تعدد زوجات هميشه براي مردان جامعه ي ما جذاب بوده و تعداد افرادي كه در جامعه ي ما با وجود داشتن همسر اول تن به ازدواج دوم مي دهند، زياد هستند و تعدد زوجات هم به صورت رسمي و هم به صورت نيمه رسمي (همسر موقت)ديده مي شود. فرضيه هاي مختلفي پيرامون اين گرايش به تعدد زوجات وجود دارد كه در اين مقاله سعي شده است علل آن را ريشه يابي كرده و از بعد روان شناختانه مورد بررسي قرار گيرد.

فرضيه عدم ارضاء رواني كامل در ارتباط جنسي
 

عده يي از مردان عدم كيفيت بالا در روابط جنسي بين خود و همسر اول شان را دليل قانع كننده يي جهت رفتن به سوي تعدد زوجات مي دانند. عدم كيفيت در رفتار جنسي در زنان به دلايل مختلفي عنوان شده است. آمار و تجربيات كلينيكي در مراكز مشاوره و روان شناسي در جامعه نشان مي دهند كه در حدود سي درصد از زوج هاي ازدواج كرده در ايران داراي رفتارهاي جنسي توام با لذت و استاندارد شده نيستند، يعني كيفيت رفتار هاي جنسي در زوجين زياد بالا نيست.
به زبان ساده تر اين كه يكي از طرفين و يا هر دو نفر از رفتار جنسي احساس لذت و رضايت خاطر ندارند. اگر اين عدم رضايت از طرف زن باشد، معمولاً به دلايل عرفي، شرعي و قانوني او نمي تواند زوج ديگري براي خود انتخاب كند، اما اگر اين عدم رضايت و احساس لذت از طرف مرد باشد، او به دليل عدم محدوديت خيلي جدي تمايل به انتخاب شريك جنسي براي خود پيدا مي كند.
اين عدم احساس لذت زماني در رفتار زنان حاصل مي شود كه دلايل زير وجود داشته باشند.
*نگرش منفي زن به مسايل جنسي مي تواند او را در رفتار جنسي ناموفق هدايت كند. به اين معني كه بعضي از زنان اين پنداره ي غلط را در ذهن خود دارند كه مردان براي خوشگذراني و هوسراني تمايل به انجام رفتار جنسي با زنان خود دارند يا اينكه احساس مي كنند كه هر وقت نياز به داشتن فرزند باشد بايد نزديكي كرد. نگاه بد به مسايل جنسي در تعدادي از زنان و بانوان نيز ديده مي شود و كثيف و پليد بودن اين رفتار در صحبت هاي اين بانوان قابل لمس است.
*مشكلات عاطفي در زنان هم مي تواند دخيل در رفتار جنسي نامناسب شود. زناني كه از بعد عاطفي و رواني عدم رضايت از مردان دارند، نمي توانند سرويس دهي جنسي خوبي به همسر خود داشته باشند. كدورت، بغض، نفرت و... اگر در زني نسبت به يك مرد وجود داشته باشد مانع بزرگي در انجام يك رفتار جنسي خوب خواهد بود.
*خلق افسرده، يكي ديگر از عواملي است كه امروزه در تعدادي از زنان و بانوان جامعه ي ما ديده مي شود و اين خود عاملي ديگر و بازدارنده ي قوي تر در رفتار جنسي مطلوب به حساب مي آيد. بي قراري و داشتن تنش يكي از عوامل ديگري است كه وقتي در رفتار زن ديده مي شود او را در انجام وظايف زناشويي سالم و استاندارد شده محدود مي كند.
*اجبار در ازدواج توسط والدين يكي ديگر از مواردي است كه در زن باعث كاهش ميل جنسي شده و زوجه تمايلي به انجام با كيفيت اعمال جنسي ندارد.
*داشتن اختلال رفتاري وسواسي نسبت به آب يكي ديگر از اين نوع اختلالاتي است كه معمولاً انگيزه ي داشتن يك رفتار جنسي سالم را در زن تحت تاثير قرار داده و بانوان تمايلي به انجام اعمال جنسي با كيفيت بالا نداشته و فقط انجام وظيفه مي كنند.
*داشتن افكاري خاص در زنان نيز عاملي جهت عدم تمايل به يك رفتار جنسي سالم است. زناني كه فكر مي كنند بايد برابري كامل بين زن و مرد وجود داشته باشد و به دلايلي اين برابري را احساس نمي كنند يا احساس بهره برداري از خود را توسط شريك جنسي دارند رفتار توأم با انجام وظيفه و يا بدون كيفيت دارند. منابع و تحقيقات نشان دهنده ي اين موضوع هستند كه رفتار جنسي در انسان ها بستگي فراواني به افكار، احساسات، عوامل فرهنگي و رواني دارند.

فرضيه تنوع طلبي آشفته در مردان
 

بعضي از مردان اقدام به تعدد زوجات مي كنند، در حالي كه هيچ گونه مشكلي در ارتباط جنسي با همسر خود ندارند و به گونه يي تنوع در روابط جنسي با فرد ديگري را خواستار هستند. يعني آنها زماني كه اقدام به همسر گزيني مي كنند، مشكلي خاص با همسر خود نداشته و فقط از بعد تنوع دست به اين كار مي زنند. متاسفانه اين نوع تنوع طلبي براي بسياري از مردم جامعه ي ما امري عادي شده است. در اين تنوع طلبي همسر اول مشكلي از نظر شرايط معمول ندارند و فقط طبع تنوع طلب مرد است كه او را به اين سو سوق مي دهد. استرس و سبك زندگي افراد توجيهي بر اين موضوع است، يعني امروزه درصدي از مردان به دلايلي خاص اين خصوصيات را نشان مي دهند. آن ها بي قرار، عجول و تند رفتار هستند. زندگي بدون كيفيت داشته و خيلي سريع از لوازم و امكانات خود زده مي شوند. كم تحمل بوده، مدام خود را با ديگران مقايسه مي كنند و دنيا را عرصه ي رقابت مي دانند. اعتماد به نفس پايين داشته و مستعد بيماري هاي قلبي عروقي، آسم، درد معده، بعضي از كمردردها، ريزش مو و... هستند.

عوارض تعدد زوجات از ديدگاه روانشناختي
 

شايد به ديد خيلي از افرداي كه از بيرون به موضوع تعدد زوجات نگاه مي كنند اين عمل جالب و توأم با لذت باشد، اما واقعيات موجود در جامعه و همچنين تجربيات كلينيكي دفاتر مشاوره، گوياي حقيقتي است كه خيلي از افراد با آن ناآشنا هستند. در كشور ما ملاك هاي كنترل رفتار يا ويژگي يك رفتار سالم از سه بعد شرعي، قانوني و عرفي مورد ارزيابي قرار مي گيرند. شايد قانون راهكارهايي را براي اين كار مشخص كرده و همچنين شرع مجوز اين عمل را براي عده يي فراهم آورده باشد، ولي عرف جامعه با اين مساله كاملاً مخالف است و كسي كه به طرف تعدد زوجات مي رود را به ديد ناخوشايند نگاه مي كند. زماني كه فردي براي دومين بار دست به انتخاب همسر مي زند و او دليل قانع كننده ي شرعي، عرفي، و قانوني براي اين كار ندارد، جامعه اين رفتار را تاييد نكرده و او مجبور است تا مدت ها اين رفتار را پنهان كند. اين پنهان كاري و انجام رفتارهايي به دور از انتظار و همچنين ترس از آشكار كردن اين رفتار براي فرد توليد استرس مي كند. به زبان ساده تر اين كه وقتي فردي مدتي با استرس و هيجان منفي زندگي كند و مدام در اين فكر باشد كه نكند اين كار آشكار شود و ديگران از اين عمل غير عرفي مطلع شوند، كيفيت زندگيش كم خواهد شد.
كند شدن رفتار و اعمال زندگي به دليل اشتغالات بعد از همسر گزيني، اختلالات فاحشي در سطح كاركردهاي معمولي فرد به وجود خواهد آورد و از زندگي با كيفيت ديگر خبري نيست. دروغ گفتن هاي فراوان و پنهان كاري هاي زياد در رفتار فرد عاملي است كه در ديگران شك و ترديد ايجاد مي كند و حساسيت هاي زياد را در همسر اول به وجود مي آورد. از بين رفتن وجه و اعتبار مرد در بين فرزندان و همسر اول و خانواده، موردي است كه به مراتب ديده مي شود. اختلال در خواب، اختلال در خوردن، بي قراري، تپش قلب شديد، رانندگي با شتاب و به همراه پرخاشگري و در نهايت كم بودن كيفيت در زندگي نتيجه ي يك ازدواج مجدد براي بسياري از مردم است.

توصيه هاي قابل ذكر
 

به نظر مي رسد زماني كه مشكلي در خانواده به وجود مي آيد مي توان مشكل پيش آمده را با ريش سفيدان خانواده يا با مشاوران جديد كه هميشه در دسترس هستند، مطرح كرد. در بعد مسايل جنسي، تكنيك هاي لازم به كار گرفته خواهد شد تا مشكل حل شود. تنوع طلبي آشفته فرد بعد از اصلاح سبك زندگي از رفتارهاي پر استرس به رفتارهاي بدون استرس يا با حداقل استرس اصلاح خواهد شد. قبل از هر اقدامي جهت تعدد زوجات و انتخاب همسر جديد با مشاوران مشورت كنيد تا از عواقب سوء آن مطلع شويد.
منبع:نشريه 7 روز زندگي، شماره 116.