همه مديران سرزمين استقلال
باشگاه استقلال با وجود آن که عمري 65 ساله دارد اما تعداد مديرانش بسيار کمتر از تعداد مديران تيم فوتبال پرسپوليس بوده است. اگر بخواهيم به صورت کامل به بررسي مديران باشگاه استقلال بپردازيم نمي توانيم با عدد و رقم مواجه شويم چرا که در برخي از مقاطع باشگاه همزمان صاحب يک مديرعامل و يک مدير داخلي بود يا در مواقعي يک رئيس باشگاه در نقش يک مديرعامل وارد عمل مي شد. به هر حال پرويز خسرواني که در سال 1351 از خدمت نظام بازنشسته شد مدتي فرمانده ژاندارمري کشور و مدتي رييس سازمان تربيت بدني بود. او از سال 24 تا سال 57 به مدت 33 سال مالک باشگاه تاج سابق محسوب مي شد. از سال 1328 تا سال 57 به مدت 29 سال، او سروان پرويز شيخان را به عنوان مدير عامل باشگاه تاج منصوب کرد. البته در مواقعي پرويز اسعدي از سوي پرويز خسرواني، نقشي مافوق پرويز شيخان داشت چرا که شيخان مديريت باشگاه تاج تهران را برعهده داشت. پرونده تاج قبل از انقلاب را با مديريت در اشکال مختلف اين سه فرد يعني پرويز خسرواني، منوچهر اسعدي و پرويز شيخان به طور کامل بسته و در اين مقاله به سال هاي بعد از انقلاب شکوهمند اسلامي رجوع مي کنيم:
دوران دوم
انقلاب اسلامي ايران در بهمن ماه سال 1357 به پيروزي رسيد، بدون هيچ تعارفي باشگاه تاج از مراکز قدرت طاغوت محسوب مي شد. تاج در تاريخ 33 ساله خود هميشه تحت حمايت شاه مخلوع و دربار طاغوت بود. خسرواني فرزند حاج هاشم محلاتي بود و سال 1301 در تهران به دنيا آمد و در دانشکده افسري عضويت يافت، قهرمان دوچرخه سواري کشور شد و باشگاه دوچرخه سواران را بعد از قهرماني در رشته 4 کيلومتر تايم تريل ايران به دست آورد و 3 سال سرپرست فرماندهي ژاندارمري ناحيه يک مرکز بود. خسرواني در جريان کودتاي 28 مرداد به سود شاه و براي براندازي دولت وقت وارد عمل شد. وقتي انقلاب اسلامي پيروز شد چند نفر تحت نام کميته مرکزي وارد باشگاه يا کاخ مرکزي تاج شده و آن را اشغال کردند. البته مي شد از يک مکان ورزشي به صورت ارزشي و انقلابي بهره برد. حسين فکري، سرپرست سازمان تربيت بدني در حالي که تاج در حال نابودي بود عنايت آتشي را مسئول رتق و فتق امور تيم کرد. در آن مقطع برخي مسئولان سازمان از فعاليت تاج جلوگيري کرده و عنوان مي داشتند که تاج هويت تيمي نداشته و تنها يک مکان ورزشي دارد و استدلال مي کردند که مگر امجديه تيم دارد که باشگاه تاج صاحب تيم فوتبال باشد؟ نعلچگر، ملک احمدي، مسلمي، نراقي، مطيعي و...در حال کوچ به تيم هاي ديگر بودند که آتشي پادرمياني کرد. فکري که از گذشته با تاج درگيري داشت 22 رضايتنامه به بازيکنان داده و اعلام کرد هر جا که دلتان مي خواهد برويد! بازيکنان استقلال با نام استقلال جنوب شروع به برگزاري بازي دوستانه کردند و سرانجام با آمدن دولت موقت، مسئولان جديد سازمان تربيت بدني، و در رأس آن حسين شاه حسيني، کليه تأسيسات ورزشي و فرهنگي تاج سابق را در ايران به استقلال واگذار کرد.
سازمان براي هدايت استقلال به سراغ پرويز دهداري رفت اما دهداري اعلام کرد که عضو باشگاه رقيب يعني پرسپوليس و شاهين بوده و خوب نيست مدير استقلال باشد. سپس نام عباس کردنوري از مردان با عرضه، لايق و مدبر اين مجموعه مطرح شد. کردنوري مديريت نشر اسکناس بانک مرکزي را بر عهده داشت. او تلاش زيادي را براي بقاي اين مجموعه تا سال 63 داشت. سپس مديريت باشگاه به شکل سيستم کارمندي درآمد، مديريتي که هيچ قدرتي نداشت. نادر فرياد شيران، دروازه بان ذخيره استقلال در سال 64 به حکم سازمان تربيت بدني مدير عامل استقلال شد چون کارمند سازمان تربيت بدني بود. او، از کردنوري که در سال 64 سرپرست استقلال شده بود حقوق مي گرفت. جالب نيست؟
نقطه عطف
مديريت کارمندان سازمان تربيت بدني در استقلال ادامه دار بود طوري که عباس نکويي مدير عامل استقلال در سال 46، معاونت فني سازمان تربيت بدني در زمان احمد درگاهي بود. در همين زمان، نادر فرياد شيران، مهندس رحيمي و کردنوري ساير اعضاي هيأت مديره بودند اين سيستم تا سال 68 محفوظ ماند تا اين که در سال 1368 با آمدن دکترغفوري فرد به عنوان رئيس سازمان تربيت بدني شرايط براي استقلالي ها عوض شد و نفرات مؤثري عضو هيأت مديره شدند. دکتر ايرواني وزير سابق امور اقتصادي و دارايي، آذربرزين، دکتر قريب، آقا محمدي و ميرولد اعضاي هيأت مديره شدند. آقا محمد که خودش از سال 68 شروع کننده مسئوليت مديريت در استقلال شد، به دليل کمبود وقت، از کاظم اوليايي همشهري همداني که رئيس هيأت فوتبال تهران بود خواست به تهران بيايد و مدير عاملي تيم فوتبال استقلال تهران را بپذيرد . اوليايي هم دار و ندارش را فروخت و به تهران آمد!
اوليايي رفت، روزنامه نگار آمد
کاظم اوليايي در دوران بي پولي فوتبال تيم پرستاره اي را جمع و جور کرد. از وقتي در سال 68 او مدير عامل شد تا سال 70 طي 2 سال، قلعه نويي، مرتضي يکه، صمد مرفاوي، سعيد عزيزيان، احمد رضا عابدزاده، مهدي فنوني زاده، شاهين و شاهرخ بياتي(بازگشت) رضانعلچگر و چنگيز (بازگشت)، مصطفي اردستاني، عباس سرخاب، امير موسوي نيا، مجيد نامجو مطلق (بازگشت)، مير شاد ماجدي و ...به استقلال آمدند تا سال 75 که او مدير عامل بود، استقلال قهرمان و نايب قهرمان آسيا در سال 70 و 69 ، قهرمان ليگ 69، قهرمان تهران 73 و 70 قهرمان جام حذفي کشور در سال 75 شد.
از کجا تا به کجا
در سال 70، مسئولان استقلال اعلام کردند که مثل سال هاي گذشته و قبل از انقلاب نياز به رسانه مکتوب دارند. آن ها سردبير مجله «جوانان»، وابسته به مؤسسه اطلاعات يعني علي فتح ا..زاده خويي را آورده و او را سردبير نشريه تازه تأسيس استقلال جوان کردند. فتح ا...زاده در سال 75 جايگزين اوليايي شد و اين مسئوليت را تا سال 81 بر عهده داشت. از سال 87 به استقلال برگشت و يک سال مدير استقلال بود و سال 88 براي بار سوم به استقلال آمد تا از اين حيث با عباس انصاري فرد در پرسپوليس برابري کند. فتح ا...زاده در حال حاضر مدير عامل استقلال است. او در هر 3 دوره با جذب ياران جديد، استفاده از عناصر و مصاديق مطبوعاتي مثل بمب خبري و حاشيه هاي بسيار و ...نشان داد که عرصه مديريتي در ورزش ايران را به خوبي مي شناسد. چندي قبل پرونده تحصيلات او بدل به پرونده اي خبرساز شد.
نکات ناگفته محمد حسين قريب
کمتر کسي مي داند که دکتر قريب، 14 سال قبل از آن که در ارديبهشت ماه سال 1382 مدير عامل باشگاه استقلال تهران شود، عضو هيأت مديره اين باشگاه بود. در سال 1368، محمد حسين قريب کارمند وزارت کشاورزي بود. او با آذربرزين، آقا محمدي، دکتر ايرواني و ميرولد عضو هيأت مديره باشگاه استقلال شد. گفتيم دکتر قريب در سال 68 همراه آقا محمدي که در آن زمان قائم مقام وزارت کشاورزي شده بود، به باشگاه استقلال تهران دعوت شد، او در فروردين سال 75 به طور موقت سرپرستي باشگاه را تا آبان ماه سال 1375 بر عهده داشت. در اين دوران، استقلال، قهرماني را در مسابقات فوتبال جام حذفي به دست آورد. قريب در سال 82 بعد از تغييراتي که در ترکيب هيأت مديره استقلال انجام شد مديرعامل اين تيم شد. او بعد از چند ماه حضور در استقلال و انتخاب قلعه نويي به عنوان سرمربي استقلال و تغيير فضاي حاکم بر آن از مسئوليت کنار رفت.
اوليايي برگشت
کاظم اوليايي که به معاونت فرهنگي باشگاه استقلال تنزل درجه داده بود بعد از محمد حسين قريب تا اعلام نام مديرعامل جديد باشگاه استقلال بار ديگر در استقلال قبول مسئوليت کرد.
قريب به وزارت رفاه برگشت
تا سال 1384، نفراتي مثل دکتر علي آقا محمدي، مهندس سيد کاظم ميرولد، دکتر محمد حسين قريب، دکتر آذربرزين و دکتر علي تاجرنيا عضو هيأت مديره بودند اما از بهمن سال 84، مهندس پرويز کاظمي وزير راه، رئيس مجمع، منوچهر صالحي، نماينده تام الاختيار وزير در امور باشگاه دکتر اميدوار رضايي رئيس و دکتر عبدالرضا مصري نايب رئيس و دکتر محمد جواد ايرواني، دکتر حميد رضا آصفي، مهندس هاشم زارع، خانم عشرت شايق و رسول نژاد عضو هيأت مديره شده و قريب بار ديگر مدير عامل تيم استقلال شد. با مديريت قريب، تيم استقلال در ارديبهشت سال 1385، قهرمان ليگ کشور شد. در شهريور ماه سال 85، وزير رفاه عوض شد و قريب بار ديگر از مسئوليت کنار رفت.
مقداد نجف نژاد يک پديده واقعي
مقداد نجف نژاد متولد سال 1340 در محله کاظم آباد بابلسر است. او دکتراي مديريت توسعه و برنامه ريزي داشته و عضو کميسيون اقتصادي و تجاري و اشتغال مجلس بود. نجف نژاد در روز 23 مهر 85 مديرعامل استقلال شد. غائله عدم ارجاع فهرست استقلال به AFC که با قصور امير قلعه نويي ايجاد شد، باعث تضعيف او و کناره گيري اش از باشگاه استقلال شد.
فتح ا...زاده برگشت و سيزدهم شد
در ماه هاي بعد از کنار رفتن مقداد نجف نژاد، محمد رضا بهمني سرپرست موقت استقلال معرفي شد. در اين زمان فتح ا...زاده بار ديگر مديرعامل استقلال شد. در تيرماه 86، استقلال از وزارت رفاه به سازمان برگشت. فتح ا...زاده، پورحيدري، خسرو دانشجو، سعيد نفريه و حميد رضا عليان به مدت 2 سال عضو هيأت مديره استقلال شدند. فتح ا...زاده براي دومين بار مديرعامل، دانشجو رئيس هيأت مديره و هاشم ساعدي سخنگو شد. فتح ا...زاده مثل دوره قبل ناصر حجازي را سرمربي استقلال کرد. او با قدرت تمام استقلال را بست اما استقلال با حضور حجازي و کريمي تيم سيزدهم ليگ شد. سپس قلعه نويي آمد و آبي پوشان قهرمان جام حذفي شدند. اما فتح ا...زاده باز هم از مديريت برکنار شد.
واعظ آشتياني از کجا آمد؟!
روز جمعه 30 شهريور 87 بعد از رفتن فتح ا...زاده اعضاي هيأت مديره استقلال با هدف تعيين مديرعامل با حضور خسرو دانشجو، اميدوار رضايي، سعيد نفريه و واعظي آشتياني در دفتر دانشجو، رئيس هيأت مديره تشکيل جلسه دادند. زريبافان رئيس جديد مجمع پور حيدري و فتح ا...زاده را از عضويت در هيأت مديره هم کنار گذاشت. آشتياني، متولد سال 1337 در تهران بوده و گفته مي شود که کارشناس ارشد مديريت بود. همچنين عضو شوراي شهر و رئيس فدراسيون دوچرخه سواري بوده و 2 سال معاون وزير صنايع و معادن بود. واعظ آشتياني با استقلال قهرمان ليگ هشتم حرفه اي شد اما ورود به حاشيه و درگيري هاي شديد با افرادي مثل فتح ا...زاده و قلعه نويي باعث شد در بهار سال 89 از مسئوليت خود به همراه هيأت مديره استعفا دهد تا فتح ا...زاده بار ديگر با سلام و صلوات به استقلال بر گردد.
منبع: تماشاگر، شماره 027