براي اينکه آخر ماه بي پولي را نچشيد به يک کاغذ و قلم، يک ذهن منظم و بعضي مهارت هاي ساده احتياج داريد که در اين مقاله آنها را مي آموزيد.
شايد شما هم از آن دسته آدم هايي هستيد که هميشه از بي پولي شکايت داريد و در روزهاي پاياني هر ماه مجبور مي شويد از دوست و آشنا پول قرض بگيريد. چنين وضعتي نشان مي دهد که جاي برنامه ريزي مالي در زندگي تان خالي است و در نتيجه درآمدتان به نيازهاي بزرگ و کوچک شما پاسخ نمي دهد. بهترين پيشنهاد براي خروج از اين بي پولي مزمن اين است که از همين امروز يک کاغذ و قلم برداريد و يک بودجه بندي درست و دقيق براي خرج کردن اسکناس هايتان تعيين کنيد. در اين صورت از عهده همه پرداخت هاي ضروري تان برمي آييد، به اين ترتيب بخشي از درآمدتان را براي پس انداز کنار مي گذاريد و براي اهداف مختلف خود برنامه ريزي مي کنيد.
بودجه بندي چه مزايايي دارد؟
بودجه بندي برنامه اي براي خرج کردن پول هايتان است که به شما کمک مي کند درآمدتان را عاقلانه خرج کنيد و بخشي از پولتان را به عنوان پس انداز کنار بگذاريد. به طور خلاصه، بودجه بندي به شما اجازه مي دهد تا مسير مالي آينده تان را بازبيني کنيد. علاوه بر اينها بودجه بندي مزاياي ديگري هم دارد:
با بودجه بندي به اهداف زندگي تان مي رسيد
در ابتدا مشخص کنيد که الويت هاي زندگي شما کدامند. سپس محاسبه کنيد که براي رسيدن به اين اهداف چقدر بايد پس انداز کنيد و چه مقدار از پول هايتان را براي خرج هاي ضروري روزمره کنار بگذاريد.
هزينه هاي معمول تان را محاسبه مي کنيد.
بايد مشخص کنيد که هزينه هاي رايج شما شامل چه مواردي هستند و بعد با توجه به درآمد ماهيانه براي هر کدام مبلغي را در نظر بگيريد. اين کار به شما کمک مي کند تا خرج و مخارج تان را کنترل کنيد و از عهده پرداخت هاي مختلف برآييد. بايد اين قدرت را داشته باشيد تا درباره نحوه خرج کردن درآمدتان به بهترين شکل ممکن تصميم بگيريد.
براي اتفاقات غيرقابل پيش بيني آماده مي شويد
يک هزينه غيرقابل پيش بيني مي تواند برنامه بودجه بندي شما را به کلي خراب کند. به طور مثال انجام آزمايش هاي پزشکي، درمان بعضي از بيماري ها، تعميرات اتومبيل و... گاهي اوقات هزينه زيادي را دربر مي گيرند. بنابراين بهتر است که هنگام بودجه بندي، فرد دورانديشي باشيد و بخشي از درآمدتان را براي هزينه هاي غيرمنتظره و ناگهاني کنار بگذاريد.
زير بار قرض نمي رويد.
با بودجه بندي درآمد شما جوابگوي هزينه هايتان خواهد بود، در نتيجه مجبور نمي شويد از اطرافيان پول قرض بگيريد يا بخشي از درآمد ماه بعد را پيشاپيش خرج کنيد. در اين صورت با داشتن ميزان درآمد مشخص مي توانيد مطمئن شويد که هميشه در کيف پولتان به اندازه کافي اسکناس وجود دارد.
استرس تان کم مي شود
وقتي نسبت به پول هايتان مديريت درستي داشته باشيد، نگراني شما کمتر مي شود. اضطراب مداوم درباره پول با کم خوابي شبانه و پايين آمدن کارآيي در محل کار و در بدترين شرايط با فروپاشي خانوادگي همراه است. بنابراين برنامه ريزي مالي را از همين امروز شروع کنيد تا شب ها با خيال راحت سرتان را روي بالش بگذاريد.
مراحل بودجه بندي در هشت گام
حالا که با مزاياي بودجه بندي آشنا شديد، بهتر است اين پله ها را دنبال کنيد تا از همين ماه يک برنامه ريزي درست و حسابي براي اسکناس هايتان داشته باشيد و بي پولي به سراغتان نيايد.
گام اول: هزينه هايتان را طبقه بندي کنيد. براي شروع تقسيم بندي، تمام هزينه هاي زندگي را در چند گروه بزرگ بنويسيد و بعد جزئيات بيشتري را به هر گروه بيفزاييد تا کل هزينه هايتان مشخص شود.
گام دوم: حالا ببينيد که از بين هزينه هاي موجود کدام يک از آنها نيازهاي اصلي و ضروري تان هستند و چه مواردي در درجات دوم و سوم قرار مي گيرند. به طور مثال پرداخت قبض هاي آب، برق و تلفن خريد مواد غذايي روزانه و... را در گروه نيازهاي اوليه جاي دهيد و مواردي چون خريد هديه، سفارش غذا از رستوران، خريد لوازم خانگي تازه و... را به بخش نيازهاي ثانويه بيفزاييد.
گام سوم: در پايان به کل هزينه هاي ماهيانه نگاهي بيندازيد. شايد لازم باشد که بعضي از آنها را به طور کلي از فهرست حذف کنيد. در کنار اين موارد ستاره اي قرار دهيد تا در صورت لزوم رويشان خط بکشيد. با اين کار بودجه بندي شما انعطاف پذيرتر مي شود.
گام چهارم: حالا زمان اين است که رو به روي هر کدام از موارد فهرست تان مبلغي را بر طبق هزينه ماه هاي قبل يادداشت کنيد. بعد يک ماشين حساب برداريد و تمام اين اعداد را با هم جمع کنيد تا کل هزينه ماهيانه تان مشخص شود. هزينه نيازهاي اصلي را جداي از نيازهاي غيرضروري محاسبه کنيد. با اين روش دستتان در حذف موارد اضافي بازتر مي شود.
گام پنجم: حالا مبلغ هزينه هاي ضروري را از کل مبلغ درآمدتان کم کنيد تا ببينيد چقدر از حقوق تان باقي مي ماند. اين مبلغ باقي مانده پولي است که مي توانيد بابت موارد غيرضروري زندگي کنار بگذاريد. اگر لازم است بعضي از موارد ستاره دار را حذف کنيد تا دخل و خرجتان جور دربيايد.
گام ششم: اگر بعد از اين همه حساب و کتاب هنوز پولي برايتان باقي مانده بايد به خودتان تبريک بگوييد. در اينجا وارد مرحله پس انداز مي شويد. مي توانيد اين مبلغ را در يک حساب جداگانه پس انداز کنيد يا آن را از کارت اعتباري تان برداشت نکنيد.
گام هفتم: اگر فکر مي کنيد که در بودجه بندي خيلي خساست به خرج داده ايد برنامه تان را دوباره بازنگري کنيد تا هزينه هايتان متعادل تر شوند.
گام آخر: در اينجا مرحله برنامه ريزي شما به پايان مي رسد اما اصل قضيه تازه شروع مي شود. از اين مرحله به بعد بايد پولتان را بر طبق برنامه خرج کنيد. درباره خريد لوازم لوکس و فانتزي يا موارد غيرضروري خارج از برنامه وسوسه نشويد و يادتان باشد که براي داشتن زندگي بهتر، بودجه بندي يکي از راه حل هاي منطقي است که به شما کمک مي کند به اهداف مختلف تان برسيد.
طبقه بندي اهداف وابسته به پول
يک راه ديگر براي دوري از مشکلات ناشي از بي پولي اين است که اهداف مالي زندگي تان را مشخص کنيد تا براساس يک بودجه بندي درست و حسابي، به آنها برسيد. يادتان باشد که اهداف مالي شما بايد منطقي و انعطاف پذير بوده و با ويژگي هاي فردي تان سازگاري داشته باشند. پس همان طور که آرمان هاي خود را تعيين مي کنيد، هر کدام از آنها را در يکي از زير مجموعه هاي زير قرار دهيد.
کوتاه مدت و دست يافتني: اينها اهدافي هستند که مي توانيد در طول شش ماه تا يک سال آينده به آنها برسيد. مانند پس انداز کردن مقدار مشخص پول، پرداخت تمام قرض ها، تهيه شهريه مدرسه بچه ها و...
ميان مدت با چاشني حوصله: اهدافي که در اين بخش قرار مي گيرند در طول پنج سال آينده قابل دستيابي هستند و براي رسيدن به آنها بايد حوصله کنيد. مانند پرداخت قسط هاي خودرو.
بلندمدت در سايه آينده نگري: اين دسته از اهداف در طولاني مدت به سرانجام مي رسند و ممکن است بيش از هفت سال طول بکشند. برنامه ريزي مالي براي تأمين هزينه دانشگاه فرزندان، رفتن به يک مسافرت خارج از کشور، داشتن پول کافي براي زمان بازنشستگي و... از جمله اين موارد هستند.
درباره تعيين اهداف مالي تان عاقلانه تصميم بگيريد و تخمين بزنيد که براي دستيابي به هر کدام از آنها چقدر زمان لازم است. در غير اين صورت يأس و نااميدي به سراغتان مي آيد. شايد اهداف شما آن قدر زياد است که فکر مي کنيد اگر تمام عمرتان هم کار کنيد باز نمي توانيد پول مورد نياز براي تحقق تمام آرمان هايتان را فراهم کنيد. بنابراين اهداف تان را اولويت بندي کنيد و روي چند مورد از آنها متمرکز شويد تا به خواسته هايتان برسيد. صبر و حوصله هم داشته باشيد. به احتمال زياد درباره اهداف کوتاه مدت زودتر به نتيجه مي رسيد اما ديگر هدف ها را از ياد نبريد و اجازه ندهيد که گذشت زمان آرزوهاي زندگي تان را کمرنگ کند.
منبع:نشريه همشهري شماره 7 /ج