رعايت نکات ذيل به شما کمک مي کند که ساليان سال از تابلوي خوش نقش و نگارخانه ي خود به نام فرش لذت ببريد. قبل از هر چيز بهتر است عواملي که سلامت و زيبايي فرش شما را تهديد مي کند، بشناسيد.
فرش هايي که در مکان هاي مرطوب نگهداري مي شودند، زودتر از بين مي روند؛ از اين رو گذاشتن گلدان روي فرش خودداري کنيد. آب گلدان پس از گذشت چند هفته فرش شما را مي پوساند.
ريختن مواد غذايي و نوشيدني هاي شيرين يکي از عوامل رايج خراب شدن فرش در منازل است.اگر شربت، چاي يا هر چيز ديگري روي فرش ريخت، بلافاصله آن قسمت را برگردانيد و با آب معمولي آن را بشوييد تا مواد شيرين از الياف فرش خارج شود. پس از آن نيز ظرفي زير آن بگذاريد و اجازه دهيد خشک شود. اگر رنگ موادي مانند چاي روي فرش ماند، بلافاصله پس از شستن، مقدار زيادي نمک روي آن بريزيد.رنگ چاي تا حد زيادي برطرف خواهد شد.
يکي ديگر از عوامل مخرب قالي نور است، نور نه تنها موجب تغيير رنگ اشياء مي شود، بلکه مقاومت مواد تشکيل دهنده آن ها را سست مي کند. براي منحرف و سد کردن برخي نورهاي مستقيم از پرده استفاده مي شود. بهتر است براي جلوگيري از تغيير رنگ، سالي يک بار جهت قالي برگردانده شود.
از جمله عوامل زنده اي که به فرش شما آسيب مي رساند حشراتي مانند: بيد و سوسک هستند.بيدهاي پارچه پشم قالي را نمي خورند، اما بيدهاي ماده هرکدام هزاران تخم مي گذارد، که هنگام بيرون آمدن حشره ها از تخم پشم و الياف فرش را مصرف مي کنند. بيدها و کرم هاي حشره در تاريکي و جايي که رفت و آمد کمتر است يا به وسيله جاروبرقي نظافت نمي شود، خوب رشد مي کنند، اما مواظب باشيد زياد از جاروبرقي براي تميز کردن فرش استفاده نکنيد.
بهترين راه براي از بين بردن بيدها زدودن گرد و غبار از ميان پرزهاي فرش است.

شست و شوي فرش

هر بار شست و شو به قالي، زيان هايي را وارد مي کند. نور خورشيد بهترين وسيله حرارتي براي خشک کردن قالي شسته شده مي باشد. نور خورشيد با تابيدن روي قالي به تمام نقاط آن رخنه کرده و باعث از بين رفتن بيد و کپک نيز مي گردد. بهتر است شست و شوي قالي در فصل بهار، يا اواخر تابستان انجام گيرد؛ زيرا در اين زمان آفتاب نه چنان مستقيم و سوزنده است که بر اثر گرماي زياد آن قالي لطمه ببيند و نه آن چنان بي حرارت است که نتوان از آن بهره لازم را به دست آورد. اگر فضاي کافي در اختيار داشته و تصميم داريد خودتان فرش را بشوييد رعايت نکات ذيل مي تواند به شما کمک کند:
- قبل از شست و شو گرد و غبار فرش را به دقت بگيريد. اگر ذرات گرد و غبار از ميان فرش خارج نشود، هنگام شست و شو با آب ترکيب شده و تشکيل لايه اي شبيه گل در انتهاي پرز فرش مي دهد که پس از مدتي پوسيدگي زودرس فرش را سبب مي گردد.
- شست و شوي فرش بايد روي سطح کاملاً صاف و سخت مانند: سطح سيماني، موزاييک يا سنگ انجام شود.
- بهتر است براي خيس کردن و شست و شوي فرش از دوش هايي که آب را با فشار و به صورت افشان پخش مي کند، استفاده کرد.
- مواد شوينده ي شست و شوي فرش بايد کاملاً خنثي باشد تا از هرگونه آسيب در الياف پشم جلوگيري شود. بسياري از افراد هنگام شست و شوي فرش در منازل از پودرهاي شوينده رايج استفاده مي کنند. اين پودرها به جهت آن که براي برطرف کردن چربي هاي قوي موجود روي ظروف و لباس ها تهيه شده اند، داراي ترکيبات شيميايي اسيدي قوي هستند و کاربرد آن ها براي شست و شوي پرز فرش باعث مي شود که علاوه بر شسته شدن سطوح چرک و کثيف فرش، تمامي چربي الياف فرش گرفته شده و خشک و شکننده شود. در اين صورت پس از مدتي استفاده و قرار گرفتن در معرض رفت و آمد، الياف شکسته شده و فرش به سرعت کچل مي شود.
- در برخي موارد فرش رنگ مي دهد که چاره اي براي آن نيست. (1)

پي نوشت :

1. روزنامه جام جم، ضميمه، 1386/6/19.

منبع:مجله نامه ي جامعه شماره 39
/س