يکي از چيزهايي که قهرمان هاي ما را خسته مي کند و يا براي ادامه مسير دچار شک و ترديد مي شوند اين است که به قدر تلاش خود نتيجه نمي گيرند و بعضي وقت ها بدتر هم مي شود. به عنوان مثال براي آزمون اول خود مقدار کمي درس خوانده بوده و تراز 6000آورده ولي براي آزمون بعدي خيلي تلاش کرده ولي ترازش کمتر شده است و مثلا5700شده، ولي باز خسته نشده است و به تلاش ادامه داده ولي در اين آزمون هم شاهکار کرده است و تراز 5000آورده است. حالا مي خواهد انتخاب رشته آزاد انجام دهد نمي داند، چه کاري انجام دهد؟!جواب حرف هاي پدر و مادر را چه بدهد؟! به معلم هاي مدرسه و مشاورشان چه بگويد؟! از همه بدتر هيچ کس باور نمي کند که او اين همه درس خوانده باشد و از همه چيز براي اين امتحان بريده است. پس چاره چيست؟!
تجربه 12سال کار جدي با دانش آموزان دبيرستاني و پيش دانشگاهي و پشت کنکوري ها به من نشان داده است که چنين چيزي واقعيت ندارد.
مطالب زير را اگر بخواني متوجه مي شوي، فقط با فطرت پاک و گوش جان بايد بخواني نه براي بحث و جدل کردن و توجيه کارهاي خود و....

1ـ درس خواندن دير جواب مي دهد.
 

چند کار در عالم هست که دير جواب مي دهد، مثل ورزش کردن. اين طوري نيست که شما بروي در يک باشگاهي ثبت نام کني و چند ماه تمرين داشته باشي بعد تيم ملي تو را به همکاري دعوت کند و جالب است که خود شما هم چنين توقعي نداري. يکي ديگر از آن کارها درس خواندن است، دانش آموزي که يک عمر درس نخوانده، تنبلي کرده، مدرسه خوب انتخاب نکرده، سر کلاس به حرف دبير گوش نکرده، خلاصه نويسي نکرده، تست نزده، اصلا نمي دانسته کنکور چيست، دو ماه درس خوانده و مي خواهد تراز 7000بياورد، چون دوستانش مي آوردند!! در فوتبال توقع رفتن به تيم ملي را ندارد و جزو آرزوهايش است، ولي در کنکور طبيعي تلقي مي شود که اين هم جاي بررسي دارد.
الف:برخي از دبيران با ايجاد هيجان هاي کاذب در کلاس درس به اين بحث دامن مي زنند. کلماتي مثل اگر زير اين درصد بزنيد من مي روم، هر کسي زير اين درصد بزند خنگ است و....
ب:برخي همکاران مشاور با شناخت ناکافي از دانش آموز و سابقه درس و معدل و دادن وعده هاي دور از دسترس، داوطلب را دچار توهم توانايي مي کنند و او فکر مي کند مي تواند با دو ماه درس خواندن کل گذشته را جبران کند.
ج:بعضي باورهاي غلط اجتماعي مثل گذشته ها گذشته، خواستن، توانستن است و.... اگر گفته اند گذشته ها گذشته براي اين است که غصه نخوريم و چيزي که از دست رفته به دست نمي آيد، نه به اين منظور که فداي سرت و هر کاري کردي اشکالي ندارد... و اگر گفته اند خواستن، توانستن است. چگونه خواستي!! من خيلي دوست دارم پرواز کنم آيا مي شود؟! من خيلي دوست دارم در وزنه برداري رکورد رضازاده را جا به جا کنم ولي آيا مي شود؟! پس خواستن هاي معقول ما را به توانستن مي رساند نه فقط آرزو کردن و حرف زدن.
جمع بندي اول:به سوابق خود مراجعه کنيد، معدل، مدرسه، ميزان تلاش دوران دبيرستان، درس خواندن در تابستان و... پس درست هدف گذاري کنيد. دردها و رنج هاي راه را تحمل کنيد و با صبر و شکيبايي و توکل به خداوند متعال به تلاش خستگي ناپذير خود ادامه دهيد.

2ـ آب در 100درجه مي جوشد و تلاش کامل جواب مي دهد!!نه هر تلاشي!!
 

فرض کنيد يک ظرف بزرگ آب گذاشته ايد روي اجاق گاز، هر چه صبر مي کنيد تا آب به جوش آيد، خبري نمي شود. حوصله تان سر مي رود و زير گاز را خاموش مي کنيد. از آب جوش خبري نيست چون در 70درجه زير آب را خاموش کرده ايد، بار ديگر تصميم مي گيريد و گاز را روشن مي کنيد اين بار هم خبري از آب جوش نيست و چون عجله داريد گاز را خاموش مي کنيد. اين بار آب95درجه شده بود ولي چون شما زمان نداشتيد يا حوصله، زير گاز را خاموش کرديد. اين داستان درس خواندن شماست. دو هفته مي خوانيد، خسته مي شويد، چند روز استراحت مي کنيد، سپس وجدان درد مي گيريد، دوباره شروع مي کنيد و مدام کار را رها مي کنيد. طبيعي است که نتيجه نمي گيريد!! آب فقط در100درجه مي جوشد!! نه حتي 99درجه. تلاش شما هم اگر در حد 100 درجه باشد قطعا جواب مي دهد و اگر تلاش شما جواب نداده است يعني 100درجه نيستيد!!
سوال:پس من چه کار بايد مي کردم که نکردم؟!دو هفته است هيچ جا نرفته ام، تلويزيون نديده ام، ميهماني نرفته ام و مرتب درس خوانده ام چرا جواب نگرفتم؟ ولي دوستم کمتر از من درس خوانده و ترازش از من 1000تا بيشتر شده !!تازه پارسال هم هر چي اشکال داشت از من مي پرسيد؟! دارم ديوانه مي شوم چه کار کنم؟!
جواب:در بيان احساس و سوالت به نکات خوبي اشاره کردي... چه کسي گفته براي موفقيت در درس خواندن بايد از همه زندگي بزني و فقط درس بخوني؟! اين خودش اشتباه بزرگي است که خيلي از داوطلبان، داوطلبانه يا به اصرار پدر و مادر انجام مي دهند و جالب است که همه چيز خراب مي شود!! انسان يک موجود چند بعدي است و هر چقدر کاريکاتوري رشد کند نتايج کاريکاتوري هم به دست مي آورد!! آدمي که امسال فقط درس مي خواند، ورزش نمي کند. ميهماني نمي رود، و... قاطي مي کند، افسردگي مي گيرد، ميزان حواس پرتي اش به طور چشم گيري افزايش پيدا مي کند و استرس و اضطراب زيادي پيدا مي کند.اين اشتباه اول!! معني تمرکز روي هدف اين نيست که فقط درس بخواني بلکه اين است که بگويي الان مي روم به ميهماني تا ذهنم استراحت کند و درس را بهتر بفهمم، من مي روم ورزش چون عقل سالم در بدن سالم است و با يک مقدار ورزش کردن و عرق کردن احساس بهتري خواهم داشت، پس بهتر درسم را مي فهمم، معني تمرکز روي هدف اين است که همه کارهايم را به نيت بهتر شدن هدفم انجام مي دهم نه غافل از آن!!
مساله دوم شما اين است که از اين ناراحت نيستي که چرا جواب نگرفته اي. مساله اصلي شما اين است که چرا فلاني بهتر شده!! يکي از دلايل بزرگ جواب نگرفتن در آزمون هاي رقابتي مثلا کنکور، رقبا هستند. تفاوت نقاط قوت و ضعف، انگيزه ها، حسادت و...
شايد دوست شما سال گذشته تصميم به درس خواندن نداشته و امسال مصمم شده است و شما برعکس. و هزاران دليل ديگر.
جمع بندي دوم:کنکور فقط آزمون دانايي نيست!! آزمون توانايي است. اگر درس را بلد هستي ولي نمي تواني جواب بدهي يعني توانا نيستي. توانايي مجموعه اي است از عزت نفس، اعتماد به نفس، تسلط به خود، سرعت عمل، تمرکز حواس و... بخشي از توانايي را در مقاله هاي قبل به شما آموزش داده ايم و بخشي از آن را که مهارت هاي تست زدن است در مقاله هاي بعدي خواهيد خواند.

3ـ اشتباه تلاش کرده ايد!!
 

يکي ديگر از دلايل خراب کردن آزمون، تلاش اشتباهي است. يعني عدم توجه به سرفصل آزمون، عدم تمرين تست کافي، تست زدن بدون وقت، عدم تدريس سرفصل آزمون در مدرسه و آموزشگاه و يا برنامه مشاور و غفلت از آن درس، نتيجه کلي را خراب کرده است.(در مقاله بعد بيشتر توضيح مي دهيم).

4ـ فکر مي کنيد جواب نگرفته ايد!!
 

در صورتي که جواب گرفته ايد و خيلي هم خوب است، توقع شما از خودتان زياد بوده و گرنه خيلي خوب پاسخ داده ايد. مثلا دوست داشتي در اين آزمون ديفرانسيل را 100بزني که اصلا شدني نبوه است!! و شما 70درصد زده اي و اين خيلي خوب است چون تراز 8000 آورده اي!!
براي همين به جاي فکر کردن به نتيجه کلي آزمون به نتايج تک تک دروس کار داشته باشيد، نه همه آنها. نتيجه کلي آزمون بعد از عيد خوب مي شود نه الان(مشکل تجزيه و ترکيب که در مقاله بعد توضيح مي دهيم).
جمع بندي سوم:تلاش+توقع=فاجعه!!اين قانون را هم در مقاله بعدي توضيح مي دهيم.
نکته آخر:ثبت نام دانشگاه سراسري از 16آذر شروع مي شود و تمديد هم نمي شود. با توجه به راهنمايي هاي پيک سنجش در اسرع وقت ثبت نام کن و کد رهگيري بگير. همين روزها ثبت نام دانشگاه آزاد هم شروع مي شود که خيلي مهم تر است و سخت تر چون علاوه بر ثبت نام بايد انتخاب رشته هم انجام بدهي پس از الان به انتخاب رشته آزاد فکر کن.
هشدار به دانش آموزان:امتحانات ترم اول نزديک است. به قصد امتحان نهايي و معدل 20درس بخوانيد. امتحانات تشريحي ترم اول فوق العاده مهم است و به بهانه کار تستي خودتان را از اين فرصت 3هفته محروم نکنيد. مطلب مقاله بعد ما اختصاص دارد به اينکه در ايام امتحانات چه کنيم؟
موفق باشيد و سربلند.
منبع:نشريه موفقيت، شماره 179
/ع