همزيستي انسان و حيوان از ديرباز رايج بوده و حيوانات معمولادر خدمت انسان ها بوده اند، اما امروزه در كشور ما تبي شكل گرفته كه در آن تقريبا انسان ها خادم حيوانات شده اند. نگهداري از حيوانات خانگي به خصوص در شهرهاي بزرگ ديگر به معناي قديمي اش نيست بلكه به شكل و سبك جديد و تقليدي سطحي و ظاهري است.
امروزه حيوانات خانگي به ميزان قابل توجهي در ميان خانواده هاي ايراني جا باز كرده و خانواده ها واكنش هاي متفاوتي راجع به نگهداري اين حيوانات از خود بروز داده اند. عده اي حتي حاضر نيستند در مجاورت و همسايگي كساني زندگي كنند كه به نگهداري حيوانات علاقه مندند و عده اي نيز حاضرند ميليون ها تومان خرج نگهداري سگ، گربه يا حيوان مورد علاقه خود بكنند.
حتي برخي پا را فراتر گذاشته و به نگهداري حيواناتي چون كروكوديل، مار، عقرب، رتيل، آفتاب پرست، سنجاب، عقاب، شاهين و... مي پردازند!
با توجه به تغيير شرايط زندگي و گسترش آپارتمان نشيني و تراكم جمعيت، نگهداري از حيوانات خانگي مسلما راحت و بي دردسر نخواهد بود و مشكلات و مصائبي بيش از لذت هايش را به همراه خواهد داشت.
تمايل كودكان به نگهداري حيوانات
كودكان و نوجوانان امروز ميل زيادي به داشتن يك حيوان خانگي دارند و با اصرار از والدين مي خواهند به تقاضايشان جواب مثبت دهند. آنها معمولابه داشتن سگ و گربه تمايل دارند. نگهداري از اين حيوانات به دليل سنت و محدوديت هاي فرهنگي و مذهبي جامعه ما و مهم تر از همه خطرات بهداشتي، مقاومت والدين و لجاجت فرزندان را در پي دارد.
وجود تناقض ميان باورها و سنت هاي جامعه و تبليغات و نمايش هاي رسانه اي كه عموما قهرمانان داستان ها حيواناتي دارند يا خود اين حيوانات، قهرمان اين داستان ها هستند و بسيار مورد توجه و محبت قرار مي گيرند و داشتن آنها امتيازي براي صاحبانشان محسوب مي شود، عاملي است كه نسل امروز را دچار سرگرداني و تضاد كرده است.
مهرداد، جوان 24 ساله اي كه به دليل نگهداشتن سگش يك سال پيش از خانه پدري جدا شده و مستقل زندگي مي كند، مي گويد: «از بچگي آرزوي داشتن يك دوست خوب و باوفا به نام ركس، زمبه، بل، پا كوتاه و... را داشتم، اما آن زمان حتي جرات نمي كردم از والدينم درخواست كنم كه برايم سگ بخرند. اما حالاكه بزرگ شده ام و استقلال مالي دارم آرزويم برآورده شده و صاحب يك سگ هستم و چون خانواده من بشدت مخالف اين موضوع هستند مجبور شدم مستقل شوم. هنوز هم مادرم بدون آن كه دوش بگيرم اجازه نمي دهد به خانه شان وارد شوم.»
طبق قوانين كشور ما، گرداندن حيوانات خطرناك يا حيواناتي كه براي سلامت عمومي مضر بوده يا نجس باشند در اماكن عمومي و وسايل نقليه ممنوع است، مسلما كسي كه اين قانون را زير پا بگذارد هنجار اجتماعي را شكسته و شهروند خوبي نخواهد بود و همين مساله او را دچار جامعه گريزي و قانون گريزي خواهد كرد و بر كاركرد هاي اجتماعي و فرهنگي او اثرگذار خواهد بود. همچنين بايد دانست كه نگهداري حيوانات خانگي ممكن است براي ديگر افراد جامعه خوشايند نباشد و موجبات آزار و اذيت همسايگان را فراهم آورد. با وجود آن كه تعداد زيادي از خانواده ها به نگهداري از حيوانات خانگي علاقه مند شده اند، اما چون از شرايط نگهداري و خطرات بهداشتي آنان آگاه نيستند و در واقع اين علاقه در بسياري مواقع كاذب است، اين راه را در نيمه رها مي كنند.
نكته: امروزه خودنمايي با بغل گرفتن سگ يا گربه اي كه با پوشاندن لباس ها و زيورآلاتي نيز تزيين شده اند در انظار عمومي مد شده است و كمتر كسي پيدا مي شود كه به دليل علاقه واقعي از حيواني نگهداري كند
دامپزشكان به اتفاق معتقدند بسياري از بيماري ها فقط از طريق حيوانات خانگي به انسان منتقل مي شود كه از ميان آنها مي توان به سل، بيماري هاي عفوني دستگاه تنفسي، عفونت ها و برخي ويروس هاي گوارشي و هاري اشاره كرد. همچنين حيوانات مودار مي توانند موجب بروز آلرژي در انسان شوند. بايد توجه داشت كه در صورت عدم نگهداري درست، اين حيوانات باعث انتشار بعضي از عفونت ها و انگل ها به انسان مي شوند، مثلامدفوع سگ و گربه ممكن است موجب بيماري «توكسوپلاسما» شود. اين بيماري حتي ممكن است منجر به كوري شود و براي زنان باردار نيز بسيار خطرناك است.
سگ ها و گربه ها روي تخت صاحبان خود
نگهداري حيوانات شرايط خاصي دارد كه فراهم كردن آن معمولااز توانايي بسياري از افراد خارج است ؛ مثلاحيوان خانگي بايد محل مخصوصي دور از اعضاي خانواده داشته باشد، اما متاسفانه امروز مي بينيم كه جاي خواب سگ ها و گربه ها داخل تخت صاحبانشان است و نه مثل گذشته گوشه حياط يا باغ. اين در حالي است كه دامپزشكان مي گويند پس از هر بار بغل كردن حيوان بايد دست ها را شست و لباس ها را عوض كرد.
در كنار معايب و مشكلاتي كه داشتن حيوانات خانگي در منزل ايجاد مي كند، ولي برخي معتقدند نگهداري از آنها به شيوه مناسب و در جايي خارج از آپارتمان مسكوني خالي از فايده نيست به طوري كه برخي روان شناسان معتقدند حيوانات خانگي به بهبود روابط اجتماعي كودكان و نوجوانان كمك مي كنند؛ البته در عين حال به دليل علاقه روحي ـ رواني شديدي كه ميان كودك و حيوان برقرار مي شود، با مرگ حيوان ممكن است ضربات غيرقابل جبراني به كودك وارد شود كه عوارضي شبيه داغ ديدگي دارد. آنها همچنين مي گويند در تماس با حيوان خانگي فرزندان در جريان موضوعات مهمي همچون توليدمثل، تولد و... قرار مي گيرند كه در رشد احساسي كودكان تاثير مثبتي دارد
حيوانات خانگي علاوه بر سرگرمي در بسياري از موارد براي حل مشكلات عاطفي و اختلالات روحي كه محصول مدرنيزه شدن جوامع است براي افراد منزوي از سوي روان شناسان توصيه مي شوند.
به اعتقاد اين روان شناسان حيوانات خانگي براي سالمندان همدم خوبي محسوب مي شوند به طوري كه در پژوهش ها نشان داده شده است نگهداري از حيوانات خانگي اثري مثبت تر از گل و گياه براي افراد تنها بخصوص سالمندان دارد. بسياري از صاحبنظران علوم تربيتي نيز بر اين باورند كه كودكان در بازي و مراقبت از حيوانات علاوه بر اين كه مهارت هاي اجتماعي و زندگي شان رشد مي يابد از لحاظ هوشي نيز دچار تحول مي شوند.
با همه اينها به نظر مي رسد در جامعه ما علاقه سطحي و لحظه اي، چشم و هم چشمي، مد و ترحم از جمله عوامل موثر در نگهداري از حيوانات خانگي هستند. امروزه خودنمايي با بغل گرفتن سگ يا گربه اي كه با پوشاندن لباس ها و زيورآلاتي نيز تزيين شده اند در انظار عمومي مد شده است و كمتر كسي پيدا مي شود كه به دليل علاقه واقعي از حيواني نگهداري كند.
شرط ازدواج
رامين 30 ساله كه يك گربه سفيد را بغل كرده و پشت فرمان ماشينش نشسته از علاقه اش به حيوانات مي گويد: «اين گربه مال همسرم است. هنگام ازدواج شرطش نگهداشتن اين گربه بود البته فقط در مهماني ها مي بردش و زحمتش مال من است.»
اگر سري به وبلاگ هاي نگهداري حيوانات خانگي بزنيد متوجه مي شويد كه اين تب هزينه هاي سرسام آوري دارد آنچنان كه نگهداشتن يك سگ يا گربه هزينه اي بيشتر از يك بچه را مي طلبد. اگر تبليغات داخل اين سايت ها را مشاهده كنيد از ديدن نام و قيمت انواع شامپو هاي ضدشوره، براق كننده، حالت دهنده، ضدكك، وسايل شستشو، لباس هاي جين، قلاده و... شوكه خواهيد شد. حتي خيلي ها متقاضي لباس هايي هستند كه ست لباس خودشان باشد و در اين راه هم كم خرج نمي كنند.
هيچ حيوان دوستي راضي نمي شود كه به خاطر خودخواهي و مد، حيواني كه هنوز شيرخوار است را از مادرش جدا كند و به جايي بياورد كه مامن او نيست، چطور مي توانيم سگي را كه بايد هر 5 ساعت يكبار در فضاي باز بگردد در اتاقكي تاريك و بدون هواكش در يك آپارتمان زنداني كنيم و او را تنها براي پزدادن و وقت گذراني بيرون آوريم. اگر ما واقعا دلمان به حال حيوانات مي سوزد چطور به خودمان اجازه مي دهيم با وجود آن كه حتي حوض كوچكي در كنار باغچه اي نداريم جوجه اردك نگه داريم، اگر پرندگان مظهر آزادي براي ما هستند چگونه وقتي جاي مناسبي نداريم آنها را در قفس كوچكي محصور مي كنيم. گرچه در فرهنگ ما نگهداري از پرندگاني مانند كاسكو، طوطي، قناري، مرغ عشق، مرغ و خروس يا ماهي گلي كه در حوض لاجوردي حياط سرسبز خانه هاي ايراني بالاو پايين مي پريد مرسوم بوده اما همواره خط قرمزي براي ورود برخي از حيوانات به درون حريم خانه وجود داشته است. سگ و گربه كه امروزه بنا به گفته مسوولان 80 درصد حيوانات خانگي مورد علاقه خانواده ها را تشكيل مي دهند از جمله حيواناتي بوده اند كه در گذشته پشت درهاي بسته حريم خانه مورد التفات قرار مي گرفته اند.
به اعتقاد كارشناسان امور تربيتي، حيوانات خانگي در جوامع غربي به عنوان عضو خانواده محسوب مي شوند و داراي جايگاه خاصي هستند و شرايط نگهداري از آنها طبق قوانين مناسب با حال حيوانات است. اين حيوانات بزرگ ترين ابزار براي پركردن خلاعاطفي آنان هستند در حالي كه در سبك زندگي خانواده هاي ايراني جايي ندارند به همين خاطر در كشوري كه بنيان هاي محكم و استوار خانواده، نياز به عشق ورزيدن و مورد علاقه واقع شدن را برطرف مي كند مسلما وقتي براي نگهداري از حيوانات خانگي باقي نمي گذارد.
تب نگهداري از حيوانات خانگي به شكل و سبك امروزي، تقليدي سطحي و ظاهري است .......
منبع:روزنامه جام جم، شماره 3182 ارسال توسط کاربر محترم سايت : azadisaber