عصر امروز را عصر انفجار اطلاعات نام نهاده اند و دراين زمانه غريب سلطه شبکه جهاني اينترنت بر بسياري از پديده ها و نظام هاي مختلف فردي و اجتماعي به امري اجتناب نا پذير مبدل گشته است.
در اين بين نهاد خانواده به عنوان رکن رکين جامعه سالم در معرض اينترنت واقع شده است و آسيب هايي بعضا بنيان افکن آرام آرام با گسترش دسترسي خانواده هاي ايراني به شبکه جهاني بر آن مترتب مي گردد که بايستي در ابتدا با شناخت دقيق به مقابله و چاره جويي اين مهم پرداخت.
خانواده و ثبات
بطور خلاصه ازدواج و تشکيل خانواده براي همه انسانها يک نياز طبيعي است که از فطرت و آفرينش ويژه آنان سر چشمه مي گيرد و نبايد آن را يک قرارداد متعارف اجتماعي تلقي نمود که در صورت عدم تحقق آن آسيبي به نظام اجتماعي وارد نميشود،بلکه بر عکس هر گونه آسيب به اين بنيان مقدس پيامدهايي را در تحول ساختار کلي جامعه و نظام هاي ارزشي و فرهنگي آن به دنبال دارد.
ترک و تضعيف ازدواج امري و خروج از يک سنت اجتماعي مطلوب و روگردانيدن از يک نياز طبيعي،بر خلاف خلقت و مشيت منظور شده براي انسانها است.
ساختار تربيتي و اخلاقي در بسياري از جوامع امروزهرو به ضعف و سستي ميرود.کارشناسان خانواده و متخصصان روانشناسي اجتماعي معتقدند ريشه هاي اين تزلزل را بايد در خانواده هاي بي ثبات جستجو کرد.غيبت هاي طولاني پدران از خانه،ساعت هاي طولاني دوري مادران شاغل از خانواده،تحولات و بحرانهاي شديد اقتصادي و اجتماعي و از همه مهمتر کم رنگ شدن ارزشهاي مذهبي و اخلاقي را بايد عامل اصلي اين بي ثباتي ها در خانواده دانست.
در هزاره سوم و در عصر انفجار اطلاعات نظام ارزشي و اخلاقي اين نهاد مقدس جامعه دستخوش تهديد هاي جبران ناپذير ناشي از پديده قرن اينترنت قرار گرفته است.
اينترنت به چند دليل بر روابط خانواده تأثير مي گذارد:
ـ استفاده از اينترنت ، يك فعاليت زمانگير است پس مي تواند مدت تعامل اعضاي خانواده را كاهش مي دهد .
ـ زمان اختصاص داده شده براي تعامل با يكديگر ، پيش شرط ارتباط با كيفيت است.
ـ اينترنت كشمكش هاي جديدي را در خانواده ها ايجاد كرده است . گاهي كشمكش ناشي از دستيابي كودكان به اطلاعات خصوصي والدين است.
ـ نگراني والدين از دستيابي كودكان به محتويات صفحات وبي كه مسموم و مبتذل است سبب بحث و جدال در خانواده مي شود.
ـ كاربرد روز افزون اينترنت با افزايش تنهايي انسان ارتباط دارد .
كه اين دلايل جامعه شناسان و روان شناسان و بسياري از مردم جهان را متوجه آن روي سكه اينترنت كرده است
7 عرصه آسيب
امروزه جنبه هاي نقض حقوق زنان به عنوان عناصري که بايد خانواده سالم و به تبع آن جامعه سالم را بسازند در اينترنت را در هفت محور مي توان مورد بررسي قرار داد:
1. استفاده ابزاري از صدا و تصوير: بسياري از مراکز فساد و فحشا در دنيا که معمولاً بنيان هاي صهيونيستي و لائيکي آنان اثبات شده در قاچاق کودکان، نوجوانان و استفاده از جنس آنان جهت تبليغ کالا و محصولات خود در اينترنت سود مي برند. اين مراکز که در کشورهايي نظير آلمان، سوئد، ايتاليا، کشورهاي تازه استقلال يافته و اسرائيل، فعاليت بيشتري از خود بروز داده اند در تهيه و توليد فيلم ها، بازي ها و تصاوير مبتذل از صدا و تصوير زنان در قالب هاي الکترونيکي و انتشار آن بر روي سايت هاي وب اشتغال دارند. آمارها از درآمد صدها ميليون دلاري کمپاني هاي شاغل در اين تجارت سياه اينترنتي! خبر مي دهد.
2. تصاوير پورنو در آگهي ها: مشاهده مي شود که در تهيه و توليد تصاوير پورنو از زنان و دختران در بنرهاي تبليغاتي پايگاه هاي وب، به کرات استفاده مي شود. حتي در سايت صهيونيست گراي ياهوي آمريکا نيز پس از هربار fresh صفحه ورود کد کاربري و رمز عبور، تصاوير زنان و دختراني را نشان مي دهد که با لباس ها و فرم هاي خاصي در مکان هاي مختلف در حال عبور هستند و معمولاً يک شعار تبليغاتي دارند! اين مسئله در جذب مخاطب و کليک پذيري آگهي هاي الکترونيکي بسيار مؤثر است.
3. پايگاه هاي دوست يابي: برخي از مراکز و شرکت هاي فروش کالا يا خدمات در اينترنت، با راه اندازي سايت هاي فرعي خاص، در جذب مخاطب و مشتري خود فعاليت مي کنند و به نوعي يک مارکتينگ آنلاين غير مستقيم انجام مي دهند. اين پايگاه ها، سايت هاي ثبت اطلاعات فردي و اشتراک مطالب و تصاوير را مانند نمونه هاي مشهور آن ايجاد مي کنند و از دختران و زنان زيادي با پست الکترونيک يا روش هاي ديگر، براي عضويت رايگان! درخواست مي کنند. پس از مدتي اين افراد هزاران نفر ديگر را جذب مي کنند و بااسم همسريابي و دوست يابي و ... فضاي رسانه اي مخرب و و سياهي به وجود مي آورند.
4. فروش اطلاعات: مراکزي که در بند سه اعلام شد، اطلاعات محرمانه و فردي اعضاي مؤنث خود را بر اساس طبقه بندي خاصي که در اختيار دارند، به ازاي قيمت هاي خاص به مراکز نيازمند چنين اطلاعاتي مي فروشند. اگرچه در بخش هاي privacy policy اين مجموعه ها، بر رعايت حق کاربران تأکيد شده اما اين دروغ بزرگ! همانند ربات هاي فضول گوگل است که فقط مدعي به دست آوردن اطلاعات سايت ها براي ارتقاء نتايج جست و جوي سايت است.
5. راه اندازي chat room: اگر چه طراحي و راه اندازي چت روم صوتي و تصويري هزينه هاي زيادي در پي دارد، اما مؤسسات خاصي وجود دارند که اتاق هاي مختلفي بر روي domain سايت ها به مدت خاصي اجاره مي دهند. توليد اتاق هاي چتي که تعداد زيادي از دختران و زنان از کشورهاي مختلف جهان، بدون رعايت هويت و حقوق انساني حداقلي به عضويت آنها در مي آيند و هربار به صورت متني و صوتي مورد آزار و اذيت کاربران قرار مي گيرند نيز از ديگر جنبه هاي نقض حقوق زنان در وب به شمار مي آيد. معمولاً در پايگاه هاي چت روم، در هر ساعت، صدها تبليغ الکترونيکي بر روي صفحه ظاهر مي شوند و مي توانند کاربر را به کليک بر روي آن ها جذب کنند.
6. مونتاژ مطالب: بسيار ديده مي شود که تصاوير و قطعات فيلم از زنان شاغل در زمينه هاي خوانندگي، هنرپيشگي سينما و تئاتر و ورزش، در اينترنت مورد سوء استفاده و برداشت قرار مي گيرد. پايگاه هاي شاغل در اين زمينه، با مونتاژ و جعل مطالب، محتواي الکترونيکي متععد و سياهي را ايجاد مي کنند که خود مي تواند مورد استقبال حجم گسترده اي از کاربران وب علاقمند به يک شخصيت زن خاص در يک رشته مشخص باشد.
7. بازاريابي key word: بازاريابي مبتني بر کليدواژه را بايد از ترفندهاي ديگر متخلفان و ناقضان حقوق زنان در اينترنت دانست. به دليل آنکه همواره نام و مطالب مربوط به شخصيت هاي زن در رشته هاي هنرپيشگي سينما و تئاتر و ورزش و موسيقي در کشورهاي جهان از حساسيت و استقبال زيادي برخوردار است، درج اين مطالب در لابلاي مطالب وب ، در مخاطب پذيري اين سايت ها تأثير بسزايي دارد. علاوه بر اين وقتي شما مرتباً نام، اظهارات و تصاوير شخصيت هاي زن مشهور را در سايت خود قرار دهيد ضريب رنکينگ مطالب سايت شما بر اساس key word خاص، از ديد موتورهاي جستجو افزايش پيدا مي کند.
نتيجه گيري:
. با توجه به اين نگراني عميق ، موارد ذيل بايستي از سوي خانواده ها مورد توجه قرار گيرد :
1- توجه به فرصت ها و تهديدهاي اينترنت به عنوان يك ابزاري كه بي طرف و خنثي نيست.
1- پرهيزاز نگاه تك بعدي وخوش بيني صرف به شكل آرماني و احساسي به فن آوري ديجيتالي كه بتواند نياز امروز انسان مدرن را پاسخ دهد .
2- توجه به نقش مخرب اينترنت در از بين بردن غير قابل جبران معصوميت و امنيت كودكي و نوجواني و به وجود آوردن فضاي بي اعتمادي بين اعضاي خانواده.
3- قرنطينه كردن خانواده بويژه كودكان و نوجوانان در برابر تهديدات و تبليغ ناهنجاري هاي اخلاقي و ارزشهاي منحط يا واكسيناسيون آنها .
4- توجه به تلاش همه جانبه ي شبكه ي جهاني اينترنت براي انتقال مؤلفه هاي فرهنگي غرب درقالب تزجهاني شدن به معناي آمريكايي نمودن همه ي شاخص هاي فرهنگي جوامع از جمله حذف نظام خانواده كه در آن نقش پدري و نقش مادري و فرزندي رفته رفته رنگ مي بازند و نابود مي شوند.
5- حفظ هويت و اصالت ملي و محلي افراد در تنش با شهروندان جامعه جهاني.
6- توجه همه جانبه به پيشامد هاي روان شناختي ، زيستي ، اجتماعي ، شغلي و تحصيلي به ويژه پيامد هاي خانوادگي اينترنت.
با توجه به مطالعات صورت گرفته ، بايد اذعان داشت : استفاده از اينترنت مانند هر ابزار ديگري نيازمند آموزش و کسب اطلاعات لازم جهت کاربري صحيح مي باشد و عدم آگاهي از نتايج کاربري نادرست از اين تيغ دو لبه ميتواند مضرات اجتناب ناپذيري را به همراه آورد. اين نتايج تنها دامنگير کودک و نوجوان خانواده نمي باشد بلکه نتايج اغلب تحقيقات بيانگر آنست که قشر ميانسال و حتي بزرگسال جامعه نيز با کاربري ناصحيح ميتواند به دام انواع اعتيادهاي مجازي ناشي از استفاده نادرست گرفتار آيد. نتيجه اين معضل تنها به فرد مربوط نميشود بلکه تهديدي جدي و خطير براي خانواده و جامعه نيز ميباشد. لذا به نظر ميرسد آموزش لازم در زمينه عواقب ناشي از کاربري نادرست از اينترنت ميتواند زمينه هاي لازم را جهت کسب آگاهي کاربران فراهم آورد. درج نتايج و عواقب نامطلوب استفاده نادرست از اينترنت از طريق جرايد ، و يا توليد برنامه هاي گزارش گونه توسط رسانه ها مي تواند در آگاه سازي افراد و دريافت نتايج حاصل از عملکرد ناصحيح استفاده از اين ابزار تأثيرات بسيار مفيد و مؤثري به همراه داشته باشد.
با توجه به مطالعات و تحقيقات انجام شده ،مي توان گفت كه رشد فزاينده روند جهاني شدن و تسلط يك فرهنگ غالب بر جهان و نتايج و پيامدهاي آن يك واقعيت غيرقابل اجتناب است.در نتيجه اين تسلط ،نوعي آشفتگي و بي نظمي ارزشي و هنجاري در جهان رواج مي يابد كه در نهايت منجر به بحران هويت به خصوص در كشور هاي جهان سوم ويا كشور هاي جنوب ميشود.بديهي است كه انديشمندان اين جوامع بايد پاسخ هاي قانع كننده و راه حل هاي قابل قبولي در اين خصوص ارائه دهند و ضمن حفظ هويت خود با فرايند جهاني شدن به ترتيب مناسبي همراه شوند.
به نظر مي رسد اتخاذ شيوه ي سوم يعني شناخت ،انتخاب آگاهانه و بازيگري فعال و خلاق در فرايند جهاني شدن ،پاسخ مناسبي به اين پرسش باشد. واقعيت اين است كه در چالش جهاني شدن فرهنگ ها و جوامع در عين واقع بيني نبايد دست به پذيرش كور- كورانه و منفعلانه فرهنگ غالب بزنند ، بلكه بايد در برخوردي فعال ،چارچوب نگرش سياست فرهنگي خود را شكل دهند و در اين راستا تهديد هاي موجود را به فرصت تبديل كنند.
مهمترين كوشش براي حفظ هويت فرهنگي ملل وبه خصوص كشور هاي جنوب درعصر اطلاعات و در اين جامعه شبكه اي ،استفاده خردمندانه و برنامه ريزي شده از رسانه ها و فن آوري هاي ارتباطي جديد و ساير امكانات اين عصر براي ايجاد شرايط همزيستي ميان تمدن ها ،فرهنگ ها ،اقوام و نژاد هاي گوناگون است .در اين شرايط كشور ها بايد بتوانند ساختار هاي مناسب را براي حضور در اين عصر جديد فرهنگي ابداع كنند زيرا در غير اين صورت از صحنه حذف مي شوند .چنان كه اريك فروم معتقد است تاريخ بشر گورستان فرهنگ هاي بزرگي است كه پايان فاجعه آميز آنها بدان سبب بوده است كه نتوانستند در برابر چالش ،واكنش برنامه ريزي شده، خردمندانه و ارادي بروز دهند.
بدين منظور مؤثر ترين اقدام توجه به خانواده به عنوان واحد بنيادي جامعه است كه همه ي مقررات وبرنامه ريزي و سياست هاي كلان جامعه بايد در جهت آسان كردن تشكيل خانواده،پاسداري از قداست و اقتدار آن و استواري روابط خانوادگي بر پايه ي حقوق و اخلاقي اسلامي باشد چرا كه سلامت و سعادت جوامع به سلامت خانواده بستگي دارد و تأكيد بر آموزه هاي ديني مبني بر احترام والدين رعايت حقوق متقابل والدين و فرزندان،جايگاه مادر ،جايگاه پدرو تكيه بر امتيازهاي فرهنگ خودي و تقويت خرده فرهنگ هاي بومي مي تواند هويت و تماميت ما رادر برابر تهديدات ديجيتالي و الكترونيكي حفظ نمايد.
منابع: ناشي از استفاده نابجا از اينتر نت -زهرا فروزنده - مجموعه مقالات زنان و اينترنت در هزاره سوم -1386 تهران تهديدات اخلاقي
خانواده ، فرصت ها وتهديد ها در عصر دانايي- صديقه خدابنده-همان
تاثير اينترنت بر نظام ارزشي و اخلاقي خانواده- دکتر شکوه نوابي نژاد- همان
خانواده، اينترنت، تهديد نظام¬هاي ارزشي و اخلاقي- طاهره محسني- همان
ارسال مقاله توسط کاربر محترم سايت :saeedbb