همه بازي هاي مهم دوستانه تيم ملي
پرونده بازي هاي دوستانه در فوتبال ايران به اندازه عمر فوتبال بين المللي ماست. قبلا در پرونده هاي تاريخي فوتبال، به بازي تيم منتخب تهران و تيم منتخب بادکوبه در سال 1305 اشاره کرديم.ديداري که اولين مصاف بين المللي و برون مرزي فوتبال ما بود. 15 سال بعد تيم منتخب ايران در شهر کابل به مصاف تيم افغانستان رفت و يک- صفر باخت. بحث بازي هاي دوستانه فوتبال ايران را از سال 1305 آغاز مي کنيم و سپس مناسبت هايي که طي آن فوتبال ملي به مصاف حريفانش رفته را مورد بررسي قرار مي دهيم.
ـ سال 1305سازمان ورزش قففاز، از تيم منتخب تهران دعوت کرد تا به اين کشور سفر کند و چند ديدار دوستانه با تيم هاي مختلف اين کشور (يا جمهوري غيرمستقل) برگزار کند. اولين گروه قهرمانان ايراني را ستارگاني چون علي کني، حسين صدقياني، حسينعلي خان سردار، احمدعلي خان سردار، ژرژ، پل، هراند، آرشاک، احمد خطيبي و ... تشکيل مي دادند.
تيم ايران در هر 3 ديدار خود در قفقاز به حريفان خود باخت. اعزام ايران به اين مسابقات همزمان بود با سال اول حکومت پهلوي اول در ايران. احمد مستوفي يا همان مستوفي الممالک معروف، نخست وزير اين دوران بود و زير برگه مکاتبات اداري جهت سفر ايران به بادکوبه را امضاء کرد. مير مهدي خان ورزنده، پدر ورزش نوين ايران، در واقع سرپرست يا مدير تيم اعزامي بود.
در مرداد ماه سال 1320، اگوست 1941، انجمن ورزش افغانستان از تيم منتخب مشهد دعوت کرد تا براي شرکت در فستيوال ورزشي مربوط به جشن استقلال افغانستان به شهر کابل سفر کند. مسئولان تيم منتخب مشهد تنها از 2 بازيکن مشهدي دعوت کرده و بقيه نفرات از ستارگان تهراني و اصفهاني دعوت شدند و مسئوليت فني تيم هم به حسين صدقياني واگذار شد. تيم منتخب مشهد يا همان تيم ملي ايران با احمد گلبو، آرتوش آساتوريان، عباس تنيده گر، اکبر حيدري، عبدالله سعيدايي، عباس فرزانگان، حسن گوشه و ... به افغانستان رفت. اسناد نامرغوب، اعلام مي دارند که ايران در يک ديدار دوستانه، روز 3 شهريور 1320 با افغانستان صفر- صفر به تساوي دست يافته، در حالي که براي تنويز افکار عمومي فوتبال توجه شما را به 4 واقعيت جذاب جلب مي کنيم:
1-ايران قبل از بازي با افغانستان، در روز اول شهريور 1320 به مصاف تيم ملي هندوستان رفت و توانست حريف را يک- صفر ببرد.
2-برخلاف تصور برخي که دروازه بان ايران را در اين بازي فتح ا... مين باشيان (فرمانده دهه آينده نيروي زميني ارتش طاغوت) مي دانند، مين باشيان به خاطر نظامي بودن و آماده باش ارتش ايران در جريان برگزاري جنگ جهاني دوم، مجوز خروج از ايران را نگرفت و دروازه بان تيم ملي در اين مقطع تاريخي او نبود.
3-ايران در بازي دوم، روز دوم شهريور ماه سال 1320 برابر افغانستان قرار گرفت. افغانستان بازي را از ايران با پنالتي دقيقه 90، با نتيجه يک- صفر برد.
4-بعد از برگزاري بازي دوم، از طرف رضاخان که با بي کفايتي کشورمان را پل دو طرف متخاصم جنگ کرده بود پيامي به بازيکنان ايراني ابلاغ شد. متن پيام به اين صورت بود:«به علت درگيري ايران در جنگ جهاني و به دليل بي توجهي نيروهاي متفقين نسبت به بي طرفي ايران و تجاوز به خاک ايران، از جوانان ايراني مامور در قسمت هاي مختلف دنيا درخواست مي شود خيلي سريع به خاک کشورمان برگردند.»
پهلوي دوم دوست داشت هر طور شده فوتبال بازي کند، هم او و هم برادرش غلامرضا، عليرضا و عبدالرضا، علاقه زيادي به فوتبال داشتند و در تيم هاي مختلف سرباز مثل مدرسه نظام، دبيرستان و خردسالان بازي مي کردند. عباس تنيده گر مي گويد:«در يکي از بازي ها ديدم يکي دنبال من مي دود و هي لگد مي پراند، ديدم رضا پهلوي دنبال من افتاده و مدام لگد مي زند، سرعتم را زياد کردم و با وجود سوزشي که در پايم داشتم از او جدا شدم، نمي توانستم به آژان بگويم اين را دستگير کن، لگد مي زند!»
در روزهاي چهارم تا نهم آبان، محمدرضا و خانواده اش براي خود سور و سات زيادي تدارک مي ديديدند چون مصادف با تولد محمدرضا در سال 1298(چهارم آبان)و پسرش در (نهم آبان) سال 1339. همين مسئله باعث شد تا جشنواره فوتبال در روز 4 آبان برگزار مي شد.
از سال 1331 تا سال 1389، فوتبال ملي ما طي 57 سال بازي هاي ملي دوستانه متعددي برگزار کرد که توجه شما را به مرور برخي از بازي هاي دوستانه مهم جلب مي کنيم:
سال 1353:ايران- چکسلواکي
در روزي که علي پروين 28 ساله براي اولين بار بازوبند کاپيتاني تيم ملي را بر بازو مي بست، ايران برابر چکسلواکي يک- صفر مغلوب شد. چکسلواکي 2 سال بعد قهرمان اروپا شد.
سال 1356:ايران-آرژانتين
در تورنمنت چهار جانبه مادريد در فروردين ماه سال 1356 ايران برابر آرژانتين يک-يک مساوي کرد، تيم ملي آرژانتين يک سال بعد با همين ستاره ها قهرمان جام جهاني 1978 شد.
سال 1357:ايران- شوروي
آخرين ديدار ملي ايران قبل از انقلاب شکوهمند اسلامي برابر شوروي در روز 15 شهريور 57 برگزار شد و برابر حريف يک- صفر مغلوب شديم. بعد از اين بازي فوتبال ملي به دليل همزماني آن روزها با ايام به پيروزي انقلاب شکوهمند اسلامي تعطيل شد. شوروي در المپيک 1976 مونترال و 1980 مسکو جزو تيم هاي برتر بود و در جام جهاني 1982 اسپانيا تا مرحله يک چهارم نهايي صعود کرد.
سال 1357:ايران- فرانسه
در تولوز فرانسه برابر تيم ملي فوتبال حريف دو بر يک بازنده شديم اما با اين حال بازي زيبا و قابل توجهي از خود به نمايش گذاشتيم. فرانسه با همان استخوان بندي در سال 1982 يعني 4 سال بعد به مرحله نيمه نهايي جام جهاني 1982 اسپانيا صعود کرد.
سال 1377:ايران-کرواسي
در ريه کارزاگرب، قبل از جام جهاني 1998 فرانسه 2 تيم ايران و کرواسي رو به روي يکديگر ايستادند. ايران برابر حريف بازي قابل توجهي به نمايش گذاشت اما در پايان دو بر صفر بازنده شد. تيم کرواسي يک ماه بعد تيم سوم جام جهاني شد.
سال 1378:ايران- دانمارک
در کپنهاک، مرکز دانمارک برابر تيم ملي اين کشور با نتيجه صفر- صفر به تساوي رسيديم. دانمارک در جام جهاني 2002 که 2 سال بعد برگزار شد به مرحله يک چهارم نهايي صعود کرد. دانمارکي ها در جام جهاني مورد نظر، فرانسه، قهرمان جام گذشته را حذف کردند.
سال 1381:ايران- اوکراين
در سال 1381، تيم ملي فوتبال «اوکراين» در شهر کيف به مصاف تيم ملي فوتبال ايران رفت. در خاک حريف ايران يک- صفر برنده شد. اوکراين در جام جهاني 2006 يعني جام جهاني آينده اولين تيم اروپايي صعود کننده به جام بود.
سال 1383:
آلماني ها در 18 مهرماه سال 1383 به ايران آمدند تا به نفع زلزله زدگان بم رو به روي تيم ملي ما بايستند. ايران با نتيجه 2 بر صفر به آلمان باخت. آلمان در جام جهاني 2006 به عنوان سومي جام جهاني رسيد.
سال 1389:
بي ترديد آخرين بازي ملي سطح بالا و دوستانه فوتبال ما در سال 89 برابر برزيل در ابوظبي امارت برگزار شد. ديداري که طي آن ستارگان برزيلي با حساب 3- صفر پيروز شدند.
برخي ديگر از مصاف هاي مهم دوستانه
*1355 ايران صفر- مجارستان 2 در تهران
*1357 يوگسلاوي يک- ايران يک
ايران يک- بلغارستان يک
ايران صفر- ولز يک
هر سه بازي در تهران برگزار شد.
1364 ايران صفر- غنا 2
ايران2- اميد لهستان 2
هر 2 بازي در تهران
*1367 ايران1-ژاپن 2 در تهران
*1378 ژاپن1- ايران 1 در يوکوهاما
*1379 ايران1- اتريش 5 در وين
منبع: هفته نامه ورزشي تماشاگر شماره 31