بسياري از ما در خانه‌مان برخي مواد را نگهداري و مصرف مي‌کنيم که در واقع، سمي‌اند و براي سلامت ما و محيط زندگي‌مان مضرند اما به دليل ناآگاهي، احتياط‌هاي لازم را حين استفاده از آنها رعايت نمي‌کنيم.
اين مطلب، شما را با 10 نوع ماده سمي که در خانه نگهداري مي‌شوند، آشنا مي‌کند؛ موادي که حين استفاده از آنها، بهتر است از دست‌کش و ماسک استفاده کنيد و آنها را از دسترس کودکان دور نگه داريد.
1.مفرمالدييدها
فرمالدييدها در برخي شامپوها، مواد عايق‌کننده، رنگ‌ها و بسته‌بندي مواد غذايي وجود دارد. چسب موکت، لباس‌هايي که به خشک‌شويي داده‌ايد و دود سيگار هم حاوي همين سم است. فرمالدييدها از جمله مسببان التهاب و آب ريزش بيني، چشم، گلو و ريه هستند و مي‌توانند سبب بروز حالت تهوع، سردرد، اسهال و حتي آسم شده و سرطان‌زا باشند.
2.فسفات، سولفات، کلر و بورات
تمامي مواد شوينده و ضدعفوني‌کننده مانند مايع ظرف‌شويي، قرص‌هاي ماشين ظرف‌شويي و پودرهاي شوينده حاوي اين سموم هستند. از سال 1991 ميلادي تاکنون سعي شده تا حد ممکن ميزان فسفات موجود در مواد شوينده کاهش پيدا کند و هنوز هم 20 درصد از اين مواد حاوي فسفات هستند. حين استفاده از مواد شوينده، گاز سمي ناشي از سموم نام برده آزاد شده و سبب آلودگي آب مي‌شود. اگر آب فاضلاب به درياچه، دريا يا اقيانوس راه يابد تصور کنيد چه فجايعي پيش خواهد آمد. در حال حاضر برخي از کارخانجات سعي کرده‌اند مواد شوينده بدون فسفات تهيه کنند. مي‌توانيد حين خريد روي بسته‌بندي را خوانده و مواد شوينده بدون فسفات تهيه کنيد.
3.فتالات‌ها
اين ماده در تمامي موادي که با پي‌وي‌سي در ارتباط‌اند و متاسفانه در تمامي مواد غذايي که با فلزات حاوي فتالات‌ها بسته‌بندي شده‌اند وجود دارد. گرچه تمامي انواع فتالات‌ها براي انسان مضر نيستند، اما برخي از آنها مي‌توانند سبب ناباروري شده و روي رشد جنين و نوزاد تاثير بگذارند.
4.مونوکسيدکربن و دي‌اکسيد ازت
اين گازها توسط دستگاه‌هاي گرمازا و به دليل تهويه ناصحيح يا سوخت نامناسب به وجود مي‌آيند. هر ساله در کشورهاي اروپايي مانند فرانسه 6 هزار نفر توسط اين دو گاز مسموم شده و 300 نفر فوت مي‌کنند. مسموميت با اين گازها خود را به شکل سرگيجه، بي‌هوشي، فلج عضلات، کما و بعد مرگ نشان مي‌دهد. سردرد و حالت تهوع نيز از ديگر علايم مسموميت با اين دو گاز است. در طولاني‌مدت نيز مواجهه با ميزان کم اين گازها مي‌تواند سبب بروز ناراحتي‌هاي قلبي يا تنفسي در افراد شود.
5.حلال‌ها
اکثر حلال‌ها (اتر،اآستون و سفيدکننده‌ها) جزو خانواده تبخير شونده‌هاي پيچيده ارگانيک هستند و مي‌توانند سبب آلودگي هوا و خاک شوند. پايه تمامي اين مواد کلرورمتيلن است که نوعي حلال ارگانيک کلر است و مي‌تواند به پوست و چشم‌ها آسيب شديدي وارد کند. از ميان حلال‌ها سفيدکننده‌ها بدترين بوده و مسموميت‌هاي شديدي پيش مي‌آورند و مي‌توانند سبب بروز سردرد و حتي سرطان شوند. بهترين کار استفاده از حلال‌ها با پايه گياهي مانند تربانتين يا ترپن است که در اکثر مغازه‌ها به فروش مي‌رسد.
6.محلول‌هاي سفيدكننده
محلول‌هاي سفيدكننده خاصيت لکه‌بري، ضدعفوني‌کنندگي و بوبرندگي دارد و به اشتباه اکثر مردم از آن براي پاک کردن سرويس‌هاي بهداشتي، کف زمين، سطل آشغال و حتي لک روي ظروف غذا استفاده مي‌کنند. در واقع محلول‌هاي سفيدكننده نوعي ضدعفوني‌کننده است که مي‌تواند باکتري‌ها، ويروس‌ها، قارچ‌ها و هاگ‌ها را از بين ببرد، اما قدرت شويندگي ندارد و در ضمن چون حاوي کلر است براي سلامت انسان و محيط‌زيست بسيار خطر دارد. براي سفيدکردن و ضدعفوني‌کردن محيط خانه مي‌توان از مواد طبيعي ديگري که چندان آلوده‌کننده نباشد کمک گرفت.
7.رادون
رادون نوعي گاز طبيعي راديواکتيو بوده که بي‌بو و بي‌رنگ است و در نتيجه تجزيه اورانيوم و تورييوم وسايل مانده در زيرزمين‌ها به وجود مي‌آيد. در صورتي که زيرزمين منزل خوب تهويه نشود اين گاز روي ديوارها نشسته يا از طريق کانال‌ها آرام‌آرام به بيرون درز مي‌کند و مي‌تواند احتمال ابتلا به سرطان ريه را افزايش دهد.
8.PCP يا پنتاکلروفنول
اين ماده سمي در ورني، رنگ‌ها و محصولات نگهداري از چوب موجود است و مسموميت در اثر آن سردرد و التهاب را به دنبال خواهد داشت و در شرايط پيشرفته‌تر سبب مرگ مي‌شود.
9.خوش‌بوکننده‌ها
براساس يک قانون بين‌المللي استفاده از گاز CFC به دليل آنکه لايه ازن را سوراخ مي‌کند ممنوع شده است. با اين حال جالب است بدانيد غير از اين گاز، خوش‌بو‌کننده‌هايي که ما مدام مورد استفاده قرار مي‌دهيم هم همين خاصيت را داشته و مسموميت‌آور و التهاب‌زا هستند. اگر مي‌خواهيد منزل‌تان را خوش‌بو کنيد چه بهتر كه به جاي مواد شيميايي از برگ‌هاي خوش‌بوکننده يا پوست پرتقال و ليمو کمک بگيريد. حتي اگر روزانه براي 5 دقيقه پنجره‌ها را باز کنيد هم آلودگي و هم بوهاي نامطبوع از خانه شما خارج خواهند شد.
10.بسته‌بندي‌هايي با مربع‌هاي نارنجي و سياه
براي حفظ سلامت خود و محيط زيست‌تان بهترين کار اين است که حين خريد مواد شيميايي ابتدا علايم و برچسب‌هاي روي بسته‌بندي را مطالعه کنيد. مربع‌هاي نارنجي يا سياه‌رنگ نشانه مضر بودن آنها براي سلامت شما هستند. وجود يک گل آبي رنگ يا سبز يعني اين ماده کمترين آسيب را به محيط‌زيست و سلامت شما وارد مي‌کند، اما به هر حال در استفاده از آن محتاط باشيد.
منبع: www.salamat.com