بچه هايي كه اسباب بازي بقيه را مي گيرند، دوستان شان را هل مي دهند و گريه همه را در مي آورند، براي خود و ديگران مشكل آفرين اند. هر چه زودتر به اين بچه ها توجه كنيد آينده بهتري خواهند داشت.
زماني كه صحبت از زورگويي به ميان مي آيد، ممكن است فرزند شما يكي از اين گروه كودكان باشد. زود اقدام كردن شما به كودك كمك مي كند ياد بگيرد چگونه با ديگران كنار بيايد. اگر فرزند شما كودكي را كه نمي تواند از خودش دفاع كند هل مي دهد، پشت سر آنها حرف مي زند يا كاري مي كند يا آبروي ديگران را مي برد، وقت آن رسيده كه با او درباره زورگويي و نحوه برخورد با آن صحبت كنيد.

از كجا بدانم كه كودك من زورگويي مي كنند؟
 

اگر فرزند شما زورگو باشد، بالاخره يك نفر معلم، يك كودك ديگر يا خواهر و برادر- به گوش شما مي رساند.
اگر در اين باره شك داريد به دنبال علايم زير باشيد:
كودك شما با پرخاش گري وروش هاي منفي پشت سر ديگر كودكان در مدرسه حرف مي زند.
كودك شما پول، اسباب بازي يا چيزهايي دارد كه مال خودش نيستند.
البته هيچ كدام از علايم فوق به معناي اين نيست كه كودك شما حتما زورگوست. اما بايد با معلم او صحبت كنيد تا بدانيد آيا مشكلي دارد يا نه.

زورگويي چيست؟
 

زورگويي مي تواند شامل خشونت فيزيكي يا رواني، آزار و اذيت يك نفر يا طرد كردن او از گروه باشد.
زورگويي مي تواند رو در رو باشد يا از طريق پيغام و نوشته صورت گيرد.
روي هم رفته پسران بيشتر از دختران زور مي گويند يا قرباني زورگويي ديگران مي شوند.
پسران و دختران زورگوبه يك اندازه به ديگران اهانت مي كنند و به سختي مي توان اين رفتار را از پرخاش فيزيكي تميز داد.
در حدود نيمي از كودكان كه زورگويي مي كنند، به خودشان نيز زور گفته مي شود.
برخي از كودكان ممكن است چنين رفتاري از خود نشان ندهند اما بعدا به اين دسته بپيوندند يا با مشاهده آن از سوي ديگران تشويق شوند.

اگر فرزندم به زورگويي ادامه داد چه كار كنم؟
 

اگر اين اولين بار نيست كه فرزند شما به كسي زور مي گويد و اگر تمامي روش هاي فوق را امتحان كرده ايد، لازم است اقدامات بعدي را صورت دهيد. اگر او را در مدرسه يا باشگاه ورزشي به ديگران زور مي گويد، همكاري با سازمان مورد نظر بهترين شانس شما براي تغيير رفتار كودك است.
مدرسه يا مهدكودك احتمالا ترفندي براي مقابله با زورگويي كودكان دارند و از اين ترفند ها براي تعيين عواقب رفتار كودك استفاده مي كنند. موثرترين كاري كه مي توانيد انجام دهيد اين است كه از تصميم هايي كه مدرسه يا مهد كودك مي گيرد پشتيباني كنيد.
همچنين مي توانيد با كودك خود يك قرار داد رفتاري امضا كنيد. قرار داد توسط شما، مسئولان مدرسه و خود كودك تنظيم مي شود تا او بداند كه همگي با هم براي توقف زورگويي او تلاش مي كنيد. اين قرارداد مي تواند شامل اين موارد باشد كه اگر كودك به كسي زور گفت يا اگر از دست از اين رفتار خود بردارد چه اتفاقي مي افتد. همچنين مي توانيد راه حل هاي ديگري را كه كودك مي تواند آنها را جايگزين زورگويي خود كند ضميمه اين قرارداد كنيد.
با مدرسه صحبت كنيد و ببينيد آيا كودك براي توقف اين رفتار نياز به مشاوره دارد يا نه و آيا خود مسئولان مدرسه در اين رابطه كسي را پيشنهاد مي كنند. مشاوره مخصوصا براي كودكاني كه مشكل عزت نفس، كنترل خشم يا هيجانات خود را دارند سودمند است.

چرا كودكان زور مي گويند؟
 

بيشتر كودكان در دوراني از زندگي خود، ديگران را آزار مي دهند يا مسخره مي كنند، وقتي بزرگ تر مي شوند ياد مي گيرند كه اين رفتار چگونه احساسات ديگران را جريحه دار مي كند و از آن دست مي كشند. كودكاني كه با ديگران احساس همدردي نمي كنند به اين رفتار خود ادامه مي دهند و زورگو مي شوند. برخي كودكان رفتارهاي بدي دارند كه پيش درآمدي بر زورگويي آنها در آينده است. سايرين نيز از خانواده هايي آمده اند كه خشونت و تحقير ديگران در آنها رواج دارد.

چگونه مي توانم از همان بار اول جلوي رفتار كودكم را بگيرم
 

پيشگيري از زورگويي به معناي اين است كه به كودك ياد بدهيد چگونه با ديگران كنار بيايد، همدري را بياموزد، احترام بگذارد واز دوستان خود حمايت كند. با كسب اين مهارت ها احتمال اينكه كودك زورگويي كند كمتر است.
تقويت عزت نفس كودك نيز مي تواند سودمند باشد. بگذاريد فعاليت هاي گوناگون را امتحان كند و او را در فعاليت هايي كه خودش دوست دارد ـ مانند ورزش، هنر، موسيقي، نمايش يا هر چيز متقاوت ديگر ـ تشويق و حمايت كنيد.
تحقيقات نشان مي دهد كودكاني كه والدين آنها به طور مثبت به آنها توجه مي كنند، كمتر احتمال دارد به ديگران زور بگويند. كودكاني كه از جانب پدر و مادر خود دوست داشته نمي شوند يا خشونت را در خانواده تجربه مي كنند، بيشتر به ديگران زور مي گويند.
اقتدار شما نيز مي تواند سودمند باشد. يعني اگر كودك شما به حرف گوش نمي كند، از محدوديت ها و روش هاي انضباطي غير فيزيكي استفاده كنيد. اگر مي خواهيد كودك ياد بگيرد چگونه بدون زور گفتن مشكلات خود را حل كند، مهم است كه خودتان نيز مديريت سازنده مشاجره را بياموزيد.

من تازه فهميدم فرزندم به ديگران زور مي گويد،چه كار كنم؟
 

لازم است به كودك خود بگوييد كه رفتار او غير قابل قبول است و بايد از آن دست بردارد.
براي او توضيح بدهيد زورگويي چيست. سعي كنيد خونسرد باشيد. با او درباره كارهايي كه انجام مي دهد و علت آن حرف بزنيد.

مراقب نحوه استفاده او از اينترنت و تلفن همراه باشيد.
 

با مسئولان مدرسه يا مهدكودك در اين باره صحبت كنيد. بپرسيد در منزل چه كار مي توانيد بكنيد. مرتبا با آنها تماس بگيريد تا روند تغيير رفتار كودك خود را زير نظر داشته باشيد.
برخي از كودكان چون قبلا حرف زور شنيده اند به ديگران زور مي گويند. در سخنان كودك خود به دنبال سرنخ باشيد تا ببينيد آيا او نيز قرباني شده است يا نه.
گاهي اوقات كودكان براي اينكه كسي به آنها زور نگويد عضو گروه هايي مي شوند كه ديگران را اذيت مي كنند. اگر زورگويي براي كودك شما جا افتاده، با مسئولان مدرسه يا مهدكودك درباره روش هايي كه مي تواند مقاومت كودك را در برابر چنين گروه هايي افزايش دهد صحبت كنيد.
بهتر است هر چه زودتر فكري به حال اين رفتار كودك بكنيد. شما زماني مي توانيد بيشترين تاثير را روي فرزند خود داشته باشيد كه هنوز سن او كم است. هر چه سن و سال او كمتر باشد احتمال اينكه تغيير رفتار بدهد بيشتر است.
شايد وسوسه شويد كه كودك را به دفاع كردن از خودش تشويق كنيد. اما اگر به زورگويي او روي خوش نشان دهيد، او را به ادامه اين رفتار تشويق كرده ايد.
منبع: مجله شهرزاد 21