روان‌شناسان دور? کودکي را دور? بازي کردن ناميده‌اند. در دستورهاي اسلامي و احاديث پيامبر و امامان نيز توصيه بر بازي کودکان شده است. امام صادق(ع ) مي‌فرمايند: بگذار فرزندت تا 7 سالگي به «بازي» بپردازد، در هفت سال دوم «ادب» بياموزد و در 7 سال سوم «مراقب» او باش .
بازي، تخيل کودک را اجرا مي‌کند او را آرام مي‌گرداند و باعث افزايش تجربه‌هاي او مي‌شود. در فاصله تولد تا 10 سالگي بچه‌ها را از بازي سيراب و امکانات بازي را براي‌شان فراهم کنيد. همچنين عوامل مؤثر در پرورش خلاقيت، رشد فکري و شخصيتي کودک در يک سال اول زندگي است. فعاليت‌هايي از قبيل صحبت کردن، بازي‌هاي خانوادگي و بازي با سامان بازي. حالا ديگر اين باور قديمي، سست شده که بچه‌ها تا يکي دو سال، درک درستي از آدم‌ها و اطراف‌شان ندارند .
علوم جديد ثابت کرده‌اند که هر کودک با ميزاني از پتانسيل و انرژي به اين دنيا پاي مي‌گذارد و شرايط محيطي، پدر و مادر و اطرافيان باعث به فعاليت درآمدن نيروها و انرژي‌هاي نهفته در او مي‌شوند. به همين دليل اشياي مختلف مهم‌ترين مفکوره‌ي ذهني و حسي کودکان محسوب مي‌شوند و حواس او را تقويت ميکنند. وسايلي که کودک بتواند آنها را فشار دهد، از هم جدا کند، و روي هم سوار کند يا به دهان ببرد، مهم‌ترين حواس او از جمله بينايي، شنوايي و لامسه را تقويت مي‌کند .
طي تحقيقاتي که روي رفتار کودکان با سامان بازي‌ها صورت گرفته، محققان در نظر گرفتن نکاتي را براي خريد سامان بازي به خانواده‌ها توصيه کرده‌اند . مهم‌ترين آنها عبارتند از :
1 ـ توانايي فيزيکي کودک براي بازي با وسيله مورد نظر .
2 ـ توانايي براي درک نوع سامان بازي و اين که به چه شکلي با آن بازي کند .
3 ـ علاقه و تمايل کودک به سامان بازي خاص در سنين مختلف .
4 ـ ايمني سامان بازي .
برمبناي اين تحقيقات، سامان بازي براي سنين مختلف به اين ترتيب دسته بندي مي‌شود :
نوزاد تا زير يک سال
سامان‌بازي‌هاي سبک، نرم و ضد حساسيت با رنگ‌هاي تند و روشن براي نگاه کردن يا گوش دادن تا قبل از شش ماهگي مناسب‌اند. بارها ديده‌ايد که نوزاد به جاي توجه به عروسک‌هاي لوکس يا ديگر وسايل سامان لوکس به سراغ کيسه‌هاي پلاستيکي، توپ‌هاي پارچه‌اي، جعبه‌هاي در دار يا ظروف پلاستيکي مي‌رود .
همين وسايل بهترين سرگرمي براي کودکان در اين دوره از رشد هستند . اسفنج‌هاي رنگي کوچک و توپ‌هاي پارچه‌اي صدا دار براي فشار دادن و به هم کوبيدن، بطري‌هاي پلاستيکي رنگي براي بالا بردن و حرکت دادن و کيسه‌هاي پلاستيکي رنگي يا چرمهاي رنگي براي به صدا در آوردن، بيشتر از هر چيزي توجه نوزاد را به خود جلب ميکنند .
کودکان يک تا سه ساله
چون فعاليت‌هاي بدني کودکان در اين سن بيشتر مي‌شود، سامان‌هاي بازي مانند چوکي‌هاي پلاستيکي و سه‌چرخه براي استفاده در محيط بيرون از خانه به گونه‌اي که بتواند از آنها بالا برود يا آنها را حرکت دهد وبراند، همچنين توپ‌هاي بازي بسيار بزرگ، براي اين سن مناسب هستند .
کودکان در اين سن عاشق وسايل سرهم کردني مثل پازل‌هاي پلاستيکي‌اند .
آلات موسيقي مثل شيپور، طبل و پيانو و نيزتليفون زنگدار هم براي آنان لذت‌آور است .
از يک سالگي به بعد جنسيت کودک در نوع سامان بازي‌اش تأثير مي‌گذارد . به عنوان مثال، انواع عروسک براي دختران و وسايل پلاستيگي نجاري براي پسران در عين حال انواع، پازل، خمير و هم از سامان‌هاي بازي مفيد هستند.
منبع:rahenegatdaily.com