اولين بار 40سال قبل بود که ليزر براي درمان هاي پوست و مو مورد استفاده قرار گرفت. در آن زمان ليزرهاي آرگون و دي اکسيد کربن بيشتر براي از بين بردن لکه هايي که به طور مادرزادي در نقاط مختلف بدن وجود دارند، به کار مي رفتند. اين لکه ها اصطلاحاً ماه گرفتگي نام دارند. با وجودي که اين لکه ها تا حد زيادي کمرنگ مي شوند، ولي پس از ليزر روي پوست فرد اسکارهايي برجا مي ماند. طي 20سال گذشته پيشرفت هاي زيادي در علم ليزر درماني پوست و مو صورت گرفته و در حال حاضر اين تکنولوژي براي از بين بردن بسياري از اختلالات و ناهنجاري هاي مادرزادي، تاتوها، ضايعات عروقي پوستي جاي جوش ها و انواع ديگر اسکارها و چين و چروک ها به کار مي رود. به علاوه، مي توان از ليزر به شکل هاي گوناگون براي ترميم و جوان سازي پوست استفاده کرد. در اينجا شما با ماهيت ليزر و برخي کاربردهاي آن در درمان هاي پوست و مو بيشتر آشنا خواهيد شد.

ليزر چيست؟
 

کلمه ليزر(Laser)به معناي «تقويت نور توسط گسيل القايي تابش» مي باشد. به زبان ساده، ليزر يک دسته پرتوي نور است که با تراکم بالا گسيل شده و با انرژي بسيار بالا روي يک نقطه متمرکز مي شود. پزشک متخصص با تاباندن پرتو ليزر در جهات گوناگون و با شدت هاي مختلف و به روش هاي متفاوت، مي تواند از انرژي بالاي اين دسته نور براي ترميم ضايعات، از بين بردن موهاي زائد و برطرف کردن گستره وسيعي از مشکلات پوستي استفاده کند.
دردرمان با ليزر فقط بافت مورد نظر از پرتو ليزر متأثر شده و مورد هدف قرار مي گيرد و بافت هاي کناري دست نخورده و سالم باقي مي مانند. در حال حاضر ليزرهاي گوناگوني براي درمان هاي پوستي مورد استفاده قرار مي گيرند که متخصص با توجه به فاکتورهاي متعددي نوع ليزر مورد نياز را تعيين مي کند. درمان با ليزر به مهارت زياد و تخصص بالا نياز دارد؛ بنابراين وقتي تصميم به درمان با ليزر مي گيريد، به پزشکي مراجعه کنيد که در اين کار مهارت و تجربه کافي دارد.

ليزر در درمان چه مشکلاتي به کمک شما مي آيد ؟
 

متخصصان از ليزر براي درمان موارد زير استفاده مي کنند:
1ـ رفع موهاي زائد
2ـ تاتوها و نقاط تغيير رنگ يافته پوست
3ـ ضايعات عروقي
4ـ چين و چروک ها، جاي جوش ها و ديگر اسکارها و پوست هايي که از آفتاب آسيب ديده اند.
5ـ کلوئيدها و هايپرتروفي ها(کلوئيد اسکار برجسته و نامنظم و به سرعت رشد کننده است که دراثر شکل گيري بيش از حد کلاژن حين بهبود بافت همبند ايجاد مي شود. هايپرتروفي نيز برزگ شدن يا رشد بيش از حد سلول ها در يک ارگان است.)
ليزر کاربردهاي تخصصي ديگري هم دارد که در زير به برخي از آنها اشاره مي شود:

ضايعات عروقي
 

ليزر در درمان بسياري از ضايعات عروقي پوست موفق بوده است. از اين تکنولوژي براي درمان بدشکلي هاي عروقي سطحي، ضايعات که به خاطر اتساع رگ هاي خوني کوچک در صورت ايجاد شده اند، گرانولوماهاي چرکي و تعدادي ديگر از مشکلات عروقي کوچک و نزديک به سطح پوست بهتر از ضايعات بزرگ و عميق به اين درمان جواب مي دهند؛ درمان اين ضايعات را به تعويق نيندازيد.

تاتوها و نقاط تغيير رنگ يافته پوست
 

sليزرهايي که به طور خاص رنگدانه ها را هدف قرار مي دهند و انرژي زيادي دارند، مي توانند در از بين بردن يا کمرنگ کردن نقاطي از پوست که رنگ شان تيره تر از بقيه پوست است، مؤثر واقع شوند. عمده ترين مواردي که مي توانند با اين نوع ليزر درمان شوند تيرگي هاي مادرزادي پوست در (اصطلاح عموم ماه گرفتگي)و کک و مک ها هستند. نوع خاصي از ليزر در برطرف کردن اين نوع ضايعات بيشتر موفق است. اين نوع ليزرانرژي بالاي خود را روي رنگدانه و گرانول هايي که حاوي ملانين هستند، متمرکز مي کند. ميزان موفقيت درمان به ميزان تيرگي لکه و عمق آن بستگي دارد و در مواردي هم کاملاً غير قابل پيش بيني است. بديهي است کمرنگ کردن لکه هاي سطحي تر آسان تر از لکه هايي عمقي است. گاهي اوقات هم ممکن است لکه هاي که با موفقيت محو شده اند، دوباره ظاهر شوند. نکته قابل توجه در اين مورد اين است که پيش از شروع درمان با ليزر براي محو کردن لکه هاي تيره پوست بايد از ضايعه مورد نظر نمونه برداري کرد تا از بدخيم نبودن آن اطمينان حاصل شود. همچنين ليزر مي تواند خالکوبي ها را محو کند. انتخاب نوع ليزر به رنگ خالکوبي، عمق و مواد شيميايي آن بستگي دارد. اگر خالکوبي به رنگ هاي زرد، نارنجي يا سبز باشد. محو کردن آن بسيار سخت است. ممکن است پس از پايان درمان محل خالکوبي دچار تغييرات بافتي شود و اسکاري در محل باقي بماند.

از بين بردن موهاي زائد
 

موهاي زائد مشکلي است که بعضي زنان از آن رنج مي برند و بسياري از آنها به درمان هاي رايج پاسخ نمي دهند. ليزر در اينجا هم به کمک مي آيد. در اين روش موهاي تيره سريع از بين مي روند و ممکن است سه تا شش ماه طول بکشد تا موها دوباره ظاهر شوند. لازم است که درمان در چند جلسه انجام شود و بين جلسات فاصله مشخصي باشد. ميزان فاصله بين جلسات بيش از هر چيز به ناحيه مورد نظر بستگي دارد. درمان با ليزر آسان تر از الکتروليز و درد آن کمتر است. به ندرت پيش مي آيد که اين کار عارضه اي برجا گذارد، به ندرت ممکن است ناحيه مربوط تغيير رنگ دهد، دچار سوختگي هاي سطحي شود يا اسکاري در آنجا باقي بماند.

چين و چروک ها و انواع اسکارها
 

ليزر در برطرف کردن جاي جوش ها يا اسکار باقي مانده از زخم ها يا جاي جراحي ها نيز کاربرد دارد و از آن براي کاهش چين و چروک هاي صورت نيز استفاده مي شود. در اينجا نيز نوع خاصي از ليزر به کار مي رود. عوارض اين کار مي تواند قرمزي و افزايش حساسيت پوست، ورم يا برجا ماندن اسکار باشد. در برخي افراد قرمزي و حساسيت پوست ممکن است تا زمان رشد پوست تازه روي صورت که چند هفته طول مي کشد، باقي بماند.
در شماره آينده پيرامون کاربردهاي مختلف ليزر، جزئيات و مراحل کامل درمان، توضيحات لازم را ارائه خواهيم داد.
منبع:نشريه دنياي سلامت، شماره52
/ع