مرحوم حجه الاسلام و المسلمين حاج ميرزا محمد وحيد گلپايگاني يکي از مفاخر علماي گلپايگان و يادگار يکي از بيوت بزرگ با سابقه ي علم و فقاهت بود که نام رجال آنها در يادنامه هاي شخصيت هاي علم و عمل جاودان مي باشد (براي آگاهي بيشتر رجوع شود به رضا استادي، دانشمندان گلپايگان، ج 1).
ايشان در سال 1305 ش در بيت علم و فضيلت به دنيا آمد. پدرش مرحوم آيت الله حاج ميرزا هدايت الله وحيد گلپايگاني (م 1352 ش) يکي از علماي بزرگ و به نام منطقه و از شاگردان مبرز مرحوم آيت الله حاج شيخ عبدالکريم حايري مؤسس حوزه علميه قم بود که در سال 1340 ق بعد از فوت پدرش آخوند ملا محمد جواد به درخواست اهالي گوگد گلپايگان و به امر آيت الله حايري به آن جا عزيمت نمود و ضمن ترويج دين به تأسس مدرسه ي علميه پرداخت.
فقيد سعيد در سن دوازده سالگي به تحصيل علوم ديني روي آورد. نخست ادبيات و مقدمات و قسمتي از فقه و اصول را نزد پدرش در همان مدرسه ي علميه ي گوگد فرا گرفت. بعد در سال 1320 ش به قم مشرف شد و کتاب شرح لمعه را نزد مرحوم آيت الله نجفي مرعشي و رسائل و مکاسب را نزد مرحوم آيت الله حاج آقا مرتضي حائري فرا گرفت، سپس در محضر درس آيات عظام حاج سيد صدرالدين صدر، حجت تبريزي، حاج آقا حسين طباطبايي بروجردي شرکت کرد و مباني علمي اش را استوار ساخت.
ايشان به سبب علاقه ي وافري که به حضرت آيت الله العظمي بروجردي داشت قصيده اي را در وصف معظم له سرود و آن را قبل از ورود ايشان به شهر قم در نقطه اي به نام منظريه - که جمعي از مردم و طلاب و علما به استقبال ايشان رفته بودند - قرائت کرد. اين قصيده بيش از سي بيت دارد. در اينجا به چند بيت آن اشاره مي شود:
چهره برافروز تو اي نور پاک
مهر درخشان و مه تابناک
اي مه گردون فضيلت بتاب
اي گهر کان حقيقت، شتاب
ياور دين يک قدمي پيش نه
تاج شريعت به سر خويش نه
اي قدم پاک تو فرخنده باد
سايه اسلام و تو پاينده باد
مقدم تو رحمت يزداني است
تابشي از پرتو رحماني است
وي در سال 1326 ش عازم تهران شد و اوقات خود را در آن جا به مطالعه و تحقيق خصوصا در زمينه ي تاريخ و ادبيات سپري نمود، برخي از تأليفات ايشان عبارتند از:
1. ترجمه ي کتاب الفخري تأليف ابن طقطقي به نام تاريخ فخري که بنگاه ترجمه و نشر آن را چاپ و منتشر کرده است.
2. ترجمه ي کتاب شيخ المضيره ابوهريره تأليف شيخ محمود ابوريه از شيوخ الازهر مصر به نام بازرگان حديث چاپ و منتشر شده است.
3. کتاب معاويه سر دسته تبهکاران که مطالب آن به تمامه از کتب و طرق اهل سنت نقل شده است.
4. کتاب فرمان مبارک امير المؤمنين علي (ع) به مالک اشتر نخعي.
5. ترجمه ي کتاب ادب الکبير و ادب الصغير عبدالله بن مقفع صاحب کتاب کليله و دمنه که چاپ شده است.
6. کتاب گوشه اي از تاريخ و آشفتگي هاي آن و همچنين تعدادي در خور توجه از مقالات و جزوه ها در موضوعات مختلف که به اتمام رسيده، ولي تا کنون چاپ نشده است.
سرانجام ايشان در 78 سالگي بر اثر بيماري در 24 بهمن ماه 1383 مطابق با دوم محرم الحرام 1426 زندگي را بدرود گفت و طي مراسمي پيکر پاکش به گلپايگان منتقل و در آنجا دفن گرديد.
منبع: ماهنامه ي آينه ي پژوهش
/خ