آيا خانه تان با وجود روشنائي زياد تاريك به نظر مي رسد؟ مشكل تأمين نور داريد؟ يا نور طبيعي به اندازه كافي به خانه تان نمي رسد؟ حتما هنگام كار در منزل نيز چشم هايتان اذيت مي شود و مدام بايد از آباژور و چراغ هاي مطالعه متعدد استفاده كنيد. پس اين مطلب را بخوانيد تا راه حل مشكل تان را پيدا كنيد.
نور مصنوعي جانشين آفتاب و نور طبيعي و از اجزاء اساسي معماري داخلي است اما براي به حداكثر رساندن امكانات عملي و تزئيني نور، بايد پيش از هر چيز بررسي كنيد كه از نور چه توقعي داريد. اساس نورپردازي كلي بايد ايجاد امنيت كند، يعني بتوانيد به راحتي در روشنائي آن حركت كنيد بدون اينكه با وسايل اتاق برخورد داشته باشد. بعد از آن، سليقه خود و مقتضيات اتاق را بسنجيد.
شما مي توانيد با نورپردازي درست، فضاي كار را روشن تر كرده و بر رنگ هاي موجود بيشتر تاكيد كنيد، به اتاق جذابيت و سرزندگي ببخشيد، حال و هواي اتاق ها را عوض كنيد، فضاهاي نامنظم را جمع و جور و اتاق هاي كوچك را جادار و وسيع جلوه دهيد. نورپردازي داخلي سه نوع دارد: نورپردازي كلي، روشنائي محيط كار و نور تاكيدي(متمركز).
1- نورپردازي كلي: نورپردازي غير مستقيم است كه چشم ا نمي زند و از ديواره ها و سقف مي تابد تا نور آرام بخشي در پس زمينه خلق كند. نورپردازي كلي بايد به همه جا يكسان بتابد، يعني نبايد نقاطي از اتاق بيش از حد بدرخشد و نقاطي در سايه فرو رود. منابع روشنائي كلي مانند چراغ هاي توكار و چراغ هاي ريل دار بايد متناسب و منعطف با نياز فضا تعبيه شود. براي نمونه مي توانيد با نصب كليد ديمر، به سادگي اتاق ناهار خوري را براي مهماني ها لذت بخش تر كنيد.
2-نورپردازي محيط كار: نوري كه براي فعاليت هاي ويژه مانند نوشتن، خواندن، آشپزي، كار با كامپيوتر، آرايش و سرگرمي لازم است. اين روشنائي مخصوص محيط كار است، سايه نمي اندازد و چشم را خسته نمي كند. از وسايلي مانند چراغ مطالعه، چراغ پاتختي يا چراغ هاي ويژه ميز آشپزخانه تامين مي شود.
3- نور تاكيدي: اين نرو فقط جنبه تزئيني دارد و در طراحي خلاق از منابع نوري مختلف از جمله چراغ هاي پايه دار بالاتاب، چراغ هاي ديواري و چراغ هاي لكه افكن (داراي منبع نور بزرگتر از نور نقطه اي) استفاده مي شود. اين روشنائي را براي تاكيد بر وجوه جذاب اتاق از جمله آثار هنري، مجموعه هاي نفيس، نقش و نگارها يا عناصر و آرايه هاي معماري به كار مي گيرند. بنابراين قبل از آنكه به چراغ هاي گران قيمت روي آوريد، تنظيم نور اتاق هايتان را با چراغ هاي نسبتا ارزاني كه به لبه ميز وصل مي شوند و لامپ هاي رنگي با وات هاي مختلف بررسي كنيد.
روشنائي درست
شرط اول موفقيت در نورپردازي اتاق هاي خانه، هماهنگ كردن چراغها با نقشي است كه برعهده دارند و تامين منبع نور براي ايجاد فضاي جذاب، امن و راحت در اولويت بعدي قرار دارد.
نورپردازي كلي براي اتاق ها بايد چند منظوره باشد و منابع نور بايد انواع روشنائي از نور ملايم براي استراحت و آرامش تا نور درخشان براي نظافت را تامين كند. منابع نوري همچنين بايد مجهز به يك كليد ديمر باشد تا بتوان ميزان نور هر منبع را تنظيم كرد.
اتاقي كه به بيش از يك نفر تعلق دارد بايد براي هر فعاليتي منبع نور جداگانه داشته باشد، مانند چراغ پاتختي يا چراغ ريل دار متحرك در بالاي تخت خواب. براي اتاق كودك چراغ سقفي يا چراغ ديواري مناسب تر از چراغ هايي است كه قابل حمل هستند و ممكن است وقت بازي بشكنند.
نشيمن
اتاق نشيمن و پذيرايي به دليل اينكه محل چندين فعاليت مختلف است چند نوع منبع نور نيز لازم دارند.
-روشنائي عمومي و ملايم اتاق نشيمن از منابع غيرمستقيم از جمله چراغ هاي آبشاري، چراغ هاي بالاتاب، چراغ هاي متداول معمولي، چراغ هاي توكار و چراغ هاي مخفي بالاي ديوار و زير سقف كاذب تامين مي شود كه مي تواند پشت چوب پرده، فضاهاي استراحت، گپ و گفت و گو، مهماني و تماشاگاه تلويزيون را روشن كند.
-نور تاكيدي در اتاق پذيرايي مي تواند يكي از عناصر مهم طراحي در اين فضاهاي خاص باشد بنابراين چراغ هاي پائين تاب، موضعي، روميزي و پايه دار، نور مستقيم و مناسب براي مطالعه ايجاد مي كنند.
-براي جلب توجه به نقطه اي كه مبلمان چيده شده است. سراسر ديوار مجاور را كه يك اثر هنري بر آن آويخته ايد از نور خالص و ملايم بپوشانيد يا نور را روي يك جزء مبلمان كه از اهميت خاصي برخوردار است (مثلا يك گنجينه بزرگ) متمركز كنيد.
-براي نور تاباندن بر مجموعه اشياء نفيس، چراغ هاي لكه افكن ساده و متحرك به كار بريد و در زوايه اي كه نور آرايي آن دشوار است، در پشت يك گياه گلداني چراغ بالاتاب بگذاريد. توجه داشته باشيد نوري كه براي تاكيد بر اشياء اختصاص يافته بايد دست كم سه برابر روشن تر از نور عمومي فضا باشد.
اتاق غذاخوري
براي اتاق غذاخوري، منبع نور قابل تنظيم مناسب است. آويختن همان لوستر هميشگي ممكن است ظاهري خوش تركيب به فضا بدهد، ولي روشنائي لوستر براي اين فضا زياد است مگر آنكه به كمك كليد ديمر، ميزان روشنائي آن را تنظيم كنيد و به اتاق حال و هواي ملايمي ببخشيد.
-نصب لوستر كمي دورتر از مركز فضاي ناهار خوري يا بالاي گنجه باعث مي شود اتاق بزرگتر به نظر برسد.
-براي تكميل اين روشنائي عمومي از چراغ هاي مخفي در بالاي ديوار، پشت چوب پرده و چراغ هاي توكار استفاده كرده و در بالاي بوفه چراغ هاي لكه افكن نصب كنيد.
-با همان روش نورپردازي كه در اتاق نشيمن گفته شد، بر مجموعه ظروف شيشه اي يا آثار هنري در اتاق غذاخوري نيز نور چشمگير بتابانيد.
-نورپردازي اين اتاق خانوادگي، بايد مانند اتاق پذيرايي باشد. علاوه بر اين بايد بر فضاي فعاليت هاي خاص اين اتاق از جمله فضاي بازي يا ميز تحرير تاكيد بيشتري شود.
-اگر در اين اتاق كامپيوتر وجود دارد بايد براي جلوگيري از انعكاس نور، چراغ را از سقف آويخته و لامپ آن را با حباب مات بپوشانيد.
حمام
نورپردازي حمام بايد با رعايت مسائل ايمني و رفع تاريكي و سايه باشد كه اين كار با نصب چراغ آرايش در دو سوي آينه تامين مي شود.
آشپزخانه
آشپزخانه نيازمند منابع نوري گوناگوني است كه در فواصل مختلف از زمين قرار گرفته باشند. هميشه با منابع نور عمومي آشپزخانه كه چراغ سقفي، چراغ ريل دار و چراغ فنردار آويزان از جمله آن هاست بايد منابعي را هم براي كارهاي خاص در نظر گرفت. مثلا نور مخصوص كار بايد به گونه اي نصب شود كه سطح ميز و اجاق را به خوبي روشن كند.
ورودي
نورپردازي ورودي و سرسرا در درجه اول با هدف ايجاد ايمني و آرامش طراحي مي شود، البته در مراحل بعدي به ايجاد جلوه اي بهتر نيز فكر كنيد. نصب 3 يا 4 چراغ ديواري زيبا روي ديوار راه پله معقول تر از آويختن چراغي در پاگرد است، زيرا هم به راحتي نمي توان به آن دسترسي داشت و هم تميز كردنش دشوار است. شما همچنين مي توانيد سرسراي منزل خود را به صورت نمايشگاه تابلو درآوريد يا با چراغ هاي موضعي نه فقط جلوه هر تابلو را بيشتر نشان دهيد، بلكه نور كلي سرسرا هم به اين طريق تامين كنيد.
منبع: نشريه منزل، ش 20