علل اصلي بروز بحران هاي ورزشي چيست آيا مي توان مانع از بروز رفتارهاي پرخاشگرانه در صحنه رقابت هاي ورزشي شد مديريت ورزشي ايران آيا توانسته است با برنامه ريزي صحيح بروز بحران هاي ورزشي را کاهش دهد عزت الله شاه منصوري و دکتر سيد امير احمد مظفري در تحقيق خود به اين پرسش ها پاسخ داده اند.
بحران به معناي عام آن عبارتست از نقطه چرخش در رويدادها و کنش ها که پيامدهاي غير منتظره اي به دنبال مي آورد و مديريت بحران نيز دربرگيرنده هر تمهيدي براي پرهيز از بحران، جست و جوي انديشمندانه علل بحران، خاتمه و مهار بحران در راستاي تأمين منافع سازمان است. بحران هايي که در زمينه ورزش به وجود مي آيند، اغلب دلايل گوناگوني دارند.
محققان عوامل زير را جزو مهمترين عوامل بحران زا در ميادين ورزشي مي دانند:
1) عدم توجه به طراحي مجموعه ورزشي در تأمين ايمني راهروها، پلکان ها، جايگاه تماشاگران، ورودي ها، خروجي ها.
2) عدم برنامه ريزي مناسب در واگذاري بليت، ارائه خدمات بهداشتي، حمل و نقل و فقدان فروشگاه مواد غذايي.
3) عدم برنامه ريزي مناسب و فقدان نظارت بر اجراي دستورالعمل ها و رويه هاي امنيتي و ايمني و نداشتن طرح و برنامه مديريت بحران.
4) برخورد نامناسب نيروي انتظامي با تماشاگران و روشن نبودن شرح وظايف کارکنان و مسؤولان اجرايي در مواجه با بحران.
5) بي توجهي به ارز ش ها، نگرش ها، نيازهاي رفاهي تماشاگران، مشکلات اقتصادي، اجتماعي و بيکاري برخي از آنها.
6) عملکرد رسانه ها و نقش آنها در پررنگ کردن حواشي مسابقات و ايجاد هيجان و التهاب در بين تماشاگران و ورزشکاران.
با جمع بندي موارد فوق به نظر مي رسد عوامل بروز بحران در حوزه هاي سخت افزار، نرم افزار، جان افزار و رسانه ها قابل شناسايي و تفکيک است، از اين رو هدف اين پژوهش، شناخت عوامل بحران زا و راهکارهاي پيشگيري از بحران در حوزه هاي سخت افزار (تأسيسات اماکن)، نرم افزار (مديريت)، جان افزار (عوامل اجتماعي و رواني حاکم بر رفتار کاربران ورزش) و رسانه ها از ديدگاه تماشاگران، ورزشکاران، مربيان، داوران و خبرنگاران ورزشي و ارائه الگوي استراتژي مديريت بحران بود.
در اين پژوهش 400 نفر تماشاگر، 770 نفر ورزشکار از بين 2512 نفر، 70 مربي از بين 222 نفر، 132 داور از بين 150 نفر و 217 خبرنگار ورزشي از بين 500 نفر به صورت تصادفي انتخاب شدند.
با توجه به ميانگين کلي ديدگاه آزمودني ها درخصوص عوامل بحران زا، آنها به ترتيب موارد زير را به عنوان عوامل بحران زا قلمداد کرده بودند: اولويت اول نرم افزار (مديريت)، اولويت دوم سخت افزار و جان افزار (به طور مشترک)، اولويت سوم رسانه ها و در خصوص راهکارهاي پيشگيري از بحران به ترتيب اولويت عوامل، نرم افزار، سخت افزار، جان افزار و رسانه ها انتخاب شده بودند، هر کدام از عوامل فوق نيز به ترتيب اولويت در ايجاد بحران و پيشگيري از بحران داراي زير شاخه هايي بودند.
نتايج پژوهش نشان داد که هم در زمينه ايجاد بحران و هم پيشگيري از بحران همه عوامل ذکر شده به نحوي دخالت دارند و يک ارتباط دو سويه و زنجيروار بين حوزه هاي مختلف وجود دارد اما نکته مهمي که در ديدگاه آزمودني ها وجود داشت اين بود که آنها ضعف مديريت و عدم برنامه ريزي صحيح را قبل از مسابقه و حين مسابقه بارزتر از ساير عوامل تلقي کرده بودند و از سوي ديگر توجه به مديريت اصولي و صحيح را نيز عامل مهمي در پيشگيري از بحران قلمداد کرده بودند، با مطالعه علل حوادث به وجود آمده در ايران و ساير کشورها، ديدگاه آزمودني ها و مباني نظري تحقيق به نظر مي رسد براي شناخت عوامل بحران زا و پيشگيري از آن به دليل گستردگي عوامل نياز به طرحي جامع و همه جانبه تحت عنوان طرح استراتژيک مديريت بحران است.
اين طرح به دو شاخه اصلي استراتژي بازدارنده و استراتژي واکنشي مديريت بحران تقسيم مي شود، استراتژي بازدارنده به وضعيت عادي و قبل از بحران مربوط مي شود که در آن روي حيطه هاي شناختي، آموزشي، فرهنگي و طراحي سازه، نظارت، حفظ و نگهداري اماکن ورزشي کار مي شود و استراتژي واکنشي به هنگام بحران و پس از بحران مربوط مي شود که در اين حيطه روي عمليات امداد، نجات، اطفاي حريق، کنترل ترافيک، شناسايي عوامل آشوب گر، کنترل بحران، جبران خسارت و مديريت رسانه ها کار مي شود. /س