مشاغل خدماتي بيشترين بخش اشتغال زنان
زنان نيمي از جمعيت جهان را تشکيل مي دهند و از قرن هاي بسيار دور نقشي کليدي را در جوامع شان بازي مي کردند . به عنوان مثال در عصر حجر نيروي زنانه متناسب با کاري بود که زن مي توانست انجام دهد و بنابراين در آن دوره بهره برداري از باغ ها و زراعت در سطح کوچک يکي از مشاغل مورد توجه زنان بود که نقش مهمي را در اقتصاد خانواده بازي مي کرد .
در دوره هاي بعد زنان به اشتغال در زمينه هاي مختلف ادامه دادند و در کنار نگهداري از فرزندانشان در محوطه خانه شان به توليد و بافت انواع صنايع دستي مي پرداختند و سپس آنها را در بازار به فروش مي رساندند . " انگلس " در جايي با بررسي اشتغال زنان در دوره هاي قبل به اين تحليل مي رسد که ضعف عضلاني زن فقط در زمينه ابزار آهني و يا مفرغي موجب حقارت و تسلط مرد به او شده است که در نتيجه حضور زنان را در تاريخ اشتغال کمرنگ کرده است .
در صورتي که اين موضوع از نظر انگلس پوشيده ماند که محدوديت توانايي زن در قلمرو کار ، کاستي چنداني براي اشتغال او فراهم نکرد و او را به سوي مشاغل ديگري سوق داد . بنابراين گزارش به دنبال انقلاب صنعتي که در غرب اتفاق افتاد ، مسائل تازه و جديدي مطرح شد که يکي از آنها تبليغ جهت اشتغال در خارج از خانه بود . کارخانه داران و سرمايه داران به دليل دستمزد کمتر زنان ، از آنها دعوت کردند تا مشغول به کار شوند و براي جلب نظر آنها سر و صداي زيادي پيرامون حقوق زنان به راه انداختند و خواستار حق مالکيت زن نسبت به درآمد و اموال خود شدند .
آن ها براي اينکه مادران به خاطر تنها ماندن فرزندان کوچک خود از کار بيرون از خانه صرف نظر نکنند مهد کودک ، شيرخوارگاه و ... تاسيس کردند تا مادران با خيالي آسوده ، در محيط کار حاضر شوند . بر اثر اين تبليغات زنان زيادي وارد بازار کار شدند و تا به امروز نيز اين روند ادامه يافته است ; به طوري که در حال حاضر در کل دنيا دو سوم تا سه چهارم کار توسط زنان انجام مي شود . آنها 45 درصد از غذاي دنيا را فراهم مي کنند . به اعتقاد کارشناسان ، متغير هاي تحصيلات در دوره متوسطه ، تحصيلات عالي به عنوان شاخص سرمايه انساني ، ميزان مواليد به عنوان شاخص جمعيتي و توليد ناخالص داخلي به همراه سرمايه گذاري به عنوان شاخص سرمايه فيزيکي و ... از جمله عواملي است که تعيين کننده ميزان اشتغال زنان است .
? زنان ايراني ; تنها سهمي 15 درصدي از اشتغال
فرهنگ دنياي صنعت و تکنولوژي به همه جهان برده شد . از غرب وحشي تا خاور دور . پاي اين فرهنگ به ايران هم کشيده شد . ايراني که زنان در آن شايد کمتر به اشتغال فکر مي کردند و بنا بر شرايط حاکم بيشتر در خانه بودند .
اما تلاش جامعه براي پيشرفت ، تخصصي شدن مشاغل و به وجود آمدن نقش هاي جديد تر اقتضا مي کرد که زنان ايراني هم وارد دنياي اشتغال شود . بررسي اشتغال زنان ايراني در طول تاريخ نشان مي دهد در دوره اي زنان ايران بسيار خوش درخشيدند ، در دوره اي پسرفت داشتند و در دوره اي هم در به دست آوردن سهم اشتغال اين کشور متوقف شدند که البته همه اين مواقع قابل بحث و بررسي است . به عنوان مثال تحليل هاي انجام شده نشان مي دهد اگر چه حضور زنان در بخش اشتغال در سال هايي موانعي جدي را در برابر افزايش مشارکت اقتصادي زنان نشان مي دهد اما در دوران جنگ ، ميزان اشتغال زنان نه تنها افزايش نيافت ، بلکه با افتي به حدود 9 درصد ( در سال 65 ) رسيد . در واقع ، در نتيجه مردانه شدن فضاي عمومي به دليل محدوديت هايي که در دهه 60 براي زنان ايجاد شد ، زنان بسياري از عرصه اشتغال حذف شدند .
براساس آخرين گزارش مرکز آمار ايران سهم اشتغال زنان در جامعه ايراني در مقايسه با قبل از انقلاب رشدي سه درصدي داشته است به طوري که سهم زنان در اشتغال در سال 1355 چيزي حدود 12 درصد برآورد شده است که طبق اين آمار اين سهم به 15 درصد افزايش يافته است . بنابر اين گزارش تحليل و بررسي بيشتر آمار منتشر شده در زمينه اشتغال زنان در بخش هاي مختلف اعم از صنعتي ، مديريتي ، خدماتي و ... زواياي جالبي حضور زنان در زمينه اشتغال نشان مي دهد و حاکي از اين است که سهم زنان در اشتغال با فراز و نشيب هاي بسياري مواجه بوده است .
به عنوان مثال حضور زنان در بخش هاي مديريتي بعد از انقلاب اسلامي تنها 2/4 درصد رشد داشته است در حالي که فعاليت هاي تجاري و اقتصادي زنان با رشد 6 درصدي از 12/93 در سال 1355 به 18/7 درصد در سال 1384 رسيد . اما قابل تامل ترين آمار ، از سهم بالاي اشتغال زنان در بخش هاي خدماتي و کارمندي خبر مي دهد به طوري که سهم زنان در اشتغال به عنوان نيروي کارمند با رشدي 14 درصدي از 15/5 درصد در سال 1355 به 29/9 درصد در سال 84 رسيده است . همچنين سهم زنان در زمينه خدمات با رشدي 15 درصدي در حال حاضر چيزي حدود 45 درصد را به خود اختصاص داده است . به اعتقاد بسياري از کارشناسان شرايط کاري و مزايا ، توان مالي ، احتياج به کار ، سطح تحصيلات ، مشکلات و مسائل خانوادگي و ... از جمله دلايلي است که زنان را به استخدام در اين بخش ها ترغيب کرده و در نتيجه باعث مي شود بيشترين سهم اشتغال زنان در اين بخش ها متمرکز شود .
آمار اشتغال زنان به عنوان کارمند در حالي سير صعودي چشمگيري را داشته است که بررسي ديگري نشان مي دهد تنها حدود 23 درصد از اين جمعيت زنان شاغل در ادارات دولتي مشغول به کار هستند و بيش از 75 درصد آنها در بخش خصوصي فعاليت مي کنند و به طبع فعاليت در شرکت هاي خصوصي هم در بيشتر بعنوان منشي ، حسابدار ، مسئول بايگاني و ... تعريف مي شود مشاغلي که کمتر اجازه ارتقا به جايگاه يک زن کارمند را مي دهد .
به اعتقاد بسياري تعداد زيادي از افراد که مخالف کارکردن همسرشان و يا دخترشان در بيرون از خانه هستند بر همين اصل کار در شرکت هاي خصوصي تکيه مي کنند و اين محيط ها را محيطي امن براي کار کردن آنها نمي دانند و تنها با گفتن اين جمله که " دوست ندارم کار کني " مانع از کار کردن آنها مي شوند . البته به طور قطع کار کردن زنان در جامعه تبعات مثبت منفي را در پي دارد .
منبع:آفتاب ارسال توسط کاربر محترم سايت : sajad2007