17 ارديبهشت 1388 / 12 جمادي الاولي 1430 / 7 مي 2009

1) 17ارديبهشت ماه سال1360هجري شمسي: هواپيماهاي جنگي رژيم بعثي عراق، زندان دوله تو را درمنطقه سردشت بمباران كرد. دراين بمباران بيش از170تن ازبرادران كرد سپاه و جهاد سازندگي كه دراين زندان دراسارت حزب منحل شده دمكرات بودند، به شهادت رسيدند.

2) وقوع زلزله شديد در سلماس و كشته شدن بيش از دو هزار نفر(1309 ش)

3) بمباران زندان "دوله‏تو" توسط رژيم بعثي عراق (1360ش)
پس از آشوب‏هاي منطقه‏اي در كردستان و اعزام نيروهاي نظامي براي آرام ساختن استان كردستان، گروهك منحله دمكرات، تعدادي از اين نيروهاي فداكار را اسير و زنداني مي‏سازد. گروهك دموكرات كه از نگهداري، مواظبت و تأمين اين زندان مخوف به تنگ آمده بود، دست به دامان رژيم بعثي شد و جنايتكاران آن رژيم نيز در اين روز با برنامه‏اي حساب شده به بمباران اين زندان پرداخته و عده‏اي از دلاوران ميهن اسلامي را كه در اسارت حزب دموكرات بودند، به خاك و خون كشيدند.

4) درگذشت "مهرداد اوستا" شاعر و قصيده‏سرا (1370 ش)
محمدرضا رحماني مشهور به مهرداد اوستا - فرزند محمدصادق از شعراي نامي معاصر - در سال 1306 ش در بروجرد متولد شد و تحصيلات مقدماتي را در زادگاه خود به پايان برد. وي پس از اخذ ليسانس فلسفه به سمت دبيري، به تدريس پرداخت. استاد مهرداد اوستا، مبارزات سياسي خود را سال‏ها پيش از پيروزي انقلاب اسلامي در ايران آغاز كرد. او در مجموعه اشعار خود و نيز در كتاب "تيرانا" با لحني تند از رژيم شاه انتقاد كرده است. اَوِستا اشعاري زيبا درباره انقلاب اسلامي و همچنين رثاي حضرت امام سروده است. او سال‏هاي بسياري از عمر خود را صرف تحقيق در اشعار شاعراني همچون حافظ، مولوي، خاقاني و ادبيات اساطيري جهان كرد. مهرداد اوستا در سرودن انواع شعر به ويژه قصيده مهارت و شهرت داشت. وي بعد از انقلاب اسلامي ايران، سمت مشاور فرهنگي رياست جمهوري را بر عهده داشت. همچنين در سال‏هاي پاياني عمر خود به عنوان رييس شوراي شعر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي فعاليت مي‏كرد. از اين شاعر گرانقدر آثار منظوم و منثور ارزشمندي چون امام، حماسه‏اي ديگر، و از كاروان رفته به يادگار مانده است. مهرداد اوستا سرانجام در 17 ارديبهشت 1370 در 63 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و رخ در نقاب خاك كشيد.

5) صدور دستورالعمل اجرايي تحريم اقتصادي ايران توسط دولت آمريكا (1376 ش)
در 17 ارديبهشت 1376 ش برابر با هفتم مي1997 م، بيل كلينتون، رييس جمهور وقت ايالات متحده آمريكا، دستورالعمل اجرايي مهمي را كه متضمن تحريم و فشار جديد اقتصادي عليه جمهوري اسلامي ايران بود، امضا كرد. در اين دستورالعمل، ايران به حمايت و پشتيباني از تروريسم جهاني و اقدام براي دستيابي به سلاح‏هاي مخرب و ويران كننده و كشتار جمعي متهم شده بود. اين تحريم، فراتر از ممنوعيت تجاري است كه از سال 1366 ش (1987 م) انجام گرفته است. به موجب اين دستورالعمل علاوه بر تمديد ممنوعيت صدور كالاهاي تجاري به ايران و خريد نفت از ايران، و نيز تجارت هر نوع كالا، روابط و خدمات مالي و سرمايه‏گذاري در ايران، شركت‏هاي آمريكايي از تاييد يا تصويب و يا فراهم ساختن تسهيلات لازم جهت اجراي معاملات مربوط به ايران منع شدند و يك ماه فرصت داده شد كه اين كمپانيها، قراردادهاي خود را تسويه نمايند. همچنين در صورت عدم رعايت اين دستور توسط شركت‏هاي آمريكايي، مجازات سختي براي آنان در نظر گرفته شد. اين تحريم‏ها در نهايت با متضرر شدن كمپاني‏هاي آمريكايي مواجه گرديد در حالي كه شركت‏هاي ديگر كشورهاي جهان، ارتباطات اقتصادي خود را با جمهوري اسلامي ايران افزايش داده و به تحريم‏ها توجهي نكردند.

6) روز اسناد ملي : پس از انقلاب مشروطه و در طي سال هاي 1280 تا 1309 خورشيدي اقدام هايي براي به كاربردن روش هاي نوين بايگاني با استفاده از دانش و تجارت هيات هاي فرانسوي و بلژيكي انجام گرفت. سرانجام در ارديبهشت ماه 1309 تاسيس مركزي براي حفظ اسناد دولتي در جلسه هيات وزيران به تصويب رسيد. به اين ترتيب تا سال 1345 كه لايحه تاسيس ((سازمان اسناد ملي ايران)) به هيات دولت ارائه شد، هرچند وقت، يك بار لوايحي در اين باره مورد بررسي قرار مي گرفت. پس از طرح لايحه مزبور در 23/8/45 و طي مراحل مختلف رد و قبول، سرانجام در جلسه هفدهم ارديبهشت ماه 1349 مجلس شوراي ملي قانون تاسيس سازمان اسناد ملي ايران به تصويب رسيد و براي اجرا به دولت ابلاغ شد بدين سان مقدمات تشكيل آرشيو ملي ايران به عنوان پاسدار فرهنگ و هويت تاريخي كشور به وجود آمد.

7) درگذشت "ابن عبدالسلام" فقيه، قاضي و خطيب مسلمان در قاهره(660 ق)
عزّالدين ابومحمد عبدالعزيز بن عبدالسلام معروف به شيخُ الاسلام و سلطانُ العلماء، از بزرگان علماي شافعي درقرن هفتم هجري است. فقه را از ابن عساكر و اصول را از سيف الدين آمِدي و... فرا گرفت و در اندك زماني از علماي برجسته‏ي عصر خود شد. ابن عبدالسلام، بسياري از سال‏هاي عمر خود را در دوران پرآشوب درگيري‏هاي داخلي ايّوبيان با يكديگر و نيز رويارويى آنان با سپاهيان صليبي سپري كرد. در چنين شرايطي، مداخله‏ي او در امور سياسي و ترغيب زمامداران به ايستادگي در مقابل سپاهيان روم، موجب شهرت او گرديد. ابن عبدالسلام در دمشق به تدريس اشتغال داشت. وي چندي بعد در مصر به كار قضاوت مشغول شد و تدريس را در آنجا نيز ادامه داد. ابن عبدالسلام بيش از بيست سال، مقام تدريس، فتوا، امامت و خطابتِ قاهره را برعهده داشت. در نشر علم و انجام وظايف امر به معروف و نهي از منكر اهتمام تمام به كار مي‏برد و نفوذ زيادي داشت. الفَتاوي، الاشارَةُ الي الايجاز و... از جمله آثار اوست.

8) درگذشت "ابن طولون" فقيه، اديب و مورخ دمشقي(953 ق)
ابن طولون دمشقي در سال 880 قمري در دمشق به دنيا آمد و در سراسر عمرش، بي‏وقفه به تحقيق، تدريس و تأليف پرداخت. وي در پايان تحصيلاتِ متداولِ عصر خويش به آموختن علم حديث روي آورد. ابن طولون از معدود رجال اسلامي است كه زندگي نامه‏ي خويش را به رشته‏ي تحرير درآورده است. او در كنار اشتغالات علمي، مدتي به كارهاي اداري نيز پرداخت و از اين راه، مدتي به قناعت روزگار مي‏گذرانيد. نوع كارهايى را كه ابن طولون مي‏پذيرفت، اموري بود كه با كارهاي علمي سنخيّت داشته است. وي در سال‏هاي پاياني عمر بيمار شد و به سبب دردمندي، نتوانست پيشنهاد منصب اِفتاءِ مذهبِ حنفي را كه چند سِمتِ علمي و اداري ديگر نيز به همراه داشت، بپذيرد. شمار آثار اين فقيه و اديبِ دمشقي در تاريخ اسلام، كم نظير و شگفت آور است. وي در زندگي نامه‏ي خويش 728 اثر را به ترتيب حروف الفبا بر شمرده است و به سبب تسلط بر بسياري از علوم زمان در زمينه‏هاي تفسير، علوم قرآني، حديث، فقه، رجال، نحو، طب و عرفان و... تاليفاتي دارد. التَّمَتُّع بالاَقران، الدُّرَرُ الفاخِرَه و السَّفينةُ الطولونيّه، از جمله آثار ابن‏طولونِ دمشقي است.

9) تولد "ميرزا محمدتقي مامقاني تبريزي" عالم و اديب معروف به "حجت الاسلام" (1247 ق)
ميرزامحمد تقي بن ملامحمد مامقاني مشهور به حجت الاسلام از علما و دانشمندان اوايل قرن چهاردهم هجري در آذربايجان است. در 22 سالگي براي تكميل تحصيلات خود به نجف اشرف رفت و سپس به تبريز بازگشت. وي شاگرداني تربيت كرد و كتاب‏هايي نگاشت. آتشكده، الفيّه، مَفاتيحُ الغَيب و... از جمله آثار اوست. حجت الاسلام تبريزي در نجف اشرف مدفون است.

10) 7ماه مي سال1840ميلادي: پيوترايليچ چايكوفسكي موسيقيدان و آهنگسازپرآوازه روسي متولد شد. او استعداد سرشارخود را درموسيقي ازكودكي آشكاركرد اما دررشته حقوق به تحصيل پرداخت. درپايان تحصيل علاقه دوران كودكي اورا به جهان موسيقي كشاند و سرانجام دراين رشته استادي گرانقدرو خلاق شد. اززيباترين و مشهورترين آثارچايكوفسكي «باله درياچه قو و رومئووژوليت» را مي توان نام برد.

11) 7ماه مي سال1866ميلادي: آلفرد نوبل دانشمند و شيميدان سوئدي، ديناميت را اختراع كرد. نوبل اين مادّه را براي كمك به بشر، پيشرفتهاي علمي و كاوشهاي زمين شناسي اختراع كرد. اما ازآن زمان كه ازديناميت درراه نابود كردن انسانها و آغازجنگ ها استفاده شد، نوبل ثروت خود را صرف ايجاد جايزه نوبل هرسال به كسانيكه درزمينه هاي ادبيات، علوم فيزيك، شيمي، طب و فيزيولوژي و همچنين برقراري صلح جهاني خدمات ارزنده اي به بشرارائه كنند اهدا مي شود.

12) 7ماه مي سال1895ميلادي: الكساندرپاپوف فيزيكدان روسي، نخستين دستگاه ضبط صوت را اختراع كرد. پاپوف درچنين روزي درمحل انجمن فيزيكدانان روسي دستگاه اختراعي خود را با موفقيّت آزمايش كرد و بدين ترتيب نامش به عنوان مخترع ضبط صوت ثبت شد.

13) آغاز قيام مردم اسپانيا عليه "ناپلئون بُناپارت" امپراتور فرانسه (1808م)
دولت اسپانيا از قرون پانزدهم و شانزدهم ميلادي يكي از استعمارگران بزرگ اروپايى به شمار مي‏رفت و سرزمين‏هاي بسياري را در خارج از قاره اروپا تحت اشغال درآورده بود. اما اين بار مردم اسپانيا، خود طعم تلخ اشغال كشورشان توسط نيروهاي بيگانه را چشيدند. و سپاهيان ناپلئون بُناپارت، اين كشور را به اشغال خود درآوردند. از اين رو قيام مردم اسپانيا عليه فرانسويان در 7 مه 1808م آغاز شد. در نهايت، مردم اسپانيا پس از 5 سال مبارزه با اشغال‏گران فرانسوي آنان را در 25 دسامبر 1813م از ميهن خود بيرون راندند. در همين مدت اسپانيا متحمل شكست‏هايي در امريكاي جنوبي شد كه موجب آزادي و استقلال تعدادي از مستعمرات اين كشور گرديد.

14) آغاز تجاوز استعماري انگليس به زيمبابوه در افريقا (1888م)
استعمارگران فرانسوي از اوايل قرن نوزدهم ميلادي بر مناطقي از جنوب شرقي آسيا تسلط يافتند و سرزمين‏هاي لائوس، كامبوج و ويتنام را به تصرف خود درآوردند. فرانسوي‏ها تمام اين منطقه را هندوچين فرانسه خواندند و ضمن حفظ شكل ظاهري حكومت‏هاي پادشاهي در اين كشورها، آنان را به اطاعت خود واداشتند. اما در فاصله دو جنگ جهاني اول و دوم، شورش‏هاي پراكنده‏اي عليه استعمارگران فرانسوي از جانب انقلابيون ويتنام آغاز شد كه با واكنش نيروهاي استعماري مواجه گرديد. اين شورش‏ها پس از جنگ جهاني دوم افزايش يافت و نيروهاي انقلابي تحت رهبري هوشي مينه، مبارز استقلال‏طلب ويتنامي در دوم سپتامبر 1945م استقلال ويتنام را اعلام كردند. در اين ميان اعلام آمادگي هوشي‏مينه براي مذاكره با فرانسويان و انتقال مسالمت‏آميز قدرت به مردم ويتنام، با مخالفت فرانسويان مواجه شد چرا كه فرانسوي‏ها مطامع استعماري خود را دنبال مي‏كردند و حاضر به مصالحه نبودند. از اين رو نخستين دوره جنگ‏هاي ويتنام از سال 1946م، آغاز شد و به مدت 9 سال، تا سال 1954م ادامه يافت. آخرين نبرد سنگين بين دو طرف در قلعه مستحكم دين بين فو روي داد كه در طي آن، فرانسوي‏ها پس از 55 روز محاصره توسط نيروهاي ويتنام و وارد آمدن تلفات بسيار بر آنان، سرانجام در هفتم مه 1954م، تسليم نيروهاي ويتنامي شدند و زمينه براي خروج آنان از اين كشور فراهم شد. با اين حال علي‏رغم مذاكرات صلح و انعقاد قرارداد در 20 ژوئيه 1954م، اين جنگ‏ها پايان نيافت و با تقسيم ويتنام به دو قسمت شمالي و جنوبي و ورود امريكا به جنگ ويتنام، حوادث بسياري اتفاق افتاد.

15) درگذشت "جورج پامر" فيلسوف امريكايي (1933م)
جورج هربرت پامر، فيلسوف امريكايى، در نوزدهم مارس 1842م در ايالت ماساچوست امريكا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، به مدت چهل سال به تدريس فلسفه در دانشگاه هاروارد پرداخت. مبحث مورد علاقه عمده پامر، در فلسفه اخلاق بود. اگرچه وي متفكر مبدع و مبتكري نبود ولي در روشن ساختن مفهوم خوب در علم اخلاق كوشش بسيار كرد. پامر بر اين عقيده بود كه روح، تنها به اين خرسند نيست كه خوب باشد، بلكه خود را ناچار مي‏بيند كه براي چيزي خوب باشد. روح آدمي مي‏خواهد براي فعاليت‏هاي اجتماعي، خوب باشد نه براي نفع شخصي. شخصيت هر فرد در تكاپوي آن است كه مقام خويش را در سازمان اجتماع بشري بازيابد. جسم، جوياي خوراك و آسايش است، ذهن، جوياي موفقيت و قدرت است، اما روح خواستار گرمي دوستي، شيريني و لذتِ محبوب القلوب بودن و به هم پيوستگي ناشي از محبت است. به عبارت ديگر، روح انسان تشنه هدايت الهي است. پامر كتب متعددي در نشر افكار و عقايد خود منتشر كرد كه ماهيت خوبي و مسئله آزادي از جمله كتب معتبر اوست. علاوه بر آن، پامر ترجمه منثور بسيار خوبي نيز از اوديسه اثر هومر دارد. جورج هربرت پامر سرانجام در هفتم مه 1933م در 91 سالگي درگذشت.

16) شكست قواي آلمان نازي درشمال افريقا در جريان جنگ جهاني دوم (1943م)
در سال 1942م، آخرين پيروزي‏هاي هيتلر در صحنه جنگ جهاني دوم رقم خورد. يكي از دلايل كاهش پيروزي‏هاي آلمان، دخالت مستقيم هيتلر در عمليات نظامي بود و ارائه نظرات غيرعملي او موجبات اختلاف نظر و برخوردهاي شديد بين هيتلر و فرماندهان ارشد ارتش آلمان را فراهم آورد. هيتلر كه تحمل مخالفت با دستورات خود را نداشت، فرماندهان برجسته ارتش آلمان را كه نظري برخلاف راي او داشتند، يكي پس از ديگري از كار بركنار كرد و به جاي آنها افسران كم تجربه‏اي را كه كوركورانه از او اطاعت مي‏كردند به درجات ژنرالي و مارشالي و مقامات فرماندهي ارتقاء داد. با اين تغييرات، استخوان‏بندي ارتش آلمان به هم ريخت و از اواخر سال 1942م، شكست و عقب‏نشيني ارتش آلمان در تمام جبهه‏ها آغاز شد. يكي از اين جبهه‏هاي مهم، منطقه شمال افريقا بود كه آلمان‏ها بخشي از اين منطقه را به تصرف خود درآورده بودند. سال 1943م، سال پايان پيروزي‏ها و آغاز عقب‏نشيني و شكست‏هاي آلمان نازي و ايتاليا در همه جبهه‏ها بود. در جبهه شمال افريقا، نيروهاي آلماني و ايتاليايي، پس از تحمل تلفات سنگين، در نيمه اول ماه مه از طريق بنادر تونس شروع به عقب‏نشيني كردند و در جريان تخليه اين نيروها نيز تعدادي از كشتي‏ها و تجهيزات جنگي خود را از دست دادند.

17) اشغال تونس توسط متفقين در جريان جنگ جهاني دوم (1943م)

18) تسليم كامل آلمان در برابر متفقين و پايان جنگ جهاني دوم در اروپا (1945م)
از سال 1943م، شكست‏هاي آلمان در جنگ جهاني دوم آغاز شد. به دنبال اين شكست‏ها، روس‏ها در جبهه شرق، دست به تعرض شديدي زدند و تا خاك آلمان و متصرفات اين كشور در شرق اروپا پيش رفتند. در جبهه غرب نيز حملات متفقين با كمك ارتش امريكا شدت گرفت و بدين ترتيب در اواخر سال 1944م، پيشروي ارتش متفق در دو جبهه به طرف آلمان ادامه يافت. از اوايل سال 1945م متفقين از غرب و روس‏ها از شرق وارد برلين شدند. در اين حال هيتلر خودكشي كرد و بسياري از سران حزب نازي دستگير شدند. بدين ترتيب با شكست كامل آلمان، جنگ جهاني دوم به پايان رسيد. اين جنگ در حدود 55 ميليون كشته و خسارات بسيار زيادي در جهان بر جاي گذاشت.

19) پايان جنگ معروف "دين بين فو" در هندوچين ميان ويتنام و فرانسه (1954م)
استعمارگران فرانسوي از اوايل قرن نوزدهم ميلادي بر مناطقي از جنوب شرقي آسيا تسلط يافتند و سرزمين‏هاي لائوس، كامبوج و ويتنام را به تصرف خود درآوردند. فرانسوي‏ها تمام اين منطقه را هندوچين فرانسه خواندند و ضمن حفظ شكل ظاهري حكومت‏هاي پادشاهي در اين كشورها، آنان را به اطاعت خود واداشتند. اما در فاصله دو جنگ جهاني اول و دوم، شورش‏هاي پراكنده‏اي عليه استعمارگران فرانسوي از جانب انقلابيون ويتنام آغاز شد كه با واكنش نيروهاي استعماري مواجه گرديد. اين شورش‏ها پس از جنگ جهاني دوم افزايش يافت و نيروهاي انقلابي تحت رهبري هوشي مينه، مبارز استقلال‏طلب ويتنامي در دوم سپتامبر 1945م استقلال ويتنام را اعلام كردند. در اين ميان اعلام آمادگي هوشي‏مينه براي مذاكره با فرانسويان و انتقال مسالمت‏آميز قدرت به مردم ويتنام، با مخالفت فرانسويان مواجه شد چرا كه فرانسوي‏ها مطامع استعماري خود را دنبال مي‏كردند و حاضر به مصالحه نبودند. از اين رو نخستين دوره جنگ‏هاي ويتنام از سال 1946م، آغاز شد و به مدت 9 سال، تا سال 1954م ادامه يافت. آخرين نبرد سنگين بين دو طرف در قلعه مستحكم دين بين فو روي داد كه در طي آن، فرانسوي‏ها پس از 55 روز محاصره توسط نيروهاي ويتنام و وارد آمدن تلفات بسيار بر آنان، سرانجام در هفتم مه 1954م، تسليم نيروهاي ويتنامي شدند و زمينه براي خروج آنان از اين كشور فراهم شد. با اين حال علي‏رغم مذاكرات صلح و انعقاد قرارداد در 20 ژوئيه 1954م، اين جنگ‏ها پايان نيافت و با تقسيم ويتنام به دو قسمت شمالي و جنوبي و ورود امريكا به جنگ ويتنام، حوادث بسياري اتفاق افتاد.

20) مرگ "هنري ميلر" نويسنده معروف امريكايي (1980م)
هنري ميلر نويسنده امريكايى در 26 دسامبر 1891م در نيويورك به دنيا آمد و دوران كودكي پر هياهويى را پشت سر گذاشت. وي درس‏هاي كالج را نيمه كاره رها كرد و چند سالي از عمرش را در اروپا به كارهاي گوناگون گذراند. ميلر در سال 1923م كتابي نسبتاً قطور به نام پيام‏آور عجيب نوشت كه اثري مبتذل و پيش پا افتاده بود ولي باعث شد كه او كارهاي ديگرش را ترك كند و تمام وجودش را صرف نوشتن نمايد. او از آن پس داستان‏ها و مقالات زيادي نوشت كه هيچ كدام مورد قبول ناشران واقع نشد. سرانجام خودش كتاب‏هايش را چاپ كرد و با كمك همسرش، آنها را در رستوران‏ها و كلوپ‏هاي شبانه فروخت. عاقبت، كار ميلر به گدايى در خيابان‏ها كشيد، ولي به دنبال سفري به فرانسه و نگارش كتاب مدار رأس‏السرطان، شهرت يافت. با اينكه ميلر، خود، اميد كمي به چاپ آن داشت ولي پس از چاپ و نشر آن، درهاي موفقيت به سوي ميلر گشوده شد. وي پس از آن سفرهايى به چين، تبت و هند انجام داد و بر تجارب خود افزود. ميلر نويسنده‏اي بود كه گرچه فيلسوف نيست اما در آثارش، آشوب‏طلبي و فتنه‏انگيزي، جايگاهي اصلي دارد و هم‏چنين در برخي از آثارش، موضوعات تربيتي و ارشاديِ هماهنگ با انديشه و احساس آمده است. ميلر را به علت آثار متنوع و مخلوطش نمي‏توان در طبقه معيني از نويسندگان قرار داد. با اين حال، بدون شك وي يكي از بزرگ‏ترين نويسندگان معاصر دنياست. برخي نيز بر اين عقيده‏اند كه در آثار هنري ميلر، نشانه‏اي از ابتكار به چشم نمي‏خورد و او نمي‏تواند نويسنده‏اي بزرگ باشد، اما همگان معترفند كه وي و آثارش در گروه ضد عقل و گروه هرج و مرج‏طلب در ادبيات امريكا، نفوذي عظيم بر جاي نهاده است. از ميلر كتاب‏هاي متعددي بر جاي مانده كه بهار سياه، دانايي دل، شيطان در بهشت و مكاتبه فلسفي از آن جمله‏اند. هنري ميلر سرانجام در 7 مه 1980م در 89 سالگي درگذشت.

21) مرگ "ويليام كِيسي" رئيس پيشين سازمان جاسوسي امريكا(سيا) (1987م)
ويليام كيسي رئيس پيشين سازمان جاسوسي امريكا موسوم به سيا، در سال 1913م متولد شد. وي در رشته‏هاي حقوق و علوم سياسي تحصيل كرد و در دوران حكومت فرانكلين روزولت، رياست اولين تشكيلات جاسوسي امريكا با نام اداره خدمات نظامي را بر عهده گرفت. اين تشكيلات در كشاكش جنگ جهاني دوم و با هدف به دست آوردن اطلاعات نظامي از داخل جبهه‏هاي دشمن به وجود آمد. سازمان جاسوسي نوبنياد روزولت، تحت رياست ويليام كيسي از ابتدا، تشكيلات موفقي بود، به همين خاطر، وي كمك مالي بسياري به اين سازمان كرد. كيسي نيز از سال 1947م كه سازمان جاسوسي امريكا (سيا) رسماً تأسيس يافت تا آغاز دهه 1980، همواره در مشاغل و سمت‏هاي بالاي اين سازمان انجام وظيفه نمود. او در سال 1980م سرپرستي ستاد انتخاباتي رونالد ريگان رئيس جمهور پيشين امريكا را برعهده گرفت و با انتخاب وي به رياست جمهوري، در سال 1981م رياست سازمان جاسوسي امريكا به كيسي واگذار شد. ويليام كيسي طي هفت سال رياست اين سازمان، همه ساله بر بودجه آن افزود و جاسوسان امريكا را به نقاط مختلف جهان فرستاد. كيسي در نهايت، در دوم فوريه 1987م به دليل برملا شدن رسوايى موسوم به ايران گيت و مذاكره با ايران، از مقام خود استعفا داد. او از عوامل موثر در به وجود آمدن اين رسوايى سياسي براي هيأت حاكمه امريكا بود. وي كه سال‏ها از سرطان مغز رنج مي‏برد سرانجام در حالي كه در جلسه دادگاه، مشغول اداي توضيحات درباره رسوايي ايران گيت بود، در هفتم مه 1987م در 74 سالگي بر اثر سكته مغزي جان خود را از دست داد. ويليام كيسي مسن‏ترين و با تجربه‏ترين رئيس سازمان جاسوسي امريكا از بدو تأسيس اين سازمان بود و نقش مهمي در گسترش فعاليت‏هاي جاسوسي آن ايفا نمود.

/س