وب يکي از سرويس هاي ارائه شده بر روي اينترنت است . با استفاده از سرويس فوق امکان ارائه و توزيع اطلاعات با محتويات دلخواه و به اشکال متفاوت فراهم مي گردد. اطلاعات در حريم هاي خاصي با نام " صفحات وب " سازماندهي مي گردند. روزانه ميليون ها صفحه وب در اينترنت مطالعه مي گردد. کاربران( سرويس گيرندگان ) اينترنت با استفاده از نرم افزارهاي مربوطه ( معمولا" مرورگرهاي وب ) صفحات مورد نظر خود را از سرويس دهندگان اينترنت درخواست مي نمايند. سرويس دهندگان ، به منظور ارائه خدمات مبتني بر وب از سرويس دهنده وب کمک مي گيرند. سرويس دهنده وب درخواست کاربر اينترنت را اخذ و پس از يافتن اطلاعات درخواستي ، آنان را براي متقاضي ارسال مي نمايد. متقاضيان وب و سرويس دهندگان وب ، به منظور مبادله اطلاعاتي از پروتکل Http استفاده مي نمايند. در ادامه فرآيند فوق بطور مبسوط بررسي خواهد شد.

فرآيند درخواست و پاسخ

در زمان درخواست يک صفحه وب توسط سرويس گيرنده ، عمليات زير به منظور تامين خواسته وي انجام خواهد شد:
• مرورگر وب ( ابزار کاربران ) ، آدرس تايپ شده توسط کاربر (URL) را به سه بخش تقسيم مي نمايد
• پروتکل (http) ، نام سرويس دهنده و نام فايل درخواست شده، بخش هاي سه گانه مورد نظر خواهند بود.
• مرورگر با يک سرويس دهنده DNS مرتبط تا نام سرويس دهنده داده شده را به معادل IP آن تبديل نمايد.
• پس از مشخص شدن آدرس IP ، مرورگر با سرويس دهنده ارتباط برقرار مي نمايد.
• با استفاده از پروتکل HTTP ، مرورگر يک درخواست GET را به منظور دريافت فايل درخواتسي ، ارسال مي دارد.
• سرويس دهنده ، محتويات صفحه وب درخواست شده را براي مرورگر وب ارسال مي نمايد.
• مرورگر اطلاعات ارسال شده ( شامل تگ هاي HTML) را تفسير و اطلاعات مورد نظر را نمايش خواهد داد.

در فرآيند فوق از اصطلاحاتي استفاده شده که در ادامه به برخي از آنها اشاره مي گردد.

اينترنت

اينترنت ، شبکه اي مشتمل بر ميليون ها کامپيوتر بوده که با توجه به بستر موجود، قادر به ارتباط با يکديگر مي باشند. مثلا" مي توان با استفاده از تلفن ( منزل ) به يک مرکز ارائه دهنده خدمات اينترنت (ISP) متصل و از اينترنت استفاده نمود. در چنين حالتي کامپيوتر مورد نظر بعنوان بخشي از شبکه بزرگ اينترنت محسوب خواهد شد. .برخي از کاربران در ادارات خود و با استفاده از بستر ايجاد شده ، به اينترنت متصل مي گردند. در چنين حالتي کاربران از شبکه محلي نصب شده در سازمان استفاده مي نمايند. شبکه فوق با استفاده از خطوط مخابراتي خاص و يا ساير امکانات مربوطه به يک مرکز ارائه دهنده خدمات اينترنت متصل شده است . مرکز ارائه دهنده خدمات اينترنت نيز ممکن است به يک شبکه بزرگتر متصل شده باشد. اينترنت شبکه اي مشتمل بر شبکه هاي بيشماري است ( شبکه اي از ساير شبکه ها )

سرويس گيرندگان و سرويس دهندگان

تمام ماشين هاي موجود در اينترنت سرويس دهنده و يا سرويس گيرنده مي باشند. ماشين هائي که براي ساير ماشين ها ، خدماتي را ارائه مي نمايند ، سرويس دهنده ناميده مي شوند. ماشين هائي که از خدمات فوق استفاده مي نمايند ، سرويس گيرنده مي باشند. اينترنت شامل سرويس دهندگان متعددي نظير سرويس دهنده وب ، سرويس دهنده پست الکترونيکي و ... به منظور پاسخگوئي به نيازهاي متعدد کاربران اينترنت مي باشد. يک سرويس دهنده ، ممکن است يک و يا بيش از يک سرويس را بر روي اينترنت ارائه دهد. مثلا" ممکن است يک سرويس دهنده داراي نرم افزارهاي لازم براي ارائه سرويس هاي وب و سرويس پست الکترونيکي و يا سرويس FTP باشد. سرويس گيرندگان در زمان ارتباط با سرويس دهنده ، درخواست خود را براي يکي از سرويس هاي نصب شده بر روي سرويس دهنده ارسال خواهند داشت . مثلا" يک مرورگر وب درخواست خود را براي سرويس دهنده وب، يک برنامه ارسال کننده پيام الکترونيکي درخواست خود را براي يک سرويس دهنده پست الکترونيکي و .. . ارسال مي نمانيد.

آدرس هاي IP

هر ماشين بر روي اينترنت داراي يک آدرس منحصر بفرد IP است. سرويس دهندگان اينترنت داراي آدرس هاي IP ثابت ( ايستا) بوده که تغيير نخواهد کرد. کامپيوتري که با استفاده از آن به اينترنت متصل مي گرديد ، داراي يک IP متغير بوده که توسط ISP مربوطه به شما اختصاص داده مي شود. آدرس IP تخصيص يافته در طول مدت اتصال به اينترنت ( يک جلسه کاري ) ثابت بوده و تغيير نخواهد کرد. آدرس IP نسبت داده به شما در آينده و تماس مجدد با ISP ممکن است تغيير نمايد. مراکز ISP براي هر يک از پورت هاي خود يک IP ايستا را نسبت مي دهند. بديهي است در آينده با توجه به پورت مورد نظر که در اختيار شما قرار داده مي شود، ممکن است آدرس IP نسبت به قبل متفاوت باشد.

سرويس دهندگان نام

استفاده از آدرس IP براي دستيابي به سرويس دهندگان در اينترنت ، براي اکثر کاربران ( سرويس گيرندگان ) مشکل است . تمام سرويس دهندگان موجود بر روي اينترنت از اسامي خاص خود که براي کاربران قابل فهم تر است ، استفاده مي نمايند. اسامي فوق "اسامي حوزه " ناميده مي شود. مثلا" www.Srco.ir يک نام دائمي و خوانا براي سرويس گيرندگان اينترنت است .
در زمان استفاده از يک "نام حوزه " ، مي بايست از سرويس دهندگان DNS به منظور ترجمه نام به آدرس استفاده شود. سرويس دهندگان DNS درخواست هائي را از برنامه ها و يا ساير سرويس دهندگان DNS به منظور تبديل نام به آدرس دريافت مي نمايند. سرويس دهنده DNS در زمان دريافت يک درخواست ، بر اساس يکي از روش هاي زير با آن برخورد خواهد کرد :
• قادر به پاسخ دادن به درخواست است. IP مورد نظر براي نام درخواست شده را مي داند .
• قادر به ارتباط با يک سرويس دهنده DNS ديگر به منظور يافتن آدرس IP نام درخواست شده است.( عمليات فوق ممکن است تکرارگردد)
• اعلام " عدم آگاهي از آدرس IP درخواست شده " و مشخص کردن آدرس IP يک سرويس دهنده DNS ديگر که آگاهي بيشتري دارد.
• ارائه يک پيام خطاء در رابطه با عدم يافتن آدرس براي نام درخواست شده
فرض نمائيد ، آدرس http://www.Srco.ir در برنامه مرورگر ( IE) تايپ شده باشد. مرورگر با يک سرويس دهنده DNS به منظور دريافت آدرس IP ارتباط برقرار مي نمايد. سرويس دهنده DNS عمليات جستجو براي يافتن آدرس IP را از يکي از سرويس دهندگان DNS سطح ريشه ، آغاز مي نمايد. سرويس دهندگان ريشه، از آدرس هاي IP تمام سرويس دهندگان DNS که شامل بالاترين سطح نامگذاري حوزه ها مي باشند ، ( COM ، NET ،ORG و ...) آگاهي دارند. سرويس دهنده DNS ، درخواست آدرس http://www.Srco.ir را مي نمايد. سرويس دهنده ريشه ، اعلام مي نمايد که " من آدرس فوق را نمي دانم ولي آدرس IP مربوط به سرويس دهنده COM اين است " در ادامه سرويس دهنده DNS شما با سرويس دهنده DNS مربوط به حوزه COM ارتباط و درخواست آدرس IP سايت مورد نظر را مي نمايد .سرويس دهنده فوق آدرس هاي IP مربوط به سرويس دهنده اي که قادر به در اختيار گذاشتن آدرس IP سايت مورد نظر است را در اختيار سرويس دهنده DNS شما قرار خواهد داد. در ادامه سرويس دهنده DNS با سرويس دهنده DNS مربوطه تماس و درخواست آدرس IP سايت مورد نطر را مي نمايد ، سرويس دهنده DNS آدرس IP سايت درخواست شده را در اختيار سرويس دهنده DNS شما قرار خواهد داد. با مشخص شده آدرس IP سايت مورد نظر ، امکان اتصال به سايت فراهم خواهد شد.

پورت ها

هر يک از سرويس دهندگان ، سرويس هاي خود را از طريق پورت هاي مشخصي انجام مي دهند. مثلا" در صورتيکه بر روي يک ماشين ، سرويس دهندگان وب و FTP مستقر شده باشند ، سرويس دهنده وب معمولا" از پورت 80 و سرويس دهنده FTP از پورت 21 استفاده مي نمايند. در چنين حالتي سرويس گيرندگان از خدمات يک سرويس خاص که داراي يک آدرس IP و يک شماره پورت منخصر بفرد است ، استفاده مي نمايند. زمانيکه سرويس گيرنده از طريق يک پورت خاص به يک سرويس متصل مي گردد ، به منظور ارتباط با سرويس مورد نظر از يک پروتکل خاص استفاده خواهد شد. پروتکل ها اغلب بصورت متني بوده و نحوه مکالمه بين سرويس گيرنده و سرويس دهنده را را تبين مي نمايند. سرويس گيرنده وب و سرويس دهنده وب از پروتکل HTTP)Hypertext Transfer Protocol) براي برقراري مبادله اطلاعاتي بين خود استفاده مي نمايند.