چه بخواهيم چه نخواهيم يک نيروي نامريي در دوره نوجواني فرزند ما را به سمت خود مي‌کشد؛ نيرويي که او را ناخودآگاه به سمت خطر مي‌خواند و روزها و شب‌هاي پرالتهابي را براي او و ما رقم مي‌زند.
گاهي نگران دير آمدن او از مدرسه مي‌شويم و گاه لباس‌هاي‌اش را بو مي‌کنيم. گاهي از دست فرزندمان عصبي مي‌شويم و گاهي محدوديت‌هايي که پيش پاي‌اش مي‌گذاريم او را عصباني مي‌کند. سرانجام دوره نوجواني به پايان مي‌رسد و فرزند ما سرنوشت خود را پيدا مي‌کند: مردي ترسو يا زني شجاع و با اعتماد به نفس، زني پرخاشگر و قانون‌گريز يا مردي منظم و وظيفه‌شناس يا اينکه خدانکرده فرزند ما قرباني يکي از رفتارهاي پرخطري مي‌شود که ما از آن بي‌خبر بوديم... به هر حال شما با رفتار خود بيش از هرکس مي‌توانيد در ساختن سرنوشت او سهيم باشيد. براي آنکه رفتار سنجيده‌اي از شما سر بزند، شما نيازمند درک درستي از نوجوان خود هستيد. 10 روش زير شما را در شناخت بهتر رفتار فرزندتان ياري مي‌کند.
هر نوجواني احتياج به تجربه موقعيت‌هاي پرچالش براي رشد رواني و جسماني خود دارد. شجاع باشيد و او را از چنين موقعيت‌هايي محروم نکنيد.
آيا خيال مي‌کني اگر بعد از 12 شب با دوستان‌ات بيرون نماني مسخره‌ات مي‌کنند؟ آيا فکر مي‌کني بدون اينکه بخواهي درگير اين ماجرا شده‌اي؟ آيا انجام کارهاي غيرقانوني براي تو هيجان‌انگيزتر است؟ شما مي‌توانيد اين پرسش‌ها را مستقيما با فرزندتان در ميان بگذاريد اما لطفا در همين مرحله قضاوت نکنيد! راهنمايي فرزندتان را بگذاريد براي فرصتي ديگر.
رفتارهاي پرچالش ناسالم مواردي چون سيگار کشيدن، استفاده کردن از مواد روان‌گردان، رانندگي بي‌مهابا و زورگيري را شامل مي‌شود. از کنار اين رفتارها به هيچ عنوان به سادگي نگذريد. گذشت زمان در اين موارد هيچ چيز را درست نمي‌کند. اگر شما هم در نوجواني چنين رفتارهايي را از خود نشان داده‌ايد و اکنون سالم‌ايد خود را يک استثنا به حساب آوريد.
گرايش به سمت رفتارهاي پرچالش چه از نوع سالم و چه ناسالم مي‌تواند همراه با يک طغيان در برابر شما ظاهر شود. يک ژست عصباني مستقيما در برابر شما! بهتر است به جاي آنکه برداشت بي‌ادبانه از اين رفتار نوجوان خود داشته باشيد، آن را بخش طبيعي در احراز هويت او به حساب آوريد.
برخي رفتارهاي سنين نوجواني ظاهري کاملا فريبنده دارد. شما به عنوان پدر و مادر موظف هستيد احساس واقعي فرزندتان را جستجو کنيد. براي مثال، امکان دارد دختر شما در ظاهر هيچ تمايلي براي رژيم گرفتن نشان ندهد و ادعا کند که از اندام خود رضايت دارد اما شما وقتي متوجه مشکل واقعي او شويد که گرفتار اختلالات رواني خوردن شده باشد.
اختلال خلقي همچون افسردگي در نوجواني خود را با رفتارهاي پرخطر و پرخاشگري‌هاي مستمر نشان مي‌دهد. اين خط قرمز مداخلات رفتاري شماست و فرزندتان حتما به روان‌پزشک احتياج دارد. اين نکته را هرگز فراموش نکنيد.
از آنجايي که فرزندتان براي رشد و تکامل خود احتياج به تجربه رفتارهاي پرچالش دارد، در پيدا کردن چنين تجربه‌هايي او را کمک کنيد. اين بهترين راه پيشگيري از رفتاري پرچالش ناسالم است.
نوجوانان اغلب در لابه‌لاي صحبت‌هاي‌شان کليدهايي از تجربه‌هاي رفتارهاي پرخطر و ناسالم خود را به دست مي‌دهند. چنين گفتگوهاي دوطرفه‌اي بهترين فرصت براي شماست که از گوشه‌هاي مخفي زندگي فرزندتان آگاه شويد. گذشته خود را مانند يک جعبه سياه از او مخفي نکنيد و از تجربه‌هاي خطرناک دوره نوجواني خود هم با او سخن بگوييد. بگذاريد بيشتر و بيشتر به شما اعتماد کند.
به جاي آنکه در موقعيت‌هاي خطرناک مدام به فرزندتان هشدار دهيد. توان سنجش فايده و خطر را به او بياموزيد. بگذاريد بياموزد يک هيجان تمام عيار به چه ميزان ريسک‌پذيري مي‌ارزد.
و سرانجام يک توصيه تکراري و کاملا موثر! حرف نزنيد، عمل کنيد. شما در تمام 24 ساعت تحت نظر فرزندان‌تان هستيد.
| خطرهاي مثبت، خطرهاي منفي |
| آيا رفتاري وجود دارد که با ريسک همراه باشد اما بتوان آن را سالم فرض کرد؟
تصور کردن چنين حالتي کمي عجيب به نظر مي‌رسد اما حقيقت اين است که رفتارشناسان چنين رفتاري را تحت عنوان «خطرپذيري سالم» تعريف کرده‌اند .
خطرپذيري سالم يک وسيله مثبت تکاملي براي نوجوانان است تا دنياي اطراف‌شان را کشف کنند، تجربه به دست آورند و هويت شخصي و مستقل خود را بسازند. علاوه بر اين خطرپذيري مثبت مي‌تواند به عنوان يک جايگزين براي رفتارهاي خطرناک و آسيب‌زا مطرح باشد. بد نيست نگاهي به چند جايگزين سالم داشته باشيد : |
| رفتار پرخطر و ناسالم | رفتار پرخطر اما سالم |
| اختلال خوردن، رژيم‌هاي لاغري خطرناک | شرکت در مسابقات ورزشي نيمه‌حرفه‌اي اسب‌سواري دوچرخه‌سواري، اسکيت |
| استفاده از مواد روان‌گردان و اعتيادزا | شرکت در ورزش‌هاي مهيج همچون اسکي، صخره‌نوردي، قايقراني در رودخانه تحت نظر مربي مجرب نواختن موسيقي و عضويت در گروه‌هاي هنري |
| فرار از خانه، شب‌نشيني‌هاي طولاني‌مدت | يادگيري هنرهاي خلاقانه همچون عکاسي، داستان‌نويسي يا فيلم‌سازي |
| عضويت در گروه‌هاي تبهکاري حمل سلاح | ثبت‌نام در اردوهاي شبانه‌روزي پيش‌آهنگي جايگزيني دوستان تغيير مدرسه در صورت نياز |
| دزدي | استخدام در کارهاي پاره‌وقت شاگردي در فروشگاه‌هاي گوناگون |
منبع:www.salamat.com