گاهي وقت ها از ميان تحقيقات دانشمندان اخباري شنيده مي شود كه آگاهي از تبعات آنها لرزه براندام هرمخاطب بي طرفي مي اندازد. اما آيا دانشمندان با ايده هاي درخشانشان به سمت ترسناك تر كردن دنيا قدم بر مي دارند؟ دراينجا پنج تا از شاخه هاي دانش هاي روز را بررسي كرديم كه بيشتر از بقيه ترسناك به نظر مي رسند.
لبخند بزن پليس
سال 1388 چيزي نزديك به 500 نفر از كاركنان خطوط آهن سريع السير توكيو در مقابل دوربين قرار گرفتند تا توسط برنامه اي كه از لبخندهاي آنها اسكن تصويري مي گيرد، اسكن شوند. اين برنامه مي تواند خطوط چهره و ميميك صورت را اسكن كرده و آن را از يك تا 100، درجه بندي و دسته بندي كند. چنين برنامه هايي تنها آغاز راه هستند. روزي فرا خواهد رسيد كه برنامه هاي شناخت رفتاري مي توانند يك نفر را از ميان صدها نفر انتخاب كرده و به درستي مورد شناسايي قرار دهند.
اما چرا؟
برنامه اي كه ژاپني ها از آن استفاده مي كنند، نسخه اي از يك نرم افزار هوشمند است كه مي تواند تغييرات چهره را شناسايي و آن را تحليل كند. مثلاً اين نرم افزار براي رانندگان قطار مورد استفاده قرار گرفته است و مي تواند به راحتي از روي تغييرات خطوط چهره ها بفهمد كه آيا راننده خسته شده يا نه. اين نرم افزار همچنين از سوي صدها سازمان و شركت ژاپني مورد استفاده قرار مي گيرد.
بهانه اي براي ترسيدن
نرم افزارهاي رفتار شناسي پيش ازاين نيز به زندگي ما وارد شده بودند. سيستمي به نام NICE به مراكز تلفن كمك مي كند كه وقتي يك مشتري عصباني شد، اطلاعات مربوط به او ثبت شود و يك سيستم نظارتي نظير Perceptrak مي تواند رفتارهاي مشكوك را با يك دوربين شناسايي و ثبت كند. محققان سراسر دنيا در حال بررسي اين مساله هستند كه چنين فناوري اي، چه كارهاي ديگري مي تواند انجام دهد: مثلاً نسل بعدي چنين نرم افزارهايي مثل آنچه انگليسي ها ساخته اند، مي تواند شيوه راه رفتن يا لبخند زدن افراد را هم تحليل كند. حتي شايد اتاق نشيمن شما بتواند در تحليل شخصيت شما مورد استفاده قرار گيرد. سال گذشته هم سوني براي پلي استيشن 3 خود يك نرم افزار شناسايي خلق و خوي افراد منتشر كرد! همه اينها يعني درذهنتان هم نمي توانيد چيزي را پنهان كنيد. وحشتناك نيست؟
مريخ حمله مي كند
اكتشافات و تحقيقات، اطلاعاتي را در خصوص خاك سياره مريخ و آب و هواي آن فراهم كرده است. اما ناسا مي خواهد در چهارچوب ماموريت «بازگشت نمونه» در آينده نه چندان دور، تكه اي از خاك مريخ را به زمين بياورد. اما چه اتفاقي رخ خواهد داد اگر تعدادي ويروس مريخي، همراه اين تكه خاك مريخ به زمين آورده شود و در زمين منتشر شوند؟
اما چرا؟
تحقيقاتي كه تا امروز روي مريخ انجام شده، نمي تواند همه جنبه هاي حيات را دراين سياره و ابهامات دانشمندان را پاسخ دهد. براي تكميل اين پژوهش ها بايد تكه اي از خاك مريخ به زمين بيايد و دراين صورت دانشمندان وقت كافي خواهند داشت تا روي آن آزمايش كنند.
بهانه اي براي ترسيدن
طرح ناسا براي آوردن تكه اي از مريخ به زمين اين گونه است كه اين نمونه در يك تاسيسات كاملاً محافظت شده قرار خواهد گرفت. مارگارت ريس، مدير تحقيقات موسسه پژوهشي سلاح هاي شيميايي، مي گويد، تنها چيزي كه ممكن است دراين خصوص موجب نگراني شود، ماده اي است كه قابليت ساخت مجدد خود را داشته باشد مثل يك ويروس.
او مي گويد: «اگرهمراه اين خاك مواد راديواكتيو يا سم باشد، به راحتي مي توانيم مساله را حل كنيم».
دكتر ريس معتقد است كه نمونه آورده شده از مريخ مي تواند به همان اندازه براي زمين خطرناك باشد كه ميكروب هايي كه استعمارگران اروپايي، ناخواسته با خود به قاره تازه كشف شده آمريكا بردند و باعث قتل عام سرخپوستان شد. چون آنها آنتي ژن لازم را درخون شان نداشتند. البته او مي گويد كه در خصوص حفاظت بيولوژيكي به پيشرفت هاي زيادي رسيده ايم. با اين حال بايد نمونه ها براي جلوگيري از هر گونه اتفاقي، استرليزه شوند.
مواد مخدر از نوع مهربان
سال 2005، در سوئيس روي 29 نفر، ماده مخدر neuropeptide oxytocin آزمايش شد. اين ماده به «داروي عشق» معروف است و كسي كه اين ماده را مصرف مي كند، به همه اعتماد مي كند و روابط اجتماعي اش را بر اساس اعتماد با ديگران برقرار مي كند. نكته جالب اينجاست كه اين دارو درست يك ساعت قبل از آنكه اين 29 نفر براي خريد سهام اقدام كنند، به آنها داده شد. تقريباً نيمي از اين 29 نفر تمامي پولشان را براي خريد سهام شركتي ناشناخته و كوچك خرج كردند. حالا بعضي از سياستمداران مي گويند كه ممكن است ارتش آمريكا ازاين داروي مخدر به عنوان نوعي سلاح استفاده كند.
اما چرا؟
ميخائيل كوزفلد، رئيس محققاتي كه اين آزمايش را در دانشگاه زوريخ انجام داده اند، مي گويد ارزش حقيقي اين دارو ممكن است در درمان كساني كه دچاراختلال و اضطراب اجتماعي هستند يا كمك به درمان بيماري اوتيسم و سندرم اسپرگر، مورد توجه واقع شود. اما جاناتان مارنو، يك بيوشيمي دان در دانشگاه پنسيلوانيا و نويسنده كتاب «جنگ هاي ذهني» معتقد است كه مي تواند از اين دارو در آسان كردن روند بازجويي يا مذاكرات يا پايان دادن به درگيري هاي مسلحانه استفاده كرد.
بهانه اي براي ترسيدن
البته نگران اين باشيد كه يك جيب براين ماده مخدر را با يك اسپري به چشم شما اسپري كند. چون از اين طريق اثري ندارد. اما اگر اين دارو از طريق بيني وارد بدن شود، ممكن است عمل كند. دراين صورت اين دارو مي تواند در خفت گيري ها مفيد باشد. البته ظاهراً استفاده ازاين ماده در بازجويي ها هم آغاز شده است. سال گذشته، مالكوم داندو كه بيوشيمي دان است اعلام كرد داروهاي مسكن بخشي از طرح و برنامه براي ساخت سلاح هاي بيوشيميايي است ولي ما نبايد بدون اينكه شناخت كاملي از داروها داشته باشيم، آنها را در ساخت سلاح هاي شيميايي به كارگيريم. مثلاً اخيراً نتايج يك تحقيق، نشان داده كه oxcytocin حتي ممكن است رفتار ضد اجتماعي را هم افزايش دهد.
حشرات؛ جاسوسان جنگ
در ژانويه سال جاري، در كنفرانسي در سورنتو ايتاليا، محققان دانشگاه كاليفرنيا در بركلي و دانشگاه ميشيگان جماعت را شوكه كردند. آنها يك سوسك كوچك ميوه را كه زنده بود و از راه دور كنترل مي شد، به نمايش گذاشتند. اين سوسك در واقع بخشي از طرح پنتاگون (وزارت دفاع آمريكا) است كه HI- MEMS نام دارد. البته نام واقعي اين طرح، سيستم ميكرو الكترو مكانيك حشرات هيبريدي است. هدف اين برنامه، كنترل موجودات خزنده و كوچك به عنوان ابزار نظامي است. اخيراً تيمي در دانشگاه بركلي يك سوسك را ساخته اند كه مي توان آن را شليك كرد. اين سوسك پس ازآنكه روي زمين فرود مي آيد، مي تواند به سمت راست يا چپ حركت كند. اين گونه به نظر مي رسد كه كاربرد اين حشرات، جاسوسي و جمع آوري اطلاعات جنگ است.
اما چرا؟
براي سال ها، دارپا (بخش پژوهشي وزارت دفاع ايالات متحده) تلاش كرده تا وسايل نقليه اي بسيار كوچك بسازد. مانند هواپيماهاي بسيار كوچك كه مي توانند مانند زنبور در مناطق جنگي، عمليات انجام دهند. آنها سراغ حشرات رفتند چون شبيه سازي اندام آنها آسان است. آنها پرطاقت، سريع و چابك هستند. همچنين اگر ديده شوند هم زياد جلب توجه نمي كنند.
بهانه اي براي ترسيدن
اين حشرات سرباز، هر چقدر هم زشت باشند هنوز تهديدي براي القاعده يا حتي براي حريم خصوصي مردم محسوب نمي شوند. اين سوسك هاي ميوه جدا ازالكترودها و آنتن هاي راديويي كه در خود دارند، چيز ديگري نمي توانند حمل كنند. اما محققان در حال مطالعه روي نوعي ازاين دست حشرات مكانيكي هستند كه بتوانند بار بيشتري حمل كنند. آنها همچنين در نظر دارند تا اعضايي براي اين حشرات بسازند تا بتوانند با حركت حشره، نيرو از خودشان بگيرند نه از باتري. اما قسمت ترسناك ماجرا اينجاست كه دانشمندان دانشگاه بركلي اكنون مي توانند سيستم هاي ميكرو الكترو مكانيك را درخلال دوران شفيره بودن سوسك، در بدن آن قرار دهند. بنابراين سوسكي با الكترود خواهد بود كه مي توان آن را ازراه دور كنترل كرد. البته هنوز ممكن نيست كه حشرات به سربازان جنگ بپيوندند. علاوه بر اين، عمر كوتاه حشرات ممكن است كه سرمايه گذاران روي اين طرح را به اين فكر بيندازد كه اين سرمايه گذاري كار بيهوده اي است.
منبع: نشريه دانستنيها، شماره 18.