نه همين لباس زيباست نشان آدميت ! واقعيت اين است که در فرهنگ عمومي ما و همچنين در توصيه هاي اخلاقي مان که تا حدود زيادي ريشه در تعليمات عرفاني دارد ، توجه به ظاهر و سرو لباس تقبيح شده است . با گذشت ساليان دراز هنوز هم در ميان عموم مردم و به ويژه آنان که جواني را پشت سر گذاشته اند ، ديد خوبي نسبت به مد و تنوع لباس وجود ندارد . مسن ها مدام به جوان ها يادآوري مي کنند که سيرت زيباست زيبا مي کند و در کلاس هاي آموزش عرفان و اخلاق عملي هم مدام تاکيد مي شود که دلق کهن ، ساتر تن بس تورا ! مسلما رويداد هاي تاريخي دور و نزديک در کشور ما در رشد و ترويج و باز -ترويج چنين باور هايي بي تاثير نبوده است . با اين وجود ، اکنون شاهد گسترش روزافزون علاقه و توجه جوانان به سمت مد و تنوع لباس و پوشش و آرايش سر و ظاهر هستيم . علاقه به مد و لباس که تا چندي پيش پديده اي صرفا زنانه آنهم در شهر هاي بزرگ تلقي مي شد اکنون نه تنها از مرز هاي جنسيتي عبور کرده است بلکه مرز هاي جغرافيايي را هم درنورديده و جوانان شهر هاي کوچک را نيز به خود مشغول داشته است .
مد را نبايد تنها به لباسي که شخص مي پوشد تفسير کرد ، بلکه مد يکي از حاضر و آماده ترين ابزار هايي است که افراد به کمک آن مي توانند پيام هاي بصري گويايي درباره هويت خودشان صادر کنند . مد امکان ساختن هويت هايي شخصي شده را در ميان ازدحام شهر هاي بزرگ فراهم مي کند . به ويژه در شهر هاي مدرن و بزرگ مد از اين جهت اهميت دارد که در چنين مکان هايي ما با انبوه غريبه ها در مي آميزيم و فقط و فقط لحظه هاي بسيار کوتاهي در اختيار داريم تا بر يکديگر تاثير بگذاريم . در شهر هاي امروزي مد يکي از داشته هاي اصلي افراد است که با استفاده از آن مي توانند خود را به هم نشان بدهند ؛ بفمانند ، چرا که گمنامي نسبي و ضرب آهنگ پرشتاب زندگي در کلان شهر هاي کنوني مستلزم روش هاي کاملا بصري و نسبتا فوري براي ابراز هويت فرد است .
چنانکه نظريه پردازان مد اشاره مي کنند : « بهره گيري خلاقانه از اقلام مد روز مي تواند براي ترسيم مجموعه تصوير هايي بکار رود که بر پايه سياست هاي هويتي نمايش ثروت و قدرت ، قدرت و موفقيت يا منزلت زير زميني يا کولي منشي استوار است » از سوي ديگر به نظر مي رسد تمايل به مد در شهر ها و شهرستان هاي کوچک نيز خبر از اعلام موجوديت فرد به عنوان موجودي متمايز با ترجيحاتي متفاوت از آنچه جامعه او مي پسندد دارد . به علاوه استفاده از مد براي جوانان تجربيات لذت بخشي به همراه دارد چراکه مي تواند تجسم رويا هاي آنان در پروراندن خويشتن ديگري براي خود به حساب آيد .
چند روز پيش براي خريد مانتو به فروشگاهي رفته بودم . فروشنده که مرد ميانسالي بود چنانکه رسم فروشندگان است به تمجيد از کالا هاي خودش پرداخت : " خواهرم ايني که الان دست زدي بهش عاليه ! خواهرم پارچه اش … خواهرم دوختش … خواهرم تن خورش … خواهرم اين رو نمي خواهيد امتحان کنيد ؟ … خواهرم پرو شماره 4 خاليه امتحانش که ضرر نداره خواهرم … " در همين هنگام يک خانم بسيار بسيار بسيار آراسته وارد فروشگاه شد و به وارسي مانتو ها مشغول شد ، آقاي فروشنده با لبخند بسيار بزرگي به سمت خانم رفت و با لحن معني داري پرسيد : " خانم خانوما چي پسنديدند تا براشون بيارم ؟ " خانم بسيار بسيار بسيار آراسته که مشخص بود بهش برخورده زيرلب چيزي گفت و از مغازه بيرون رفت … اگرچه متخصصان مد معتقدند « انسان هاي امروزي ظاهرا متخصصان علايم فرهنگي و کنار هم نهادن پازل کالا هاي مصرفي براي مشخص کردن ترجيحات سبک زندگي افراد و احتمالا رابطه آنان با ديگران هستند » من تصور مي کنم اين مورد چندان با واقعيت مد در جامعه ما مطابقت ندارد . چراکه استفاده از مد - براي اغلب مصرف کنندگان آن – بهرمندي اي کاملا آگاهانه نيست . شما ممکن است يک دختر / پسر جوان را بشناسيد که سرو ظاهري بسيار مدرن دارد اما طرفدار سبک زندگي بسيار سنتي است و در مقابل پسر / دختر جواني را بشناسيد که با ظاهر بسيار سنتي پيرو سبک هاي مدرن زندگي هستند .
مد زبان پوشاک براي بيان تفاوت ها و برقرار کردن ارتباط با ديگران است . مد اگر آگاهانه بکار رود ابزاري براي اثبات فرديت ، خبرگي ، آشنايي و قوه تميز و تشخيص و سرمايه فرهنگي مصرف کننده خويش و راهي براي بنا ساختن تفاوت او با ديگران است . اقلام مورد استفاده هر کدام نشانه هايي هستند که فرد را در کوتاه ترين زمان ممکن در معرض تفسير ديگران قرار مي دهند بدون اينکه لازم باشد خودش چيزي درمورد خود بگويد . نکته قابل توجه اينکه بايد دقت داشت نشانه ها از چشم زنان و مردان به صورت هاي متفاوتي و گاه متضادي تفسير مي شوند . ضمن اينکه اگرچه صاحبنظران متاخر در زمينه مد معتقدند زنان بيش از اينکه مردان را در انتخاب مد و لباس در نظر بگيرند خود را از چشم زنان ديگر مي نگرند و به قضاوت آنها اهميت بيشتري مي دهند ، در جامعه ما با فرهنگ مردسالار حاکم بر آن کماکان باور غالب بر اين است که اولين هدف زنان در انتخاب مد هاي مختلف هدايت نگاه هاي جنسي مردان است . به همين دليل هم هست که نحوه پوشش زنان و دختران در جامعه ما براحتي بد تفسير مي شود و به راحتي بدترين تفسير ها را مي پذيرد . البته براي يک قضاوت منصفانه نبايد اين نکته را از نظر دور داشت که برخورد زنان ما با مد هميشه هم از يک موضع منفعلانه صورت نگرفته است . در موارد زيادي زنان ما علي رغم فشار بازار در مقابل مد هايي که آن را در تعارض با فرهنگ ما يا شان خودشان مي ديدند مقاومت نشان داده اند و تسليم جو بازار نشدند .
مد نقش مهمي در بيان هويت قومي و منطقه اي در محيط هاي روزمره کنوني دارد . اگرچه در دنياي امروز معرفي هويت هاي اجتماعي ذاتي دشوار و حتي ناممکن شده است . جوانان و به ويژه زنان غير غربي - به فراخور زمان و مکان - با ايجاد خلاقيت هايي تلاش کرده اند تا بدون اينکه مجبور باشند ميان پوشش غربي و پوشش سنتي خود يکي را برگزينند طرح هايي نو و جديد ارائه کنند که مزايا و نشانه هاي هر دو را داشته باشد . در کشور ما هم تلاش هايي در اين خصوص صورت گرفته است که متاسفانه به دلايل مختلف از جمله کاربردي نبودن به لحاظ جنس و رنگ و مدل ، راحت نبودن ، فرمايشي و سفارشي بودن ، دخالت ندادن سلايق جوانان و … ناکام مانده اند . من فکر مي کنم زنان و دختران جوان ما در قدم نخست خودشان بايد برخوردي فعالانه تر با اين مقوله داشته باشند و سعي کنند بيش از پيش انتخاب کننده مد و لباسي که مي پوشند باشند . مد و لباس ( اعم از انواع چادر و مانتو و روسري و اقسام آرايش ها و پيرايش ها ) در زمان ها و مکان هاي مختلف همگي کد هاي اجتماعي گوناگوني با خود حمل مي کنند و نخستين نشانه هايي هستند که از خودمان در معرض ديد قرار مي دهيم . ما بايد بتوانيم خودمان را از چشم ديگران اعم از زن و مرد ببينيم و از مد و لباسي پيروي کنيم که بيانگر هويت ، سرمايه فرهنگي ، شخصيت ، تربيت ، تحصيلات و سليقه واقعي خودمان باشد . ما بايد بتوانيم با لباس هايي که مي پوشيم برخورد تاملي داشته باشيم و اهميت بدهيم به اينکه اين لباس ما را در انظار ديگران چگونه تفسير مي کند و آيا مايليم اينگونه تفسير بشويم .
منبع:آفتاب
ارسال توسط کاربر محترم سايت : sajad2007