ترس واضطراب هنگام جدا شدن از والدين پديده طبيعي درمراحل رشد کودک است وبه نظر مي رسد، يک هدف تکاملي در پشت آن قرار گرفته است. ترس واضطراب جدايي بطور طبيعي بين هجده ماهگي تا سه سالگي رخ مي دهد. که اوج آن در بيست وچهار ماهگي است وپس از آن به تدريج کاهش مي يابد. معمولاً اضطراب کودک هنگام جدا شدن از والدين از يک روز به روز ديگر متفاوت است، اما به تدريج کودک به سمت استقلال مي رود، البته اين مرحله ي انتقالي مي تواند هم براي مادر وهم براي کودک مشکل ساز باشد.توجه به نکته هاي زير در اين باره موثر است.

علت اضطراب کودک
 

استرس درکودک علت هاي گوناگوني دارد. ازجمله:
*خستگي و بيماري کودک
*تغيير درعادات وبرنامه ريزي هاي خانه
*تغييراتي درمحيط خانواده مانند: تولد فرزند جديد.
*طلاق والدين ،مرگ ويا بيماري اعضاي خانواده.

نکته هايي براي کاهش اضطراب کودک
 

از شش ماهگي به بعد درزمان هايي کوتاه وبطور موقت از پرستار کودک يا شخص نزديک ديگري استفاده کنيد تا از کودک مراقبت ونگهداري کند يا در ساعات روز از خانواده ي خود بخواهيد تا در کنار او بمانند وشما به خارج از خانه برويد. از دوازده ماهگي به بعد کودک را وارد ارتباط با همسالان کنيد (گر چه کودک دراين مرحله معمولاً وارد بازي هاي مشارکتي نمي شود.)
*از سه سالگي مي توانيد فرصت تجربه ي بازي هاي گروهي را به او بدهيد. کودک دراين سن مي تواند بعضي اشکال کلاس هاي پيش دبستاني ومهد کودک را تجربه کند. اين کار براي کودکاني که وابستگي زيادي به والدين خود دارند مفيد است.

چه موقع بايد به پزشک مراجعه شود؟
 

*اگر پس از گذشت دو هفته کودک هنوز آرام نگرفته ومشکلات هنگام جدايي ادامه دارد.
*اگر کودک صبح ها قبل از جدا شدن ازمادر ورفتن به مهد کودک يا مدرسه از مشکلات جسمي مکرر مانند سردرد ودل درد، سرگيجه، حالت تهوع و... شکايت دارد.
*اگر اضطراب جدايي به سال هاي مدرسه کشيده شده وبا فعاليت هاي متناسب رشدي وسني کودک تداخل دارد.
*اگر کودک در هيچ مرحله يي از زندگي خود دچار اضطراب جدايي نشده است، اما از رفتن به مدرسه ترس دارد.
*امتناع از رفتن به مدرسه در بچه هاي بزرگ تر ونوجوانان اکثراً مطرح کننده ي مشکل جدي تري است که نيازمند کمک تخصصي است.

توصيه هاي براي والدين.
 

*سعي کنيد کودک را در زمان هايي کوتاه به مراقب جديد يا مهد کودک بسپاريد تا که بتواند تجربه هاي مثبتي را در آن جا داشته باشد.
*کمک کنيد تا کودک با محيط ومردم جديد آشنا شود. سپس او را در محل جديد ترک کرده وتنها بگذاريد.
*روي موارد مثبتي که در محيط جديد رخ مي دهد.متمرکز شويد. اجازه ندهيد بچه ها از تصور چيزهاي بدي که ممکن است رخ دهد، بترسند.
*اضطراب کودک را به تمسخر نگيريد واو را به خاطر اين ترس واضطراب سرزنش وشماتت نکنيد.
*اجازه ندهيد کودک شما بداند که مي فهميد چه قدر سخت است که انسان از کسي که تا اين حد دوستش دارد جدا شود. کودک را درک کنيد ، اما زياد با او همدردي ودلسوزي نکنيد.
*تسليم خواسته ي اونشويد. به کودک بفهمانيد که درامنيت وسلامت خواهد بود قاطعيت لازم است. اما عشق، محبت وعلاقه ي بي قيد وشرط خود را از کودک دريغ نکنيد.

*اگر کودک بزرگ تر است. او را به کودکان ديگري که در آن محيط هستند معرفي کنيد وبازي وتفريح خاصي را با آن ها ترتيب دهيد.
*انتظار اينکه کودک درچند هفته ي اول ورود به مهد کودک خسته باشد وزود تحريک شود را داشته باشيد.
*هنگام ترک کودک او را ببوسيد. نوازش کرده وبا خوشرويي از او خداحافظي کنيد.
*براحساسات دلسوزانه ي خود غلبه کرده ومراسم خداحافظي از کودک را خيلي طولاني نکنيد.
*قبل از شروع مهد، آمادگي يا مدرسه ، تدارک کتاب، دفتر و وسايل مورد نياز کودک را ببينيد وبراي فراهم آوردن آن ها کودک را مشارکت بدهيد.
*زماني که فکر مي کنيد مربي يا معلم کودک شما سخت گير است يا فرزند شما توسط کودک ديگري مورد اذيت قرار گرفته ، او را از مدرسه يا مهد خارج نکنيد.سعي کنيد خود او را در حل مشکل به تنهايي يا با هم مشارکت دهيد.
*اگرکودک تحت هيچ شرايطي حاضر نشده به مهد يا مدرسه برود ودر منزل ماند، براي فعاليت هاي تفريحي وسرگرمي فراهم نکنيد.
*هرگز کودک را به خاطر اضطراب ونگراني اش مورد انتقاد قرار ندهيد.
*پس از بردن کودک به مهد يا مدرسه مدتي آن جا بمانيد. سپس کودک را با معلم يا مربي تنها گذاشته ومدتي بعد نزد او باز گرديد.
*اگر مربي يا معلم کودک هستيد خود را به کودک معرفي کنيد واز اودعوت کنيد تا با اسباب بازي ، بازي کند يا چيزي بخورد. هرگز کودک را به خاطر اضطراب و غمگيني اش مورد انتقاد قرار ندهيد.
*براي اين که کودک شما درميان افراد ديگر، احساس غريبگي نداشته باشد با اطرافيان و اقوام به اندازه ي کافي معاشرت داشته باشيد.
منبع:نشريه 7 روز زندگي ،شماره 109.