231. مدرّس، محمّدباقر
شيخ محمّدباقر مدرّس زنجانى مشهور به محقّق زنجانى (1312ق، زنجان).
232. مدرّس، محمّدعلى
شيخ محمّدعلى مدرّس افغانى (1312ق، خاربيد ). از ندرّسان بنام زبان و ادبيات عرب. آثار ماندگارى در زمينه ادبيات از خويشتن به يادگار نهاده كه بسيار مورد توجّه و استفاده طلاّب است.
233. مدرّس، محمّدعلى
شيخ محمّدعلى مدرّس كرمانشاهى (م1365ق، كرمانشاه). از محقّقان دانش رجال و زهّاد مشهور.
234. مدرّسى، سيّدعلىرضا
سيّدعلىرضا مدرّسى يزدى (1323ق). پس از تحصيل مقدّمات در زادگاهش به قم رفت، آنگاه براى شركت در درس مرحوم سيّد به نجف اشرف هجرت كرد.
235. مدرّسى، سيّديحيى
سيّديحيى مدرّسى يزدى (1321ق، يزد - صفر 1383ق، كرند) فرزند سيّدعلىاصغر. در مقبره شيخان قم به خاك سپرده شد. از آثار او است:
1. تقريرات ابحاث العراقى.
2. تقريرات ابحاث النّايينى.
236. مدنى، اسداللَّه
شيخ اسداللَّه مدنى دهخوارقانى آذرشهرى (1292ش، آذرشهر - جمعه 20 شهريور 1360ش، تبريز). فرزند آقاميرعلى. پس از تحصيل مقدّمات در تبريز، عازم حوزه علمى قم شد. آنگاه در نجف اشرف اقامت گزيد، و از محضر مرحوم سيّد بهره جست. به توصيه پزشكان نجف را ترك كرد، و در همدان به تدريس دروس حوزوى و اقدامات عام المنفعه همچون ساخت مسجد، تأسيس قرضالحسنه و درمانگاه پرداخت.
پس از مدّتى به فرمان امام خمينىقدس سره رياست حوزه علميه خرّمآباد را برعهده گرفت. ساواك او را به ممسنى، گنبد كاووس، بندر كنگان و مهاباد تبعيد كرد. او پس از پيروزى انقلاب اسلامى به عنوان امام جمعه تبريز منصوب شد، و سرانجام در محراب نماز جمعه، به شهادت رسيد، و در حرم حضرت معصومه (سلام الله عليها) به خاك رفت.
مرتضوى، سيّدابوالحسن
حاج سيّدابوالحسن مرتضوى كرونى اصفهانى (1320ق، كرون - جمعه 28 ذىقعده 1402ق) فرزند سيّدمحمّدكاظم. تحصيلات خود را نزد پدرش آغاز كرد، سپس به اصفهان آمد، و نزد شيخ احمد بيدآبادى، شيخ محمّدعلى فتحى دزفولى، ميرمحمّدصادق مدرّس خاتونآبادى، شيخ على مدرّس يزدى، شيخ محمّد حكيم خراسانى، ميرزا ابوالهدى كلباسى، شيخ محمّدرضا نجفى، آقا سيّدعلى نجفآبادى به تحصيل پرداخت، و از علمايى همچون ملاّمحمّدحسين فشاركى، شيخ محمّدرضا نجفى و سيّدمحمّد نجفآبادى اجازه دريافت كرد.
اين اجازات را علماى قم و نجف، همچون آقا سيّدابوالحسن اصفهانى، آقا ضياءالدّين عراقى، شيخ عبدالكريم حائرى يزدى مورد تأييد قرار دادند. ايشان در جفر و اعداد و علوم غريبه نيز استاد بود. مدفن وى در يكى از اتاقهاى مزار علىّ بن جعفرعليه السلام در قم است. از ؟آثار او تصحيح و تحقيق تفسير منهج الصادقين است.
237. مرتضوى، احمد
شيخ احمد مرتضوى بجنوردى. از علماى بنام بجنورد.
238. مرتضوى، سيّدموسى
سيّدموسى مرتضوى خلخالى اردبيلى فرزند سيّدمرتضى.
239. مرعشى، سيّدمرتضى
سيّدمرتضى مرعشى نجفى تبريزى (1330ق، نجف) فرزند سيّدمحمود. برادر مرجع كبير تشيّع آيتاللَّه العظمى سيّدشهابالدّين مرعشى.
240. مروّج، سيّدمحمّدجعفر
سيّدمحمّدجعفر مروّج (1328ق، شوشتر) فرزند سيّدمحمّدعلى.
241. مستنبط، سيّداحمد
سيّداحمد مستنبط موسوى ساوجى تبريزى (1325ق ) فرزند سيّدرضى.
242. مستنبط، سيّدنصراللَّه
سيّدنصراللَّه مستنبط موسوى ساوجى تبريزى فرزند سيّدرضى و داماد آيتاللَّه خويى. ازجمله آثار او است:
1. اجتهاد و تقليد.
2. قاعده تجاوز و فراغ.
3. رساله در من ادرك.
4. لباس مشكوك.
243. مشكاة، على
شيخ على مشكاة خوزانى (1319ق، خوزان 23 - خرداد 1369ش) فرزند زينالعابدين. وى هفت سال در نجف به تحصيل اشتغال داشت، و سرانجام موفّق به دريافت اجازه اجتهاد و روايت از مرحوم سيّد شد. امام جماعت مسجد مريم بيگم در اصفهان. ابوالزّوجه شهيد سيّدابوالحسن شمسآبادى، مدفن او نيز در كنار داماد شهيدش واقع شده است. از آثار فقهى او است:
1. تقريرات درس مرحوم سيّد.
2. حاشيه كفايه.
244. مشكور، حسين
شيخ حسين مشكور حولاوى نجفى (1313ق، نجف ) فرزند شيخ مشكور. از آثار فقهى او است:
1. كتاب الصّوم.
2. زكات.
3. نكاح.
245. مظاهرى، مرتضى
شيخ مرتضى مظاهرى نجفى اصفهانى (1316ق) فرزند ، و ابوالزّوجه آيتاللَّه العظمى شيخ حسين مظاهرى. پس از تحصيل در اصفهان، در سال 1340ق راهى نجف اشرف شد، و در درس مرحوم سيّد شركت جست.
246. مظفّر، محمّدرضا
شيخ محمّدرضا مظفّر (1964 - 1904م) صاحب آثار قلمى مشهور و فراوان كه مجال ذكر آنها نيست.
247. معلّم تهرانى، غلامرضا
شيخ غلامرضا معلّم خوانسارى تهرانى فرزند احمد. ازجمله آثار او مصباح الوارثين در تهران به چاپ رسيده است. مرحوم سيّد در ابتداى آن، مرقوم فرموده كه اين رساله در احكام ارث، و مطابق فتواى ايشان است.
248. مفيدى، يحيى
شيخ يحيى مفيدى قزوينى. پس از تحصيل مقدّمات در قزوين، به حوزه قم رفت. پس از مدّتى از آنجا عازم نجف اشرف شد، و در درس مرحوم سيّد شركت جست.
249. مقدّس، ابوالحسن
شيخ ابوالحسن مقدّس شيرازى (1335ق ).
250. مقدّس، محمّد
سيّدمحمّد مقدّس حسينى ساوجى اصفهانى (1304ق، اصفهان - 11 ربيعالأوّل 1378ق)، فرزند سيّدعبدالحسين بن حسن بن ابراهيم. پس از تحصيل مقدّمات و سطوح در اصفهان به نجف اشرف مهاجرت كرد، و از محضر مرحوم سيّد بهره جست. سپس به اصفهان بازگشت و به خدمات دينى مشغول شد تا اينكه آيتاللَّه بروجردى از او خواست تا به قم برود. مدفن او در تكيه حاج آقامقدّس در تخت فولاد اصفهان است. كتابخانه كمنظير او به كتابخانه مسجد اعظم قم ملحق شد. آثار قلمى او عبارتاند از:
1. كتاب الأوائل، به تصحيح آيتاللَّه سيّدمحمّدعلى روضاتى، چاپ اوّل 1381ق / 1340ش، اصفهان: نشر نفائس مخطوطوطات؛ چاپ دوم تابستان 1383ش.
2. كتاب الأواخر.
3. تقريرات فقهى.
4. تقريرات اصولى.
5. رساله درباره اوّل ما خلق اللَّه.
6. رساله درباره آدمعليه السلام.
7. شرح حال لقمان و مواعظ او.
251. ملاّى بيرجندى، محمّدحسين
شيخ محمّدحسين آيتى بيرجندى مشهور به ملاّى بيرجندى (1310ق). علاوه بر فقه و اصول، در شعر فارسى نيز دستى داشت، و از طبعى لطيف و روان برخوردار بود. مثنوى مقامالأبرار او در پنج دفتر به سبك مثنوى مولوى رومى است از اين خاطر او را مولوى ثانى لقب دادهاند.
252. ملايرى، سيّدابوالقاسم
سيّدابوالقاسم رئوف موسوى ملايرى (1314ق، كربلا ) فرزند سيّدعبداللَّه.
253. ملايرى، سيّدمحمّد
سيّدمحمّد موسوى ملايرى (1336ق، ملاير).
254. ملكى، سيّدعبّاس
سيّدعبّاس موسوى ملكى طسوجى. پس از تحصيلات در محضر مرحوم سيّد، به قم رفت، و از آيتاللَّه مرعشى بهره جست.
255. موسوى، سيّدابراهيم
سيّدابراهيم موسوى تبريزى دروازهاى (1313ق، تبريز - 1381ق، تهران) فرزند مهدى. مدفن او در قم است. از آثار او است:
1. تحفة الأخيار فى علائم آخر الأعصار.
2. تعليقةٌ على الرّسائل.
3. تعليقةٌ على المكاسب.
4. التّفسير الوجيز.
5. حاشيه بر لمعه.
6. رسالةٌ فى الصّلاة.
256. موسوى، سيّدعبداللَّه
سيّدعبداللَّه موسوى سبزوارى مشهور به برهان. در سبزوار و قم به تحصيل علوم اسلامى روى آورد، آنگاه با هجرت به نجف اشرف، از محضر مرحوم سيّد بهره جست.
257. موسوى، سيّدمحمّد
سيّدمحمّد موسوى اردبيلى خلخالى فرزند سيّدزينالعابدين. از روى احترام، در حلقه درس مرحوم سيّد شركت مىكرده است.
258. مولانا، سيّدعلى
سيّدعلى مولاناى تبريزى (1320ق، نجف) فرزند آقاسيّدمحمّد.
259. مهدوى، محمّدرضا
ميرزا محمّدرضا مهدوى قمشهاى (1320ق، شهرضا - 17 مهر 1341ش / 1388ق) فرزند محمّدمهدى. او در جوار امامزاده شهرضا به خاك رفته است.
260. مهدوى، مهدى
شيخ مهدى مهدوى سعيدى لاهيجى (1317ق، لاهيجان ) فرزند حسين بن مهدى.
پي نوشت :
1 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، ص188.
2 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، صص189 - 188.
3 . نام ناحيهاى است در غزنين.
4 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، صص190 - 189.
5 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، ص190.
6 . بنگريد به:
حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، صص191 - 190؛
حسينى اشكورى، سيّداحمد، تراجم الرّجال، ج1، صص868 - 867، ش1627.
7 . بنگريد به:
عبّاسزاده، سعيد، شهيد مدنى، جلوه اخلاص؛
حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، ص187؛
جوانشير، كريم، نامداران راحل، صص321 - 307؛
رجبى، محمّدحسن، علماى مجاهد، صص461 - 460.
8 . مهدوى، سيّدمصلحالدّين، اعلام اصفهان، ج1، ص259.
9 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، ص191.
10 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، ص191.
11 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، صص192 - 191.
12 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، ص192.
13 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، صص193 - 192.
14 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، ص193.
15 . بنگريد به:
مجلّه حوزه، شماره 31؛
شريف رازى، محمّدتقى، گنجينه دانشمندان، ج7، ص353؛
موسوى اصفهانى، سيّدجعفر، حيات جاودانى، صص273 - 271؛
حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، ص193؛
كتابى، سيّدمحمّدباقر، رجال اصفهان، ج1، ص526؛
صرامى فروشانى، رسول، سده در گذر زمان، ص433.
16 . نام ناحيهاى است در خمينىشهر از توابع اصفهان.
17 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، ص194.
18 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، صص195 - 194.
19. حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، ص194.
20. حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، صص196 - 195.
21 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، ص196.
22 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، ص196.
23 . بنگريد به:
مهدوى، سيّدمصلحالدّين، سيرى در تاريخ تخت فولاد اصفهان، صص202 - 200؛
كتابى، سيّدمحمّدباقر، رجال اصفهان، ج1، صص228 - 227؛
قرقانى، مهدى، زندگانى حكيم جهانگيرخان قشقايى، صص179 - 178.
24 . براى معرّفى تفصيلى آن بنگريد به: زادهوش، محمّدرضا، »كتاب الأوائل«، كتاب ماه )دين(، سال هفتم، شماره 82، مرداد 1383ش، صص25 - 22.
25 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، صص197 - 196.
26. حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، ص197.
27. حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، صص198 - 197.
28 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، ص198.
29 . بنگريد به:
شريف رازى، محمّدتقى، گنجينه دانشمندان، ج6، صص53 - 52؛
گروه نويسندگان، موسوعة مؤلّفى الاماميّة، ج1، ص421؛
مجلّه تاريخ و فرهنگ معاصر، شماره 3 و 4، صص276 - 267؛
امين عاملى، سيّدحسن بن محسن، مستدركات اعيان الشّيعه، ج5، ص63.
30 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، ص198.
31 . حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، صص199 - 198.
32 . حسينى ميبدى، سيدناصر، سراجالمعانى، ص199.
33 . بنگريد به:
مهدوى، سيّدمصلحالدّين، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ص335؛
شريف رازى، محمّدتقى، گنجينه دانشمندان، ج4، ص255؛
قرقانى، محمّدرضا، زندگانى حكيم جهانگيرخان قشقايى، صص185 - 184؛
جمالى، مسيحاللَّه، تاريخ شهرضا، صص114،82.
34. حسينى ميبدى، سيّدناصر، سراجالمعانى، صص200 - 199 ،180 - 179.
/س