روياي داشتن ته ديگ هاي ترد و طلايي که قالبي و يک تکه از ته قابلمه جدا مي شوند، مدت هاست که به لطف فناوري به واقعيت پيوسته است. سال هاست که پاي ظروف تفلون به آشپرخانه باز شده و زحمت کلنجار رفتن با ظروف رويي را کم کرده اند، اما انگار قدرت مجذوب کردن خريداران به ويژه بعد از هشدارهاي مکرر متخصصان مبني بر سرطان زا و مسموميت آور بودن ظروف تفلون در حال کم شدن است.
اين روزها نسل جديد ظروف پخت و پز چدني به بازار مصرف آمده که محاسن شان نسبت به ظروف قديمي، سبب جذاب بودنشان شده به طوري که حتي قيمت هاي نسبتاً زياد آنها مانع انتخاب شان نمي شود.

ظروف چدني
 

چدن آلياژي مرکب از آهن، کربن و سيليسيم است که در شکل هايي چون چدن هاي ضد سايش، مقاوم به خوردگي و مقاوم در برابر حرارت وجود دارند. ظروف چدني مخصوص آشپزخانه تقريباً تمام اين ويژگي ها را يک جا دارند و در صورت مراقبت از آن ها مي توانند تا مدت نامحدودي سبب لذت آشپزي شوند.
در واقع اين ظروف مقاومت بالايي دارند. رنگ آن ها از بين نمي رود، زنگ نمي زنند، لب پر نمي شوند، طعم و عطر غذا را حفظ مي کنند و استفاده از آن ها آسان است.
اما با وجود تمام اين ويژگي ها اگر در استفاده از اين ظروف نيز دقت نشود، آنها نيز همانند ظروف تفلون پس از مدتي کارايي خود را از دست مي دهند و خيلي زود بايد تعويض شوند. پس براي داشتن ظروف سالم چدني بايد نکاتي را مورد توجه قرار داد.
براي گرفتن نتيجه بهتر از اين ظروف بايد از حرارت کم يا متوسط استفاده کرد. هنگام آشپزي بايد دقت کرد تا ظرف، دو تا سه دقيقه پيش از ريختن روغن، گرم شود. اين در حالي است که هنگام پخت غذا بايد از قاشق هاي پلاستيکي، چوبي يا نايلوني استفاده شود، چرا که قاشق هاي فلزي ممکن است به لعاب ظرف آسيب برسانند.
همچنين هنگام برداشتن اين ظروف از روي شعله اجاق گاز، بايد حتماً از دستکش استفاده شود، چون اين ظروف هنگام پخت و پز بسيار داغ مي شوند. دقت داشته باشيد که ظرف داغ را نبايد به صورت مستقيم روي پيشخوان آشپزخانه يا ديگر سطوح سرد که اختلاف دماي زيادي دارند قرار داد. همچنين بايد به شدت مراقب ضربه نخوردن ظروف چدني بود، چون اين ظروف در صورت برخورد با سطوح سخت ممکن است بشکنند يا لب پر شوند. تمام اين ظروف را مي توان داخل فر (تا دماي 260 درجه) و همچنين روي انواع اجاق گاز قرار داد. اما هرگز نبايد ظرف داغ را بلافاصله داخل آب سرد يا فريزر گذاشت. بهترين کار پس از پخت و پز، سرد شدن تدريجي ظرف هاست. حالا اگر تمام اين موارد به درستي رعايت شود، وقت آن است تا با رعايت روش هاي درست شستشو عمر مفيد ظرف هاي چدني را بالا ببريم.
اين ظروف را بايد با آب گرم و مايع ظرفشويي شست و بهتر است که از اسفنج استفاده کرد. به کار بردن مايع سفيد کننده در شستشوي اين ظروف بايد فراموش شود؛ چرا که به هيچ وجه نيازي به اين کار نيست.
قبل از اين که ظروف سر جاي خود و درون کابينت قرار بگيرند بايد کاملاً خشک شوند.
در صورت چسبيدن مواد غذايي به ته قابلمه نبايد از پاک کننده قوي يا ابزار تيز استفاده شود؛ بلکه بايد اجازه داد تا ته ظرف مدتي با آب گرم خيس بخورد و سپس شسته شود.
ظروف چدني اين قابليت را دارند (به غير از ظروفي که دسته چوبي دارند) که با ماشين ظرفشويي شسته شوند؛ البته به شرطي که در موقع قرار دادن ظروف چدني سنگين داخل ماشين ظرفشويي احتياط شود.
منبع:نشريه 7 روز زندگي، شماره 105