اگر مي خواهيد يک سرگرمي متفاوت داشته باشيد و از طرفي به تماشاي دنياي زير آب علاقه منديد، به خريد يک آکواريم خانگي فکر کنيد
در گذشته اي نه چندان دور مردم به ماهي ها فقط به چشم يک غذا نگاه مي کردند . در صورت امکان ماهي ها را در خانه هايشان پرورش مي دادند و بعد سر فرصت در چند وعده غذايي همه را نوش جان مي کردند. به تدريج مردمان مناطق ساحلي به نگهداري از ماهيان تزئيني علاقه مند شدند . به اين ترتيب پرورش ماهي به عنوان حيوان خانگي در بين مردم اين مناطق باب شد و کم کم به عنوان يک سرگرمي جذاب و زيبا در بين ديگر آدم ها جا باز کرد؛ طوري که امروز در خيلي از منازل ، مراکز تجاري ، محيط هاي کاري، بيمارستان ها و ... ماهي هاي رنگارنگ و بي آزار در داخل محفظه هاي شيشه اي بزرگ و کوچک از اين سو به آن سو شنا مي کنند و چشم هاي زيادي در تعقيب آنها از ديدن چنين مناظري لذت مي برند . با اين تفاسير شايد شما هم از همين امروز به جمع ماهي دوستان بپيونديد . شرط لازم اين است که همت کنيد البته حدود 200 هزار تومان پول داشته باشيد .
يک درياچه کوچک در اتاق نشيمن
اگر جزو افرادي هستيد که براي اولين بار مي خواهيد يک آکواريوم پر از ماهي بخريد بهتر است با تجهيزات اوليه مورد نياز و نکاتي درباره شرايط نگهداري و پرورش اين حيوانات آبزي آشنا شويد تا ماهي هاي شما سالم و سرزنده باشند و از مشاهده دنيايي پويا و شگفت انگيز ، بيشتر لذت ببريد .داشتن اين اکوسيستم خانگي کوچک در ابتدا کمي پرخرج است اما اگر در انتخاب وسايل مورد نياز خوب دقت کنيد تا مدت ها نيازي به تعويض شان نيست .هنگام خريد، فروشنده ها شما را در خريد کالاي مناسب راهنمايي مي کنند اما خوبست که خودتان هم اطلاعاتي داشته باشيد و قبل از خريد بدانيد که براي چه تجهيزاتي بايد پول بپردازيد .
يک دنيا آرامش
حلقه گم شده زندگي هاي ماشيني امروزي ، آرامش است . اين آرامش از راه هاي مختلف به دست مي آيد . يکي از آنها اين است که براي گشت و گذار در طبيعت برنامه منظمي داشته باشيد. اگر وقت نداريد و فردي پر مشغله هستيد چاره اي نيست جز اينکه طبيعت را به خانه تان راه دهيد . يکي از بهترين پيشنهاد ها ، خريد ماهيان آکواريومي است . هزينه داشتن آکواريوم نسبت به پرندگان ، همستر و حيواناتي مانند اينها به مراتب کمتر است و از بابت مراجعه به دامپزشک ، واکسيناسيون ، تميز کردن محل زندگي حيوان و .... نگراني نداريد . قسمت آرامش بخش اين کار زماني به اوج مي رسد که روي کاناپه مقابل آکواريوم لم مي دهيد و در دنياي رنگارنگ ماهي ها غرق مي شويد . تماشاي آکواريوم و غذا دادن به ماهي ها به آرام شدن شما کمک مي کند و مي توانيد ذهن تان را از موضوعات آزار دهنده منحرف سازيد . علاوه بر اين ، از استرس و دغدغه هاي بي اهميت زندگي دور مي شويد . در نتيجه اثرات درماني آکواريوم آرام آرام به سراغتان مي آيد .
زيبايي خانه
گذشته از اينکه خريد يک آکواريوم کوچک مزاياي خوبي براي آرامش و سرگرمي خانواده دارد، به زيبايي فضاي خانه شما کمک مي کند . اتاق نشيمن و سالن پذيرايي يکي از بهترين بخش هاي خانه براي قرار دادن آکواريوم ها به شمار مي روند و ماهي هاي رنگي پر جنب وجوش به سرعت به مرکز توجه محيط زندگي شما تبديل مي شوند تا نسبت به ديگران ، خانه متفاوتي داشته باشيد .اگر نور پردازي داخل آکواريوم را با دقت و با به کار بردن جزئيات بيشتر انجام دهيد، جذابيت آکواريوم بيشتر مي شود . در صورتي که بودجه شما اجازه مي دهد ، هر ماه شيء تزئيني تازه اي را به آکواريوم تان اضافه کنيد تا محيط زندگي ماهي ها از يکنواختي بيرون بيايد و منظره زيباتري خلق شود .
چهار چوبي از طلق و شيشه
اولين بخش از خريد شما انتخاب محفظه شيشه اي است که چهارچوب خانه ماهي ها را تشکيل مي دهد . اين محفظه ها، يا طلقي هستند و از کشورهايي مانند چين و ژاپن به ايران مي آيند يا به صورت شيشه هايي در اندازه هاي مختلف در داخل کشور توليد مي شوند .البته بيشتر فروشندگان به شما توصيه مي کنندکه آکواريوم شيشه اي بخريد . درست که سنگين تر است اما از جمله مزاياي شيشه اين است که جرم نمي گيرد و شفافيت بيشتري دارد . قبل از خريد بايد بدانيد که چه فضايي را براي قرار دادن آکواريوم در نظر گرفته ايد و وسعت اين فضا چقدر است . آکواريوم هاي شيشه اي در ابعاد کوچک ، متوسط و بزرگ قابل تهيه هستند اما يادتان باشد که حتي اگر تازه کار هستيد ، به سراغ خريد آکواريوم هاي کوچک نرويد و انواع متوسط را برگزينيد چون در محيط هاي کوچک ، تغييرات محيطي زودتر ماهي را تحت تاثير قرار مي دهد و ممکن است به دليل کم توجهي، اين موجودات کوچک را خيلي زود از دست بدهيد. البته اندازه ماهي ها و ميزان حساسيت آنها به تغييرات دماي آب از عوامل ديگري هستند که در انتخاب اندازه آکواريوم تاثير دارند. هر چقدر ماهي ها بزرگ تر باشند، طبيعي است که به فضاي وسيع تري نياز دارند . از طرفي گرم و سرد شدن آب در محيط هاي کوچک ، سريع تر اتفاق مي افتد و اگر ماهي نسبت به اين تغييرات محيطي حساس باشد، نمي تواند چنين شرايطي را تحمل کند .
بخاري براي ماهي ها
بيشتر ماهي هاي خوشرنگ و لعابي که در داخل فروشگاه هاي آکواريوم فروشي مي بينيد، بومي آب هاي گرم مناطق استوايي هستند که دست بر قضا ممکن است از خانه شما هم سر در بياورند بنابراين بايد دمايي مشابه زيستگاه اصلي اين ماهي ها برايشان فراهم کنيد .در واقع مهم ترين نکته نگهداري از ماهيان آکواريوم توجه به دماي محيط آنهاست که بايد همواره بين 27 تا 30 درجه سانتيگراد باشد .اگر در کنترل درجه حرارت کمي کوتاهي کنيد ، بدون شک با صحنه غم انگيزي از ماهي هاي مرده روبه رو مي شويد . وسيله اي که به تنظيم درجه حرارت داخل آکواريوم کمک مي کند بخاري است . اين وسيله از آن جهت به درد مي خورد که با روشن کردن آن مي توانيد دماي آکواريوم را در روزهاي سرد يا شب ها متعادل کنيد . براي تنظيم دما به دماسنج هم نياز داريد . دماسنج ها يا به صورت برچسب روي شيشه نصب مي شوند يا جيوه اي هستند . دماسنج هاي جيوه اي بهتر و دقيق تر کار مي کنند و يکي از لوازم اصلي هر آکواريومي به شمار مي روند .البته افزايش بيش از حد دما هم خطرناک است چون با بالا رفتن دما ، از ميزان اکسيژن محلول آب کاسته مي شود .
حباب هاي اکسيژني
يکي از اجزاي اصلي در هر آکواريوم پمپ هواست که کار تامين اکسيژن مورد نياز را بر عهده دارد و حباب هاي اکسيژني توليد مي کند . وقتي در آکواريوم اکسيژن کافي وجود داشته باشد، تجزيه فضولات ماهي ها بهتر انجام مي شود و اين عمل به شفايت آب کمک مي کند از طرف ديگر پمپ هوا آب را داخل آکواريوم به جريان مي اندازد و بدين ترتيب دماي آب يکنواخت مي شود . ضمن اينکه پمپ آب را به داخل فيلترهاي تصفيه هدايت مي کند و بدين ترتيب در پاکيزگي آکواريوم نقش مهمي دارد .
وسيله اي براي تصفيه آب
گفتيم يکي از مزاياي داشتن ماهي ها نسبت به ديگر حيوانات خانگي اين است که از تميز کردن هفتگي محيط زندگي آنها راحت هستيد .در واقع چنين کاري را فيلترهاي تصفيه برايتان انجام مي دهند . گروهي از آنها که به فيلترهاي شني معروفند، کف آکواريوم قرار مي گيرند و فضولات لا به لاي شن ها را تجزيه مي کنند گروهي ديگر شبيه يک سطل آب هستند و خارج از آکواريوم نصب مي شوند اين سطل دو لوله دارد : از يک لوله آب به آکواريوم وارد شده و بعد از تصفيه توسط لوله ديگري از سطل خارج مي شود. داخل اين سطل تصفيه زغال و مواد ديگري وجود دارد که به تميزي آکواريوم شما کمک مي کند . اين مدل از فيلترهاي تصفيه نسبت به بقيه کارکرد بهتري دارند و توصيه مي شود که براي آکواريوم هاي خانگي از آنها استفاده کنيد. البته بايد بدانيد که نسبت به فيلترهايي که داخل آکواريوم قرار مي گيرند، قيمتشان بالاتر است .
سنگ هاي اکسيژني
هر آکواريومي بايد يک سنگ هوا هم داشته باشد. کار اين سنگ اين است که اکسيژن مورد نياز آکواريوم را تأمين مي کند . سنگ هاي هوا به دو صورت لوله اي و سنگي در بازار ديده مي شوند که براي مصارف خانگي نوع لوله اي شان مناسب تر است چون منافذ بيشتري دارد . سنگ هاي هوا ابعاد مختلف و اندازه هاي متفاوتي دارند که بر حسب اندازه آکواريوم بايد نوع مناسبي توسط لوله اي به پمپ وصل مي شود تا حباب هاي اکسيژن را توليد کند .
نور پردازي در آکواريوم
ماهي ها و گياهان آکواريوم براي رشد و پرورش بيشتر به نور احتياج دارند .بنابراين نبايد آنها را در جايي تاريک و بدون نور بگذاريد . اگر تصور مي کنيد که نور آکواريوم شما کافي نيست بدون شک به منابع نور مصنوعي نياز داريد که بهترينشان همان لامپ هاي فلوروسنت هستند . علاوه بر اين نور پردازي به زيباتر شدن محفظه آکواريومي شما هم کمک مي کند. نور آبي نسبت به سفيد بهتر و شکيل تر است .
سقفي براي چند نفر
اگر مي خواهيد ماهي ها با يک پرش ارتفاعي بلند از آکواريوم بيرون نپرند ، آب داخل آکواريوم تبخير نشود و بوي نامطبوعي در فضاي خانه شما نپيچد ، براي آکواريوم تان سرپوش هم تهيه کنيد. گاهي اوقات تجهيزات نوري آکواريوم هم در داخل سرپوش ها قرار مي گيرند . در پوش هاي آکواريومي مي توانند يک يا دو تکه باشند .
خانه اي از سنگ و شن؟
براي اينکه آکواريوم شما شبيه محيط زندگي واقعي ماهي ها باشد بايد براي پوشاندن کف آن فکري کنيد . جهت پر کردن کف آکواريوم معمولاً از شن يا ماسه استفاده مي شود. اگر ماهي گوشتخوار مي خريد شک نکنيد که براي پوشاندن کف آکواريوم حتماً بايد از ماسه استفاده کنيد . اين ماهي ها تحرک و فعاليت زيادي دارند و به همين دليل گاهي اوقات دلشان مي خواهد در کف آکواريوم استراحت کنند . بستر شني براي اين ماهي ها خطرناک است .اين احتمال وجود دارد که ذرات شن آبشش هاي ماهي را پر کند و در نتيجه ماهي بميرد .درباره ماهي هاي گياهخوار استفاده از بستر شني اشکالي ندارد چون اين ماهي ها به خوابيدن در کف آکواريوم علاقه چنداني ندارند .علاوه بر اين ، استفاده از سنگ هاي تزئيني و صدف ها فضاي داخلي آکواريوم شما را زيباتر مي کند . پس کمي هم سليقه به خرج دهيد .
جايي براي کشتي هاي غرق شده
بعضي از ماهيان آکواريومي خجالتي هستند . شايد هم دوست ندارند که آدم ها مدام آنها را تماشا کنند. به هر حال بايد به فکر اين قبيل ماهي ها هم باشيد و جايي براي پنهان شدن آنها در نظر بگيريد . کوزه ها ، کشتي غرق شده ، يک صدف بزرگ و ... از جمله اشيايي هستند که از يک طرف آکواريوم شما را زيبا مي کنند و از طرف ديگر ماهي هاي خجالتي را خوشحال .
ميز غذاي زير آب
در همان ابتدا که لوازم جانبي آکواريوم را تهيه مي کنيد بايد به فکر غذاي ماهي ها هم باشيد ماهي ها در روز به دو وعده غذا نياز دارند . بيشتر غذاها به صورت آماده در قوطي هاي خوشرنگي با اندازه هاي مختلف به فروش مي رسند که بر حسب رژيم غذايي ماهي ، بايد نوع مناسب را انتخاب کنيد . ماهي هاي گوشتخوار خوراکشان بيشتر است و علاوه بر غذاهاي پودري شکل ، به کرم و ميگوي يخ زده هم نياز دارند . گياهخواران ماهي هاي کم خرج تري هستند و با غذاهاي ساده هم سير مي شوند .
خانه سرسبز ماهي ها
شايد در نگاه اول به نظر برسد که گياهان فقط براي تزئين آکواريوم به کار مي روند اما گذشته از اين موضوع ، اين گياهان کاربرد ديگري هم دارند . با کاشت گياه داخل آکواريوم اکسيژن بيشتري براي آکواريوم تان فراهم مي کنيد . از طرف ديگر بعضي از ماهي ها روي برگ هاي گياهان تخم مي گذارند يا لابه لاي برگ هايشان پنهان مي شوند بنابراين برحسب نوع ماهي ، بايد گياه متناسب با شرايط زيستي او را داخل آکواريوم قرار دهيد . پس فقط به خريد گياهان تزئيني اکتفا نکنيد و از انوع طبيعي هم کمک بگيريد .
گياهخوار يا گوشتخوار ؟
اگر اولين باري است که مي خواهيد ماهيان آکواريومي بخريد ، بهتر است به دنبال گونه هاي مقاوم باشيد و فقط زيبايي شان را در نظر نگيريد چون ممکن است به دليل کم تجربگي فقط چند روز مهمانتان باشند . قبل از اينکه هر ماهي تازه اي را به آکواريوم اضافه کنيد ، اطلاعاتي را درباره شيوه نگهداري از ماهي به دست آوريد . در زمينه نگهداري و پرورش ماهي کتاب هاي زيادي در فروشگاه هاي آکواريوم فروشي وجود دارد و البته بعضي از سايت هاي اينترنتي هم درباره ويژگي انواع ماهي و نيازهاي اوليه آنها اطلاعاتي در اختيارتان قرار مي دهند . توصيه مي شود که تازه کاران پرورش ماهيان آکواريومي را باماهيان گياهخوار شروع کنند . درست است که نسبت به گوشتخوارن زيبايي کمتري دارند اما امکان بقايشان در آکواريوم شما بيشتر است و البته قيمت به مراتب ارزان تري دارند . هر چقدر که اندازه ماهي ها کوچک تر باشد نگهداري از آنها راحت تر است . نکته ديگر اين است که هزگز گياهخواران را با گوشتخواران در يک محفظه قرار ندهيد يا يک ماهي جنگجو و ناسازگار مانند فايتر را با ماهيان صلح جو هم خانه نکنيد .
منبع:نشريه همشهري مثبت شماره 6