الکترونگاتيويته ، ميزان توانايي نسبي يک اتم در يک مولکول براي جذب جفت الکترون پيوندي به سوي خود است.
مقياس نسبي پاولينگ
مقياس نسبي الکترونگاتيوي پاولينگ ، متداول ترين مقياس و مبتني بر مقادير تجربي انرژيهاي پيوندي است. مقدار انرژي اضافي که از جاذبه متقابل بارهاي جزئي ?+ و ?- اضافه بر انرژي پيوند .کووالانسي آزاد ميشود، به قدر مطلق ? و به تفاوت الکترونگاتيوي دو عنصر پيوند شده بستگي دارد. در محاسبات الکترونگاتيوي تنها تفاوت الکترونگاتيويته عناصر تعيين ميشود. براي بنا کردن يک مقياس ، به اتم F (الکترونگاتيوترين عنصر) بطور دلخواه عدد 4 نسبت داده شده است.
.jpg)
مقياس الکترونگاتيوي پائولينگ ، متداولترين مقياس و مبتني بر مقادير تجربي انرژيهاي پيوند است. مثلا انرژي پيوند Br-Br ،انرژي لازم براي تفکيک مولکول Br2 بهاتمهاي Br است.براي تفکيک يک مول از مولکولهاي Br2به اندازه 46+ کيلو کالري انرژي لازم است. انرژي پيوند H-H برابر 104+ کيلو کالري بر مول است.
.jpg)
الکترونگاتيويته در به روشهاي متفاوتي تعريف شده است که برخي از آنها به اختصار توضيح داده مي شود.
.jpg)
الکترونگاتيويته پاولينگ
.jpg)
پاولينگ
انرژي اضافي پيوند A-B نسبت به متوسط انرژي پيوندهاي A-A و B-B مي تواندبه حضور سهم يوني در پيوند کوالانسي نسبت داده شود.اگر انرژي پيوند A-B بطور قابل ملاحطه اي از متوسط پيوندهاي غير قطبي A-A و B-B متفاوت باشد ميتوان فرض کرد که سهم يوني در تابع موج و بنابراين اختلاف بزرگ در الکترونگاتيوي وجود دارد. در زير جدول الكترونگاتيوي پاولينگ عناصر نشان داده شده است.
عدد | نماد | نام | کاربرد | WEL | CRC | LNG |
1 | H | هيدروژن | 2.20 | same |
2 | He | هليوم | no data | same |
3 | Li | ليتيوم | 0.98 | same |
4 | Be | برليم | 1.57 | same |
5 | B | بور | 2.04 | same |
6 | C | کربن | 2.55 | same |
7 | N | نيتروژن | 3.04 | same |
8 | O | اکسيژن | 3.44 | same |
9 | F | فلوئور | 3.98 | 3.98 | 3.98 | 3.90 |
10 | Ne | نئون | no data | same |
11 | Na | سديم | 0.93 | same |
12 | Mg | منيزيوم | 1.31 | same |
13 | Al | آلومينيوم | 1.61 | same |
14 | Si | سيليسيوم | 1.90 | same |
15 | P | فسفر | 2.19 | same |
16 | S | گوگرد | 2.58 | same |
17 | Cl | کلر | 3.16 | same |
18 | Ar | آرگون | no data | same |
19 | K | پتاسيم | 0.82 | same |
20 | Ca | کلسيوم | 1.00 | same |
21 | Sc | اسکانديوم | 1.36 | same |
22 | Ti | تيتانيوم | 1.54 | same |
23 | V | واناديوم | 1.63 | same |
24 | Cr | رکوم | 1.66 | same |
25 | Mn | منگنز | 1.55 | same |
26 | Fe | آهن | 1.83 | same |
27 | Co | کبالت | 1.88 | same |
28 | Ni | نيکل | 1.91 | same |
29 | Cu | مس | 1.90 | same |
30 | Zn | روي | 1.65 | same |
31 | Ga | گاليوم | 1.81 | same |
32 | Ge | ژرمانيوم | 2.01 | same |
33 | As | آرسنيک | 2.18 | same |
34 | Se | سلنيوم | 2.55 | same |
35 | Br | بروم | 2.96 | same |
36 | Kr | کريپتون | 3.00 | 3.00 | no data | no data |
37 | Rb | روبيديوم | 0.82 | same |
38 | Sr | استرانسيوم | 0.95 | same |
39 | Y | ايتريوم | 1.22 | same |
40 | Zr | زيرکونيوم | 1.33 | same |
41 | Nb | نيوبيوم | 1.6 | same |
42 | Mo | موليبدن | 2.16 | same |
43 | Tc | تکنسيوم | 1.9 | 1.9 | 2.10 | 2.10 |
44 | Ru | روتنيوم | 2.2 | same |
45 | Rh | روديوم | 2.28 | same |
46 | Pd | پالاديوم | 2.20 | same |
47 | Ag | نقره | 1.93 | same |
48 | Cd | کادميوم | 1.69 | same |
49 | In | اينديوم | 1.78 | same |
50 | Sn | قلع | 1.96 | same |
51 | Sb | آنتيموان | 2.05 | same |
52 | Te | تلوريوم | 2.1 | same |
53 | I | يد | 2.66 | same |
54 | Xe | گزنون | 2.6 | 2.6 | 2.60 | no data |
55 | Cs | سزيوم | 0.79 | same |
56 | Ba | باريوم | 0.89 | same |
57 | La | لانتان | 1.10 | same |
58 | Ce | سريوم | 1.12 | same |
59 | Pr | پرائزوديميديوم | 1.13 | same |
60 | Nd | نئوديدميوم | 1.14 | same |
61 | Pm | پرومتيوم | no data | same |
62 | Sm | ساماريوم | 1.17 | same |
63 | Eu | اروپيوم | no data | same |
64 | Gd | گادولينيوم | 1.20 | same |
65 | Tb | تربيوم | no data | same |
66 | Dy | ديسپروزيوم | 1.22 | same |
67 | Ho | هولميوم | 1.23 | same |
68 | Er | اربيوم | 1.24 | same |
69 | Tm | تاليوم | 1.25 | same |
70 | Yb | ايتربيوم | no data | same |
71 | Lu | لوتسيوم | 1.27 | 1.27 | 1.0 | 1.0 |
72 | Hf | هافنيوم | 1.3 | same |
73 | Ta | تانتال | 1.5 | same |
74 | W | تنگستن | 2.36 | 2.36 | 1.7 | 1.7 |
75 | Re | رنيوم | 1.9 | same |
76 | Os | اسميوم | 2.2 | same |
77 | Ir | ايريديوم | 2.20 | 2.20 | 2.2 | 2.2 |
78 | Pt | پلاتين | 2.28 | 2.28 | 2.2 | 2.2 |
79 | Au | طلا | 2.54 | 2.54 | 2.4 | 2.4 |
80 | Hg | جيوه | 2.00 | 2.00 | 1.9 | 1.9 |
81 | Tl | تاليوم | 1.62 | 1.62 | 1.8 | 1.8 |
82 | Pb | سرب | 2.33 | 2.33 | 1.8 | 1.8 |
83 | Bi | بيسموت | 2.02 | 2.02 | 1.9 | 1.9 |
84 | Po | پولونيوم | 2.0 | same |
85 | At | استاتين | 2.2 | same |
86 | Rn | رادون | no data | same |
87 | Fr | فرانسيوم | 0.7 | same |
88 | Ra | راديوم | 0.9 | same |
89 | Ac | اکتينيوم | 1.1 | same |
90 | Th | توريوم | 1.3 | same |
91 | Pa | پرومتيوم | 1.5 | same |
92 | U | اورانيوم | 1.38 | 1.38 | 1.7 | 1.7 |
93 | Np | نپتونيوم | 1.36 | 1.36 | 1.3 | 1.3 |
94 | Pu | پلوتونيوم | 1.28 | 1.28 | 1.3 | 1.3 |
95 | Am | امرسيوم | 1.3 | 1.3 | no data | 1.3 |
96 | Cm | کوريوم | 1.3 | 1.3 | no data | 1.3 |
97 | Bk | برکليوم | 1.3 | 1.3 | no data | 1.3 |
98 | Cf | کاليفرنيوم | 1.3 | 1.3 | no data | 1.3 |
99 | Es | انيشتينيوم | 1.3 | 1.3 | no data | 1.3 |
100 | Fm | فرميوم | 1.3 | 1.3 | no data | 1.3 |
101 | Md | مندلويوم | 1.3 | 1.3 | no data | 1.3 |
102 | No | نوبليوم | 1.3 | 1.3 | no data | 1.3 |
الکترونگاتيويته آلرد_روکر
در اين تعريف الکترونگاتيويته توسط ميدان الکتريکي بر سطح اتم مشخص ميشود. بنابرين الکترون در يک اتم بار موثر هستهاي را احساس مي کند. بر طبق اين تعريف عناصري با الکترونگاتيويته بالا آنهايي هستند با بار هستهاي موثر بزرگ و شعاع کوالانسي کوچک اين عناصر در نزديکي فلوئور قرار دارند.
ادامه دارد.../خ