چطور يک کلکسيونر حرفه اي تمبر شويم؟
با داشتن شايد فقط 20 تمبر هرکسي مي تواند داعيه مجموعه داراي تمبر داشته باشد اما اينکه او مجموعه دار خوب و حرفه اي هم باشد نکته ديگري است که چندان هم کار آساني نيست. براي خوب بودنش بايد جد و جهد کرد و رقبا را يکي يکي کنار زد؛ پس با اين ترفند سعي کنيد برنده باشيد.
براي تمبرها شرح بنويسيد
هر قدر هم که تمبرهاي آلبومتان ارزشمند باشند و قديمي اما اگر توضيحي نداشته باشند و بيننده متوجه نشود اين تمبر مال کجاست و چه زماني چاپ ده فايده ندارد. پس بايد اطلاعات تکميلي به آلبوم اضافه کنيد.
o ساده ترين روش نوشتن در يک کلکسيون اين است که فقط نام تمبر و تاريخ چاپ آن نوشته شود.
o اگر توضيحات مربوط به تمبر کشوري است که دندانه و فيليگران برايشان اهميت دارد. حتما آنها را ذکر کنيد.
o اگر نکته خاصي مثل سور شارژ (دوباره قيمت گذاري کردن تمبر) يا error (اشتباهات چاپي) روي تمبر وجود دارد با يک فلش توجه بيننده فرضي را به آن جلب کنيد.
o مراقب باشيد که جوهر به صفحه رو به رو سرايت نکند چون در اين صورت تمبر صفحه مقابل آسيب مي بيند و کلي افت قيمت پيدا مي کند.
o اگر تمبري داستان خاصي دارد، حتما کنار آن بنويسيد، مثلا «قرار بود در 19 تير 1347 مسابقات بيان المللي تنيس در ايران برگزار شود و به همين مناسبت تمبري چاپ مي شود اما به خاطر سوء قصد به جان همايوني اوضاع مملکت به هم مي ريزد و مسابقات را هم بي خيال مي شوند و دستور مي دهند که تمبر اين مناسبت توزيع نشود غافل از اينکه يکي از ادارات پستي به اشتباه و پيشاپيش تعدادي از آنها را فروخته است. همين موضوع ساده باعث گران شدن اين تمبر در کلکسيون ها مي شود.» يادآوري اين داستان در کنار تمبرش توجه خيلي ها را به خود جلب مي کند؛ به ويژه آنهايي که دنبال شکار لحظه ها هستند. به جز داستان، اگر بتوانيد موارد زير را هم در کنار تمبرهايتان يادداشت کنيد. آلبوم ارزشمندتري داريد؛ مواردي مثل تاريخ انتشار، موضوع، نام هنرمند، نام حکاک، نام چاپ کننده، روش چاپ، نوع کاغذ، فيليگران، دندانه، تاريخ پايان اعتبار و تعداد چاپ.
مجاني جمع کردن تمبر هم مزه مي دهد
گاهي اوقات جمع آوري تمبر نه تنها هزينه زيادي براي شخص ندارد بلکه با اجراي ترفندهايي هزينه از کم هم کمتر خواهد شد. راه هاي مختلفي هست که مي شود با قيمت پايين يا حتي مجاني تمبر جمع کرد. فقط بايد آدم پيگيري باشيد.
o از روي پاکت جمع کنيد
شايد راحت ترين راه جمع آوري تمبر جدا کردن آن از روي پاکت هاي پستي باشد. به آرامي اطراف تمبر را قيچي کنيد، بعد تمبر را که هنوز پاکت نامه زيرش چسبيده ده دقيقه داخل کاسه پر از آب ولرم بيندازيد، بعد از اينکه تمبر از پاکت جدا شد آن را با پنس گرفته و در يک کاسه آب سرد بيندازيد و بعد از چند ثانيه دربياوريد و بگذاريد خشک شود. مي توانيد براي خشک کردن تمبر آن را بين چند لايه کاغذ خشک کن بگذاريد. اين کار باعث مي شود تمبرتان صاف خشک شود.
o تمبر اينترنتي رايگان بگيريد
جامعه بين المللي کلکسيونرهاي تمبر به کسي تمبر رايگان نمي دهند؛ فقط يک انجمن در دنيا به نام انجمن iswsc آن هم در آمريکا وجود دارد که تمبرهاي مدرسه اي را رايگان براي بچه ها مي فرستد که خودش غنيمت است و از هيچي بهتر.
o کاتالوگ رايگان بگيريد
حالا که تمبرهايتان جمع شده به يک کاتالوگ نياز داريد که آنها را مرتب کنيد. بعضي از سايت ها کاتالوگ هاي رايگان تمبرهاي کشورهاي خاصي را دارند. اين کاتالوگ ها حاوي تمبرهاي رنگي، فهرست کامل تمبرها، تمبرهاي گران قيمت و تاريخچه تمبرها هستند. کاتالوگ ها از طريق پست فرستاده مي شوند.
o از اينترنت آلبوم دانلود کنيد
هواپيماها، حيوانات، قطارها؛ همه اينها موضوعاتي هستند که توجه يک نوجوان را به خود جلب مي کند. بعضي از سايت ها، صفحات آلبوم اين تمبرها را دارند. مي توانيد فقط با يک جست و جوي ساده اينترنتي اين صفحات را پيدا کنيد. پرينت بگيريد و تبديل به يک دفترچه کنيد.
مواظب باشيد سرتان کلاه نرود
هر تمبر خصوصيات منحصر به فردي دارد که تغيير کوچک در اين خصوصيات براي يک کارشناس حرفه اي مثل روز روشن خودش را نشان مي دهد اما کسي که تازه شروع کرده و سرد و گرم چشيده دنياي تمبرها نيست ممکن است سرش کلاه بگذارند.
o به خاطر سپردن عکس تمبرهايي که در کاتالوگ ثبت شده راه خوبي است تا هنگام خريد تمبر از ظرايف آن باخبر باشيد و کسي نتواند گولتان بزند.
o سعي کنيد بعد از مدتي که تمبر جمع مي کنيد با جنس هاي مختلف کاغذ آشنا شويد چون کاغذهاي تقلبي تابلو هستند.
o هميشه موقع خريد تمبر، دندانه سنج ( در ستون کنار اين مطلب درباره اين وسيله توضيح مي دهيم) همراهتان باشد البته اگر از تمبر فروش هاي قديمي و خوش سابقه تمبر بخريد با اين مشکل مواجه نمي شويد.
o در خريدهاي اينترنتي تا جايي که مي شود قبل از ديدن تمبر وجه آن را نپردازيد.
o براي خريد آلبوم کامل يا تعداد زيادي تمبر حتما با يک کارشناس مشورت کنيد.
هر تمبري ارزش جمع آوري ندارد
کسي که شروع به جمع آوري تمبر مي کند بايد برنامه دقيق خريد داشته باشد. از اين شاخه به آن شاخه پريدن به جز هدر دادن وقت و سرمايه فايده اي نخواهد داشت.
o براي تمبرهاي يادگاري، بهتر است از منتشر شده هاي سال 1247 شروع کرد و تا 1326 ادامه داد. کار اين سري که تمام شد بايد سراغ تمبرهاي جاري آن دوره برويد. بعد از آن اگر خواستيد و بودجه تان اجازه داد که خريد تمبر را ادامه بدهيد. برويد سراغ تمبرهاي ديگر کشورها تا کلکسيونتان به اندازه چند تا تمبر هم که شده از مرزهاي کشورمان فراتر برود.
در نمايشگاه ها شرکت کنيد
در هر کشوري براي نشان دادن تمبرها و پاکت هاي پستي، هرچند وقت يک بار نمايشگاه تمبر برگزار مي شود.
o چون مجموعه هاي تمبر بعد از گذشتن چند سال قيمتي مي شوند و در حد طلا و جواهرات ارزش پيدا مي کنند. اگر عشاق اين کاغذ گرانبها زياد باشند کلي خدم و حشم در خدمت تمبرهايشان مي گمارند.
o اداره پست جمهوري اسلامي ايران هم هر سال به مناسبت روز جهاني پست، نمايشگاهي از تمبرهاي قديمي و جديد برگزار مي کند.
o يک نمايشگاه بين المللي هم هر سال در يکي از کشورهاي عضو فدراسيون بين المللي تمبر برگزار مي شود که در آن مهم ترين و جالب ترين مجموعه تمبر انتخاب مي شود.
يک جاي مناسب براي آلبوم در نظر بگيريد
آلبوم تمبر ممکن است از نظر ارزش هنري به پاي بوستان و گلستان و شاهنامه سرطاقچه خانه نرسد اما از نظر مادي نه تنها چيزي از آنها کم ندارد بلکه ممکن است قيمتي تر هم باشد. پس براي حفظ آن در طول مدت ساليان متمادي بايد علاوه بر کارهاي مرسوم نگهداري جاي مناسبي هم براي آن پيدا کرد.
o اولين شرط نگهداري آلبوم تمبر دور بودن آن از دسترس ديگران است چون آلبوم شما قطعه هاي هيجان انگيزي در خود جا داده و مي تواند براي بچه هفت ساله تا پير 70 ساله جذابيت داشته باشد.
o البته اين جاي مطمئن آشپزخانه نباشد چوت گرما رطوبت و چربي آنجا بيشتر از يک کودک هفت ساله براي آلبوم مضر است و عمر تمبرها در آنجا به يک سال هم نمي رسد.
o آلبوم را نخوابانيد و به صورت عمودي و ايستاده نگه داريد.
o فکر نکنيد اگر آلبوم را داخل کيسه يا پلاستيک بگذاريد، مجموعه دار منظم و مرتبي هستيد چون آلبوم داخل پلاستيک عرق مي کند و زحمتتان به باد مي رود.
مراقب آب و هوا هم باشيد
ماده اوليه به وجود آورنده تمبر کاغذ است. کاغذ هم که ظريف است و بعد از مدتي که از عمرش بگذرد دچار تغييراتي مي شود. اگرچه ممکن است اين تغييرات روي کاغذهاي معمولي اي مثل دفتر و کتاب زياد مهم نباشد، اما تمبر چيز ديگري است و تغيير کاغذ آن اهميت خاصي دارد.
o کاغذ تمبر در هر شهر و منطقه اي بسته به آب و هواي آنجا و بعد از گذشت چند ال تغيير مي کند؛ مثلا در شمال و جنوب ايران، رطوبت هوا رنگ کاغذ تمبر را زرد مي کند.
o اگر دقت کرده باشيد، هواي نمايشگاه ها و موزه هاي تمبر معمولا خنک است. البته مهم تر از هر چيز، رطوبت آنجاست که حساب شده است. شما هم اگر اين کار برايتان مي ارزد. بايد يک کارشناس پاره وقت. مخصوص تر و خشک کردن تمبرها استخدام کنيد.
ابزارهاي جمع آوري تمبر را بشناسيم
آفتابه لگن هفت دست
از آنجا که تمبر موجود حساس و ظريفي است تمبر باز بايد وسايلي داشته باشد تا با آنها کار کند و به تمبرش برسد. غير از اين وجود اين لوازم به سهولت جمع آوري تمبر، نظم دادن به کلکسيون و جلوگيري از خرابي و مفقود شدن تمبرها کمک مي کند.
آلبوم
کسي که مي خواهد با سرمايه اي اندک شروع به اين کار کند، بايد از آلبوم هاي ساده و ارزان قيمت استفاده کند و گرنه گران قيمتش همچون کلاه گشادي روي سرش مي ماند.
o خط کشي کاغذ بايد ظريف و ترجيحا شطرنجي باشد تا چيدمان درون آلبوم زيبا به چشم بيايد.
oاز آلبومي استفاده کنيد که حداقل شش ماه از تاريخ توليدش گذشته باشد. آلبوم هاي نو مقداري رطوبت دارند و باعث خراب شدن تمبر مي شوند.
o تمبر بازهاي حرفه اي آلبومک هاي مقوايي را پيشنهاد مي دهند.
کاتالوگ
اما بدانيد که حرفه اي هاي اين صنف از کاتالوگ به عنوان «وسيله ضروري تمبرداري» نام مي برند.
o کاتالوگ ها فهرست هاي مصوري از تمبرهاي مختلف منتشر شده به همراه قيمت و همه مشخصات آنها هستند و معمولا قيمت هاي بالايي هم دارند.
o متداول ترين کاتالوگ جهان به زبان فرانسوي و به نام ivert etatelier است.
o دسترس ترين کاتالوگ تمبرهاي ايراني، کتاب راهنماي تمبر، اثر «نوين فرحبخش» است.
پنس
يک وسيله بسيار ساده و در عين حال بسيار ضروري براي يک تمبر باز است. اين پنس ها مخصوص تمبر هستند و بايد آنها را از فروشندگان تمبر خريد.
o از پنس به اين دليل استفاده مي شود که از تماس نوک انگشت با تمبر جلوگيري کند چون بود و نبود اثر انگشت بر قيمت بعضي از تمبرها اثر مي گذارد.
o پنس هاي باريک و نازک و شيار دار، تمبرها را سوراخ و خراب مي کنند.
ذره بين
اگر يک بار با ذره بين به تمبر نگاه کنيد چيزهايي را مي بينيد که ديدن آن بدون ذره بين محال يا بسيار مشکل است.
o براي تمبر بازي بهتر است ذره بين را از فروشندهاي تمبر تهيه کنيد.
o دقت کنيد درشت نمايي ذره بين زياد نباشد.
دندانه سنج
يکي از مشخصات اصلي تمبر دندانه هاي آن است. گاهي تمبرهايي از نظر طرح و شکل و اندازه يکي بوده اند و تنها اندازه دندانه ها يا به اصطلاح پرفراژ آنها وجه تمايزشان از يکديگر بوده است.
o دندانه سنج کارت مخصوصي است که معمولا از مقوا ساخته شده و نمونه هاي کاغذي، پلاستيکي و فلزي هم دارد.
o با اين کارت طول و عرض تمبر و دندانه هاي آن اندازه گيري مي شود.
o دندانه هاي تمبر را روي خطوط عمودي روي کارت قرار مي دهند. جايي که تمام دندانه هاي تمبر درست روي اين خطوط منطبق شد، عدد کنار کارت تعداد دندانه ها را نشان مي دهد.
o در بعضي مواقع، دندانه هاي افقي و عمودي با هم متفاوتند. 11*16 نشان مي دهد که تمبر 11 دندانه افقي و 16 دندانه عمودي دارد.
o اگر تعداد دندانه هاي چهار طرف تمبر متفاوت باشند بايد آنها را در جهت عقربه هاي ساعت شمرد.
پوشت pochettes
نوارهاي شفافي هستند که با توجه به فرم و اندازه تمبرها بريده شده و روي آلبوم نصب مي شوند.
o تمبرها به وسيله پنس بين پوشت و صفحه آلبوم قرار دارد.
منبع:همشهري جوان شماره251