چاي يکي از نوشيدني هاي متداول و محبوب ايراني هاست که روش تهيه يا به اصطلاح، دم کردن آن در طي سال هاي متمادي دستخوش تغييرات زيادي بوده است. مادربزرگ هاي ما براي اين کار، بيشتر از سماورهاي زغالي استفاده مي کردند اما اين سماورها به مرور، جاي خودشان را به انواع برقي، گازي، کتري و چاي سازهاي پلاستيکي، استيل و سراميکي داده اند. صفحات «پرونده» اين هفته را به راهنماي خريد سالم و ايمن انواع وسايلي که براي تهيه چاي از آنها استفاده مي شود، اختصاص داده ايم؛ چون خيلي از ما موقع خريد انواع لوازم منزل، تنها به زيبايي و تنوع آنها توجه مي کنيم و از بحث سلامت و ايمني شان غافل مي مانيم، بي آنکه توجه کنيم عواقب اين غفلت مي تواند براي خودمان و خانواده مان دردسرساز شود. اگر پيش خودتان مي گوييد: «اي بابا! يک دست کتري و قوري خريدن که ديگر اين قدر دقت لازم ندارد!» بهتر است با ما همراه شويد و اين مطلب را تا انتها بخوانيد تا متوجه شويد که همين خريد ساده هم مي تواند ظرافت هاي زيادي داشته باشد.
? سماور
سماورهايي که اين روزها در بازار موجود هستند به دو دسته برقي و گازي تقسيم مي شوند که با توجه به کمبود برق و سفارش هرروزه به صرفه جويي در مصرف آن، بهتر است انواع گازي سماورها را موقع خريد انتخاب کنيد. اين کار يک سود ديگر هم براي تان دارد و آن اينکه هزينه برق در کشور ما خيلي بيشتر از هزينه گاز است و شما با خريد يک سماور گازي، مي توانيد بار هزينه هاي پرداختي بابت مصرف انرژي در خانواده تان را کاهش دهيد. شما بايد هنگام خريد سماور گازي به يک نکته خيلي مهم توجه کنيد. برخي از انواع اين سماورها، ترموکوپل ندارند و اين امر مي تواند يک امتياز منفي براي آنها محسوب شود. ترموکوپل، جريان گاز را در مواقع خاموش شدن سماور به علت وزش باد يا قطع موقتي گاز، کاملاً قطع و از انتشار گاز در منزل جلوگيري مي کند. حالا حساب اش را بکنيد که اگر شما يک سماور گازي فاقد ترموکوپل داشته باشيد، چه خطراتي مي تواند در کمين تان باشد! موقع خريد سماور حواس تان هم باشد که نوعي از آن را انتخاب کنيد که روي درپوشش دو دسته کوچک چوبي يا پلاستيکي براي بلند کردن اش وجود داشته باشد. بلند کردن درپوش سماورهايي که دسته ندارند، بسيار سخت است و حتي مي تواند باعث سوختن انگشتان دست شود.
? کتري و قوري
خريدن کتري و قوري کار ساده اي است چون تنوع اين وسايل در بازار آن قدر زياد است که مي تواند به راحتي نياز هر فردي با هر سليقه اي را پاسخ بدهد. فقط دقت کردن به چند نکته هنگام خريد آنها ضروري است. اول از قوري شروع مي کنيم. اين روزها استفاده از قوري هاي شيشه اي با دسته پلاستيکي در بين مردم بسيار رايج است اما ما خريد و استفاده از اين گونه وسايل را به شما توصيه نمي کنيم زيرا ممکن است دسته پلاستيکي قوري در اثر حرارت ديدن، ذوب يا شل شود و وقتي که شما آن را برمي داريد، اين دسته بشکند و چاي داغ روي بدن تان بريزد.
پيشنهاد ما براي خريدن قوري به شما، انواعي است که دسته شان هم جنس بدنه باشد؛ مثلاً اگر قوري تان استيل است، دسته اش هم استيل باشد و اگر شيشه اي است، دسته اش هم از جنس شيشه باشد. فقط حواس تان باشد که شيشه و فلز، جزو مواد رسانا هستند و شما بايد براي بلند کردن آنها از روي حرارت، از دستگيره استفاده کنيد. قوري هاي چيني و سراميکي هم گزينه هاي بدي براي خريد نيستند؛ به شرط آنکه شما آنها را با کش هاي مخصوصي که درب قوري را به دسته آن وصل مي کند، بخريد تا هر ماه يا هر هفته مجبور به خريدن درب قوري نشويد! راستي، اگر آرتروز مچ دست داريد، بهتر است قوري هايي را انتخاب کنيد که شيرشان کمي به سمت پايين انحنا دارد و براي ريختن چاي، نيازي نيست که دست تان را بيش از اندازه خم کنيد.
از صحبت درباره قوري که بگذريم، نوبت به کتري و بايد و نبايدهايش مي رسد. به عنوان اولين نکته که بايد بگوييم، فکر خريدن کتري برقي را به خاطر مصرف بالاي برق و مقرون به صرفه نبودن اش از سر خارج کنيد. نکته ديگر اينکه بهتر است کتري هايي را بخريد که روي درشان منفذي براي خروج بخار آب وجود داشته باشد. اگر اين منفذ روي در کتري نباشد، همه بخار آب به راحتي از لوله کتري خارج نمي شود و در نتيجه، آب روي شعله سر مي رود و باعث خاموش شدن آن مي شود.
خاموش شدن شعله و پخش گاز هم که نتيجه اي جز آتش سوزي در پي نخواهد داشت. هنگام خريدن کتري به اين نکته هم توجه کنيد که انواعي که يک درپوش فلزي توري مانند، علاوه بر درپوش اصلي دارند را انتخاب کنيد. اين طوري مي توانيد به راحتي قوري تان را در هر اندازه اي که باشد، براي دم کشيدن چاي بالاي کتري قرار دهيد و نگران واژگون شدن اش نباشيد. خريدن کتري هاي سوت دار، يعني انواعي که پس از جوش آمدن آب، سوت مي کشند هم براي افرادي که مشغله کاري شان زياد است و وقت انتظار کشيدن براي پي بردن به زمان جوشيدن آب را ندارند، مناسب به نظر مي رسد. بهتر است که دسته کتري در بالاي آن قرار داشته باشد زيرا دسته کتري هايي که به بدنه شان چسبيده، خيلي داغ مي شود و ممکن است باعث سوختگي انگشتان دست يا رها کردن کتري و پاشيده شدن آب داغ روي بدن افراد شود.
انتخاب کتري هايي با دسته چوبي هم مي تواند مناسب ترين و کم خطرترين انتخاب باشد. آخرين نکته هم مربوط به کتري هاي شيردار است که وجودش در آشپزخانه مي تواند به اندازه وجود يک بمب، خطرناک باشد. شير اين کتري ها که معمولاً رو به سمت بيرون قرار دارند، ممکن است به لباس اعضاي خانواده گير کند و در نتيجه کتري واژگون شود و سوختگي شديد افراد را در پي داشته باشد. ضمن اينکه به علت دم دست بودن شير کتري، بچه هاي کوچک و حتي نوپاها مي توانند به راحتي آن را باز کنند و جاري شدن آب جوش، باعث سوختن دست و پا يا بدن آنها شود. در ضمن اگر اجاق گازتان روکار است که اصلاً نمي توانيد از کتري هاي شيردار استفاده کنيد زيرا فاصله اي که بين گاز و لبه کابينت وجود دارد، امکان استفاده از اين وسيله را برايتان غيرممکن مي کند.
? چاي ساز
چاي سازهايي که در بازار ما به چشم مي خورند بيشتر از انواع پلاستيکي، سراميکي يا استيل هستند. بهانه کمبود وقت بهترين بهانه براي استفاده از اين کالاي برقي پرمصرف در بين مردم است که عذر چندان موجهي هم به حساب نمي آيد! تجمع رسوب آب روي آن و خوب دم نکشيدن و خوش طعم نشدن چاي از جمله دلايلي هستند که باعث مي شوند ما خريد اين محصول را به شما پيشنهاد نکنيم اما به هر ترتيب اگر قصد داريد که چاي ساز بخريد، بهتر است انواع استيل يا سراميکي آن را به انواع پلاستيکي اش ترجيح دهيد. برق، باعث حرارت ديدن دسته کتري يا قوري چاي ساز نمي شود. بنابراين خريدن چاي سازهايي که دسته شان پلاستيکي است، نمي تواند مشکل چنداني را براي تان به وجود بياورد.
منبع:www.salamat.com