ميرزا حسن نيكو، مبلغ پيشين بهائي كه اسلا‌م آورد، با اشاره به اينكه بهائيان مدّ‌عي‌اند «هركه در جهان به وجود آمده «به واسطهِ جود» ميرزا حسينعلي بهاء «و هر كه از دنيا رفته به علت قهر او است»! مي‌نويسد: بنا به ادعا و تبليغ بهائيان پيش از انقراض و فروپاشي امپراتوري تزاري، «يكي از معجزات ميرزا [حسينعلي نوري] عظمت و قدرت دولت روس تزاري بود كه چون اجازهِ ساختن معبد عشق آباد [را] داده بودند، به واسطهِ معجزهِ ميرزا صد سال قبل از تولد ميرزا [حسينعلي]، پطر كبير به وجود آمده و روسيه را رونق داده و دولت بهيهِ روسيه هم كه تأسيس شده بود مشتق از كلمهِ بهاء بود. بالاخره معجزهِ ميرزا قدرت و عظمت دولت بهيهِ روس شد، چنانكه در همه جا وعده‌هاي خوب به بهائيان داده است كه دولت روس موفق و مؤ‌يّد است و فاتح و غالب بر كل است» .1
نيكو مي‌افزايد:
خدا مي‌داند يك روز در اوايل آشنايي نگارنده با حضرات، قبل از آنكه معجزهِ ديگر ميرزا عباس [= عباس افندي] پديدار شود و [در اواخر جنگ جهاني اول] فلسطين به دست انگليسها بيفتد، در مجلسي كه قريب بيست نفر از مبرزين و مبلغين بهائيان بودند صحبت در همين موضوع مي‌كردند. يكي مي‌گفت: ملاحظه كنيد معجزهِ جمال مبارك (ميرزا) را چون قونسول دولت روسيه جمال مبارك را شفاعت كرده و از محبس نجات داد، حاليه در همه جا فتوحات شامل حالش مي‌گردد. ديگري مي‌گفت آري، چون اجازهِ ساختن معبد عشق آباد را داد در جنگ ژاپن غالب گرديد. يكي ديگر مي‌گفت ببين چه عنايتي جمال مبارك (ميرزا) در حقش فرموده كه لقبش را از لقب خود مشتق فرموده، دولت بهيّه از بها مشتق است! ديگري مي‌گفت مسلّماً مالك رقاب روي زمين خواهد بود.
يكي به الواح ميرزا: «و ان يا ملك الروس» اشارت مي‌نمود، ديگري به «اللهم ايّد دولت البهيه» بشارت مي‌داد. ولي وقتي كه پس از جنگ بين المللي سيل بولشويك [كمونيسم لنين و استالين] آمد و خاندان سلطنتي تزار را بكلي معدوم نمود، هيچ يك از آن بهائيان و مبلغين متذكر نشدند يا به روي خود نياوردند كه چرا بر خلاف انتظار آنان چنين شد و انصافاً خيلي وقاحت لازم است كسي را كه [اشاره به عباس افندي] ديروز مركّبش به بشارت نخشكيده بود امروز قلم به دست بگيرد و روس منحوس بنويسد و چون بپرسندش چرا وعده‌هاي جمال مبارك (ميرزا) در حق دولت روس معكوس شد؟ و خاندان سلطنتي نيز معدوم گرديدند؟ همان جوابي كه زن داغديده را مي‌خنداند بدهد.
باري، پس از آنكه نفوذ لنين در سرتاسر روسيه جاري و ساري شد و دولت روس به رنگ حاليه برآمد و خاك فلسطين به دست دولت انگليس افتاد، معجزهِ ميرزا نيز رنگ ديگر به خود گرفت و به نيرنگي ديگر جلوه نمود و آن، اين بود كه در اينجا دو معجزهِ ديگر فوري پديدار شد و در مجامع و محافل بهائيان نمودار گشت: يكي آنكه دولت ترك [عثماني] از معجزهِ ميرزاي بزرگ مغلوب و منكوب، و ديگر آنكه دولت انگليس مؤ‌يد و محبوب گرديد. آن بايد بر حسب فرمودهِ ميرزا عباس بكلي معدوم و بي‌نشان شود و اين مي‌بايد امپراطور كل جهان گردد!!2
پي نوشت :
1. فلسفهِ نيكو، 2/163ــ164 2. همان، 2/164ــ 165.
منبع:ايام 29/س