بيشتر بچه‌ها با يكديگر مشاجره و دعوا مي‌كنند. بعضي‌ها همواره و برخي به ندرت. همچنان كه اكثر بزرگ‌ترها هم اين كار را مي‌كنند. دعواي بچه‌ها تقريبا بر سر هر چيز و همه چيز است، اين اسباب‌بازي مال كيست، فلاني چه كار كرد ، نوبت كيست كه اين كار را بكند و غيره. اين رفتارها با وجود آن كه غيرطبيعي نيستند، اما اغلب ناخوشايندند. بچه‌ها اغلب از جر و بحث و دعوا لذت مي‌برند ، اما اگر اين جر و بحث از كنترلشان خارج شود ، خيلي سريع نظر خود را عوض مي‌كنند. بحث و جدل خواهر و برادرها امري كاملا عادي، اما ناراحت‌كننده‌است .
ناراحت نباشيد، خواهر و برادرها از همديگر چيزهاي زيادي در مورد زندگي مي‌آموزند. اما چگونه مي‌توان در جدال بچه‌ها نفوذ كرد؟ براي همين راه‌حل‌هاي زير براي پايان دادن به دعواي فرزندان به شما عزيزان پيشنهاد مي‌شود.
يكي از مهم‌ترين شگردها در رفع يك مشكل رفتاري، تعيين و شناخت دقيق آن است.
بيشتر مردم فكر مي‌كنند كه مشكل را دقيقا مي‌شناسند، اما هرگاه لازم مي‌آيد تا آن را به صورت واضح و روشن بيان كنند، درمي‌يابند كه براي روشن ساختن مشكل در ذهن خود، به تفكر و تامل بيشتري نياز دارند.

تنبيه‌ها را كاهش دهيد

شايد براي شما تعجب‌انگيز باشد كه قدم بعدي ما براي رهايي يافتن از مشاجره و دعوا، اين است كه شما از مجازات و تنبيهي كه اعمال مي‌كنيد، بكاهيد.
هر چه مقررات خانه شما سخت‌تر باشد، برنامه جديد كمتر مي‌تواند به عنوان يك مساله جديد و متفاوت جلوه كند و كمتر موثر خواهد بود.
تجربه‌هاي زيادي نشان مي‌دهند كه هر چه كودكان بيشتر تنبيه و مجازات شوند ، بيشتر مشاجره و دعوا مي‌كنند.
خواهر و برادرها بايد ياد بگيرند كه بدون ملاحظه شما با هم كنار بيايند ، آنها بايد ياد بگيرند كه چگونه با يكديگر گفتگو كنند؛ حتي وقتي با هم مخالفند. هيچ قانوني نمي‌گويد كه شما بايد با گوش دادن به اين بحث‌ها خود را شكنجه كنيد. به آنها بگوييد كه اگر اختلاف‌نظري دارند، مي‌توانند تا حدي كه دوست دارند در مورد آن بحث كنند، اما بايد اين كار را در جاي ديگري انجام دهند. به بيان ديگر، از آنها بخواهيد تا اتاق را ترك كنند.
چنددقيقه از اتاق خارج شويد. احتمالا وقتي برمي‌گرديد، بحث و جدل تمام شده است، اين طرح خروج ، اغلب نتيجه‌ بخش است. زيرا خواهر و برادر گاهي اوقات به اين اميد وارد معركه مي‌شوند كه شما مداخله كرده و يك نفر را برنده اعلام كنيد. پس بدون مخاطب، اين مساله به خودي خود از بين مي‌رود.
به بچه‌ها بگوييد كه تا يك ساعت جداگانه بازي كنند. اجازه ندهيد كه هيچ يك از آنها طي اين يك ساعت، تلويزيون تماشا كند يا مشغول بازي‌هاي رايانه‌اي شود. اولين واكنش آنها احتمالا اين است كه: «چه عالي! من به هيچ وجه دلم نمي‌خواست با او بازي كنم». اما وقتي بازي كردن به تنهايي به قدر كافي خسته‌كننده باشد، كم‌كم تمايل نشان مي‌دهند كه يك بار ديگر با هم بازي كنند.

راه‌حل‌هايي براي نزاع بر سر بدون اجازه برداشتن وسايل يكديگر

- اگر متوجه شديد كه خواهر يا برادري بدون اجازه ديگري وسايل او را «قرض مي‌كند»، بايد مقدار كرايه‌اي را كه از قبل تعيين كرده‌ايد به او بپردازد. اگر آن شيء خراب يا كم شود، آن كودك بايد چيزي باارزش مساوي با آن شيء يا باپول توجيبي‌اش،کارش را جبران كند.
- كودكي كه يكي از وسايلش را ديگري برداشته است، مي‌تواند چيزي از وسايل خواهر يا برادر ديگر را به مدت يك روز استفاده كند (البته به غير از بعضي وسايل خاص!).
- هر گاه كودك از ديگري براي برداشتن وسايلش اجازه مي‌گيرد، جمله مثبتي بيان كنيد تا نشان دهيد كه اين كارش را تحسين مي‌كنيد.

راه‌حل‌هايي براي دعواي فيزيكي بچه‌ها

- با پذيرش خشم كودكان نسبت به يكديگر آغاز كنيد، اين كار، به تنهايي ممكن است آرامشان كند.
- به حرف‌هاي هر يك از آنها با احترام گوش دهيد.
- نشان دهيد كه پيچيدگي مساله را درك مي‌كنيد.
- نشان دهيد كه به توانايي آنها در يافتن راه‌حل مناسب ايمان داريد.
- اجازه ندهيد دعواي فيزيكي ادامه يابد.
وقتي رقابت بچه‌ها صورت فيزيكي به خود مي‌گيرد و فرزندان كتك‌زدن يكديگر را آغاز مي‌كنند، شايد وسوسه شويد كه كناره بگيريد و به تماشاي پايان طبيعي مشاجره و ستيز بنشينيد؛ اين كه خودشان قضيه را حل كنند. اما اين يك راه چاره منطقي به نظر نمي‌رسد وممکن به کودکان آسيبي برسد.
يكي از رايج‌ترين صحنه‌ها، دعواي كودك كم سال‌تر (معمولا يك نوپاي 18 تا 24 ماهه) با كودك بزرگ‌تر و كتك خوردن كودك بزرگ‌تر است، هر چند كه او درشت هيكل‌تر، حساس‌تر و آرام‌تر است. «مامان، امير موهايم را مي‌كشد.» بعد از شنيدن اين شكايت توام با گريه از كودك بزرگ‌تر، براي چهاردهمين بار در ضمن نيم ساعت، ممكن است وسوسه شويد كه از يك راه‌حل بديهي استفاده كنيد: «تو هم موهاشو بكش تا بدونه كه مو كشيدن درد داره». اما راه‌حل بهتر، تقدير و تشويق كودك بزرگ‌تر به خاطر تحملش و ياد دادن اين نكته كه از او فاصله بگيرد و به اطاق ديگري برود.
وقتي بچه‌ها به طور فيزيكي دعوا مي‌كنند، فورا آنها را از هم جدا كنيد و به دو اتاق مجزا بفرستيد تا براي مدتي در آنجا باشند و آرام بگيرند، وقتي هر دو آرام شدند، آنها را در يك جا بنشانيد و گفت و گويي را بين آن دو ترتيب دهيد تا مشكل حل شود.
آن دو را واداريد تا با فاصله از هم بنشينند. به آنها بگوييد هر وقت مشكل‌شان حل شد، مي‌توانند از جايشان بلند شوند. ابتدا، مي‌توانيد به آنها جهت دهيد. به مرور زمان ياد خواهند گرفت كه چگونه خودشان باهم مذاكره كنند و به توافق برسند.
از بچه‌ها بخواهيد با كمك شما توافقنامه‌اي بين خود امضا كنند. دقيقا توضيح دهيد كه چه چيزهايي غيرقابل قبول است و مجازات زير پا گذاشتن مفاد قرارداد چيست. بچه‌ها را واداريد تا توافقنامه را امضا كنند و آن را در محلي قابل ديد بچسبانيد. در مواقع ضروري، براساس مجازات‌هاي توافق شده عمل كنيد. هميشه تصور نكنيد كودكي مقصر است كه ديگري را مي‌زند. بعضي اوقات «قرباني» خواهر يا برادرش را به حد جنون تحريك كرده، اذيت كرده و يا مورد سوء‌استفاده قرار داده است. گرچه هيچ گاه درست نيست كه كودكي ديگري را كتك بزند، اما وظيفه شماست كه از اذيت‌هاي پشت صحنه‌اي كه كاسه صبر فرزندتان را لبريز مي‌كند، آگاه باشيد. اگر متوجه شديد چنين مساله‌اي درباره آنها صادق است، براساس نوع رفتارشان با آنها برخورد كنيد. سعي كنيد لحظاتي را بيابيد كه آن دو رفتاري مناسب با هم دارند. با توجه مثبت، آنها را به ادامه اين كار تشويق كنيد.
وقتي فرزندانتان بدون دعوا با هم بازي مي‌كنند، چنين تحسيني به كار ببريد: «خوشحالم كه شما بچه‌ها از بازي با هم لذت مي‌بريد.» وقتي همه چيز خوب پيش مي‌رود، توجه مثبت شما آنها را تشويق مي‌كند تا رفتار مثبتشان را ادامه دهند.
والبته فراموش نکنيد واکنش صحيح شما زماني که عصباني مي شويد و يا با همسرتان اختلاف نظر داريد مي تواند بهترين الگو براي فرزندانتان باشد تا آنها هم در هنگام خشم واختلاف رفتار معقولي داشته باشند .
منبع: جام جم
/س