - 164.
25 . بنگريد به:
دوانى، على، نهضت روحانيون ايران، ج2، صص331 - 227؛
حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص165؛
قرقانى، مهدى، زندگانى حكيم جهان‏گيرخان قشقايى، صص157 - 155.
26 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص165.
27 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص207.
28 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، صص166 - 165.
29 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص166.
30 . قرقانى، مهدى، زندگانى حكيم جهان‏گيرخان قشقايى، صص158 - 157.
31 . نشريه دانشكده ادبيات تهران، سال نهم، شماره 3، ص48.
32 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، صص167 - 166.
33 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص167.
34 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص167.
35 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص168.
36 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص168.
37 . نام ناحيه‏اى است در شيراز.
38 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، صص169 - 168.
39 . بنگريد به:
مهدوى، سيّدمصلح‏الدّين، تاريخ علمى و اجتماعى اصفهان، ج2، ص290؛
همو، اعلام اصفهان، ج1، صص610 - 609.
40 . نام ناحيه‏اى است در اصفهان.
41. بنگريد به:
سازمان اسناد ملّى ايران، فهرست راه‏نما، شماره 10442؛
كتابى، سيّدمحمّدباقر، رجال اصفهان، ج1، ص482؛
صرامى فروشانى، رسول، سده در گذر زمان، صص340 - 339؛
گروه نويسندگان، يادگارنامه فيض‏الاسلام.
42 . بنگريد به:
شريف رازى، محمّدتقى، گنجينه دانشمندان، ج7، ص349؛
مشار، خان‏بابا، مؤلّفين كتب چاپى، ج4، ص609؛
گروه نويسندگان، دانشنامه قرآن و قرآن‏پژوهى، ج2، ص1611؛
ماه‏نامه كيهان فرهنگى، سال دوم، ارديبهشت 1364ش، شماره 2، ص32؛
گروه نويسندگان، اثرآفرينان، ج4، ص306. 43 . بنگريد به:
شريف رازى، محمّدتقى، گنجينه دانشمندان، ج8، ص228؛
جواهرى، ابراهيم، علوم و عقايد، ص65؛
كتابى، سيّدمحمّدباقر، رجال اصفهان، ج1، صص528، 238؛
مهدوى، سيّدمصلح‏الدّين، تاريخ علمى و اجتماعى اصفهان، ج2، صص287 - 285؛
همو، اعلام اصفهان، ج1، صص483 - 482؛
مجلّه حوزه، شماره 18، دى 1365ش؛
موحّد ابطحى، سيّدحجّت، ريشه‏ها و جلوه‏هاى تشيّع و حوزه علميّه اصفهان، ج1، صص618 - 617؛
خمينى‏شهر، شهرى كه از نو بايد شناخت، صص354، 179 - 176؛صرامى فروشانى، رسول، سده در گذر زمان، ص433.
44 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص169.
45 . 208) حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، صص170 - 169.
46 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراج‏المعانى، ص170.

/س