لوازم مورد نياز:
1- کمان اره
2- تيغ اره مويي مخصوص چوب
3- طرح
4- سه لايي
5- چکش سبک
6- ميخ کش
7- ميخ سايه
8- چسب چوب
9- چسب شيشه اي و کاغذي پهن
10- سنباده نرم و زبر
11- پيشکار
12- تيزک
معرق يعني کنار هم قرار دادن قطعات (معرق چوب، معرق کاشي، معرق آينه و غيره)
نکته:
چون اين طرح براي جاکليدي استفاده مي شود، بايد از قسمت پايين طرح به عرض 5 سانتي متر و متناسب با طول طرح بعلاوه 6 سانتي متر اضافه کنيد تا براي قلاب کليد جاي کافي باشد.
1- ابتدا طرح مورد نظر را به وسيله ي چسب فوري روي تخته سه لايي مي چسبانيد (براي الگوسازي). طرح آماده شده را به کمک کمان اره به قطعات مختلف ببريد.
نکته:
هنگام استفاده از کمان اره حتماً بايد دقت کرد که کمان آن به حالت افقي و به فاصله ي 1 تا 2 سانتي متر تا کيف قرار بگيرد و تيغه ي آن با تخته ي پيشکار زاويه ي 90 درجه تشکيل بدهد.
دقت داشته باشيد تا افتادن کمان اره از روي ميز به روي زمين باعث مي شود که کمان اره تاب بردارد.
2- مجموعه قطعه هاي خرد شده را بر اساس طرح سرجاي خود قرار داده و به وسيله ي ميخ سايه روي يک تخته سه لايي نصب کنيد. تخته سه لايي دوم زير کار محسوب مي شود. هر دو تا تخته سه لايي متناسب با اندازه طرح بايد يک اندازه باشد.
3- هر يک از قطعه هاي خرد شده را که شامل قسمتي از زمينه و تخته است با برداشتن ميخ سايه از روي زير کار جدا کرده و روي پيش کار قرار دهيد و خطوط مربوط به قسمت ها را دور بري کنيد.
نکته:
پيشکار، قطعه چوب مستطيل شکل است. به طول 20 سانتي متر و عرض 10 سانتي متر که يک طرف عرض آن به لبه ي ميز نصب مي شود (از طريق چسباندن با پيچ دستي) در ميان طرف ديگر، شياري به طول تقريبي 4 سانتي متر ، عرض 1 سانتي متر وجود دارد، اين تخته معلق به لبه ي ميز متصل شده و از آن براي خرد کردن و دوربري نقش هاي چوبي استفاده مي گردد.
4- مجدداً زمينه را روي زير کار فيکس کنيد و قسمت هاي طرح را متناسب با رنگي که مي خواهيد به قطعات کوچک تر تقسيم کنيد. از اين قطعات به عنوان الگو استفاده کنيد(ضخامت چوب هاي مورد استفاده در معرق 2 الي 3 ميلي متر است.)
5- روي چوب رنگي را به وسيله ي چسب کاغذي مي پوشانيد و بعد با مقدار کمي چسب چوب الگو را روي چوب رنگي مي چسبانيد و اجازه دهيد تا خشک شود. سپس دوربري کنيد.
نکته:
طريقه ي درست دوربري اين است که کساني که راست دست هستند بايد موافق عقربه هاي ساعت حرکت کنند و چپ دست ها مخالف عقربه هاي ساعت دوربري کنند. اين کار باعث مي شود که راه ديد بهتري داشته باشيد و هنگام بريدن از الگوي خورده نشود و الگو و قطعه اصلي به يک اندازه باشند.
6- الگو را به وسيله تيزک از قطعه اصلي (چوب رنگي )جدا کرده و چسب کاغذي را نيز جدا کنيد.
7- هر يک از قطعه هاي بريده شده را سنباده کنيد(ابتدا زبر و سپس نرم ). اين کار را تا زماني انجام دهيد که سطح و گوشه هاي کار صاف و يکنواخت باشد و هيچ اثري از اره روي آن نباشد.
8- چون اين کار را تا مرحله ي انتهايي خودتان انجام مي دهيد و نيازي به کارگاه رنگ کاري نداريد بايد سنباده زدن را خودتان انجام دهيد. دراين مرحله قطعه رنگي بريده سده و سنباده شده را با چسب چوب که بعد از خشک شدن شفاف باشد سر جاي خود روي زير کار بچسبانيد.
9-هم زمان چند قطعه را با هم از زير کار بلند نکنيد . اين کار باعث مي شود که نظم کاربه هم خورد و باعث گم شدن تکه ها شود. اگر قطعه از کار به دليل برش نادرست خراب شود يا گم شود مي توان آن را قالب گيري کرد به اين صورت که قطعات اطراف قطعه ي گم شده را سر جاي قرار دهيد و مرتب کنيدو فضاي خالي قطعه گم شده را با چسب شيشه اي مي پوشانيد و دور تا دور قطعه گم شده را به وسيله ي خودکار قالب گيري خط بياندازيد . چسب را روي کار برداشته و روي چوب رنگي مورد نظر بچسبانيد و برش بزنيد.
10- قسمتي را که براي قلاب جا کليدي به طرح اضافه کرده ايد را از چوب دلخواه (متناسب با رنگ بندي طرح) برش زده و به انتهاي طرح روي زير کار اضافه کنيد.
11- در اين قسمت براي پوشاندن درز دو قسمت مي توان پرنده را روي درز قرار داده و يا اين که به طرح قسمت ديگر اضافه کرد مانند ظرف ميوه.
نکته:
براي صورت و دست مي توان از چوب انجير بي رگه استفاده کرد که رنگ پوست بدن دارد. صورت را مي توان نقاشي کرد.
12- براي برش گل ها و برگ ها نيازي به الگو نيست بلکه مي توان از نمونه يک گل و برگ به تعداد زياد روي چوب رنگي کشيد وبرش زد و درانتها آن ها را کنار هم چيد، به طوري که هيچ جاي خالي نباشد.
13- نکته دست خاتون را مي توان برش هاي مکرر شکل سبزه را به قطعه چوب داد. يا اين که از طريق نقاشي خط انداخت که به اين کار قلم زني مي گويند.
نکته:
به غير از چوب مي توان از فلز (مس، برنج، آلومينيوم) خاتم، صرف مصنوعي و طبيعي، چرم و ... استفاده کرد. براي نصب قلاب ها مي توان با دريل و مته مناسب سوراخ کرد و قلاب را داخل چوب پيچاند. دور تا دور کار را (زمينه کار که طرح روي آن اجرا نشده) ببريد.
مرحله ي پاياني
بعد از اين مرحله سنباده کاري و چسباندن انجام شد سيلر يا روغن جلا را به وسيله قلم مو روي سطح کار بماليد. به صورت رفت و برگشت تا تمام فضاها پر شود. اين کار باعث براق شدن کار و در نهايت زيبايي کار مي شود ولي نکته ي قابل توجه در هر تابلوي معرق اين است که بايد طرح متناسب و همچنين چوب ها در رنگ هاي مناسبي را استفاده کنيد تا تابلوهاي زيبايي داشته باشيد.
منبع:نشريه بانو،شماره 24