«هر چه محبت همسر در قلب بنده زيادتر شود فضليت ايمانش زيادتر ميگردد.» (1)
(امام صادق عليهالسلام)
اوّلين قدم و مهمترين توشه در راه زندگي و آيين همسرداري، مودّت و محبّت است، همان مودتي که خداوند مهربان، به رايگان در دسترس زن و شوهر قرار داده. «و جعل بينکم مودةّ و رحمة»(2) و سعي زوجين بايد در زنده نگه داشتن و حفظ آن باشد. براي موفقيت در روابط زناشويي درک فصلهاي مختلف زندگي بسيار مهم است. زندگي فصلهاي متفاوتي دارد. گاهي محبت به خودي خود روان و جاري است، ولي گاهي دسترسي به آن نياز به تلاش و کوشش دارد.
روح و وجود ما براي ادامهي زندگي نياز به محبت دارد، پس روح و جان خود و همسرمان را از محبّت لبريز کنيم. مگر نه اين است که زن مظهر عطوفت و مهرباني است و اوست که زندگي را ميسازد؟ پس او چون بهار، سخاوتمندانه و بدون چشم داشت محبت را به همسرش تقديم ميکند. چرا که ايثار و فضيلت را از فرهنگ اسلامي به خوبي آموخته است و ميداند که به فرمودهي امام عليعليهالسّلام: «الايثار اعلي المکارم» ايثار برترين صفات عالي انساني است.(3)
1- ابراز محبت
قال رسولالله صليالله عليه وآله وسلم:
افضل الناس منّة من بدأ بالمودّة.
شايستهترين کس به منّتگذاري کسي است که در دوستي و محبت نسبت به طرف خود پيشي گيرد.(4)
محبّتي که در دل احتکاروزنداني شود ،اثر بخش نيست. محبّت بايد در رفتاروگفتاروعملجاري شود وبروزکند و«مودّت» يعني اين،يعني ابراز محبّت وعلاقه.
جلوههاي بروز محبت در زندگي بسيار متفاوت و گوناگون است. حسن خلق و خوش رويي، نرم خويي و مهرباني، ادب در کلام و رفتار، توجّه و لبخند، درک و فهم طرف مقابل، حسنجويي و مثبت انديشي، احترام و قدرداني ... همه و همه از مصاديق مودت و محبت است.
از رسول خدا صليالله عليه واله و سلم پرسيدند:
ما افضل ما اعطي المرء المسلم؟ قال: الخلق الحسن.
بهترين هديهاي که به شخص مسلمان داده شده خوش اخلاقي است.(5)
چرا به زنان سفارش شده که هنگام آمدن همسر به استقبالش برويد و در را به رويش بگشاييد و بدينگونه نشان بدهيد که منتظر او بودهايد؟ زيرا اين رفتار نيز نشانهاي از مودّت است؛ و طي کردن همين فاصلهي کوتاه و استقبال و مشايعت همسر، نشانهي محبّت و محبّت آفريني است، صورت زيبا تسخير کننده نيست، آنچه تسخير ميکند دل مهربان و شوهر دوست زن است. و امام رضاعليهالسلام چنين زني را غنيمت ميشود و رسول خاتم صليالله عليه وآله و سلم: او را بهترين زن ميداند.
زندگي که در آن بخواهيم روابط عاطفي حکمفرما باشد، مانند باغي است که با ارزشترين موهبت يعني «خودمان» را به امانت ميگذاريم تا به رشد و شکوفايي برسد.
هرگز گمان مبريد که با ابراز علاقه قدر و منزلت شما کم ميشود، بلکه به عکس با نثار محبّت، به کمال و بالندگي خواهيد رسيد.
براي همسر خود مادري کنيد. به قول يکي از نويسندگان «مردان،کودکان بلند قد هستند و احتياج به محبت مادري دارند. چون کودک به خوبي ميداند قلب مادر در منزل براي ديدار وي ميتپد و چشمش به انتظار اوست».
مرد براي حرکت و پويايي به محبّت زن نياز دارد و محبّت صادقانه و حقيقي، تنها نيرويي است که مرد را به زندگي اميدوار و پر تلاش نگاه ميدارد.
به فرمودهي پيامبراکرم صليالله عليه وآله و سلم: بهترين زنهاي شما آنهايي هستند که داراي محبّت باشند.
2- قدرشناسي
لئن شکرتم لازيدنّکم.(6)
پس از ابراز محبت و بيان شيفتگي و نشان دادن احساسات و عواطف عالي خود، گام بعدي قدرداني و احترام نسبت به همسر است که از جلوههاي ظهور و بروز محبت ميباشد. امام صادق عليهالسلام فرمودهاند: هر زني که به شوهرش احترام کند و آزار و اذينش نرساند، خوش بخت و سعادتمند است.
دقت داشته باشيم که هميشه قدرشناسي خويش را در مقابل محبتهايي که همسرمان به ما ميکند، آشکارا ابراز کنيم که «لم يشکر المخلوق لم يشکر الخالق» در اين صورت است که او محبت ما را حس ميکند .قدرداني از همسر بهترين شيوه جلب محبت مرد است.
منتظر نباشيم که در مقابل کار بزرگ و غير منتظرهاي از همسر خود تشکر کنيم؛ بلکه بياموزيم تا در برابر هر کار کوچکي توجه نشان داده و قدرداني خويش را ابلاغ کنيم. با لبخند و بيان تشکر، زن ميتواند احساس رضايت خويش را از مرد نشان دهد. مرد نياز به اين قدرداني و تشويق دارد تا بتواند همچنان محبّتش را ارائه دهد. او نياز دارد تا بداند وجودش موثّر است و کارهايش زندگي را بهتر مينمايد. اگرمردها بدانند که آنچه براي زن انجام ميدهند، مهم و با ارزش است. بيشتر و بيشتر بر تلاش خويش ميافزايند و به تدريج ميآموزند تا به کارهاي کوچک هم به همان اندازهي کارهاي بزرگ ارزش دهند.درمقاله ي بعد به بحث گذشت و صبوري مي پردازيم.
ادامه دارد...
پي نوشت :
1- وسائل، ج 14، ص 11.
2- توضيح مودة: ودّ محبت به چيزيست، و آرزو داشتن به آن و يا هر دو معني در اين واژه به کار ميرود زيرا تمني که آرزو داشتن و دريافت چيزي نمودن است يا متضمن و دربرگيرنده معني دوستي است (زيرا دوستي از سه مرحلهي نياز، شناخت و سپس عشق و محبت ميگذرد) و يا معني خواستن و تمايل شديد به رسيدن و به دست آوردن چيزيست که دوستش دارند. در آيهي 21 روم و 96 مريم اشاره به چيزيست که ميانشان الفت و دوستي ياد شده را ايجاد ميکند و آن خداي رحمان است.
مفردات راغب، ج3، ص 431.
3- غررالحکم، ص 986.
4- ميزان الحکمة ج2، ص 938.
5- چهل حديث، ص 189.
6- سورهي ابراهيم، آيهي 7.
منبع: سايت تبيان/س