سرب در نقاشي و رنگ ساختمان‏هاي قديمي‏وجود دارد. بنابراين هنگام نوسازي و نقاشي خانه بايد مراقب بود افراد خانواده در معرض غبار سرب ناشي از حذف رنگ‏هاي قديمي قرار نگيرند.
سرب به مقدار كم تا مدتي مي‏تواند بدون ايجاد عارضه‏اي در بدن باقي بماند، ولي با بالا رفتن تدريجي غلظت آن در نسوج بدن نشانه‏هاي اوليه مسموميت به شكل احساس ضعف و خستگي، درد شكم و اسهال، تحريك پذيري و عصبانيت، ‏اختلال در يادگيري، سر درد و اضطراب و بدخوابي و كم خوني ظاهر مي‏شود. ‏هر چه رنگ ديوار قديمي‏تر باشد، احتمال وجود سرب در رنگ آن بيشتر است. ‏رنگ‏هاي كهنه و قديمي‏ساختمان‏ها مي‏تواند حاوي مقادير زيادي سرب باشد. ‏اندازه‏گيري ميزان سرب خون كودكان نشان مي‏دهد هنگام تجديد رنگ‏آميزي منازل، ميزان سرب خون كودكان افزايش مي‏يابد. ‏ذرات رنگ‏هاي قديمي و پايه سرب كه هنگام سمباده‏كاري در هواي منزل پراكنده مي‏شود عامل جذب سرب در بدن كودكان و افزايش سرب خون آنهاست.

سرب در نسوج بدن جذب پروتئين‏ها مي‏شود و بيشترين اثر سمي‏خود را بر مغز و اعصاب وارد مي‏كند. ‏استنشاق غبار سرب هنگام سمباده زدن رنگ ديوار، به دهان بردن دست‏ها يا ساير اشيايي که به غبار سرب آغشته شده‏اند و بلعيدن خرده‏هاي رنگ راه‏هاي ورود سرب به بدن است. توصيه مي‏شود براي محافظت خانواده در برابر خطرات سرب، منزل مسکوني خود را از جهت وجود سرب و خطرات آن بررسي کنيد. ‏خراب شدن وآسيب ديدن رنگ‏هاي حاوي سرب را جدي بگيريد. ‏مراقب باشيد كودكان دست خود را به رنگ در و ديوار‏ها و رنگ‏هاي ورقه شده كه اغلب حاوي سرب هستند، آلوده نكنند. ‏سطوحي كه رنگ پوسته شده و قديمي‏دارند را نوسازي و تعمير كنيد. ‏از شعله با حرارت بالا و کاغذ سمباده روي سطوحي که رنگ شده‏اند و ممکن است حاوي سرب بالا باشند استفاده نکنيد، ‏اين كار سبب پخش شدن مقداري گرد و غبار سرب در هوا مي‏شود. افراد خانواده به ويژه کودکان و زنان باردار را تا زماني كه كار به پايان برسد و منطقه تميز شود از خانه دور کنيد. ‏اگر انتقال افراد خانواده ممكن نيست، به‌طور كامل ناحيه كار را بسته نگه داريد و از تهويه مناسب استفاده کنيد.

وقتي خانه را رنگ مي‌زنيد
 

از رنگ ديوارهاي خانه‏تان خسته شده‏ايد؟ دلتان مي‏خواهد در و ديوار رنگ جديدي داشته باشد؟ شايد با خودتان بگوييد: «خب اينکه کاري ندارد. رنگ و قلمو را مي‏برداريم و يک تغيير دکوراسيون حسابي انجام مي‏دهيم.» اما کارشناسان توصيه مي‌کنند که اين کار را با دقت و توجه بيشتري انجام دهيد و مراقب سلامت خود، افراد خانواده و همسايه‌هايتان باشيد.
بيشتر رنگ‌ها حاوي حلال‌هايي هستند که موجب نرمي ‌و رواني رنگ شده و هنگام خشک شدن رنگ تبخير مي‌شود. اين مواد مي‌تواند به سلامت آسيب برساند. تماس کوتاه‌مدت با اين مواد مي‌تواند علايمي‌ مانند تحريک و قرمزي پوست، خستگي و تهوع، سردرد و سرگيجه ايجاد کند. تماس طولاني‌مدت مي‌تواند مشکلات بهداشتي بيشتري مانند آسيب سيستم اعصاب مرکزي، کبد و کليه ايجاد کند. کودکان، زنان باردار، افرادي با مشکلات تنفسي و ريوي و افرادي که به دليل نوع شغل‌شان بيشتر با اين مواد تماس دارند، بيش از ديگران در معرض خطر هستند.
هنگام انتخاب و خريد رنگ، بهتر است رنگ‌هايي را که در آب حل مي‌شوند، انتخاب کنيد. رنگ‏هايي که در آب حل مي‌شوند براي پاک کردن به حلال‌هاي شيميايي که به پوست و سيستم تنفسي آسيب مي‌رسانند، نياز ندارند. هنگام خريد رنگ با پرسش از فروشنده و مطالعه اطلاعات روي برچسب محصول، رنگ سالم‌تري را انتخاب کنيد. برخي رنگ‌ها حاوي فلزات سنگين و مواد شيميايي خطرناک هستند. نگهداري از باقي‌مانده رنگ کار آساني نيست. از همان ابتدا به اندازه‌اي که مي‌خواهيد، خريد کنيد و در صورت لزوم قوطي‌هاي کوچک رنگ را انتخاب کنيد.

پيش از رنگ کردن
 

اطلاعات و راهنماي برچسب را به دقت بخوانيد. اگر در خانه‏هاي آپارتماني زندگي مي‌کنيد، همسايه‌ها را از اين کار مطلع کنيد و به مدير ساختمان اطلاع دهيد. اگر اين کار را با برنامه‌ريزي انجام دهيد، بهتر است. ممکن است ديگران هم تصميم بگيرند هم‌زمان با شما اين کار را انجام دهند.

هنگام رنگ کردن
 

از اسپري کردن رنگ پرهيز کنيد. هنگام اسپري کردن رنگ، ذرات رنگ به اطراف پخش مي‌شود. در و پنجره‌ها را باز بگذاريد و از تهويه مناسب استفاده کنيد. سيستم‌هاي خنک‌کننده براي اين کار کافي نيستند و هواي آلوده داخل خانه را خارج نمي‌کنند. هميشه هنگام رنگ و نقاشي تهويه مناسب داشته باشيد. اگر نمي‌توانيد تهويه مناسب ايجاد کنيد از ماسک استفاده کنيد.
براي پيشگيري از آسيب‌هاي پوستي مراقب باشيد رنگ و حلال‌ها به‌طور مستقيم با پوست دستتان تماس نداشته باشند. از وسايل حفاظت فردي مانند دستکش و عينک و ماسک استفاده کنيد. ماسک مناسب تهيه کنيد و توجه داشته باشيد که ماسک‌هاي گرد و غبار، حلال‌ها را عبور مي‌دهند. در فواصل مشخصي به خودتان استراحت کوتاهي بدهيد و چند دقيقه در هواي آزاد تنفس کنيد. کودکان و خانم‌هاي باردار را از محل دور نگه داريد. براي پيشگيري از اينکه بخارات و آلودگي‌ها وارد خانه همسايه‌ها نشود، مدير ساختمان را مطلع کنيد و از تهويه بيشتر و بهتري استفاده کنيد. اگر از رنگ‌هاي روغني استفاده مي‌کنيد، بيشتر دقت کنيد. اين رنگ‌ها مخاطرات بهداشتي بيشتري دارند و خطر حريق و آتش‌سوزي‌شان هم بيشتر است. مراقب منابع آتش و شعله باشيد و کهنه‌ها و پارچه‌هاي آغشته به رنگ و حلال را در ظروف فلزي دربسته بگذاريد. هنگام رنگ زدن خانه سيگار نکشيد. سيگار علاوه بر بيشتر کردن خطر حريق موجب تشديد علايم مسموميت با مواد شيميايي و حلال‌هاي رنگ هم مي‌شود. در قوطي‌هاي رنگي را که از آنها استفاده نمي‌کنيد، بسته نگه داريد و آنها را از دسترس کودکان دور نگه داريد.

پس از رنگ‌کردن
 

پس از اتمام کار، مواد باقي مانده را برداريد و لکه‌هاي رنگ را پاک کنيد. رنگ را از ديواره قوطي پاک کنيد. در قوطي را بگذاريد و با ضربه چکش آن را محکم ببنديد و جايي دور از گرما و سرما ذخيره کنيد. برخي رنگ‌ها حاوي حلال‌ها و مواد قابل اشتعال و انفجار هستند که مي‌توانند سمي‌ هم باشد. براي ذخيره کردن و نگهداري طولاني‌مدت رنگ طبق دستورالعمل روي بسته‌بندي عمل کنيد. بهتر است در صورت امکان اضافه رنگ را به فردي که لازم دارد، بدهيد.دو تا سه روز پس از تمام شدن رنگ خانه، در و پنجره‌ها را باز بگذاريد و تهويه مناسب داشته باشيد تا رنگ زودتر خشک شود. بهتر است پنج تا شش روز پس از رنگ کردن هم خانه را خالي بگذاريد. حلال‌ها و ذرات رنگ و مواد سمي ‌و محرک تا چند روز در فضا باقي مي‌ماند و استنشاق اين مواد سبب سردرد و حالت تهوع مي‌شود.

پي‌نوشت‌ها:
 

* کارشناس ساختمان‌هاي سلامت‌محور

منبع:http://www.salamat.com