بنده خوب خدا، دستورهاي الهي را به درستي انجام مي‏دهد و مشمول رحمت خداوند نيز مي‏شود، ولي آن‏که از تکاليف نوراني اسلام فاصله مي‏گيرد، در حقيقت خود را از هدايت محروم مي‏سازد؛ زيرا خداوند مي‏فرمايد: «ان اللّه‏َ لا يَهدِي القَوم الفاسقين؛ خداوند قوم فاسق را هدايت نخواهد کرد». (منافقون: 6)
انسان با عمل به گناه، از عنايت الهي محروم خواهد شد. انسان گناهکار بر اثر تکرار گناه، عقيده صحيح خود را هم از دست مي‏دهد و چه بسا تا آنجا سقوط مي‏کند که آيات الهي را نيز تکذيب مي‏کند. قرآن مجيد درباره ويژگي اين افراد مي‏فرمايد:
ثُمَّ کَانَ عَاقِبَةَ الَّذِينَ أَسَائواْ السُّوآأَيآ أَن کَذَّبُواْ بِـءَايَاتِ اللَّهِ وَ کَانُواْ بِهَا يَسْتَهْزِءُونَ. (روم: 10)
پس فرجام کساني که مرتکب اعمال زشت مي‏شدند، اين شد که آيات الهي را تکذيب و مسخره مي‏کردند.
از ديگر آثار گناه، از ميان رفتن نعمت، نزول بلاها و محروميت‏ها، نقص در روزي و عمر، خشک‏سالي، تغيير نعمت، پشيماني و حسرت، پرده دري، حبس روزي، مرگ زودرس، رد دعا و... است.
گفتني است، قوي‏ترين انسان‏ها آن نيست که در ارتکاب گناه تواناتر باشد، بلکه نيرومندترين مردم کسي است که بر نفس خود مسلط‏تر باشد.
کنترل نفس در ابتدا سخت است، ولي پس از نخستين گام‏ها، کم‏کم ساده مي‏شود و قدرت حفظ نفس در برابر وسوسه‏ها و گناهان بيشتر مي‏شود و حتي مي‏توان علاوه بر کنترل چشم و گوش و زبان و دست و پا، به کنترل فکر دست يافت، به گونه‏اي که خيال و فکر در اختيار ما قرار خواهد گرفت.