بازي وسيله طبيعي کودک براي بيان و اظهار «خود» است. در واقع بازي و اسباب بازي کلمات کودک هستند. براي درک بيشتر دنياي کودکان مي بايد آنها را در هنگام بازي مورد مشاهده قرار داد. آنها از طريق بازي احساسات، ناکامي ها و اضطراب هاي خود را بيان مي دارند. در نتيجه بازي ها براي درمانگران وسيله مناسبي هستند تا به دنياي کودک وارد شوند و آنها را بيشتر و بهتر بشناسند.بازي در دنياي روان شناسي امروز نه تنها ابزار خوبي براي تشخيص است بلکه وسيله اي براي اجراي فرآيند درمان نيز هست .
از اين رو بازي درماني به عنوان يک تکنيک قوي درماني براي حل مشکلات کودکان در دنياي امروز تجلي يافته و به صورت روز افزون مورد استفاده قرار مي گيرد.مشکلات کودکان اغلب به عدم توانايي بزرگسالان براي درک و پاسخگويي موثر به احساسات و کوشش هاي آنها جهت ارتباط بازمي گردد. ا
ين شکاف ارتباطي زماني عميق تر مي گردد که بزرگسالان اصرار دارند تا کودکانشان وسيله بياني را که خود آنها استفاده مي کنند، به کار ببرند.بازي براي کودکان همانند کلام براي بزرگسالان و وسيله اي براي بيان احساسات، برقراري روابط، توصيف تجربيات، آشکار کردن آرزوها و خودشکوفايي است.فعاليت بازي در واقع تلاش کودک براي کنارآمدن با محيط است که از اين طريق او خود را مي يابد و دنيا را درک مي کند و در واقع اسباب بازي براي کودکان فرصت تجربه را فراهم مي آورد .
کودکان در بيان احساسات و افکار خود درستکار و رک گو هستند. احساسات، نگرش ها و افکار کودک در بازي پديدار مي شود. به طور کلي بازي يکي از عوامل موثر در رشد کودکان است .
کودکان از طريق بازي هاي گوناگوني که انجام مي دهند، مهارت هاي بيشماري کسب مي کنند. بازي، استعدادها، توانايي ها و قابليت هاي کودکان را پرورش مي دهد و موجب تقويت ذهن، جسم و روان آنان مي شود و روح سازگاري، تفاهم و همدلي، نظم و قانون حاکم بر زندگي اجتماعي را در کودکان رشد مي دهد.براي پرورش مهارت ها و توانايي هاي گوناگون کودکان و انتخاب نوع بازي هاي مورد نياز آنان بايد به ويژگي هاي رشدي آنان توجه کرد .
بديهي است که براي شناخت اين خصوصيات مي توان بازي هايي براي کودکان طراحي کرد که تاثير بيشتري بر تقويت جسم و ذهن آنان داشته باشد.کودک از طريق بازي نقاط ضعف و قوت خود را مي شناسد. شيوه تعامل با همسن و سالانش را ياد مي گيرد، روش هاي سرپيچي يا اطاعت از قوانين را تمرين مي کند و احساسات و عواطف گوناگون را مي آزمايد. انواع بازي هاي کودکان شامل انواع متعددي است؛

بازي هاي پرجنب وجوش

اين گروه از بازي ها موجب رشد حرکتي- جسماني کودکان مي شوند. آنها در حين انجام اين بازي ها از سر، بدن، دست و پاي خود استفاده مي کنند، مي ايستند. مي دوند، از پلکان يا طناب بالا مي روند، به توپ ضربه مي زنند، توپ را مي گيرند و... اين بازي ها همچنين براي پرورش هماهنگي بين اندام هاي مختلف بدن بسيار مفيدند .

بازي هاي اکتشافاتي و دستي

اينگونه بازي ها به طور معمول از سنين 3 ماهگي با بازي انگشتان آغاز مي شود و براي هماهنگي بين چشم و فعاليت هاي دستي بسيار سودمندند. از آنجا که کودک دوست دارد اشياي اطرافش را در دست بگيريد و آنها را مدتي در دست هايش بچرخاند، نگه دارد، صدايش را درآورد، بو کند و به دهان ببرد، مي تواند موجب تقويت حواس پنجگانه کودک شود

بازي هاي تقليدي

نوزادان و کودکان خردسال از طريق الگوبرداري از رفتارهاي نزديکان و تکرار کارهاي آنان، به ويژگي هاي ارتباطات و تعاملات بين افراد پي مي برند. بازي هاي تقليدي بازي اي است که کودک از طريق مشاهده اعمال ديگران و تشخيص نمادها آن را ياد مي گيرد و تکرار مي کند. بازي هاي تقليدي انعکاسي است از آنچه کودک در اطراف خود مي بيند و مي شنود . والدين و مربيان چنانچه قصدشان پرورش مهارت هاي اجتماعي گوناگون کودک است، مي توانند با ارائه الگوها و رفتارهاي افراد مختلف جامعه کودکان را با نقش ها، وظايف، مناسبات و روابط بين افراد آشنا سازند .

بازي هاي ساختني

بازي هاي ساختني موجب تقويت مهارت هاي ذهني و قوه خلاقه کودک مي شوند. او ياد مي گيرد که چگونه با روي هم گذاشتن مکعب ها، مهره ها، کارت ها و ... خانه و برخي چيزهاي ديگر بسازد. او از طريق سر هم کردن ماکت ها و اجزاي مختلف اسباب بازي هايش مي تواند شناخت خود را بالا ببرد .

بازي هاي نمايشي

کودک از طريق مشاهده و تقليد شروع به کشف موقعيت ها و شرايط گوناگون مي کند. او به تدريج استعدادها و قابليت هاي خودش را بهتر مي شناسد و ياد مي گيرد چگونه بايد با ديگران رفتار کند. نقش بازي کردن شايد به حداقل امکانات احتياج داشته باشد. براي مثال، کودک مي تواند تنها با يک کلاه، نقش يک پزشک، يک پليس يا يک آتش نشان را بازي کند. اين بازي ها موجب آگاهي اجتماعي کودک مي شود .

بازي هاي با قاعده

اين بازي ها به کودک حس مشارکت، همدلي، همکاري، نوع دوستي و پيروي از قوانين بازي را ياد مي دهند. بيشتر کودکان از سنين 5 سالگي به بعد، يعني زماني که کودکان بازي در گروه هاي کوچک را شروع مي کنند به انجام اين نوع بازي ها مي پردازند . کودکان بزرگ تر که تحمل پذيري شکست و باخت را دارند، به بازي هاي تيمي- ورزشي مي پردازند .

بازي هاي خيالي

همچنان که توانايي پاسخ گويي نمادين کودک به محرکات بيروني گسترش مي يابد، به تدريج به بازي هاي خيالي روي مي آورد که به نوبه خود موجب رشد قواي ذهني کودک مي شود. در اينگونه بازي هاي پيچيده، کودک طرح بازي خاصي را در ذهن خود مجسم مي کند، نقش افراد را مي آفريند و افکار و احساسات خود را درباره دنياي پيرامونش به آنها منتقل مي کند. کودک از طريق اينگونه خيال پردازي ها سعي مي کند پيامدهاي رفتاري خود را بهتر بشناسد .
رايج ترين موضوع هايي که کودکان براي انجام بازي هاي خيالي شان انتخاب مي کنند، ماجراهاي مرتبط با خانواده است. نقش هايي که کودک در بازي هايش انتخاب مي کند، مي تواند افکار و حالات احساسي گوناگون او را بازگو کند. گروهي از نقش ها مربوط به وظايف افراد است. کودکان همچنين نقش هاي شخصيت هاي گوناگون اجتماعي، اعم از پرستار، آموزگار و ... را از طريق اطرافيان، کتاب ها، مشاهده فيلم و ... در ذهن خود بازسازي مي کنند .
بازي هاي مرتبط با اين نقش، قدرت خلاقيت بيشتري طلب مي کند تا بازي هايي که از زندگي روزانه خانوادگي سرچشمه مي گيرند. در حدود 4-5 سالگي ايده هاي کودکان درباره بازي هاي اجتماعي و تقليد از نقش هاي اجتماعي رشد چشمگيري پيدا مي کند .