تاريخ ساز،انسان ساز و دشمن شکن
واقعه ي 7 تير
يکي از بيانات امام خميني (ره) درباره ي شهادت که مي فرمايند: «شهادت هنرمردان خداست».حقيقتاً درباره ي شهيد آيت ا... بهشتي صدق مي کند.اگر شهادت را پاداش مجاهده و مبارزه به حساب آوريم، بهاي شهادت کاملا زيبنده ي شخصيت مجاهد و خستگي ناپذير شهيد بهشتي بود.ايشان خود در جايي اشاره دارد:
«به خدا قسم بهشتي و امثال بهشتي آماده ي شهادتند»
اين کلام حاکي از آمادگي کامل روحي دکتر بهشتي براي شهادت به عنوان سير تکاملي در سير بندگي است جلسات هفتگي حزب،روزهاي يکشنبه در دفتر حزب جمهوري اسلامي - واقع در خيابان سرچشمه- برگزار مي شد. در آن يکشنبه نماز مغرب و عشا به امامت آيت ا... بهشتي اقامه شد. ساعت 8/30 بعدازظهر روز هفتم تير ماه بود که جلسه با حضور اعضاي برجسته حزب که برخي از وزيران و نمايندگان اولين دوره ي مجلس شوراي اسلامي نيز در ميان آنان بودند، با تلاوت آيات قرآن مجيد آغاز شد. موضوع بحث به تورم و مسايل مربوط به آن بود؛ اما برخي خواستار طرح انتخابات رياست جمهوري شدند که اولين دوره ي آن با انتخاب بني صدر در واقع به عنوان يک اشتباه سياسي در تاريخ انقلاب اسلامي مطرح بود. دکتر بهشتي پشت تريبون قرار گرفت و در بخشي از سخنان خود گفت:
«ما اجازه نمي دهيم که استعمارگران براي ما چهره سازي کنند و سرنوشت مردم ما را به بازي بگيرند، تلاش مي کنيم که کساني که متعهد به مکتب هستند انتخاب شوند، ما بايد کاري کنيم که رئيس جمهوري آينده ي ما مهره ي آمريکا نباشد.»
وقتي سخن به اين جا رسيد، ناگهان شهيد بهشتي گفت:«دوستان بوي بهشت مي آيد» که ناگهان صداي انفجار و ريختن آوار، فضاي جلسه را به هم ريخت، موج انفجار آن چنان پرقدرت بود که شيشه هاي منازل اطراف شکسته شد. سقف بتوني سالن کنفرانس فرو ريخت ده ها انسان مجاهد و مبارز در زير آوار آن به شهادت رسيدند و يا مجروح شدند،اصغرنيا از مجروحين حادثه مي گويد:
«شهيد دکتر بهشتي سخنراني مي کرد و من و حاضران در سالن به سخنان او گوش مي داديم. اواخر صحبت هاي او بود که احساس کردم لباسم آتش گرفته است. در همين لحظه سقف فرو ريخت و زير آوار ماندم. حدود يک ساعت و نيم زيرآوار ماندم. مي شنيدم همه ي کساني که زير آوار مانده بودند شعار الله اکبر مي دادند و از يکديگر حلاليت مي طلبيدند.»
يکي ديگر از مجروحين نيز مي گويد:
«شايد 5 دقيقه از سخنراني دکتر بهشتي نگذشته بود که در مقابل چشمان و صورتم آتش را حس کردم و ناگهان با صداي مهيبي بمبي منفجر شد و با کوهي از خاک رو به رو شديم.»
عمليات نجات مجروحين و افرادي که زيرآوار مانده بودند و به سرعت و با حضور تمامي نهادهاي مسئول و مردم آغاز شد و تا بامداد ادامه داشت. بيشتر مجروحان غرق در خون و دود بودند و به هيچ وجه شناخته نمي شدند. در هياهوي جست و جوي پيکر مطهر شهدا،همه سراغ آيت ا... بهشتي را مي گرفتند. اخبار ضد و نقيضي از شهادت ايشان منتشر مي شد. آقايان هاشمي رفسنجاني ، بهزاد نبوي ،دکتر باهنر و تني چند از اعضاي حزب از افرادي بودند که قبل از وقوع حادثه به دليل مسايل کاري جلسه را ترک کرده بودند. وقتي که خبر انفجار دفتر مرکزي حزب جمهوري اسلامي در خيابان سرچشمه ي تهران و شهادت دکتر بهشتي و يارانش قوت گرفت، به راديو اطلاع داده شد که شب خبر را پخش نکند تا امام (ره) از آن مطلع نشوند و در يک وضعيت مناسب، فرداي آن شب توسط آقاي هاشمي رفسنجاني و حاج احمد خميني امام (ره) را مطلع کنند، در منزل هم سفارش شده بود که تا قبل از اخبار ساعت 7 صبح ، راديو را از منزل امام (ره)بردارند. هنگامي که به برداشتن راديو اقدام کردند امام فرمودند:
«راديو را سرجاي خود بگذاريد من جريان را از يکي از راديوهاي خارجي شنيده ام » همچنين هنگامي که که طبق برنامه ، آقاي هاشمي و حاج احمد آقا نزد امام (ره) رفتند امام (ره) به آن دو روحيه و دلداري دادند.
آقاي هاشمي رفسنجاني که در جلسه ي شوراي رياست جمهوري شرکت کرده بود مي گويد: در همان جلسه تصميم گرفتيم به خدمت امام برويم، اخبار را بگوييم و تصميمات را عرضه کنيم و با هدايت ايشان تکميل و يا اصلاح نماييم و از انفاس قدسيه «روح ا...» روح ها وجان هاي پژمرده را نشاط جديدي بخشيم که هميشه وضعمان چنين بوده است که در مشکلات پناه به رهبر عزيزمان برده ايم.»
اخبار ضد و نقيضي درباره ي چگونگي بمب گذاري يا اشکال ديگر پخش مي شد. هر چند که درآن زمان محافظت از شخصيت ها و امنيت مکان هاي تردد و حضور شخصيت ها خيلي جدي ملاحظه نمي شد،در عين حال بيشترين خطر مربوط به افراد نفوذي بود.
«سرهنگ وحيد دستجردي»- رئيس شهرباني جمهوري اسلامي- که با شنيدن صداي انفجار به محل دفتر حزب آمده بود و در اظهار نظر اوليه گفت:«با توجه به سمت تخريب ساختمان، مي توان حدس زد که بمب در داخل سالن جداسازي شده است ،ولي چگونگي جاسازي چنين بمب قوي جاي تامل دارد» بعدها مشخص شد که «محمدرضا کلاهي» عضو نفوذي بمب گذار به بهانه نصب کولر، افراد خود را به پشت بام برده و از چند روز قبل ميزان مواد منفجره ي لازم را بررسي و جاسازي را طراحي کرده بودند. صبح روز بعد راديو خبر را پخش کرد و امواج انساني به سمت پزشکي قانوني و دفتر حزب به حرکت درآمد، تحمل شنيدن خبر شهادت دکتر بهشتي براي هيچ کس وجود نداشت اما توده هاي مردم با شعارهاي محزون و غمگين و چشمان اشک بار، اين فاجعه ي بزرگ را به ياد شهداي کربلا صميمانه پذيرا شدند؛
«عزاعزاست امروز،روز عزاست امروز،بهشتي مجاهد، در کربلاست امروز»
آقاي «محمدعلي رجايي»- نخست وزير دولت بني صدر ضمن ارسال پيام تسليت، هشتم و نهم تيرماه را تعطيل و به مدت يک هفته عزاي عمومي اعلام کرد.شدت تأثر در توده هاي مسلمان به حدي بود که صاحب نظران سياسي، وقوع يک انقلاب را عليه گروه هاي سياسي پيش بيني کردند تا 9صبح پيکر پاک 68 شهيد به پزشکي قانوني منتقل شده که 6 نفر از آنان مجهول الهويه بودند .آخرين آمار شهدا به عدد شهداي کربلاي حسيني 72 تن اعلام شد، اما روز سه شنبه يعني دو روز پس از اين فاجعه ي بزرگ، پيکر مطهر شهيد «رحمان استکي» نماينده ي مردم شهرکرد- در مجلس شوراي اسلامي - با دست و پاي قطع شده پيدا شد. روز سه شنبه 9تيرماه 1360 که با 27شعبان مصادف بود- پيکر مطهر شهداي هفتم تير، در ميان خشم و خروش ميليون ها انسان، از مقابل مجلس شوراي اسلامي تشييع شد ، اما پيروان راه بهشتي همچون وي، مردم را به صبر و آرامش دعوت کردند آيت الله هاشمي رفسنجاني در مراسم تشييع سخنراني کرد و گفت:
«من تاکيد مي کنم که اين حادثه دلخراش شما را آن قدر عصباني نکند که کنترل خود را از دست بدهيد و در مجازات و کيفر دادن به ضد انقلاب از حدود انصاف و اسلام و عدالت خارج شويد.»
همان گونه که روحانيت انقلابي پس از پيروزي انقلاب اجازه نداد تا همانند انقلاب هاي دنيا، خون و استبداد حاکم شود، در اين مقطع حساس نيز مردم را به اسلام و عدالت دعوت مي کردند، آيت الله هاشمي رفسنجاني گفت:
«تنها چيزي که مي تواند تداوم انقلاب را براي هميشه حفظ کند حضور شما در صحنه است.»
ايشان با گريه و صداي لرزان در ميان گريه ي شديد مردم گفت:
«آن شب خانواده هاي عزادار با هرکس تماس مي گرفت اول سراغ بهشتي را مي گرفت و بعد سراغ عزيز خودش را، به سراغ مجروحان بيمارستان که مي رويم اول از بهشتي سخن مي گويند.»
سپس ادامه داد:
«شهيد خونش الهام دارد، قيام دارد، سازنده است تاريخ ساز و انسان ساز است، دشمن شکن است و هر يک از اين شهدا چه از سنگر مجلس و چه از سنگر دولت و چه از سنگر ديگر مراکز،همه ي اينها براي ما ذخاير تاريخ سازند که روحشان شاد باد و روانشان در جوار پيغمبر و شهدا .
رئيس مجلس شوراي اسلامي با شگفتي از روحيه ي توده هاي ميليوني مسلمان افزود: در وقتي که در جنگ احد آن ضربه وارد شد. جهان کوچک اسلام آنچنان عزادار بودکه آسمان به آنها تسليت گفت و خداوند با بيانات قرآن آنها را دلداري داد،اما امروز قدرت ملي ما قضيه را برعکس کرده است يعني به جاي اين که روحيه ي شما ضربه ببيند، شما مردم به صحنه آمديد و به خيابان ها ريختيد و به مسئولان و حتي به امامتان دلداري داديد. آن گاه امت براي تشييع جنازه ي شهيدي به راه افتاد که به تعبير امام خود يک ملت بود.
پيکرهاي شهداي کربلاي سرچشمه از محل دانشکده ي افسري نيروي زميني ارتش، که روبه روي مجلس شوراي اسلامي است ، در ساعت 9/15 دقيقه به حرکت درآمد. صحنه هاي زيبايي از قدرشناسي يک ملت نسبت به شيفتگان خدمت خلق شد که هيچ قلمي قادر به توصيف آن نيست. شعارهاي مردم که از عمق جان سر مي دادند حامل پيام هاي آينده انقلاب بود.
«بهشتي ، بهشتي با خون خود نوشتي، استقلال،آزادي ،جمهوري اسلامي»
«آمريکا در چه فکريه؟ايران پر از بهشتي»
«بهشتي،بهشتي ، قسم به خون پاکت ،راهت ادامه دارد»
«اي سيد حسيني، اي ياور خميني ، شهادتت مبارک»
«بهشتي ،بهشتي ، تو لايق بهشتي»
پيکرهاي شهيدان به بهشت زهرا(س) منتقل و با خالص ترين احساسات پاک معنوي مردم به خاک سپرده شدند.
پيام تسليت آيت الله العظمي گلپايگاني و مرعشي نجفي به محضر امام، تسکين بخش بودند. شخصيت ها، انجمن ها و گروه هاي مختلف ،انفجار دفتر مرکزي حزب را محکوم کردند و همگي در پيمودن راه انقلاب مصمم بودند.آن چه که بهشتي مي خواست با سرعت حيرت آوري در حال شکل گيري بود. «ياسر عرفات» نيز در پيامي به امام (ره)اظهار کرد:
«شهادت کساني را که به دوستي شان افتخار مي کردم،تسليت مي گويم».
در ميان بهت ضد انقلاب مجلس شوراي اسلامي با 185 نماينده که 5 تن از آنان مجروحان حادثه بودند ،جلسه تشکيل داد. آقاي «بهرام تاج گردون» نماينده گچساران براي اينکه مجلس از اکثريت نيفتد در حالي همراه ديگر مجروحان در مجلس حاضر شد که بر تخت بيمارستان دراز کشيده بود. به جاي 72 نماينده ي شهيد مجلس بر کرسي آنها عکس و گل گذاشتند و «باغباني» - نماينده مجروح سبزوار- به نمايندگي از مجروحين حادثه در همان جلسه ي مجلس سخن گفت و بر يأس و نوميدي گروه هاي ضد انقلاب افزود. مجلس شوراي اسلامي به دليل برگزار شدن انتخابات ميان دوره اي به جاي 270 نفر210 نفر عضو داشت.
تا رسيدن به مجروحان که مجلس را به حد نصاب برساند. يک ساعت طول کشيد مجلس 72 شهيد و 9 مجروح در اين فاجعه ي بزرگ تقديم انقلاب اسلامي کرد.
منبع: ويژه نامه بزرگداشت هفتم تير/ ضميمه روزنامه اصفهان زيبا/ تيرماه 1389