28 تير 1388 / 26 رجب 1430 / 19 جولاي 2009

1) ارتحال عالم آگاه و روحاني مبارز آيت اللَّه "محمدحسين كاشف الغطاء" (1334 ش)
آيت اللَّه محمدحسين كاشف الغطاء در حدود سال 1255 ش (1294 ق) در خانواده‏اي اهل علم و فضيلت در نجف اشرف به دنيا آمد. در نوجواني، مقدمات علوم را فرا گرفت و سپس در محضر استادان بزرگي همچون آخوند خراساني، سيدمحمدكاظم يزدي و ميرزا حسين نوري به شاگردي نشست. ايشان، مدارج علمي را به سرعت پيمود و پس از وفات علامه يزدي، مرجع تقليدِ عده زيادي از مردم گرديد. آيت اللَّه، كاشف الغطاء در طول عمر پربركت خود، با تشكيل جلسات متعدد به تربيت طلاب علوم ديني مبادرت مي‏ورزيد. او همچنين به منظور نشر معارف اسلامي به برخي از كشورهاي اسلامي سفر كرد و در دانشگاه‏ها و مراكز علمي مصر، ايران و فلسطين به سخنراني پرداخت. اين عالم گرانقدر، شركت در امور سياسي و توجه به مسائل مربوط به حكومت را از واجبات مي‏دانست. از اين‏رو در جنبش ملي عراق، نقش بسزايي داشت. او با آغاز جنگ جهاني اول، در جهاد آزادي‏بخشِ مردم عراق عليه نيروهاي اشغالگر انگليسي، فعالانه شركت كرد. آيت اللَّه كاشف الغطاء با وجود مسؤوليت‏هاي متعدد و فعاليت‏هاي گسترده اجتماعي و سياسي، آثار علمي و ادبي بسياري از خود به يادگار گذاشته كه از بين آنها مي‏توان به تحريرُ المجلّه در 5 جلد، المراجعات الريحانيه در 2 جلد، حواشي عين الحيات، السياسه الحُسَينيه و ديوان شعر اشاره نمود. اين مرجع آگاه و فقيه مبارز سرانجام در 28 تيرماه 1334 ش برابر با 18 ذي‏قعده 1373 ق در 77 سالگي در نزديكي كرمانشاه بدرود حيات گفت و پيكر مطهرش پس از تشييعي با شكوه، در نجف اشرف مدفون شد.

2) درگذشت استاد "جلال الدين همايي" اديب برجسته معاصر (1359 ش)
جلال‏الدين همايي متخلص به سنا فرزند ميرزا ابوالقاسم (متخلص به طَرَب) و نواده هماي شيرازي، از محققان و شاعران معاصر، در حدود سال 1278 ش در اصفهان متولد شد. وي علوم مقدماتي را نزد عموي خود ميرزا محمد(سها) فرا گرفت و علوم معقول و منقول و ادبيات عرب و هيئت و نجوم را نزد استادان فن مانند آقا سيدمحمدباقر دُرچه‏اي، آخوند عبدالكريم گزي، آقا شيخ محمد خراساني، حكيم قمشه‏اي و حاج آقا رحيم ارباب و ديگران آموخت و به درجه اجتهاد رسيد. استاد همايي سپس به تدريس معارف اسلامي در مدارس اصفهان پرداخت و حوزه پر رونقي تشكيل داد. وي از سال 1307 به خدمت وزارت فرهنگ درآمد و چندي در دبيرستان‏هاي تهران مشغول به كار شد و در دارالفنون و بعد از آن در دانشكده ادبيات و حقوق دانشگاه تهران، استاد دوره فوق‏ليسانس و دكترا بود. استاد همايي در طول سال‏هاي تحصيل و پس از آن، شاگردان بسياري را از دانشِ خود بهره‏مند كرد. وي عالمي پركار بود و علاوه بر آموزش، تاليفات بسياري از خود بر جاي گذاشت. از جمله كتاب‏هاي استاد جلال الدين همايي مي‏توان از تاريخ ادبيات ايران در 5 جلد، صناعات ادبي و مثنوي وَلَدنامه نام برد. وي همچنين كتاب‏هاي زيادي در زمينه ادبيات و معارف اسلامي براي تدريس در مدارس و دانشگاه‏هاي ايران به رشته تحرير درآورده است. استاد جلال‏الدين همايي سرانجام در سال 1359 ش در 81 سالگي در تهران درگذشت و در تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شد.

3) درگذشت استاد "سيدمحمدتقي مدرس رضوي" پژوهشگر (1365 ش)
استاد سيدمحمدتقي مدرس رضوي خراساني در سال 1274 ش در مشهد به دنيا آمد. وي پس از اتمام دوران ابتدايي، نزد ميرزا عبدالجواد اديب نيشابوري اول به آموختن علوم قديمه پرداخت و تا سطوح عالي حوزه را از استادان زمان فرا گرفت. مدرس رضوي در سال 1298 ش به تهران رفت و از محضر آقا سيد محمد تنكانبي و ميرزا محمدطاهر تنكابني بهره برد و به تكميل تحصيلات قديم و جديد خود در مدرسه سپهسالار پرداخت. وي از سال 1310 به تدريس در مدارس تهران روي آورد و پس از تأسيس دانشگاه تهران به استادي دانشكده معقول و منقول و دانشكده ادبيات و علوم انساني انتخاب شد. تصحيح آثار علوي، احوال و آثار خواجه نصيرالدين طوسي، تاريخ بخارا، مُجمَلُ‏التواريخ و... از جمله آثار پژوهشي و تحقيقي اين دانشمند فرهيخته مي‏باشند. وي در 91 سالگي درگذشت.

4) در گذشت خسرو شکيبايي بازيگر و هنرپيشه سينما و تلويزيون 1387 ش

5) عمليات نامنظم فتح 8 در شمال موصل در عمق خاك دشمن توسط سپاه (1366 ش)

6) برگزاري راهپيمايي ضدآمريكايي در سراسر كشور در پاسخ به دخالت‏هاي آمريكا(1381ش)
جرج‏بوش پسر، رييس‏جمهور وقت آمريكا، پس از آنكه بارها ايران را ناقض حقوق بشر و يكي از كشورهاي محور شرارت عنوان كرد، در اقدامي دخالت‏جويانه، بيانيه‏اي درباره امور داخلي ايران منتشر ساخت. اين بيانيه خشم مردم انقلابي ايران را برانگيخت و مردم در راهپيمايي عظيمي عليه دولت آمريكا، انزجار خود را از دخالت‏هاي اين شيطان بزرگ ابراز كردند. اين در حالي است كه موج انزجار عمومي از قدرت‏طلبي‏هاي آمريكا، در كشورهاي جهان رو به فزوني مي‏رود.

7) 26رجب سال558هجري قمري: جمال الدين ابوعبدالله معروف به اِبن دُبيتي ازمورخان عراقي بدنيا آمد. ازميان كتابهايي كه به ابن دبيتي نسبت داده اند مي توان از تاريخ واسط وتاريخ بغداد نام برد. كتاب اخير ادامه كتاب تاريخ سَمعاني است. گفتني است كه تاريخ بغداد را بعدها اِبن نجّار شاگرد ابن دبيتي تكميل كرد.

8) 26رجب سال 1314هجري قمري: حاج ملا محمد باقرفشاركي ازعالمان فرزانه ازمدرسان بزرگ دارُ العلم اصفهان بدرود حيات گفت. بيشترين شهرت فشاركي به سبب تحرير كتابهاي متعدد است كه ازآن ميان مي توان «عُنوانُ الكَلام، ذَخيرَةُ العِباد و حواشي بركتاب حاشيه شرح لمعه» را نام برد.

9) 26رجب سال 1319هجري قمري: قرارداد گمركي ايران و روسيه درتهران به امضا رسيد. اين قرارداد ننگين را مظفرالدين شاه قاجار به منظور تأمين هزينه سفرخود به اروپا با روسيه منعقد كرد. براساس اين قرارداد مسائل گمركي شمال كشور كاملاً ازكنترل و نظارت دولت ايران خارج شد. همچنين دولت ايران مجاز نبود بدون جلب نظر روسيه به تدوين نظامنامه گمركي بپردازد. اين قرارداد گمركي شريان اقتصادي ايران را عملاً تحت كنترل روسها درآورد و ضربه بزرگي به صنايع و توليدات داخلي وارد كرد.

10) 26رجب سال1326هجري قمري: سيد جمال واعظ اصفهاني ازآزاديخواهان و سخنوران پرآوازه ايران در دوره مشروطه به شهادت رسيد. واعظ اصفهاني زبان گوياي مردم آزاده و مشروطه طلب بود و خطابه هاي او درتشديد قيام مشروطه تأثيري بسزا داشت. واعظ اصفهاني پس ازبمباران مجلس پنهاني بطرف عتبات رفت ولي درهمدان بدست نايب حاكم گرفتار شد و به امر محمد عليشاه دربروجرد كشته شد.

11) وفات حضرت "ابوطالب" عموي گرامي پيامبراسلام(ص) به روايتي(10 بعثت)
حضرت ابوطالب بن عبدالمطب مانند بيشتر رُؤَساي قريش مردي تاجر بود و پس از درگذشت پدرش، عبدالمطلب، سرپرستي پيامبر اسلام(ص) را از هشت سالگي بر عهده گرفت. در سفري كه حضرت محمد(ص) را براي تجارت با خود به شام برد، بشارت پيامبري آن حضرت را از راهبي به نام بُحيرا شنيد و در حراست از پيامبر تلاش بيشتري از خود نشان داد. پس از بعثت نيز، ابوطالب، ياور و پشتيبان هميشگي پيامبر بود و در حمايت از ايشان دريغ نمي‏كرد. ابوطالب در حالي كه با ديگر مسلمانان در شِعْب ابوطالب در محاصره‏ي مشركان مكه بود، در گذشت. در همان سال حضرت خديجه(س) همسر با وفاي پيامبر نيز وفات كرد و رسول خدا(ص) بر اثر شدت غم و اندوه، آن سال را "عامُ الحزن" يعني سال حزن و اندوه ناميدند.

12) تولد "ابن دُوبَيتي" مورخ و محدث مسلمان(558 ق)
ابوعبداللَّه محمد بن ابي المعالي معروف به ابن دوبَيتي، مورخ، محدث و فقيه مسلمان در عراق به دنيا آمد و علوم و معارف اسلامي را نزد عالمان و فقيهان زمان فرا گرفت. ابن دوبيتي پس از كسب مهارت كافي در علوم به تدريس و تاليف و تربيت شاگردان روي آورد. او از حافظه‏اي نيرومند برخوردار بود و مجلس درس پرباري داشت. كتاب‏هاي بسياري را به او نسبت داده‏اند كه تاريخ واسط و تاريخ بغداد از آن جمله‏اند. وفات ابن دوبيتي در 637 ق روي داد.

13) وفات "احمد بن ابراهيم" معروف به "ابن خلكان" مورخ مشهور عرب(681 ق):
ابوالعباس شمس‏الدين احمد بن ابراهيم بن ابي‏بكر بن خلكان معروف به ابن خلكان در سال 608 هجري در اطراف موصل در عراق در خانداني كه از علما و فُقها بودند، به دنيا آمد. پس از تحصيل مقدمات در زادگاه خود، راهي شام و مصر گرديد و به تعليم و تعلم و تأليف پرداخت. ابن خلكان سالياني قاضي القضاة مصر و دمشق گرديد و به سرودن شعر نيز اشتغال داشت. وي با توجه به اين‏كه در منصب قضا، فقيهي دانشمند و داوري عادل به شمار مي‏رفت و نزد فقيهانِ بزرگ روزگارِ خود، دانش آموخته بود اهتمامي خاص به فقه و اصول نشان مي‏داد، اما در تاريخ و نحو و ادبِ عرب نيز مهارت داشت. بسياري از نويسندگان، ابن خلكان را از نظر اخلاقي ستوده‏اند و او را مردي نيك نَفْس، خوش خوي، سخاوتمند و پاكدامن دانسته‏اند. كتاب نفيس او موسوم به وَفَياتُ الاَعيان و اَبناءُ الزَّمان يكي از بزرگ‏ترين و سودمندترين كتاب‏هاي فن رجال است كه در سال 654 ق در قاهره آن را آغاز كرده و هجده سال به نوشتن آن مشغول بود. اين كتاب كه به تاريخ ابن خلكان معروف مي‏باشد، شرح حال هشتصد و شصت نفر از مشاهير علماي اسلامي در علوم مختلف را بيان نموده است. سرانجام ابن خلكان در سال 681 ق در 73 سالگي در دمشق وفات يافت و پيكرش را در دامنه‏ي كوه قاسيون كه مدفن بسياري از دانشمندان بود به خاك سپردند.

14) شكست چين در جريان جنگ با انگلستان موسوم به جنگ ترياك (1842م)
در آستانه قرن نوزدهم ميلادي، در حالي كه سه قرن از تماس و تجارت پرتغالي‏ها با چين مي‏گذشت، چندين كشور اروپايى ديگر نيز به تجارت با چين مشغول بودند كه مهم‏ترين آن‏ها، انگلستان بود. در نيمه اول اين قرن، انگليسي‏ها با تسلط كامل بر هندوستان و انحصار بازار چين، در شمار قدرت مسلط استعماري آسيا قرار گرفتند. آن‏چه كه انگلستان را بيش از ديگران، به توسعه تجارت با چين برمي‏انگيخت، گسترش فعاليت‏هاي اقتصادي آنان با هند و نواحي مجاور آن بود. از جمله كالاهايى كه انگليسي‏ها به چين وارد مي‏كردند ترياك بود. افزايش مصرف ترياك و شمار معتادان چيني، كم‏كم دولت چين را به واكنش واداشت و در نهايت واردات و فروش اين ماده مخدر را ممنوع كرد. اما انگليسي‏ها كه به راحتي نمي‏توانستند از اين تجارت سودآور چشم‏پوشي كنند، به قاچاق اين ماده مهلك ادامه دادند. در اين ميان دولت چين با قدرت تمام، با قاچاق ترياك مقابله كرد. در عوض، انگليسي‏ها به بهانه ضبط و مصادره ترياك‏هاي متعلق به بازرگانان انگليسي، جنگي را در اول ژوئيه 1839م به راه انداختند كه به جنگ ترياك معروف شد. نيروهاي متجاوز در نخستين مراحل جنگ، بندر كانتون در جنوب چين را به توپ بستند و سپس بندر تجاري هنگ كنگ را نيز به تصرف خود درآوردند. چيني‏ها پس از تحمل خسارات فراوان در اين جنگ، سرانجام به شرايط صلح انگليس گردن نهادند. در نهايت به موجب قراردادي كه در 19 ژوئيه سال 1842م بين دو طرف به امضا رسيد، بندر مهم هنگ‏كنگ به انگليس تسليم گرديد و پنج بندر بزرگ چين براي تجارت و رفت و آمد كشتي‏هاي خارجي آزاد شد. بندر هنگ‏كنگ سرانجام پس از بيش از يك‏صد و پنجاه سال، در اول ژوئيه 1997م به حاكميت چين بازگشت. (ر.ك: 1 ژوئيه)

15) تولد "ولاديمير ماياكوفسكي" شاعر و اديب شهير روس (1893م) (ر.ك: 14 آوريل)

16) روز استقلال "كويت" از استعمار انگلستان (1961م) : كويت از زمان هخامنشيان جزئي از ايران به حساب مي‏آمد و در سال‏هاي نخستين گسترش جغرافيايى اسلام ضميمه جامعه اسلامي گرديد. در قرن شانزدهم ميلادي پرتغالي‏ها و در طي دو قرن هجدهم و نوزدهم، دولت عثماني بر اين منطقه تسلط داشتند. در سال 1899م كويت قراردادي با انگلستان به امضاء رسانيد كه به حاكميت انگلستان براين شيخ‏نشين منجر شد. اين وضعيت تا بعد از جنگ دوم جهاني ادامه داشت و وجود چاه‏هاي نفت به گسترش حضور شركت‏هاي امريكايى و انگليسي در اين منطقه انجاميد. با اين حال مذاكرات مربوط به استقلال در سال 1961 به نتيجه رسيد و در 19 ژوئيه همين سال استقلال كويت اعلام شد. اين كشور در آسياي غربي و در حاشيه خليج فارس قرار دارد. مساحتِ كويت بيش از 17 هزار كيلومتر مربع و از جمعيت دو ميليون نفري آن بيش از 85% مسلمان مي‏باشند. پيش‏بيني شده است اين كشور تا سال 2025 جمعيت سه ميليون نفري خواهد داشت. مليت اكثر جمعيت اين كشور، عرب و زبان و خط رسمي نيز عربي است. شهر كويت پايتخت اين كشور و سالميّه، قليب الشيوخ و حولي از شهرهاي مهم كويت مي‏باشند. واحد پول اين كشور، دينار كويت بوده و 25 فوريه sنيز روز ملي آن مي‏باشد. حكومت اميرنشين كويت مشروطه سلطنتي با يك مجلس قانون‏گزاري است.

/س