مقدمه
 

برخي از جوانان بدون آگاهي از عواقب وخيم داروهاي نيروزا مي خواهند با استفاده از آن عضلات خود را قوي يا برجسته کنند ، اما اثرات مخرب آن در دراز مدت گريبانگير آن ها خواهد شد . اين روزها بازار فروش داروهاي نيروزا در بين جوانان و ورزشکاران مطرح جهان و حتي باشگاه ها و ميادين ورزشي داغ داغ است . مي توان گفت ورزش و تغذيه مناسب يکي از عوامل اصلي جهت تناسب اندام به شمار مي رود . ولي بسياري به اين عوامل مهم توجهي نکرده و بي اعتنا از کنار آن رد مي شوند .
ورزشکاران و جوانان و ... تنها مصرف کنندگان اين داروها به شمار مي روند که قصد دارند با خوردن اين داروها قدرت بدني خود را براي برد در مسابقات افزايش دهند . آن ها از اثرات مخرب اين مواد بر جسم هيچ اطلاعي ندارند . گاهي اوقات اين موارد تغييرات شگرفي در اندام ورزشکاران ايجاد مي کند و باعث بزرگ شدن برخي از قسمت هاي فوقاني بدن همچون بازوها و سينه مي شود .
جوانان معتقدند با خوردن اين داروها اندام زيبايي پيدا مي کنند و با پوشيدن لباس هاي تنگ و چسبان مي توانند اندام خود را به رخ دوستان و آشنايان بکشانند .
اغلب ورزشکاران جوان ، اين حقيقت را تصديق مي کنند که فشار زيادي در دنياي ورزش براي بردن مسابقات به هر قيمت وجود دارد . ورزشکاران جوان علاوه بر افتخار شخصي ، اغلب به دنبال روياهاي بزرگتري هم هستند ؛ کسب مدال براي کشورشان ، کسب بورس هاي دانشگاهي يا يافتن جايگاهي در تيم هاي حرفه اي . براي تعداد فزاينده اي از ورزشکاران ، بردن مسابقات به هر قيمت به مصرف داروهاي تقويت کننده کارکرد جسمي منتهي مي شود .
به نظر مي رسد که برخي با چنين داروهايي مي توانند به قدرت جسمي بيشتري دست يابند ، اما به چه قيمتي ؟ حقيقت آن است که بي خطر بودن مصرف دراز مدت اين داروها ثابت نشده است و منافع ظاهري کوتاه مدت آنها نيز در برابر مضرات آنها رنگ مي بازد .

فيزيولوژي ورزش
 

در اغلب ورزش هاي حرفه اي و آماتور ، ورزشکاراني که بيشترين قدرت ، سرعت يا استقامت را دارند برنده مسابقه مي شوند . هر ورزشي به مهارت هاي خاصي نياز دارد ؛ مثل توانايي پرتاب کردن يک توپ در مسيري خاص . انجام دادن اين مهارت ها با قدرت ، سرعت و استقامت فوق العاده اين است که ، يک بازيکن نخبه را مشخص مي کند . ميزان قدرت يک ورزشکار را دو عامل تعيين مي کند ؛ ميزان عضلات او و توانايي اعصاب در تحريک کردن انقباض عضلاني . برخي از ورزشکاران نخبه تمرينات خاصي را انجام مي دهند تا تحريک عصبي عضلاتشان را بهبود بخشند و بسياري از آنها با تمرين با وزنه سعي مي کنند بر حجم عضلاتشان بيافزايند .
اما برخي ها به خصوص ورزشکاران حرفه اي به مصرف هورمون ها ، مکمل هاي غذايي و داروهاي ديگر روي مي آورند تا بدنشان را وادار کنند که هر چه بيشتر عضله بسازد .
حجم عضلات بدن و توانايي اعصاب در تحريک انقباض عضلاني نيز نقش مهمي در تعيين سرعت ورزشکار دارد . توده عضلاني بزرگتر به شما امکان توليد قدرت بيشتري را مي دهد و اين امر به نوبه خود امکان انجام دوره هاي انفجاري فعاليت شديد را فراهم مي کند . به اين ترتيب شما مثلا مي توانيد فاصله صد متر را در مدت کوتاه تري بدويد .
اما آيا داروها و مکمل هاي تقويت کننده عملکرد جسمي واقعا مي توانند کارکرد ورزشي يک ورزشکار را بهبود بخشند ؟ آنچه عامل رشد اين معضل شده ، نگرش غلط به ورزش است . ورزش قهرماني يک تجارت بزرگ است و احتمالا يکي از بزرگترين صنايع رشد يافته در قرن حاضر مي باشد . منسوجات وابسته ، توليد کنندگان کفش و وسايد ورزشي ، تامين کنندگان تسهيلات ( نظير ساختمان ها ) و صاحبان صنايع نو و جديد ، به هيچ وجه مايل نيستند که عقربه هاي ساعت شان در جهت عکس حرکت کند . عصر سوداگرايي تفاوت بزرگي را ايجاد کرده است ، عده زيادي به ورزش به عنوان شغلي به درآمد بالقوه و فوق العاده نگاه مي کنند . بسياري هم اصرار دارند ورزش در دنياي امروز نقش جنگ ( مبارزه ) را به عهده گرفته است و ميادين المپيک ، صحنه هاي جنگ و کارزار است . بنابراين ممکن است که قوانين جنگ را به کار برده و هر چيزي که به سمت حمايت و پشتيباني از پيروزي گام بر دارد ، مطلوب و پسنديده بدانند . جاي شگفتي نيست که بعضي با فلسفه پيروزي با هر قيمتي ، از روش هاي نادرست استفاده کنند که نابودي خود و اعتياد دارويي را به دنبال دارد . اما در حقيقت ، اين که فکر کنيم داروها تنها راه بهبود پتانسيل کاري هستند بسيار اشتباه است . زيرا راندمان شخصي را برنامه هاي تمريني جسمي ، شرايط رواني مناسب و رعايت مسائل تغذيه اي ، افزايش مي دهند .
مصرف دارو براي افزايش و بالا بردن کارآيي در ورزش مسئله جديدي نيست . در بازي هاي يونان باستان ، کساني که از ميان رژيم هاي غذايي خاص از ترکيبات افزايش دهنده کارآيي استفاده مي کردند گناه کار شناخته مي شدند . در طول تاريخ بسياري از داروهاي گياهي و صنعتي براي افزايش توانايي جسمي و ورزشي مورد استفاده قرار گرفته اند و هر کدام پس از مدتي بخاطر عوارض جانبي مختلف کنار گذاشته اند و هنوز اکسير موثر و بي خطري پيدا نشده است .

تاريخچه دوپينگ
 

دوپينگ از واژه هاي هلندي به معني آيين غسل تعميد مسيحي گرفته شده است . قدرت doop دوپينگ در ورزش به دو هزار سال قبل از ميلاد بر ميگردد ، جايي که هومر در نوشته هاي خود به مصرف قارچهاي غني از پروتئين توسط گروهي از ورزشکاران يونان باستان اشاره نموده است . و يا به روايتي ديگر واژه دوپينگ از زبان آفريقاي جنوبي مشتق شده است . اشاره به يک نوشيدني الکلي باستاني دارد که به عنوان محرک در مراسم رقص استفاده مي گرديد . به تدريج اين واژه استفاده گسترده تري کرد و در ورزش امروز به معضلي تبديل شده است . اين واژه در دنياي امروز به معناي استفاده ورزشکار از مواد يا روش هايي است که به قصد افزايش کارآيي در ورزش انجام مي شود . برخي ورزشکاران از حدود 40 سال پيش از هورمونهاي جنسي مردانه و مشتقات آنها براي نيروزايي استفاده مي کرده اند که امروزه بسياري دچار عوارض آنها از جمله سرطان کبد شده اند . اخيرا داروهاي جديدتري مورد استفاده برخي ورزشکاران قرار مي گيرد که هنوز حتي اثر بخشي آنها در افزايش نيروي جسمي مورد مطالعه علمي دقيق قرار نگرفته است و عوارض بسياري از آنها هنوز ناشناخته اند . به همين دليل براي حفظ سلامت جسمي ورزشکاران و پيشگيري از عوارضي که آنان ناآگاهانه دچار مي شوند ، کميته بين المللي المپيک استفاده بسياري از آنها را ممنوع کرده است و آزمايشات متعددي براي اطمينان از اين امر بر روي ورزشکاران رقابتهاي رسمي انجام مي دهد .
کاربرد واژه دوپينگ کنتر از صد سال قدمت دارد . نخستين مورد مرگ بر اثر مصرف دارو در سال 1886 ميلادي در يک مسابقه محلي دوچرخه سواري اتفاق افتاد . در سال 1910 کسلادي دوپينگ براي اولين بار جنبه رسمي و قانوني پيدا کرد بطوريکه در اين سال ، در يک مسابقه اسب سواري ، اسبهاي مسابقه از نظر مصرف مواد نيروزا مورد آزمايش قرار گرفتند . در المپيک 1954 گزارشاتي مبني بر استفاده از دارو توسط ورزشکاران شوروي سابق انتشار يافت . مرگ کورت انمار جانسون دوچرخه سوار دانمارکي در سال 1960 رم خبري تکان دهنده براي جهان ورزش بود . تا اينکه اولين آزمايشات دارويي در المپيک به سال 1968 در المپيک زمستاني فرانسه به عمل آمد .
طبق تعريف کميسيون پزشکي کميته بين المللي المپيک دوپينگ عبارتست از تجويز يا مصرف يک ماده خارجي – يا ماده درون زاي بدن با مقادير غير عادي و يا راه استعمال غير طبيعي توسط شخص سالم با هدف افزايش کارآيي ورزشي . از سوي ديگر در سالهاي اخير پديده اي بنام « پارا دوپينگ ) نيز پا به عرصه وجود نهاده است که عبارتست از دادن دارو به يک ورزشکار توسط حريف جهت کاهش کارآيي وي و يا بدنام کردن ورزشکار .
در سالهاي اخير همگام با پيشرفت دانش پزشکي و داروسازي در کنار استفاده صحيحي تز کشفيات روز افزون اي علوم ، متاسفاده عده اي افراد سودجويانه استفاده نابجا از داروها را در جامعه اشاعه ميدهند . يکي از عرصه هاي اين سودجويي کاربرد غير از داروها در ورزش و ترويج آن بوده است که اهداف اقتصادي ، اجتماعي و حتي سياسي در وراي اين موارد استفاده نابجا وجود دارد . موارد فراوان خلع مدال ، عوارض زيانبار گسترده جسمي و روحي گزارش شده از ورزشکاران و بالاخره موارد مرگ و مير قابل توجه ناشي از ارتکاب دوپينگ ، حاکي از گسترش تکان دهنده اين ضد ارزش در صحنه ورزش مي باشد . در سال 1981 يک بررسي در بين دانش آموزان ورزشکار آمريکايي نشان داد که 80 درصد افراد تحت مطالعه حداقل يک مورد سابقه استفاده از الکل ، 20 درصد از آنها سابقه ماري جوانا و 2 درصد از اين افراد تجربه مصرف استروئيدهاي آنابوليزان داشته اند . در يک بررسي ديگر بر روي رشته هاي ديگر ورزشي کمترين ميزان کاربرد داروها در رشته هاکي روي چمن و بيشترين ميزان کابرد در رشته هاي وزنه برداري و دو ميداني ثبت شده است . در حال حاضر تمامي سازمانهاي اجرايي ورزش و در راس آنها کميسيون پزشکي کميته بين المللي المپيک که از سال 1976فعاليت رسمي خود را شرع کرده مسئوليت مبارزه با دوپينگ را در سراسر جهان بر عهده دارند . اين سازمانها تدوين و انتشار فهرستهايي همراه با تجديد نظر مداوم را در برنامه کار خود قرار داده اند و به انتشار اين فهرستها همراه با انتشارات آموزشي ديگر و نيز انجام آزمايشات دارويي روي نمونه هاي گرفته شده از ورزشکاران نسبت به ريشه کني دوپينگ اقدام مينمايند .

تعريف :
 

طبق تعريف کميسيون پزشکي کميته بين المللي المپيک دوپينگ عبارتست از تجويز يا مصرف يک ماده خارجي ، يا ماده درون زاي بدن ، با مقادير غير عادي و يا راه استعمال غير طبيعي توسط شخص سالم با هدف افزايش کارآيي ورزشي .
دوپينگ به معناي استفاده از مواد متعلق به گروه داروهاي ممنوع ، محدوده شده و يا استفاده از روشهاي گوناگون غير مجازي مي باشد . به قول خوان آنتونيو سامارانش رئيس کميته بين المللي المپيک ، دوپينگ نوعي تقلب است که از جنبه هاي مختلف منجر به انحطاط و مرگ ميشود :
مرگ فيزيولوژيک چرا که دستکاري غيرقانوني در فرآيند طبيعي باعث تغييرات شديد و گاها برگشت ناپذيري در بدن مي شود .
مرگ جسمي نظير برخي موارد اسف بار مرگ ورزشکاراني که در سالهاي اخير مشاده شده است . انحطاط رواني و شخصيتي ناشي از رضايت شخص به تقلب ، ناديده انگاشتن توانايي ها و ظرفيت هاي شخصي و بزرگ کردن ناتواني ها و و معايب و بالاخره انحطاط اخلاقي به واسطه تعدي فرد از قوانيني که تمام جامعه بشري پابند آن هستند .
از سوي ديگر در سالهاي اخير همگام به پيشرفت دانش پزشکي و داروسازي در کنار استفاده صحيحي از کشفيات روزافزون اين علوم ، متاسفانه عده اي با افراد سودجويانه استفاده نابجا از داروها را در جامعه اشاعه مي دهد . يکي از عرصه هاي اين سودجويي کاربرد غير از داروها در ورزش و ترويج آن بوده است که اهداف اقتصادي ، اجتماعي و حتي سياسي در وراي اين موارد استفاده نابجا وجود دارد . موارد فراوان خلع مدال ، عوارض زيانبار گسترده جسمي و روحي گزارش شده از ورزشکاران و بالاخره موارد مرگ ومير قابل توجه ناشي از ارتاب دوپينگ ، حاکي از گسترش تکان دهنده اين ضد ارزش در صحنه ورزش ميباشد . در سال 1981 يک بررسي در بين دانش آموزان ورزشکار آمريکايي نشان داد که 80 درصد افراد تحت مطالعه حداقل يک مورد سابقه استفاده از الکل ، 20 درصد از آنها سابقه ماري جوانا و 2 درصد از اين افراد تجربه مصرف استروئيدهاي آنابوليزان داشته اند . در يک بررسي ديگر بر روي رشته هاي ديگر ورزشي کمترين ميزان کاربرد داروها در رشته هاکي روي چمن و بيشترين ميزان کابرد در رشته هاي وزنه برداري و دو ميداني ثبت شده است . در حال حاضر تمامي سازمانهاي اجرايي ورزش و در راس آنها کميسيون پزشکي کميته بين المللي المپيک که از سال 1976فعاليت رسمي خود را شرع کرده مسئوليت مبارزه با دوپينگ را در سراسر جهان بر عهده دارند . اين سازمانها تدوين و انتشار فهرستهايي همراه با تجديد نظر مداوم را در برنامه کار خود قرار داده اند و به انتشار اين فهرستها همراه با انتشارات آموزشي ديگر و نيز انجام آزمايشات دارويي روي نمونه هاي گرفته شده از ورزشکاران نسبت به ريشه کني دوپينگ اقدام مينمايند .

رخدادهاي مهم در تاريخ دوپينگ :
 

اولين مورد مرگ ورزشکاران در سال 1886رخ داد که يک دوچرخه سوار به نامه لينتون در اثر استفاده بيش از حد داروي تري متيل درگذشت . در مسابقات المپيک يک دونده ماراتن به نام توماس هيکس در اثر مصرف برندي و استريکلين در شرف مرگ قرار گرفت .
? دهه 1950 روس ها از هورمون هاي مردانه براي افزايش قدرت و نيرو استفاده نمود و آمريکايي ها نيز استروييدها را به اين منظور استفاده نمودند .
? 1960 دوچرخه سوار دانمارکي در المپيک رم به علت مصرف بيش از حد آمفتامين ها فوت کرد .
? 1964 افزايش قابل توجهي در ظاهر عضلان ورزشکاران در المپيک ديده شد که شک در مصرف داروها را برانگيخت
? 1967 کميته بين المللي المپيک بعد از مرگ تامي سيمپيون به علت مصرف غير از آمفتامين ها واکنش نشان داد .
? 1968 اين کميته با تعريفي از دوپينگ ليست داروهاي غير مجاز را ارايه داد و بدين ترتيب انجام آزمايش در بازيهاي المپيک شروع شد .
? 1988 در المپيک سئول ، تست بن جانسون از نظر مصرف استروئيدهاي آنابوليزان خلع و از ورزش محروم گرديد . همچنين دو وزنه بردار بلغاري که به مقام نخست المپيک دست يافته بودند به علت دو پينگ محروم شدند
? 1994 ديه گو مارادونا فوق ستاره فوتبال آرژانتين در مسابقات جام جهاني 1994 آمريکا به علت مصرف داروهاي محرک از همراهي با تيمش محروم گرديد و بدين ترتيب آرژانتين بدون مارادونا از آن دوره مسابقات حذف گرديد .
? 2000 – براي مبارزه هر چه شديد تر با اين پديده شوم ، کميته مبارزه با دو پينگ تشکيل شده و آماده بر خورد جديد با متخلفين در مسابقات المپيک 2000 سيدني مي باشد

کاربرد غير مجاز داروها در جوانان :
 

دوران جواني :
 

مرحله قدرت و آسيب پذيري زياد شناخته شده است . طغيان احساسات جواني و طلب شهوت و مقام ميتواند جوانان ورزشکار را در برخي از موارد تشويق به کاربرد غير مجاز دارو نمايد . در نتيجه يک مطالعه بر روي جوامع غربي ، داروها و مواد کاربرد غير مجاز ، برحسب ميزان مصرف آنها به ترتيب الکل ، ماري جوآنا ، دخانيات ، آمفتامين ها ، داروهاي توهم زا و کوکائين ، ويتامين ها و بالاخره استروئيدهاي آنابوليزان گزارش شده اند .
به دليل حساسيت سني ويژه ، ايجاد مقاومت دروني در جوانان از طريق ارائه آموزشهاي مفيد در خصوص داروها و عوارض مخاطره آميز آنها ، بهتر از منع مستقيم و اعمال مجازاتهاي شديد است ، گر چه اتخاذ شيوه هاي قانوني نيز در جاي خود در مورد افراد ضرورت دارد .

دوپينگ خوني
 

يکي از عوامل مهم در افزايش استقامت ورزشکاران گلبولهاي قرمز خود و ظرفيت انتقال خون و اکسيژن به عضلات است . در روش دوپينگ خون ، از ورزشکاران در شرايط تمرين و تغذيه مناسب يک واحد خون ( حدود نيم ليتر ) گرفته شده و در شرايط انجماد نگهداري مي کنند . سپس يک روز قبل ازمسابقه ، خون شخص را مجددا به خودش تزريق مي کنند تا ميزان حجم و گلبول هاي قرمز خون افزايش يابد . اين روش در المپيک تابستاني 1984 به کار گرفته شد و دوپينگ محسوب مي شود . طي تحقيقي که در کالج تربيت بدني استکهلم در اين خصوص انجام شد ، مشاهده گرديد که کارايي ورزشکاران در جذب اکسيژن 9 درصد افزايش يافته است .
از لحاظ فني دوپينگ خون به معناي استفاده از دارو نيست . هنگامي که تزريق خون انجام مي شود ، در فرد دريافت کننده ظرفيت حمل الکسيژن در اثر افزايش گلبول هاي قرمز موجود در گردش خون بيش تر مي شود . البته اين وضعيت کوتاه مدت است چرا که وضعيت هومئوستاتيک بدن به زودي به حالت اوليه برگشته و سازگاري حاصل مي کند . يک مورد مرگ ناشي از دوپينگ خوني و همچنين عفونت هاي باکتريايي شديد مانند هپاتيت نيز در اين روش گزارش شده است .
البته به روش هاي ديگري نيز مي توان به اثرات اين روش دست يافت . براي مثال ورزشکار مي تواند در ارتفاعات بالا و هوايي سرشار از اکسيژن براي يک دوره طولاني تمرين کند تا بر ميزان هموگلوبين هاي خون و ظرفيت اکسيژن رساني خود بيفزايد .
تزريق خون به يک فرد با سطح طبيعي گلبول قرمز در جهت افزايش هموگلوبين را دوپينگ خوني مي گويند . هدف از اين کار افزايش توانايي حمل اکسيژن در خون و بنابراين افزايش قدرت استقامتي آن شخص مي شود . انتقال خون مي تواند از يک دهنده با گروه خوني مشابه و سازگار ( انتقال همسان ) انجام شود و يا تزريق مجدد خون فرد به خودش بعد از يک دوره ذخيره صورت گيرد ( انتقال از خود ) بدين ترتيب افزايش ناگهاني توده گلبولهاي قرمز با انتقال گلبولها به فرد موجب افزايش توان هوازي حداکثر و آمادگي جسماني هوازي مي گردد . با توجه به اينکه دوپينگ خوني مقاومت را افزايش مي دهد استفاده از آن در ورزشهاي استقامتي مثل اسکي ، دو ماراتن و دوچرخه سواري گزارش شده است .

دلايل منع دوپينگ
 

دوپينگ خود به دلايل اساسي زير ممنوع شناخته شده است :

? دلايل فيزيکي :
 

کاربرد داروها طيفي از اثرات جانبي ناخواسته و زيانبار را براي بدن فرد بر جاي مي گذارد که مي توانند در پاره اي از موارد برگشت ناپذير باشد و از اين رو ، صدمات جبران ناپذيري را بر روي سلامتي ورزشکار وارد نمايند .

? دلايل اخلاقي :
 

دوپينگ با اهداف عاليه ورزش که سالم سازي جسم و روح مي باشد منافات دارد . از طرف ديگر اين پديده زمينه اي براي کشانده شدن جوانان ورزشکار بسوي بلاي خانمانسوز اعتياد را فراهم مي آورد .

? دلايل قانوني :
 

دوپينگ به دليل ايجاد برتري غير منصفانه در صحنه ورزش ، بر خلاف مقررات جاري سازمانهاي اجرايي ورزش مي باشد و ارتکاب آن جرم شناخته مي شود.

? قوانين جاري :
 

همچنين که در بخشهاي پيشين ذکر شد اتکا به مقررات و اعمال مجازاتهاي شديد براي مرتکبين دوپينگ ، در کناربرنامه هاي مدون آموزشي و پرورشي فکري جوانان ورزشکار براي مبارزه با اين ضد ارزش ضروري مي باشد . سازمانهايي نظير کميسيون پزشکي کميته بين المللي المپيک ، کميته المپيک ايالات متحده و ساير سازمانهاي اجرايي و بين المللي ، همگي با محکوم نمودن دوپينگ در ورزش ، مقررات خاصي را در مسابقات تحت پوشش خود به مرحله اجرا گذاشته اند و در قالب اين مقررات مجازاتهاي ويژه اي را نيز جهت مرتکبين دوپينگ پيش بيني کرده اند .
با تمايز بين استفاده آگاهانه و عمدي از يک سوء مصرف غير آگاهانه در قالب فرمولهاي دارويي درماني ( نظير وجود داروهاي ممنوعه در فرمولهاي ضد سرماخوردگي يا ضد اسهال ) مجازاتهاي خود را چنين اعلام نموده است :
1) دوپينگ آگاهانه
سه سال محروميت از شرکت در مسابقات رسمي براي اولين مورد تخلف .
محروميت مادام العمر از شرکت در مسابقات رسمي براي دومين مورد تخلف .
2) دوپينگ غير آگاهانه
سه ماه محروميت از شرکت در مسابقات رسمي براي اولين مورد تخلف .
دو سال محروميت از شرکت در مسابقات رسمي براي دومين مورد تخلف .
لازم به ذکر است که در تمامي موارد فوق الذکر ، اگر فرد خاصي موفق به دريافت مدال شده باشد مدال وي باز پس گرفته مي شود .

داروهاي دوپينگ
 

از ديدگاه کلي سه گروه از داروها توسط ورزشکاران مورد استفاده نابجا قرار ميگيرند که عبارتند از :
1 ) داروهاي نيروزا که توسط ورزشکار بطور آگاهانه براي افزايش کارآيي ورزشي مورد استفاده قرار ميگيرد مانند استروئيدهاي آنابوليزان .
2 ) داروهاي درماني که توسط ورزشکار يا پزشک معالج وي بطور آگاهانه و يا ناآگاهانه در قالب نسخه هاي درماني مورد استفاده واقع مي شوند ، طبق مقررات برخي از اين داروها نظير داروهاي ضد احتقان مقاد سمپاتيک و داروهاي ضد اسهال و يا کورتيکواستروئيدهاي موضعي ، در صورتي که قبل از مسابقه توسط پزشک تيم ، مصرف آنها به اطلاع کميته برگزار کننده رسيده باشد ، مجاز شمرده مي شوند .
3 ) داروهاي نشئه آور که براي ايجاد حالت خوشي کاذب و عدم احساس خستگي و تنشهاي روحي توسط ورزشکار مصرف ميشوند نظير الکل و ماري جوانا .
بر اساس نظر مصرف پنج گروه از داروها توسط ورزشکاران در مسابقات ورزشي ممنوع مي باشد که عبارتند از :
محرکهاي سيستم اعصاب مرکزي ، ضد دردهاي مخدر ، استروئيدهاي آنابوليزان ، داروهاي مدر ، مسدود کننده هاي گيرنده هاي بتاآدرنرژيک

? هورمون هاي آنابوليک و استروئيد
 

با توجه به کاربرد اين استروئيدها در ورزش بهتر است آنها را به دو گروه کاملا متفاوت تقسيم کنيم :
گروه قانوني شامل قرص هاي ضد بارداري مي باشد که در بين ورزشکاران زن مورد استفاده قرار مي گيرد . يکي از اين عوارض آن ، کاهش ويتامين C ، احتباس آب ، افزايش وزن بدن و اختلالات رواني به همراه تغييرات خلقي فوق العاده زياد مي باشد . البته عوارض جانبي آن به طور قابل ملاحظه اي از فردي تا فرد ديگر متفاوت است .
گروه غير قانوني شامل آنابوليک ها و آندروژن ها است که ورزشکاران و به خصوص کساني که ورزش هاي قدرتي انجام مي دهند ، به منظور افزايش حجم عضله استفاده مي کنند . بايد قبول کنيم که استروئيدهاي آنابوليک قرص هاي جادويي نيستند و عوارض جبران ناپذيري بر سيستم هورموني بدن به جا مي گذارند . گاهي ديده مي شود که ورزشکاران براي تقويت خود و يا شرکت در مسابقات ، از داروهايي نظير « ناندرولون » استفاده مي کنند . در حالي که به عوارض و زيان هاي آنها آشنا نيستند ! مصرف هورمون هاي جنسي مردانه ، عوارضي مانند ضعف قواي جنسي ( در مردان و زنان ) و اخلال در عملکرد غدد داخلي به دنبال دارد .
همچنين مصرف هورمون رشد انسان ( HCG ) در طيف وسيعي از ورزشکاران ديده شده است . اين گروه از ورزشکاران مواد مذکور را براي افزايش عملکرد مورد استفاده قرار مي دهند . نظرات و عقايد فراواني در اين زمينه وجود دارد اما هيچ کس مصرف مواد مذکور را بدون عوارض جانبي نمي داند .
ـ يادآوري مهم :
درج اين مطالب ، تنها به منظور اطلاع رساني و فقط براي بالا بردن سطح دانش تئوري مربيان ، مشاوران و ورزشکاران رشته هاي قدرتي بوده و به هيچ وجه به منزله تاييد و يا تجويز مصرف اين قبيل دارو ها نيست . همانگونه که صدها بار نيز يادآوري کرده ايم ، مصرف استروئيدها و ديگر داروهايي که در ليست داروهاي ممنوعه در ورزش نيز قرار دارند ، به دليل عوارض جانبي ناگواري که از خود بروز مي دهند ، تحت هيچ شرايطي تجويز و توصيه نمي شود . اين توصيه را از ما بپذيريد که يک تکه حلبي بي ارزش و يا شهرت چند روزه زود گذر ، آنهم در شرايطي که حافظه ضعيف افکار عمومي حماسه و قهرماني بزرگان را آسان از ياد مي برد ، ارزش به خطر انداختن سلامتي را ندارد . خداوند ، سلامتي را به رايگان به انسان هديه کرده است اما يقين بدانيد که پزشکان حتي اگر به فرض محال قدرت بازگرداندن سلامتي از ديت رفته را نيز داشته باشند ، در قبال خدماتي که ارايه مي دهند ، بسيار بسيار بيشتر از آن مبلغي که شما صرف تخريب بافت کبد و صرف فدا کردن سلامت خود کرده ايد را از شما طلب خواهند کرد !

? استروئيدهاي آنابوليک (ANABOLIC STEROIDS )
 

اين داروها از هورمون تستوسترون ( هورمون محرکه رشد ) مشتق شده اند و موجب افزايش سنتزپروتئين و سوخت و ساز عضلات مي شوند . اين داروها ممکن است تارهاي عضلاني را قطور ( هيپوتروفي ) کند و از اين طريق هم قدرت و هم استقامت را افزايش مي دهند . مصرف اين داروها تشديد فعاليت غدد هيپوتالاميک را در پي دارد و موجب افزايش ترشح هورمون مربوطه از آن مي شوند . برخي از داروهاي آنابوليک استروئيدي عبارتند از :
پاناپول ، اندريد ، استرنوبول ، اندريداف ، ارتون ، ويبونول ، توربوبول و هورمون رشد
هورمون هاي استروئيدي از جمله مواد طبيعي موجود در بدن هستند که امروزه اشکال مصنوعي آنها نيز به صورت داروهاي مختلف ساخته شده اند . گروهي از اين هورمون هاي استروئيدي که استروئيدهاي آنابوليک خوانده مي شوند ، توسط ورزشکاران براي افزايش حجم و قدرت عضلات مورد استفاده قرار مي گيرد . هورمون استروئيدي آنابوليک عمده توليد شده در بدن ، تستوسترون است که هورمون اصلي جنسي مردانه هم به حساب مي آيد .

? تستوسترون دو اثر اصلي در بدن دارد :
 

1 ) اثرات آنابوليک : يعني تحريک کردن ساخته شده عضلات
2 ) اثرات آندروژنيک : يعني به وجود آوردن صفات جنسي مردانه مثل رويش موي صورت يا کلفت شدن صدا
استروئيدهاي آنابوليکي که ورزشکاران استفاده مي کنند ، اشکال مصنوعي تستوسترون هستند . اين داروها طوري ساخته شده اند تا در آنها اثرات آنابوليک به حداکثر و اثرات آندروژنيک به حداقل برسد . در هر حال اين دو اثر تستوسترون را نمي توان هيچ گاه از هم جدا کرد . اين هورمون ها به صورت قرص ، تزريقي يا پماد و کرم موضعي ، مصارف پزشکي متعددي دارند . برخي از اين کاربردها شامل درمان جايگزين براي مردان دچار کمبود تسترون ، کمک به حفظ توده عضلاني در مبتلايان به بيماري هاي تحليل برنده مثل ايدز و درمان انواع نادر کم خوني است .

? اما چرا اين داروها اين قدر براي ورزشکاران جذاب هستند ؟
 

استروئيدهاي آنابوليک علاوه بر افزايش دادن حجم عضلات ، با کاهش دادن ميزان آسيب عضلاني که حين فعاليت ورزشي پيش مي آيد ، به بازاريابي سريع تر توان ورزشکار پس از انجام فعاليت هاي سنگين کمک مي کند . از طرف ديگر برخي از ورزشکاران ممکن است به گسب احساسات تهاجمي و پرخاشگرانه اي که پس از مصرف اين داروها پيدا مي کنند علاقه داشته باشند . اما متاسفانه بسياري از ورزشکاران ، استروئيدهاي آنابوليک را در مقاديري بسيار بالاتر از ميزان تجويز شده به دلايل پزشکي ، مصرف مي کنند .
استروئيدهاي آنابوليک ممکن است اثرات جانبي وخيمي را به بار آورند . مرداني که از اين داروها استفاده مي کنند ممکن است دچار بزرگ شدن سيينه ها ، طاسي و پراشتهايي مي شوند . و بالاخره اينکه هم زنان و هم مردان ممکن است در نتيجه مصرف اين داروها دچار آکنه شديد ، ناهنجاريهاي کبد و سرطان کبد ، افزايش ميزان کلسترول بد ( LDL ) ، کاهش ميزان کلسترول خوب ( HDL ) ، رفتارهاي تهاجمي و پرخاشگرانه و خشونت آميز ، اختلالات رواني مثل افسردگي و وابستگي به دارو شوند .
مصرف اشکال تزريقي اين داروها فرد را در معرض خطر عفونت ها و بيماري هايي که از طرقي خون منتقل مي شوند مثل ايدز و هپاتيت قرار مي دهد . استروئيدها در نوجوانان ، الگوي طبيعي رشد و نمو را متوقف مي کند و آنها را در معرض خطر مشکلات بهداشتي آينده قرار مي دهد . استروئيدهاي آنابوليک تنها با نسخه پزشک قابل تهيه هستند . مصرف اين داروها براي تقويت کارکرد ورزشي علاوه بر اينکه توسط سازمان هاي ورزشي تحريم شده اند ، غير قانوني محسوب مي شود .
از جمله اين استروئيدهاي آنابوليک مي توان به داروهايي مثل ناندرولون ، متيل تستوسترون ، اکسي منولون و ... اشاره کرد .

? هورمون آندرستن ديون
 

آندرستن ديون هورموني است که به وسيله غده هاي فوق کليوي ، تخمدان و بيضه ها توليد مي شود . اين ماده در واقع يک پيش ساز هورموني است و به طور طبيعي ، هم در مردان و هم در زنان به هورمون مردانه تستوسترون و هورمون زنانه استراديول تبديل مي شود . توليد کنندگان آندرستن ديون مصنوعي تبليغ مي کنند که اين فراورده ها توليد تستوسترون را افزايش مي دهند اما بررسي هاي علمي اين ادعا را تايين نمي کند . مصرف آندروستن ديون به عنوان مکمل ميزان تستوسترون را افزايش نمي دهد و عضلات با مصرف آن قوي تر نمي شود .
از طرفي ديگر آندرستن ديون اثرات جانبي فراواني در مردان و زنان ايجاد مي کند . آندرستن ديون در مردان در واقع باعث کاهش توليد تستوسترون مي شود ؛ در همان حال که توليد استروژن را افزايش مي دهد . اثرات جانبي اين دارو در مردان شامل آکنه ، کاهش توليد اسپرم ، تحليل رفتن بيضه ها و بزرگي سينه هاست . در زنان اثرات جانبي شامل پيدا شدنه صفات مردانه مثل کلفت شدن صدا و طاسي به شکل مردانه است . همچنين اين دارو ميزان کلسترول خوب ( HDL ) را کم مي کند و به اين ترتيب خطر سکته قلبي و مغزي افزوده مي شود .

? بتابلوکر ( beta blocker )
 

يکي ديگر از داروهايي دوپينگي ، داروهاي بتابلوگر هستند . اين داروها براي بيماريهاي قلبي ، فشار خون و کاهش ضربان قلب بکار مي روند . اثر اين داروها در ورزش هايي چون تيز اندازي و هماهنگي انگشتان دست و عصب که در چکاندن ماشه نقش دارد قابل توجه است .
بکار بردن طولاني بتابلوکرها شديدا ظرفيت و توان عملکرد ورزشي را کاهش مي دهد .

? ديورتيک ( DIURETICS )
 

يکي ديگر از داروهاي دوپينگي ديورتيک ( Water Diees ) است . مهمترين خاصيت درماني آن وقتي است که بدن با کم آبي روبرو مي شود .
از دلايلي که ورزشکاران از داروهاي ديورتيک استفاده مي کنند اين است که اولا استفاده از ديورتيک موجب کاهش سريع وزن ورزشکار مي شود و ديگر اينکه از طريق استفاده از ديورتيک مي توان غلظت مقدار داروي مصرفي دوپينگي در ادرار را کاهش داد ، زيرا اثر استفاده از ديورتيک ها موجب خروج بيش از حد ادرار مي شود و در نتيجه اين امر باعث مي شود که ادرار رقيق تر شده و اثر داروها دوپينگي را در موقع آزمايش کاهش دهد . به هر حال استفاده از داروهاي ديورتيکي جهت کاهش وزن مصنوعي و قرار گرفتن در طبقه اي که استحقاق ورزشکار نيست برخلاف اخلاق انساني و مغاير با رفتار ورزشکاران است .

? چرا يک ورزشکار نبايد از ديورتيک ها جهت کاهش وزن خود استفاده کند .
 

اين داروها موجب تخليه چربي هاي بدن مي شوند و چون چربي از 70% آب و 30% ساير مواد ديگر تشکيل شده است بنابراين ورزشکار مي تواند ظرف 24 ساعت بيش از % کل وزن خود را از طريق کاهش دهد . اين امر موجب کاهش الکتروليت بدن وي از پاها – معده شده و در نهايت موجب گرفتگي عضلاني مي شود يا در اثر کاهش الکتروليت هاي بدن مانند سديم و پتاسيم ، بر روي قلب و ساير اعضاء بدن تاثير منفي مي گذارد . براي مثال کمبود پتاسيم باعث گرفتگي و ايست قلبي مي شود يا موجب گرما خستگي در طول تمرين مي شود . عوارض ديگري از قبيل افزايش ضربان قلب ، بي نظمي عمل قلب و در کل مرگ نيز وجود دارد . بنابراين استفاده از اين دارو جهت کاهش وزن منطقي نيست .

? افدرين ( Ephedrine )
 

اين دارو به دسته داروهاي استروئيدي تعلق ندارد ولي به خاطر اينکه ورزشکاران و بخصوص ورزشکاران ايراني به وفور از آن استفاده مي کنند و همچنين به دليل اينکه ، اين دارو نيز در ليست داروهاي غير مجاز و ممنوعه قرار دارد ، اين دارو را نيز در ستون استروئيدها آورده و در اين قسمت به بررسي آن پرداخته ايم .
ورزشکاران به منظور و اهداف گوناگون از افدرين بهره مي گيرند . اين دارو با سوزاندن کالري هاي زايد در بدن و همچنين با ايجاد گرماي قابل توجه ، فرآيند چربي سوزي را به خوبي تشديد مي کند . « افدرين » به طور غيرمستقيم وارد عمل شده و با افزايش ترشح طبيعي « نوراپي نفرين » اين عمل را انجام مي دهد . تحقيقات نشان داده است ، کساني که چربي انباشته زيادي در بدن دارند ، در مقايسه با افرادي که چربي کمتري دارند ، حساسيت پايين تري نسبت به هورمون « نوراپي نفرين » دارند . « نوراپي نفرين » که به اختصار « NP » نيز خوانده مي شود ، دماي بدن را به طور محسوسي افزايش داده ، کالري هاي زايد در بدن را سوزانده و از تشکيل شدن توده چربي در بدن جلوگيري مي کند . حتما شما نيز مي دانيد که کالري هاي زايد در صورتي که سوزانده نشوند ، تبديل به چربي شده و در بدن ذخيره مي شود . برخي از داروها اين هورمون را تحت تاثير خود قرار داده و اثر آن را نيز تقويت مي کنند . مصرف اين قبيل داروها افراد چاق را در کنترل وزن قرار داده و اثر آن را نيز تقويت مي کنند . مصرف اين قبيل داروها افراد چاق را در کنترل وزن خود و در کاستن از ميزان چربي بدن به خوبي ياري مي کند . افدرين يکي از اين داروهاست . بگذريم از اينکه برخي از ورزشکاران ايراني اين دارو را به غلط نوعي استروئيد تلقي کرده و آن را به منظور افزودن بر حجم و قدرت عضلاني مصرف مي کنند و برخي مربيان و مشاورين ورزشي نيز اين دارو را به اشتباه براي تشديد فرايند عضله سازي به مراجعين تجويز مي کنند .
چينيان اين دارو را از دير باز مصرف مي کرده اند ! چاي سبزي که مردم کشور چين به آن علاقه وافر دارند و آن را نوشداروي خستگي ناشي از کار مي دانند ، ميزان قابل توجهي از افدرين گياهي و طبيعي را در خود دارد . سابقه مصرف چاي سبز در چين کشور حتي به چند هزار سال قبل از ميلاد مسيح مي رسد .
« فدرين » از نظر ساختمان و فرمول شيميايي شباهت هاي زيادي با داروي « آمفتامين » دارد و به همين علت نيز در برخي موارد ، اثراتي مشابه با اين ماده را از خود بروز مي دهد . « آمفتامين» نيز نوعي محرک سيستم عصبي است که تاثيرات بسيار مطلوبي در تقويت قواي روحي و جسمي داشته و فرايند چربي سوزي را نيز به خوبي تشديد مي کند . اما اين دارو نيز به دليل افزايش کاذب توان و به دليل عوارض جانبي ناگواري که دارد از سوي آژانس جهاني مبارزه با دوپينگ در فهرست داروهاي ممنوعه قرار داده شده است . محض اطلاع به اين نکته اشاره مي کنيم که قرص هاي روانگرداني ( اکستازي ) که امروزه همچون طاعون در جوامع بشري شيوع پيدا کرده و سلامت عمومي جامعه را در معرض خطر جدي قرار داده است ، از نوادگان همين « آمفتامين » داشته و با کاهش اشتها و افزايش محسوس فشار خون همراه است . « افدرن » در مقايسه با « آمفتامين » از شدت اثر کمتري برخوردار بوده و سملما ضرر کمتري را نيز متوجه بدن و کبد مي کند .
« افدرين » با تاثيري که بر غده تيروئيد دارد ، باعث تبديل شدن فرم ضعيف هورمونهاي اين غده به هورمونهاي قوي تر شده و بدين وسيله ، روند چربي سوزي را شدت مي دهد . « کافئين » و « آسپرين » نيز آثار مثبت « افدرين » را تشديد مي کنند .
تحقيقات اخير نشان داده است که مصرف ترکيبي سه ماده ياد شده در مقايسه با مصرف مستقيم هورمونهاي تيروئيد و مصرف مستقيم داروهاي سنتتيک حاوي اين هورمونها تاثير بهترين بر تشديد روند چربي سوزي داشته و علاوه بر اين ، خطرات و مضرات کمتري را نيز در پي خواهد داشت . مصرف 100 ميلي گرم « کافئين » ، 50 ميلي گرم « افدرين » و يک قرص « آسپرين » به صورت سه بار در روز ، تاثيرات مثبت معجزه آسايي در دوره هاي کات خواهد داشت . ورزشکاراني که از اين دستور پيروي کرده اند علاوه بر اينکه موفق به کاستن از ميزان چربي موجود در بدن مي شوند ، حجم عضلات خود را در دوره هاي کات حفظ کرده و از به تحليل رفتن آنها نيز در حد مطلوبي جلوگيري مي کنند . اثراتي که مصرف همزمان اين سه دارو در کوتاه مدت از خود بروز مي دهد بسيار مطلوب است اما ناگفته نماند که تاثير طولاني مدت مصرف همزمان اين سه ترکيب هنوز کاملا مطالعه شناخته نشده است . اين هشدار را نيز به خاطر داشته باشيد که دزهاي بالاي اين داروها و مخصوصا دزهاي بالاي « افدرين » مي تواند خطرناک و مضر باشد .
مصرف « افدرين » همچنين با افزايش در خور توجه شدت تمرين و افزايش قدرت تمرکز همراه بوده و از ميزان اشتهاي نامعقول فرد نيز به خوبي کم مي کند . امروزه مکملهاي طبيعي زيادي به بازار عرضه شده و ايضا نيز ادعا شده است که اين ترکيبات ، تاثيرات شگرفي در تشديد سوخت و ساز چربي ها دارند اما اين واقعيت را نمي توان انکار کرد که هيچکدام از اين مکملها که تبليغات زيادي نيز بر روي آنها انجام مي شود ، به اندازه « افدرين » موثر نبوده است .ـ هشدار :
مصرف اين دارو براي کساني که از عارضه قلبي رنج مي برند ، ممنوع است . اين افراد بايد به اين نکته نيز توجه داشته باشند که مصرف ترکيبي اين دارو با دو داروي ياد شده ديگر ، براي آنها به مراتب خطرناکتر خواهد بود .
مصرف اين دارو تنها براي کساني که از عوارض قلبي رنج نمي برند ، مفيد است همانگونه که ذکر شده اين دارو با افزايش قدرت تمرکز همراه است . ورزشکاران رشته وزنه برداري که براي انجام حرکات يک ضرب و دو ضرب بر روي سن و براي غلبه بر استرس طبيعي و اجتناب ناپذير قرار گرفتن در برابر انبوه تماشاگران و داوران ، نياز به تمرکز قوي دارند ، براي افزايش دادن قدرت تمرکز و همچنين براي غلبه بر استرس وترس از اين دارو کمک مي گيرند . امروزه ترکيبات متنوعي از اين دارو تهيه و توليد مي گردد . ترکيب شناخته شده و معرفي از « افدرين » به نام « افدرين سولفيد » در بازار عرضه مي شود . اين دارو در قياس با خود « افدرين » از شدت اثر کمتري برخوردار بوده و مدت اثر کوتاه تري نيز دارد . از ديگر ترکيبات اين دارو که در بازار سياه دارويي ايران و حتي در داروخانه هاي کشور نيز به فراواني يافت مي شود ، مي توان به « پزودوافدرين HCL ، و « پزودوافدرين سولفيد » اشاره کرد .
« افدرين » در بسته بنديها و در دزهاي متنوع و مختلف تهيه و عرضه مي شود . اما آنچه که در مورد همه انواع آن صدق مي کند اين است که دز مجاز و توصيه شده همه آنها در حدود 25 الي 100 ميلي گرم در روز است .

? هالوتستين ( Halotestin )
 

اين دارو نيز استروئيدي قوي و موثر است که در کشورهاي مختلف و تحت عناوين و اسامي گوناگون از قبيل : « Stenox » و « fluoxymesterone » و ... تهيه و عرضه مي شود . اين دارو آندروژني خوراکي و بسيار قوي است که تاثيرا آنابوليکي نسبتا ضعيفي دارد . بالا بودن قدرت آندروژني اين دارو به اين معني است که مصرف آن ، بدون اينکه افزايش وزن محسوسي در انسان حاصل کند ، با افزايش درخور توجه قدرت بدني همراه خواهد بود . همين امر نيز باعث گرديده است که اين دارو در بين وزنه برداران قدرتي و وزنه برداران يک ضرب و دو ضربي که قصد شرکت کردن در همان دسته وزني خود را داشته باشند ، از محبوبيت بالايي برخوردار شود . ورزشکاراني که از مصرف « ديانابول » و « آنادرول » خسته مي شوند ، هالوتستين را جايگزين مناسبي براي آنها مي دانند .
« هالوتستين » اگر چه دارويي بسيار قدرتمند است اما مصرف آن عوارض جانبي نسبتا زيادي را نيز به همراه دارد . نکته اميدوار کننده در مورد اين دارو اينکه هالوتستين بر خلاف ديگر آندروژنهايي که به سهولت به هورمونهاي جنسي زنانه تبديل مي گردند ، به راحتي به هورمونهاي زنانه تبديل نمي شود . اين دارو در بازارهاي سياه جهان به فراواني وجود دارد ، اما به هنگام خريد بايد از اصل بودن آن اطمينان حاصل کرد . نوع مکزيکي اين دارو به نام تجارتي « Stenox » عرضه شده و به شکل قرصهاي 25 ميلي گرمي در بازار موجود است . ديگر نمونه هاي اين دارو نيز به صورت قرص و در بسته هاي معمولا 20 تايي و در دزهاي معمولا 5 ميلي گرمي عرضه مي شود
ميزان مصرف مجاز اين دارو به طور متوسط در حدود 3 الي 4 قرص در روز توصيه شده است .

? اومنادرن ( Omenadern )
 

اين دارو نيز استروئيدي تزريقي است که در ايران نيز به فراواني يافت مي شود . اين گفته به اين معني نيست که همه نمونه هاي عرضه شده در ايران ، « اومنادرن » واقعي بوده و قابل اطمينان هستند . برخي از اين نمونه ها تنها حاوي آب و مواد بي ارزشي هستند که قلابي سازان داخلي و خارجي با تبحري که در تقليد از نمونه اي اصلي دارند ، آنها را توليد کرده و فروشندگان ، سودجويان و دلالان دارو نيز آنها را قيمت گزافي به ورزشکاران از همه جا بي خبر مي فروشند . برخي ديگر از نمونه هاي عرضه شده از اين دارو نيز که ادعا مي شود توليد هند و يا ديگر کشورهاي به اصطلاح در پيت است ، چندان قابل اطمينان و اعتماد نمي باشند .
با اين حال « اومنادرن » واقعي از چهار استر تستوسترون ساخته و تشکيل شده است که حاوي موارد زير مي شود ، 30 ميلي گرم « تستوسترون پروپيونات » ، 60 ميلي گرم « تستوسترون فنيل پروپيونات » ، 60 ميلي گرم « تستوسترون ايزوکاپروات » و 100 ميلي گرم نيز « تستوسترون دکانوات »
اينکه اين دارو از چند استر مختلف تستوسترون تشکيل يافته است ، اين امکان را براي مصرف کننده فراهم آورده است که وي با تزريق اين دارو علاوه بر اينکه اثرات سريع و فوري آنابوليکي را تجربه مي کند بلکه از اثرات طويل المدت آنابوليکي تستوسترون که گاه ماهها نيز به طول مي انجامد ، بهره مند مي شود . اين دارو نيز همانند تمامي داروهايي که از تستوسترون مشتق مي شوند ، آندروژني قوي بوده و اثرات آنابوليکي در خور توجهي نيز دارد . بنابراين ورزشکاراني که از اين دارو استفاده مي کنند ، علاوه بر اين که افزايش مطلوب قدرت را تجربه مي کنند ، حتي افزايش در خور توجه حجم عضلاني را نيز به چشم مي بينند . اين دارو در مقايسه با خود تستوسترون عوارض جانبي کمتري داشته و احتباس آب و املاح کمتري را نيز سبب مي گردد .
اين دارو براي کساني که مستعد ابتلا به عارضه نوک سينه بوده و در عين حال نيز نمي توانند و قدرت تسوسترون چشم پوشي کنند ، مفيد و کارساز است . همانگونه که ذکر شد اين دارو احتباس آب چنداني را در بدن سبب نمي گردد و همين امر نيز باعث گرديده است تا نمونه هاي واقعي آن ، براي کساني که تمايل به افزايش حجم خشک و مطلوب عضلاني را داشته باشند ، بسيار مطلوب و مفيد فايده باشد .
دز مصرف مجاز اين دارو بين 250 ميلي گرم به صورت يک روز در ميان و 2000 ميلي گرم در هفته متغير است . دز مصرف ياد شده اندکي افراطي به نظر مي رسد اما دز متداولي که ورزشکاران به آن اکتفا مي کنند ، بين 250 الي 1000 ميلي گرم در هفته است . اگر چه اين دارو حتي تا ماهها پس از تزريق نيز در بدن آدمي مي ماند اما براي ثابت نگه داشتن سطح تستوسترون در بدن ، ورزشکاران ناگزير از تزريق هفتگي اين دارو هستند . ورزشکاراني که به تازگي شروع به مصرف استروئيد مي کنند با مصرف 250 ميلي گرم از اين دارو در هفته و در طول 2 ماه ، افزايش وزن و افزايش حجم مطلوب و خشکي در جدود 10 کيلوگرم را تجربه مي کنند . ورزشکاران پيشرفته و ورزشکاراني که سابقه مصرف استروئيد را نيز در کارنامه خود دارند ، براي گرفتن نتيجه مطلوب بايد از دزهاي سنگين تري استفاده کنند .
گفته مي شود که اين دارو ، استروئيدي سالم و کم خطر است اما اين موضوع را نيز نبايد از ياد ببريد که دزهاي سنگين و بالاي اين دارو همواره با عوارض جانبي فراواني همراه بوده است . مصرف داروهاي مهار کننده هورمونهاي جنسي زنانه نيز به همراه مصرف دزهاي بالاي اين دارو الزامي به نظر مي رسد . به همراه اين دارو و براي مهار کردن تبديل شدن آن به هورمونهاي جنسي زنانه مي توانيد از داروهاي کم کننده عوارض نظير: « نولوادکس » که در اصطلاح علمي و داروخانه اي « تاموکسي فن سيترات » خوانده مي شود و يا « پروويرون » که در اصطلاح « مسترولون » خوانده مي شود ، نيز استفاده کنيد . مصرف طولاني مدت و زياد داروي « اومنادرن » باعث مهار و محدود شدن ترشح هورمونهاي ججنسي مردانه در بدن شده و به همين علت نيز مصرف داروهاي کم کننده عوارض نظير : « HCG » و « کلومايد » به همراه مصرف اين استروئيد توصيه شده است.
گنجاندن اين دارو در دوره هاي حجم نتايج مثبت در خور توجهي را در پي خواهد داشت . مصرف دوره اي اين دارو به همراه « آناوار » و « وينسترول » توصيه شده است . اين دارو به صورت آمپول و در دزهاي 250 ميلي گرم در ميلي ليتر تهيه و عرضه مي شود . دز مصرف متوسط دارو نيز در حدود 250 الي 1000 ميلي گرم در هفته توصيه شده است .

? اوربول ( Averbol )
 

اين دارو را مي توان فرم تزريقي داروي « متان دي نون » دانست . « متان دي نون » نيز دارويي مشتق شده از تستوسترون بوده و خواص آنابوليکي و آندروژنيکي بسيار قدرتمندي دارد . اين دارو تاثير مطلوبي بر تشديد فرايند پروتئين سازي در بدن داشته و مصرف آن با افزايش در خور توجه حجم و قدرت عضلاني همراه است . مصرف اين دارو با تقويت قواي روحي نيز همراه بوده و انرژي حيات را در بدن آدمي تقويت مي کند.
اين دارو به صورت ويالهاب 20 ميلي ليتري تهيه و عرضه مي شود که هر کدام از اين ويالها دقيقا 500 ميلي گرم از ماده موثر اصلي را در خود جاي داده است . دز مصرف معمول اين دارو نيز در حدود 15 الي 40 ميلي گرم در روز توصيه شده است .
تاثيرات اين دارو با ستاره مشخص شده و با يکديگر مقايسه شده است :
ـ تاثير دارو بر حجم : ×××××
ـ تاثير دارو بر قدرت بدني : ×××××
ـ تاثير دارو بر چربي سوزي : ×
ـ عوارض جانبي : ×

? پرو پشيا ( Propecia )
 

اين دارو نيز استروئيد نبوده و به دسته داروهاي کم کننده عوارض تعلق دارد . اين دارو در برخي از کشورها به نام « فيناستريد » و « پروسکار » نيز شناخته مي شود .
ورزشکاراني که از مقادير و از دزهاي بالاي استروئيدها استفاده کرده و مصرف اين قبيل داروها را در طولاني مدت ادامه مي دهند ، همواره از عوارض جانبي نظير : ريزش موي سر و... رنج مي برند . دارويي که در اين قسمت از بحث آن را معرفي مي کنيم ، به منظور جلوگيري از ريزش مو در مردان ساخته شده و در بيشتر نيز مورد استفاده ورزشکاران رشته هاي قدرتي که از داروهاي استروئيدي بهره مي گيرند ، قرار
مي گيرد.تحقيقات باليني تاثير در خور توجه اين دارو بر افزايش طبيعي رشد مو را به روشني کرده است .
اين دارو به صورت قرص هاي 5 ميلي گرمي و در بسته هاي 14 تايي عرضه مي شود . دز مصرف آن نيز بسته ميزان ريزش مو از سوي پزشک معالح تعيين مي گردد .

? آريميديکس ( Arimidix )
 

اين دارو نيز استروئيد نيست بلکه آنتي استروژني غير استروئيدي است . در علم پزشکي از اين دارو براي درمان سرطان سينه در زنان بهرهر گرفته مي شود و مردان ورزشکار نيز براي به حداقل رساندن عوارض جانبي مصرف طولاني مدت داروهاي استروئيدي از اين دارو استفاده مي کنند . استروژني که در بدن مردان ايجاد مي شود ، غالبا ناشي از تبديل شدن هورمونهاي استروئيدي به هورمون هاي جنسي زنانه است که در بسياري از موارد منجر به بروز عوارضي نظير : نوک سينه و بروز صفات زنانه در مردان مي شود . مصرف اين دارو به همراه دوره هاي مصرف استروئيدها و يا پس از اتمام دوره ، خطر ابتلاي فرد به اين عوارض ناگوار را به حداقل ممکن مي رساند .
مکانيسم اثر اين دارو بدين صورت است که با مهار کردن گيرنده هاي حساس به استروژن در سلولهاي هدف که اين گيرنده ها غالب در سينه ها نيز يافت مي شود ، از شدت اثر استروژن در بدن کم کرده و فرد را در برابر برخي از عوارض جانبي مصرف طولاني مدت استروئيدها بيمه مي کند . ورزشکاراني که اين دارو را براي مهار کردن هورمونهاي جنسي زنانه مصرف مي کنند ، عارضه خاصي را تجربه نمي کنند . اين دارو براي بدن سمي نبوده و به عوارض جانبي ناگوار نيز ختم نمي شود . اغلب ورزشکاراني که از دوره هاي استروئيدي بهره مي گيرند ، مصرف اين دارو را نيز در برنامه دارويي خود دارند .
دز مصرف معمول اين دارو در حدود 1 الي 2 قرص در روز توصيه شده است . مصرف اين دارو کمترين تاثيري بر افزايش حجم و قدرت عضلاني ندارد ولي شما را در برابر عارضه نوک سينه اي که ورزشکاران رشته پرورش اندام نيز به شدت از آن وحشت دارند ، محافظت مي کند .

? محرکها
 

مصرف اين دارو موجب چابکي ، از بين رفتن خستگي ، افزايش حس رقابت و بهبود عملکرد و اجراي مهارت ورزشي مي شود . اين دارو ها اگر چه موجب تحريک بدن ورزشکار در نحوه اجراي مهارت مي شود ولي عوارض جانبي زير را به همراه دارند .
ايجاد اضطراب ، لرزش بدن ، افزايش ضربان قلب ، افزايش فشار خون ، کاهش مفرط آب بدن و کاهش گردش خون در اثر افزايش غلظت خون
مصرف بيش از حد اين دارو ها موجب از کارانداختن قلب و درنهايت موجب مرگ مي شود . چند نمونه از اين دارو ها عبارتند از :
1 ) آمفتامين ،
2 ) کوکايين ،
3 ) افدرين
4 ) کافئين
5 ) مخدرها
6 ) نارکوتيک ها ( NARCOTICA )
داروهاي دوپينگي نارکوتيک درد را از بين مي برد لذا معروف به کشنده درد است که در اثر مصرف اين دارو توسط ورزشکار ، احساس آرامش خاطر ، احساس کاذب مغلوب کردن حريف ، احساس شجاعت و دليري که دور از دسترس او بوده در فرد بوجود مي آيد .
در صورتيکه ورزشکاران مصدوم از اين داروها استفاده نمايند ، درد را تحمل کرده و مي توانند به رقابت ادامه دهند . بنابراين عضو آسيب ديده دچار صدمات بيشتري مي شود . مصرف اين گونه داروها موجب اعتياد فرد ورزشکار مي شود از اينگونه داروهاي نارکوتيک مي توان مرفين و ديگر مشتقات وابسته به آن را نام برد .
داروهاي ناکوتيک يک رفتار غير عادي در ورزشکار بوجود مي آورد .
داروهاي محرکهاي سيستم اعصاب مرکزي ( مورفين ، کاکوئين ، اکستازي و غيره )
مواد مخدر نيز که براي کاهش احساس درد و ايجاد حالت خوشي استفاده مي شوند ، فرد را دچار اختلالات ذهني و خطاي حسي مي کنند . اين محرک ها مسئول مرگ چند ورزشکار هستند . اينها گروه آمفتامين را تشکيل داده و با يک ورش مشابه و به آدرنالين باعث مي شوند که فرد احساس خستگي نکند . داروهايي که به اين گروه خيلي نزديک هستند شامل آدرنالين ، افدرين و سودوافدرين مي باشند که همگي آنها در ليست مواد ممنوعه قرار دارند .
اين دارو ها در درمان جهت افزايش هوشياري ، رفع خستگي ، کاهش اشتها ، درمان برخي اختلالات خواب آلودگي و نيز در فزون فعاليتي کودکان به کار مي روند . داروهايي از اين دسته که در ورزش مورد استفاده نابجا قرار مي گيرند ، شامل کوکائين ، آمفتامين ، کافئين و پروپانول آمين هستند . طبق بررسي هاي بعمل آمده بيش از ميليونها نفر از جوانان کوکائين مصرف مي کنند . محرکهاي سيستم اعصاب مرکزي توسط ورزشکاران براي افزايش ميزان انرژي ، دقت و تمرکز حواس ، تحريک رفتاري و بالا بردن سطح هوشياري استفاده مي شوند . اين دارو ها در حدود 20 درصد از مجموع سوء استفاده هاي دارويي را بخود اختصاص مي دهند .
کوکائين براي اولين بار توسط فرويد جهت درمان دسته اي از اختلالات عصبي بکار رفت ، اما به دليل بروز عوارض جانبي خطرناک و کشف دارو هاي جديد تر با خصوصيات برتر بزودي کنار گذاشته شد . کوکائين ابتدا ايجاد حالت سرخوشي و نشئه و پس از آن حالت نا اميدي مينمايد . سرعت انعکاسهاي محيطي فرد در پاسخ به دارو بالا رفته ولي در کنار آن ، فشتر خود و تعداد ضربان قلب نيز بطور قابل توجهي افزايش مي يابد . از عوارض جانبي کوکائين ميتوان به کاهش هماهنگي حرکات ، هيجان ، بيخوابي ، بي قراري ، اضطراب ، جنون ، سکته هاي قلبي و نارسايي احتقاني قلب اشاره کرد .
به عنوان نمونه مرگ لين بياس ستاره بسکتبال دانشگاه مريلند آمريکا و دان راجرز فوتباليست آمريکايي در سال 1986 بر اثر اسيد وزلاکتيک ناشي از مصرف کوکائين بوده است . آمفتامينها گروه ديگري از اين دسته دارو ها هستند . سرآغاز دوپينگ در ورزشهاي نوين با اين دارو ها بوده است . اين داروها توسط ورزشکاران جهت کاهش احساس هستگي ، افزايش انعکاسهاي محيطي و تمرکز حواس ، حالت تهاجمي و بالاخره کاهش وزن استفاده مي شوند .
بدليل عدم احساس خستگي توسط ورزشکاران اين خطر وجود دارد که اين افراد ساعت هاي متمادي به فعاليت بدني ادامه داده و عوارض جبران ناپذيري به بدن آنان وارد آيد . عوارض قلبي و عروقي ، اختلالات انعقاد خون ، خشونت و بي رحمي ، اعتياد ، تحريک عصبي و گرمازدگي از اثرات ناخواسته اين دارو هستند . مرگ کورت انمار جانسون دوچرخه سوار دانمارکي در المپيک 1960 رم در اثر مصرف آمفتامين بوده است .
فتيل پروپانوئل آمين ، محرک ديگر سيستم عصبي مرکزي است که در فرمولهاي ضد سرماخوردگي جهت رفع احتقان و آبريزش دستگاه تنفسي فوقاني استفاده مي شود . اين دارو بدليل ، بروز اثرات سمي در مقادير مصرف بالا کمتر توسط ورزشکاران استفاده شده است . از عوارض جانبي اين دارو ميتوان به افزايش فشار خون ،حملات صرعي ، آريتمي قلبي و حتي افزايش احتمال سکته قلبي اشاره کرد .
داروي ديگر محرک سيستم اعصاب مرکزي ، کافئين است . کافئين ماده اي از گروه متيل گزانتين ها ميباشد که در چاي و قهوه بفراواني وجود دارد . اين دارو ، علاوه بر خصوصيات کلي تحريک سيستم اعصاب مرکزي بدليل افزايش مصرف اسيد هاي چرب ، ميتواند انرژي زا هم باشد . کافئين در ترکيب برخي از داروهاي مسکن و ضد سرماخوردگي وجود دارد .
در ورزشهاي استقامتي ، برخي از ورزشکاران از اين دارو استفاده مي کنند . از عوارض ناخواسته اين دارو علاوه بر عوارض کلي ، خاصيت مددي ، آريتمي قلبي ، عدم هماهنگي اعمال دقيق و بر هم زدن وضعيت خواب و بيداري را مي توان نام برد . بدليل وجود کافئين در ترکيب نوشيدنيها معمولي غلظت مجازي معدل 12 ميکروگرم بر ميلي ليتر از اين دارو در ادرار تعيين شده است که بالاتر از آن دوپينگ محسوب مي شود .

داروهاي مدر
 

اين داروها شامل دسته گسترده اي از ترکيبات شيميايي با اثر مشترک افزايش ميزان دفع ادرار مي باشد . داروهاي مدر در مواردي نظير گلوکوم ، قليايي کردن ادرار ، آلکالوز متابوليک ، کوه گرفتگي حاد ، ادم حاد ريوي ، افزايش کلسيم خون ، مسموميت با يونهاي مختلف ، نارسايي حاد کليوي ، افزايش اسيد اوريک خون ، فشار خون بالا ، نارسايي احتقاني قلبي و ديابت بي مزه کاربرد درماني دارند . مصرف نابجاي داروهاي مدر در ورزش بدليل اثر کاهش وزن ناشي از آنهاست که در رشته هايي نظير کشتي ، وزنه برداري ، بوکس ، ورزشهاي رزمي و قايق راني مطلوبست به علاوه اين دارو ها براي رقيق کردن ادرار و فرار از نتيجه آزمايشات مثبت ساير داروهاي مورد استفاده در دوپينگ بکار مي روند . از عوارض ناخواسته اين دارو ها ، بهم خوردن تعادل آب و الکتروليتهاي بدن ( که براي حفظ حيات بسيار ضروري است ) و مخاطرات قلبي – عروقي ، عصبي و متابوليک ناشي از آن قابل ذکر است .

? استروئيدهاي آنابوليزان :
 

استروئيدهاي آنابوليزان ، مشتقات هورمونهاي مردانه يا تستوسترون مي باشد که در مقايسه با خود تستوسترون ( هورمون مردساز ) داراي اثرات آنابوليک بيشتر و اثرات مردانه ( آندروژنيک ) کمتر هستند مصارف درماني اين گروه دارويي شامل ، اختلالات عملکرد غدد جنسي مردانه ، کم خوني ، سرطان پستان ( به عنوان داروي کمکي ) آنژيوادم ارثي و آندومتريوز ( بيماري زنان ) ، تاخير در رشد استئوپروز ( پوکي استخوان ) ، سوختگي و جراحي ميباشد . براي درمان کوتاه مدت از انواع خوراکي نظير متيل تستوسترون و جهت درمان بلند مدت از انواع تزريقي مانند ناندرلولون استفاده ميشود . نخستين گزارشات حاکي از کاربرد نابجاي اين داروها در ورزش به سال 1950 مربوط مي شود تا جايي که گروهي از وزنه برداران و بدنسازان مرتکب دوپينگ با اين داروها شده بودند . پس از آن درخشش وزنه برداران روسي را در المپيک 1960 به مصرف داروهايي از اين دسته نسبت دادند . استروئيدهاي آنابوليزان در سال 1974 به فهرست داروهاي ممنوعه اضافه شدند .
بدليل احتمال مصرف نابجاي هورمون تستوسترون توسط ورزشکاران براي فرار از نتايج آزمايش مثبت در سال 1684 نسبت به غلظت ادراري تستوسترون به ابي تستوسترون معادل 6 به 1 بعنوان حد مجاز شناخته شد و بالاتر از آن ، نشانگر مصرف تستوسترون خارجي قلمداد گرديد . ( زيرا اين ترکيب در بدن يک فرد عادي وجود دارد ) خلع مدال طلاي بن جانسون دونده کانادايي در المپيک 1988 سئول به دليل مصرف نابجاي داروي استانوزولول و ده ها مورد ديگر از اين دست نشانگر وسعت مصرف اين دارو ها در ورزش امروز مي باشد . اين داروها توسط ورزشکاران جهت افزايش کارايي ورزشي ، حجم و قدرت عضلاني ، ايجاد ظاهري درشت و خشن نما و بالاخره افزايش حالت تهاجمي و کاهش احساس خستگي استفاده مي شوند . بيشترين ميزان مصرف اين داروها در رشته هاي بدنسازي ، دو ميداني ، کشتي ، وزنه برداري و فوتبال گزارش شده است . اولين گروه از اثرات جانبي اين داروها ، عوارض مردانه ( اندروژني ) ناشي از آنهاست که شامل پيدايش و افزايش جوش صورت ، طاسي ، تحليل رفتن شور جنسي ، تحليل بيضه ها ، تحريک پذيري ، حالت تهاجمي ، ژنيکوماستي ( بزرگ شدن پستانها ) ايجاد صفات مردانه در زنان و بالاخره عقيمي مي باشد . عوارض عضلاني اسکلتي اين داروها شامل تسريع بسته شدن اپي فيز استخوان ها ( خط رشد ) در دوران نوجواني و جواني و بنابراين رکورد رشد ، افزايش احتمال در رفتگي استخوان ، عدم تناسب عضله با زردپي و بالاخره تخريب مفاصل ميباشد .
استروئيدهاي آنابوليزان پس از بسته شدن اپي فيز تاثيري بر روي رشد استخوان ها ندارند . عوارض کبدي استروئيدهاي آنابوليزان گسترده بوده و در زمره عوارض بلند مدت و خطرناک اين داروها ميباشد . اين عوارض در هنگام مصرف انواع خوراکي داروها بيشتر ديده مي شوند و امروزه بدليل روي آوردن ورزشکاران به اين نوع از داروها به لحاظ دفع سريعتر آنها نسبت به انواع تزريقي ، متاسفانه ميزان مصرف نوع خوراکي بالا رفته است . اثر بر روي متابوليسم ( سوخت و ساز ) کبدي داروها و استروئيدهاي درون زا ، احتباس صفرا و يرقان انسدادي ، نارسايي کبدي ، تخريب بافت کبد و بالاخرع سرطان هاي خوش خيم و بدخيم از جمله عوارض کبدي اين داروها هستند که زمان بروز آنها حتي تا 22 سال بعد ازمصرف دارو نيز گزارش شده است . دسته بندي عوارض جانبي داروهاي آنابوليزان ، بر روي کليه و پروستات ايجاد مي شوند که مهمترين آنها بزرگ شدن پروستات و سرطان پروستات و سرطان کليه هستند . از جمله مهم ترين عوارض قلبي – عروقي و خوني استروئيدها آنابوليزان که به فراواني مشاهده مي شوند و بدين ترتيب افزايش احتمال بروز سکته قلبي ( انفارکتوس ميوکارد ) و سکته مغزي ، افزايش ميزان انعقاد خود و افزايش تعداد سلولهاي خون ( پني سيتمي ) قابل ذکر هستند . علاوه بر اثرات جسماني فوق الذکر ، دسته اي از اثرات روحي – رواني نظير افسردگي ، هيجان ، جنون و بالاخره اعتياد نيز در اثر مصرف اين داروها ايجاد
مي شوند.

روش انتخاب ورزشکاران براي آزمايش دوپينگ :
 

روش انتخاب ورزشکاران براي انجام آزمايش ، مطابق با قوانين جاري کنترل دوپينگ در هر رويداد ورزشي است . در بازيهاي المپيک ، بطور معمول مقامهاي اول تا چهارم در هر رشته ، به علاوه يک يا چند نفر که به صورت اتفاقي انتخاب مي گردند ، براي تست در نظر گرفته مي شوند . در رشته هاي ورزشي رکوردي نظير دو ميداني ، وزنه بداري ، شنا ، نتيجه منفي آزمون براي ثبت رکورد ورزشکاران الزامي است . بنابراين در هر مکاني و در هر زماني اين احتمال وجود دارد که هر ورزشکار براي آزمايش دوپينگ انتخاب شود . هر چند که در آن مسابقه موفقيتي کسب نکرده باشد .

? نمونه گيري براي آزمايش دوپينگ :
 

در موارد معمول آزمايش دوپينگ بر روي نمونه ادراري انجام مي شود . در صورت مثبت شده نمونه ادرار براي تاييد نتيجه از تجزيه نمونه خون استفاده مي شود .در صورت شک به دوپينگ خوني و يا مصرف مواردي که با آزمايش خون بهتر قابل شناسايي هستند نمونه خوني از فرد گرفته خواهد شد .

مقصر اصلي در دوپينگ کردن ورزشکاران کيست ؟
 

استفاده ورزشکاران از مواد نيروزا در مسابقات مختلف جهاني همواره مشکلي است که جامعه ورزشکاران با آن مواجه هستند . استفاده از مواد نيروزا توسط ورزشکاران در قانون جهاني ورزش ، با نام دوپينگ ياد ميشود . دوپينگ در ورزش هاي مختلف ، با جريمه هاي جدي و سنگيني از طرف مسئولين مواجه مي شود و قبل ازشروع اکثر مسابقات جهاني ، تست دوپينگ از ورزشکاران شرکت کننده گرفته مي شود . اما علل واقعي استفاده از مواد نيروزا و دوپينگ از طرف ورزشکاران چيست ؟ يکي از دکتران روانشناس و متخصص مشاوره ، نگاه خاصي به دوپينگ دارد و به دلايل ورزشکاران براي دوپينگ اشاره مي کند :
1 ) دوپينگ يک تقلب است ، اگر به دوپينگ به عنوان يک تقلب نگاه کنيم ، بايد بگوييم که افراد به اين دليل تقلب مي کنند که يا به سودي دست يابند و يا اين که از مجازاتي مي ترسند و مي خواهند از آن مصون باشند . همين طور زماني که چيزي بيشتر از حق خود مي خواهند ، تقلب مي کنند که در اين صورت افراد شخصيت سلطه گر و زورگو دارند .
2 ) دوپينگ يک دستاورد علمي است ، کشف طبي و دستاورد علم بودن دوپينگ ، موضوع غير قابل انکاري است و همه مردم اين را مي دانند و مانند تمام علوم جديد براي شان جالب و جذاب است و طبيعي است که براي بهره گيري از آن اشتياق نشان خواهند داد . گذشته از آن ، اين پديده با تغييرات فيزيولوژي که در بدن افراد خواهد داشت ، امکان تجربه احساس نشاط و حس هاي خوب ديگري را به آنان مي دهد و اين موضوع عزت نفس افراد دوپينگ کننده را تحت تاثير قرار داده و اعتماد افراد به خود را تغيير مي دهد . از طرفي عوامل ايجاد کننده اين واکنش ( دواها و مکمل هاي ) ارزان ، شايعو در دسترس هستند و اين موضوعات هميشه عوامل خوبي براي فراگير شدن آن به شمار مي آيند .
از طرفي اطلاعات کافي در مورد عوارض اين کار در اختيار مردم قرار نمي گيرد و اين موضوع عجيبي نيست چرا که هميشه در ابتداي کشف علوم جديد همين طور است . همان طور که هرويين براي درمان افراد معتاد به ترياک کشف شد و پس از مدتي مشخص شد که خود داراي عوارضي است . بنابراين دوپينگ ، دستاورد علمي است که جايگاه استفاده از آن و نيز عوارضش هنوز براي مردم مشخص نيست و بنابراين از آن استفاده مي کنند .
3 ) دوپينگ يک پديده اجتماعي فراگير است . به دلايل تغييرات فيزيولوژيکي که ماده دوپينگي در بدن افراد ايجاد مي کند و به آن اشاره شد ، اين عمل براي افراد لذت بخش است . اين مواد باعث خواهند شد که « سروتونين » خون بالا رفته و فرد تصوير بدني و فکري بهتري از خود پيدا کند . درست همان اتفاقي که افراد در استفاده از مواد مخدر انجام مي دهند . در دسترس بودن اين مواد نيز باعث خواهد شد تا استفاده و تجربه آن ها حتي براي يک بار براي مردم امکان داشته باشد و لذت بخش بودن آن باعث تکرار اين امر شده و همين امر به فراگير شدن اين موضوع در جامعه کمک خواهد کرد .
4 ) دوپينگ وسيله اي براي تظاهر است . رسانه ها و مطبوعات با قهرمان سازي هايي که از ورزشکاران انجام مي دهند به جذابيت عمل دوپينگ براي اين قشر دامن مي زنند . رسانه ، يک لحظه و آن هم لحظه اوج قهرمان را نشان مي دهد و اين تصوير حتي بيش از تصور ذهني خود ورزشکار است و به اين ترتيب افراد فريفته چهره پردازي رسانه ها مي شوند . بنابراين اين انگيزه اي است براي رفتن به سمت دوا و مکمل ، تا آن لحظه زيبا را رقم بزند و تجربه کند .
5 ) دوپينگ تيري در تاريکي است . عبور ورزشکاران به تيم هاي ملي بسيار حايز اهميت است . يک ورزشکار بايد در وهله اول مرحله پهلواني را پشت سر گذارد تا بتواند براي قهرماني تلاش کند . ورزشکاران بايد از نظر هويت اخلاقي ، فردي و اجتماعي و نيز خصوصيات رفتاري گزينش شوند و سپس به جايگاهي به نام تيم ملي راه يافته و براي قهرماني خود را آماده سازند . بنابراين ورزشکار مي تواند به يک ريسک دست بزند ، دوپينگ کند ، يا همه چيز را يک باره به دست مي آورد و يا اين که هيچ چيز خاصيرا از دست نمي دهد ، چرا که مجازات مناسبي براي اين عمل او وجود ندارد . بنابراين اگر فيلترهاي مناسب براي حضور آنان به تيم ملي و نيز مجازات مناسب براي دوپينگ کردن آنان وجود داشت ، آنان دوپينگ را تيري در تاريکي نمي ديدند .
6 ) دوپينگ راهي براي تثبيت و ماندگاري ، همه نسبت به اين موضوع آگاهند که قهرماني يک ورزشکار عمر کوتاهي دارد و بسيار ديده شده که قهرمانان ورزشي ف به زودي و پس از کناره گيري از عرصه ورزشي ، فراموش مي شوند ، اين فراموشي يک ناکامي و حالت افسردگي و گاها تند خويي را براي ورزشکاراني که روحيه پهلواني آنان تقويت نشده ، ايجاد مي کند ، بنابراين ورزشکاران در طول مدت نه چندان طولاني ورزشي خود ، به تثبيت خود در نقطه اوج فکر مي کنند و مي خواهند بيشتر از اين فرصت بهره ببرند و به اصطلاح خود آخريد برگ برنده خود ( دوپينگ ) را به کار مي گيرند . پس بنابراين علل مختلفي براي دوپينگ کردن ورزشکاران وجود دارد .اما يگانه راه حلي که براي جلوگيري از اين کار وجود دارد ، برخورد جدي و قاطع با متخلفين و آگاهي دادن به ورزشکاران است.
منابع:
1-خبر گزاري دانشجويان ايران www.isna.com
2- ضميمه روزنامه جوان – سه شنبه 3 خرداد 1384 – شماره 1748
3- سايت تکواندوي با توان استان قم www.gomtkd.blogfa.com
4- وزارت آموزش و پرورش – معاونت تربيت بدني و تندرستي www.neshat.org
5- پايگاه اطلاع رساني پزشکان ايران www.irteb.com/sportmedical/
6- ويلاگ www.sadeghsalami.mihanblog.com
7- www.worldnews.org
8- www.rehenejatdaily.com
9 - www.Iinkesten.com
10 www.irdruq.com -
سازمان آموزش و پرورش استان خراسان
ارسال مقاله توسط کاربر محترم سايت : mohammad_43