همان طور كه ترك ورزش مرتب و روزانه براي ورزشكاران، خستگي، خمودگي و كسالت روحي رفتاري يا اضطراب در پي دارد، ترك سيگار نيز براي سيگاري‌ها بيقراري، عدم تعادل رفتاري و بدخلقي را به دنبال دارد. با اين حال ترك عادت‌هاي بد اولويتي است كه اغلب بدعادت‌ها از آن آگاهند، اما براي ترك عادتشان توانا نيستند. در مقابل روش‌هاي شناخته شده‌اي براي ترك عادت‌ها وجود دارند كه پيروي از آنها شانس موفقيت را بالا مي‌برد.
پيش از اقدام براي ترك يك عادت بايد آن را شناسايي كرد. بايد فهميد عادتي كه به آن مبتلا هستيم چه دلايلي دارد، از پرداختن به آن چه منفعتي را طلب مي‌كنيم و آثار آن در زندگي ما چه هستند. برخي عادت‌ها وسواس‌گونه و بي‌خاصيتند در مقابل عادتي مانند‌مصرف سيگار و مواد دخاني براي دريافت نيكوتين و آرامش عصبي ناشي از آن تكرار مي‌شود. برخي عادت‌ها در رفتار يا گفتار فرد مشاهده مي‌شوند. ممكن است كسي بدخلقي، ناخن‌خشكي، بددهني، بدقولي يا يك رفتار ناخوشايند خاص را در شرايط ويژه از خود بروز دهد؛ مثل پرخاشگري هنگام تنگي وقت يا استرس.بالطبع اين عادات دلايلي دارند كه بايد در ساختار فكري و رواني فرد يا نوع نگرش وي جستجو كرد.
عادت‌هايي هم هستند كه محصول شرايط محيطي‌اند و با از بين رفتن شرايط بروز عادت به مرور و گاه غيرآگاهانه از روند زندگي حذف مي‌شوند. ديگر اين كه هيچ يك از شيوه‌هاي علمي و روان‌شناسي ترك عادت بر ديگري مزيتي ندارد بلكه هر كسي بايد متناسب با روحيه و توانايي خويش شيوه‌اي را برگزيند كه به نظرش عملي است و با پيگيري آن به نتيجه مطلوب مي‌رسد. بالطبع در صورت عدم موفقيت در يك شيوه مي‌‌توان روش‌هاي ديگر را به كار گرفت. فراموش نشود اصل اول براي ترك عادت‌هاي بد، اراده محكم است.
جايگزيني
روش جايگزيني يا پاسخ متضاد بر استفاده از يك رفتار نامربوط هنگام تحريك به انجام عادت مبتني است، به اين معنا كه فرد در مقابل نياز فكري و جسمي براي تكرار عادتش كاري ديگر انجام مي‌دهد و به عادتش بي‌اعتنايي مي‌كند. براي مثال خوردن يك آب‌نبات، جويدن آدامس يا تناول خشكبار هنگام تمايل به مصرف يك نخ سيگار. اين رفتار از موفق‌ترين شيوه‌هاي ترك عادت محسوب مي‌شود چرا كه از نظر روان‌شناسي به هر تحريك پاسخي مي‌دهد و آن را ارضا مي‌كند ولي نه پاسخ هميشگي كه تكرار عادت بد است.
ترک سيگار
شكيبايي
ترك يك باره يا شكيبايي شيوه‌اي براي ترك عادت‌هايي است كه فرد معتاد از آن به ستوه آمده. افرادي هم كه اراده قوي دارند، مي‌توانند از اين شيوه استفاده كنند؛ به اين معنا كه فرد يك عادت را به يك باره ترك مي‌كند و در برابر وسوسه انجام آن از خود مقاومت نشان مي‌دهد.
تغيير محيط
عادت‌هايي كه از محيط ناشي مي‌شوند با اين روش به صورت موفق ترك مي‌گردند. براي مثال خروج از محيط‌هاي استرس‌زا، اجتناب از قرار گرفتن در يك موقعيت خاص كه عادتي ناپسند را در فرد موجب مي‌شود يا رفتن به مسافرت. نمونه ديگر وقتي است كه فرد به دليل تنهايي، ماندن طولاني در يك مكان مانند خانه، قرار گرفتن در تاريكي و... عادت‌هاي ناخوشايندي از خود نشان مي‌دهد و اجتناب از قرارگيري در چنين موقعيت‌هايي دور شدن از تمايل به رفتار ناپسند را موجب مي‌شود.
خودآگاهي
روش خودآگاهي بر شناخت عادت ناپسند و درك ضرورت ترك آن مبتني است. در اين روش فرد ناهنجاري‌هاي ناشي از رفتار ناخوشايندش را تجزيه و تحليل مي‌كند و دلايل محكم رواني، رفتاري، شخصيتي، حيثيتي يا عقلاني براي ترك عادت مي‌يابد. دلايلي كه آنها را باور دارد و از اين‌رو براي ترك عادت انگيزه و قدرت روحي مي‌يابد. در حقيقت روش خودآگاهي بر ايجاد آمادگي آگاهي ذهني و رواني براي ترك عادت تاكيد دارد.
منبع:جام جم آنلاين ارسال توسط کاربر محترم سايت : hamed98