ژيمناستيک ريتميک با حرکاتي به زيبايي و متانت باله اجرا ميشود و در کل بسياري از فرمهاي قرارگيري و پرشها را از باله وام گرفته است. هنگامي که ژيمناستيک ريتميک نظر فدراسيون بين المللي المپيک (FIG) را در قرن بيستم جلب کرد، علاقمندان آنرا ژيمناستيک مدرن نام گذاري کردند. اما با پي گيري تاريخ نسبتا مبهم آن، ميتوان قدمت اين ورزش را تا قرن گذشته دنبال کرد.
در سالهاي 1800، ژيمناستيک ريتميک به شکل ژيمناستيک گروهي وجود داشته است و ميتوان در آن نشانه هايي از طراحي رقص ابتدايي را پيدا کرد. پيشرفت اين ورزش تا سالهاي 1930 که در اولين دوره مسابقات ورزش تجربي در اروپاي شرقي معرفي شد، بسيار کند بود. زماني که FIG به اين ورزش علاقمند شد، مدتها بود که حرکات پيچيده زميني ژيمناستيک ريتميک، توجه و علاقه تعداد زيادي از ژيمناستهاي زن را جلب کرده بود.
در سال 1962 اين ورزش توسط کميته جهاني المپيک به عنوان يک رشته رسمي پذيرفته شد و يک سال بعد، مسئولان ورزش بوداپست يک برنامه سابقه جهاني براي اين رشته برگزار کردند و در سال 1964 اين مسابقات، بعنوان اولين دوره مسابقات جهاني قهرماني ژيمناستيک ريتميک، نام گذاري شد. لودميلا ساوينکووا (Ludmila Savinkova) از شوروي اولين قهرمان جهان در اين رشته است. اين مسابقات در سري اول تنها شامل 28 شرکت کننده از ده کشور اروپايي بود. اين ارقام به سرعت افزايش پيدا کرد و اين رشته در تمام جهان علاقمندان فراواني پيدا کرد.
اولين حضور ورزشکاران ژيمناستيک ريتميک در مسابقات المپيک در سال 1984 بود و به سرعت توجه عموم را به خود جلب نمود و تماشاگران و دست اندرکاران به سرعت به امکانات آن پي بردند. اين رشته که با کمک وسايل خاص انجام ميشد يک رشته ورزشي مختص بانوان بود. دختران جوان و زنان در هر سني ميتوانستند به اين ورزش بپردازند و آنرا به صورت تفريحي يا حرفه اي دنبال کنند. ژيمناستها همراه با موسيقي برنامه خود را در زميني به وسعت 13 متر مربع اجرا ميکنند و از وسايلي چون طناب، حلقه، توپ و روبان استفاده ميکنند.
در مسابقات انفرادي، شرکت کنندگان با 4 يا 5 وسيله چند برنامه اجرا ميکنند و در مسابقات تيمي، تيمهاي 5 نفره يک بار با ميل club برنامه اجرا ميکنند و يک بار به اين صورت که دو نفر از آنها به حلقه و سه نفر به روبان مجهز هستند. در برنامه هاي گروهي، کار بر اساس قابليتهاي ورزشکاران در انجام حرکات هماهنگ و هم گام و توانايي آنها در به کار بردن ابزارها ارزش گذاري ميشود. هرقدر بده بستان بين ورزشکاران بيشتر باشد، تماشاگران بيشتر محو زيبايي، هيجان و مهارت گروه ميشوند.
يکي از محسنات اين رشته ورزشي به دست آوردن تواناييهاي اوليه در شناخت ريتم و اجراي حرکات موزون مانند: انعطاف پذيري، حفظ تعادل، قدرت بدني، چالاکي و هماهنگي بين حرکات دست و چشم است که ميتواند در ورزشهاي ديگر نيز بسيار کارآمد باشد. با تعليم صحيح، قابليتهاي کودکاني که در کلاسهاي معتبر ژيمناستيک ريتميک شرکت ميکنند بسيار افزايش ميابد.

هماهنگي :

با آموختن مهارتهاي اوليه ژيمناستيک ريتميک، کودک به حس دقيقتري از تعادل، خودآگاهي و هماهنگي حرکات دست مييابد

اعتماد به نفس :

ژيمناستيک ريتميک بر پايه آموزش تدريجي حرکات از ساده به پيچيده قرار دارد. هنگامي که کودک مي آموزد حرکات پيچيده را انجام دهد، اين پيشرفت به او اعتماد به نفسي ميدهد که در تمام رفتارهاي او موثر خواهد بود.

انضباط :

کودک در حين آموزش ياد ميگيرد که اگر کاري را با قانون و آداب خاصي انجام دهد، موفق خواهد شد و رسيدن به اين برنامه به انضباط نياز دارد. مفرح بودن اين ورزش، خود بهترين مشوق براي ادامه دادن منظم آن خواهد بود.

خلاقيت :

ژيمناستيک به کودکان امکان ميدهد تا به روشهاي خاص خودشان ابراز وجود کنند. قسمت مهمي از ژيمناستيک به کشف حرکات وفرمهاي تازه اختصاص دارد. کودکان مدام به فکر تجربه حرکات جديد و رسيدن به شيوه هاي ابداعي براي انجام آنها هستند.

ابزارها در ژيمناستيک ريتميک :

رنگ ابزارهاي ژيمناستيک ريتميک مناسب با رنگ لباس ورزشکاران انتخاب ميشود و از سال 1997 استفاده از رنگهاي طلايي و نقره اي هم آزاد اعلام شده ست.

طناب :

طناب از جنس کنف يا مواد مصنوعي ساخته شده است و اندازه آن متناسب با قد ورزشکار انتخاب ميشود و دو سر آن گره زده شده است. فرمها و فيگورهاي تکنيکي که با طناب اجرا ميشود با يک يا دو دست اجرا ميشود و طناب ميتواند به حالتهاي کشيده يا آزاد قرار بگيرد. طناب غالبا به شکل يک موجود مار مانند حمله کننده به نظر ميرسد و به دور ژيمناست ميپبچد. اما نرمي و انعطاف بدن ورزشکار با ظرافت از چنبره آن خارج ميشود.

حلقه :

حلقه از چوب يا پلاستيک ساخته ميشود و محکم و غير قابل انعطاف است. قطر داخلي آن بين 80 تا 90 سانتيمتر و وزنش حداقل 300 گرم است. مقطع حلقه ميتواند به اشکال مختلف باشد، از جمله دايره، مربع، لوزي و... حلقه، معرف يک فضا است و اين فضا بايد تا حد امکان توسط ژيمناست، که در درون آن حرکت ميکند، به کار گرفته شود. به کار بردن حلقه بايد همراه با تغيير مکان مداوم جاي دست بر روي آن باشد و شکل حلقه اجراي حرکاتي چون غلطيدن، معلق و وارو زدن و حرکاتي چون طناب زدن را ميطلبد. اصل مهم دراين حرکات، هماهنگي صحيح و دقيق حرکات است.

توپ :

توپ از جنس پلاستيک ساخته ميشود، قطر آن بين 18 تا 20 سانتيمتر بوده و حداقل 400 گرم وزن دارد. توپ تنها ابزاري است که نبايد محکم گرفته شود. به اين معنا که رابطه بين ابزار و بدن ورزشکار بايد بسيار وابسته حس لامسه و حرکات نرم ومماس بدن باشد.توپ با هماهنگي کامل با بدن حرکت ميکند. پرتابهاي ناگهاني با کنترل زمان و گرفتن به وقع توپ، از عوامل ايجاد کننده هيجان برنامه هستند.

ميل :

ميل ها از چوب يا پلاستيک ساخته ميشوند و طول آنها بين 40 تا 50 سانتيمتر و وزن هرکدام حداقل 150 گرم است. ميل از سه قسمت تشکيل شده است : بدنه(قسمت پيازي شکل)، گردن( قسمت باريک) و سر( قسمت کروي کوچک). قطر قسمت سر نبايد از 3 سانتمتر بيشتر باشد. ژيمناست از ميل ها براي انجام حرکات نامتقارن چون چرخاندن، پرتاب کردن و گرفتن و تمام حرکات تردستانه ممکن استفاده و آنها را با فيگورهاي ژيمناستيک ترکيب ميکند. تمرين و اجراي برنامه با ميل احتياج به حس بسيار تقويت شده ريتم، زمان بندي، هماهنگي حواس و دقت فراوان دارد. کار با ميل بيشتر براي ورزشکاراني که دست چپ و راستشان از قدرت يکسان برخوردار است (ذواليمينين هستند)توصيه ميشود.
دسته : دسته از چوب، پلاستيک يا فايبرگلس ساخته ميشود. قطر آن حداکثر 1 سانتيمتر و طول آن همراه با حلقه بين 50 تا 60 سانتيمتر است.

روبان :

روبان از پارچه ساتن يا هرنوع پارچه آهار نخورده و لغزان ساخته ميشود. عرض آن بين 4 تا 6 سانتيمتر و طول آن حداقل 6 متر است. اين بخش بايد يکسره باشد و قسمت انتهايي آن براي اتصال به حلقه دسته ميتواند تا بخورد.يک لبه محکم کننده حداکثر 5 سانتيمتري، ميتواند داخل دو لايه سر آزاد روبان قرار بگيرد تا انجام حرکات را ساده تر کند. وزن آن حداقل 35 گرم است. روبان ابزاري بلند و سبک است و ميتوان آنرا به هرسو پرتاب نمود. حرکات زيباي آن با ساختن فرمها و اشکال در فضا به وجود مي آيد. پرواز آن در هوا اشکال و تصاويري از هر نوع ممکن و هر اندازه اي به وجود ميآورد و ميتواند تداعي کننده ريتم هاي مختلف موسيقي و حرکت ورزشکار باشد. حرکات حلزوني، ماري و پرتابها از جمله حرکات اصلي اين بخش هستند.
منبع: مجله اينترنتي فريا
/س