فرصت ها و چالش ها
 

هر نوع تحليل جدي در مورد Cloud Computing بايد به مزايا و معايب ارائه شده توسط اين تکنولوژي جديد اشاره داشته باشد. چه چيزهاي خوب و بدي در مورد Cloud Computing وجود دارد؟
خوب، ما کارمان را با بيان مزاياي متعددي که توسط Cloud Computing ارائه مي شود، آغاز مي کنيم. وقتي شما به سمت استفاده از ابر مي رويد، به چيزهايي دست پيدا مي کنيد:

هزينه هاي کامپيوتري کم تر:
 

شما براي اجراي برنامه هاي کاربردي مبتني بروب، نيازي به استفاده از يک کامپيوتر قدرتمند و گران قيمت نداريد. از آنجايي که برنامه هاي کاربردي، بر روي ابر اجرا مي شوند (نه بر روي يک پي سي دسک تاپ)، پي سي دسک تاپ شما، نيازي به توان پردازشي زياد يا فضاي ديسک سخت که نرم افزارهاي دسک تاپ محتاج آن هستند، ندارد. وقتي شما يک برنامه کاربردي تحت وب را اجرا مي کنيد، پي سي شما مي تواند، با يک ديسک سخت کوچکتر، حافظه کم تر و پردازنده ارزان تر و در عين حال کارآمدتر ( بخش زيادي از توان پردازشي، به ابر منتقل شده است) در خدمت شما باشد. در واقع، پي سي شما در اين سناريو حتي نيازي به يک درايو CD يا DVD هم ندارد؛ زيرا هيچ نوع برنامه نرم افزاري بار نمي شود و هيچ سندي نياز به ذخيره شدن بر روي کامپيوتر ندارد.

افزايش کارآيي:
 

با توجه به اينکه، برنامه هاي کم تري، منابع کامپيوتر شما، خصوصاً حافظه آن را به خود اختصاص مي دهند، شما شاهد کارآيي بهتر پي سي خود هستيد. به عبارت ديگر کامپيوترهاي سرويس گيرند? يک سيستم Cloud Computing، سريع تر بوت و راه اندازي مي شوند زيرا آن ها داراي پروسس ها و برنامه هاي کم تري هستند که به حافظه بار مي شود.
هزينه هاي نرم افزاري کم تر:
به جاي خريد برنامه هاي نرم افزاري گران قيمت براي هر پي سي، شما مي توانيد تمام نيازهاي خود را به صورت رايگان برطرف کنيد. بله درست است، اغلب برنامه هاي کامپيوتري Cloud Computing که امروزه عرضه مي شوند، نظير Google Docs، کاملاً رايگان هستند. اين، بسيار بهتر از پرداخت 200 دلار يا بيش تر براي خريد برنامه Office مايکروسافت است که اين موضوع به تنهايي مي تواند يک دليل قوي براي سوئيچ کردن به Cloud Computing محسوب شود.

ارتقاي نرم افزاري سريع و دائم:
 

يکي ديگر از مزاياي مربوط به نرم افزار در Cloud Computing اين است که شما ديگر نيازي به Update کردن نرم افزارها و يا اجبار به استفاده از نرم افزارهاي قديمي، به دليل هزينه زياد ارتقاي آن ها نداريد. وقتي برنامه هاي کاربردي، مبتني بر وب باشند، ارتقاءها به صورت اتوماتيک رخ مي دهند و دفعه بعد که شما به ابر، Login کنيد به نرم افزار اعمال مي شوند. وقتي شما به يک برنامه کاربردي مبتني بر وب دسترسي پيدا مي کنيد، بدون نياز به پرداخت پول براي دانلود يا ارتقاي نرم افزار، از آخرين نسخه آن بهره مند مي شويد.

سازگاري بيش تر فرمت اسناد:
 

نيازي نيست که شما نگران مسئله سازگاري اسنادي که بر روي کامپيوتر خود ايجاد مي کنيد با ساير سيستم عامل ها يا ساير برنامه هاي کاربردي ديگران باشيد. در دنيايي که اسناد Word 2010 نمي تواند بر روي کامپيوتري که Word 2003 را اجرا مي کند باز شوند، تمام اسنادي که با استفاده از برنامه هاي کاربردي مبتني بر وب ايجاد مي شوند، مي توانند توسط ساير کاربراني که به آن برنامه کاربردي دسترسي دارند خوانده شوند. وقتي همه کاربران اسناد و برنامه هاي کاربردي خود را بر روي ابر به اشتراک مي گذارند، هيچ نوع ناسازگاري بين فرمت ها به وجود نخواهد آمد.

ظرفيت نامحدود ذخيره سازي:
 

Cloud Computing ظرفيت نامحدودي براي ذخيره سازي در اختيار شما قرار مي دهد. ديسک سخت 500 گيگابايتي فعلي کامپيوتر دسک تاپ شما، در مقايسه با صدها پتابايت ( يک ميليون گيگابايت) که از طريق ابر در دسترس شما قرار مي گيرد، اصلاً چيزي به حساب نمي آيد. شما هر چيزي را که نياز به ذخيره کردن آن داشته باشيد، مي توانيد ذخيره کنيد.

قابليت اطمينان بيش تر به داده ها:
 

برخلاف Desktop Computing، که در آن يک ديسک سخت، ممکن است خراب شود و تمام داده هاي ارزشمند شما را از بين ببرد، کامپيوتري که بر روي ابر crash کند، نمي تواند بر داده هاي شما تأثير بگذارد. اين همچنين بدان معنا است که اگر کامپيوترهاي شخصي شما نيز crash کنند، تمام داده ها هنوز هم آنجا و برروي ابر وجود دارند و کماکان در دسترس شما هستند. در دنيايي که تنها تعداد اندکي از کاربران بطور مرتب و منظم از داده هاي مهم و حساس خود نسخه پشتيبان تهيه مي کنند، Cloud Computing حرف آخر در زمينه محافظت از داده ها به شمار مي رود.

در اختيار داشتن آخرين و جديدترين نسخه:
 

يکي ديگر از مزاياي مرتبط با اسناد در Cloud Computing اين است که وقتي شما يک سند را در خانه تان اديت مي کنيد، اين نسخه اديت شده همان چيزي است که وقتي در محل کار خود به آن دسترسي مي يابد مشاهده مي کنيد.
ابرهمواره، آخرين نسخه از اسناد شما را ميزباني مي کند و تا وقتي شما به اينترنت و ابر متصل باشيد، هيچ گاه در معرض خطر استفاده از يک نسخه تاريخ گذشته نخواهيد بود.

استقلال سخت افزاري:
 

در اينجا به آخرين و بهترين مزيت Cloud Computing اشاره مي کنيم. شما ديگر مجبور نيستيد به يک شبکه يا يک کامپيوتر خاص محدود باشيد. کافي است کامپيوتر خود را تغيير دهيد تا ببينيد برنامه هاي کاربردي و اسناد شما کماکان و به همان شکل قبلي، بر روي ابر، در اختيار شما هستند. حتي اگر از ابزار پرتابل نيز استفاده کنيد، باز هم اسناد به همان شکل در اختيار شما هستند. ديگر نيازي به خريد يک نسخه خاص از يک برنامه براي يک وسيله خاص، يا ذخيره کردن اسناد با يک فرمت مبتني بر يک ابزار ويژه نداريد. فرقي نمي کند که شما از چه نوع سخت افزاري استفاده مي کنيد زيرا اسناد و برنامه هاي کاربردي شما در همه حال به يک شکل هستند.

هزينه هاي کم تر براي زيرساختار IT:
 

در سازمان هاي بزرگ تر، دپارتمان IT نيز مي تواند از تطابق با الگوي Cloud Computing در هزينه ها صرفه جويي کند. به جاي سرمايه گذاري بر روي تعداد بيش تري از سرورهاي قدرتمند تر، بخش IT مي تواند از توان پردازشي Cloud براي پشتيباني يا جايگزين ساختن منابع پردازشي داخلي خود بهره برداري کند. چنين کمپاني هايي که به توان پردازشي زيادي نياز دارند ديگر مجبور نيستند براي اجراي نيازهاي پردازشي خود تجهيزات بيش تري خريداري کنند و به راحتي مي توانند از فضاي Cloud Computing استفاده کنند.

هزينه هاي نگهداري کم تر:
 

اگر بخواهيم در مورد هزينه هاي نگهداري صحبت کنيم بايد بگوئيم که Cloud Computing تا حد بسيار زيادي هزينه نگهداري سخت افزار و نرم افزار سازمان ها را در هر اندازه اي که باشند کاهش مي دهد. ابتدا به سخت افزار مي پردازيم. با سخت افزارکم تر ( سرورهاي کم تر)، در سازمان ها، هزينه هاي نگهداري به سرعت کاهش پيدا مي کند. در زمينه هزينه هاي نگهداري نرم افزار نيزاز آنجايي که تمام برنامه هاي کاربردي بر روي ابر اجرا مي شوند، بنابراين ديگر نرم افزاري در بخش IT سازمان نيست که نياز به نگهداري داشته باشد. به همين سادگي.

امنيت بيش تر داده ها:
 

و در مورد اين همه داده هايي که بر روي ابر ذخيره مي کنيد چه؟ اين داده ها، جايي بر روي ابر ذخيره مي شوند. بر خلاف کامپيوترهاي دسک تاپ، که در آن يک ديسک سخت مي تواند تمام داده هاي ارزشمند شما را از بين ببرد، کامپيوتري که بر روي ابر Crash کند تاثيري بر ذخيره سازي داده هاي شما نمي گذارد. اين بدان خاطر است که از داده هايي که بر روي ابر ذخيره شده اند به طور اتوماتيک کپي تهيه مي شود، بنابراين هيچ چيزي هرگز از بين نمي رود. اين همچنين بدان معنا است که اگر کامپيوتر شخصي شما Crash کند، تمام داده هاي شما هنوز هم بر روي ابر و کماکان در دسترس شما هستند. در دنيايي که تنها تعداد اندکي از کاربران به طور منظم از داده هاي خود نسخه پشتيبان تهيه مي کنند، Cloud Computing مي تواند از داده هاي شما محافظت نمايد.

سازگاري بيش تر بين سيستم عامل ها:
 

آيا تا به حال سعي کرده ايد که يک کامپيوتر ويندوز را واداريد تا با يک کامپيوتر مکينتاش حرف بزند؟ يا يک کامپيوتر لينوکس را وادار کنيد تا داده هاي خود را با يک کامپيوتر مبتني بر ويندوز به اشتراک بگذارد؟ اين کار مي تواند بسيار دشوار و خسته کننده باشد. اما در Cloud Computing اين طور نيست. بر روي ابر، سيستم عامل ها به راحتي کنار گذاشته مي شوند. شما مي توانيد کامپيوتر ويندوز خود را به ابر متصل کنيد و اسناد آن را با کامپيوترهايي که سيستم عامل Mac OS، لينوکس ، يا يونيکس را اجرا مي کنند به اشتراک بگذاريد. بر روي ابر، داده ها اهميت دارند اما سيستم عامل ها نه.

همکاري گروهي ساده تر:
 

به اشتراک گذاشتن اسناد، مستقيماً منجر به همکاري بيش تر در کار بر روي اسناد خواهد شد. براي بسياري از کاربران، اين يکي از مهم ترين مزاياي Cloud Computing است: امکان همکاري چندين کاربر براي کار بر روي يک سند يا يک پروژه. تصور کنيد که شما، يکي از همکاران تان در دفتر ساحل غربي، و يکي از مشاوراني که در اروپا ساکن است نياز به کار بر روي يک پروژه مهم داريد. قبل از Cloud Computing ، شما مجبور بوديد اسناد مربوطه را از يک کربر به کاربر ديگر ايميل کنيد و به نوبت بر روي آن کار کنيد اما در Cloud Computingاين چنين نيست. حالا هر يک از شما مي توانيد به طور همزمان به اسناد اين پروژه دسترسي پيدا کنيد. هر ويرايشي که يک کاربر بر روي سند انجام دهد به طور اتوماتيک به ساير کاربران منعکس خواهد شد. همه اين ها به اين دليل امکان پذير است که اسناد بر روي ابر قراردارند نه بر روي کامپيوترهاي شخصي هر يک از شما. همه چيزي که نياز داريد کامپيوتري با دسترسي به اينترنت است. البته، همکاري گروهي ساده تر به معناي تکميل سريع تر پروژه است. اين موضوع همچنين به پروژه هاي گروهي اجازه مي دهد در مناطق جغرافيايي مختلف پراکنده شود. د-يگر نيازي به اين نيست که گروه از نظر جغرافيايي در کنارهم باشند تا بهترين نتيجه به دست آيد. با Cloud Computing، هر کسي در هر جايي مي تواند در زمان واقعي با پروژه ها همکاري کند. اين، تکنولوژيي است که انسان را توانمند مي کند.

دسترسي جهان به اسناد:
 

آيا تا به حال شده که از محل کار به خانه برسيد و يادتان بيايد که يک سند مهم در دفتر کار خود جا گذاشته ايد؟ يا فراموش کنيد فايلي را همراه خود به سفر ببريد؟ يا به محل کنفرانس برسيد و متوجه شويد فراموش کرده ايد اطلاعات سخنراني خود را همراه خود بياوريد؟ ديگر مشکلي از اين نظر وجود ندارد.
با Cloud Computing، شما اسنادتان را اين طرف و آن طرف نمي بريد. در عوض، آن ها بر روي ابر مي مانند و ابر جايي است که شما مي توانيد از هر جايي که يک کامپيوتر متصل به اينترنت وجود داشته باشد به آن دسترسي پيدا کنيد. تمام اسناد شما در هر جايي که باشيد به سرعت در اختيارتان قرار مي گيرند. بنابراين ديگر نيازي نداريد آن ها را هميشه همراه خود داشته باشيد.

عدم نياز به ابزار و تجهيزات ويژه:
 

نهايتاً در اين جا به بهترين مزيت Cloud Computing اشاره مي کنيم: شما ديگر نيازي به استفاده از يک کامپيوتر يا شبکه واحد نداريد. کافي است کامپيوتر خود را عوض کنيد تا ببينيد تمام اسناد و مدارک و برنامه ها و داده هاي قبلي به همان شکل در اختيار شما هستند. اگر از يک وسيله سيار مثل لپ تاپ هم استفاده کنيد، برنامه هاي کاربردي و اسناد کماکان و به همان شکل در اختيار شما هستند. هيچ نيازي به خريد يک نسخه ويژه از يک برنامه براي يک وسيله خاص و يا ذخيره اسناد با استفاده از يک فرمت خاص نيست. اسناد و برنامه هايي که آن ها را ايجاد کرده ايد، صرف نظر از نوع کامپيوتري که استفاده مي کنيد به همان شکل در اختيار شما هستند.

چالش هاي پيش رو در پذيرش گسترده اين فناوري
 

چند دليل وجود دارد که ممکن است با استناد به آن ها شما نخواهيد از Cloud Computing استفاده کنيد. در اين جا به ريسک هاي مرتبط با استفاده از Cloud Computing اشاره مي کنيم:

نياز به اتصال دائمي به اينترنت دارد:
 

در صورتي که شما نتوانيد به اينترنت متصل شويد، Cloud Computing غير ممکن خواهد بود. از آنجايي که شما بايد براي ارتباط با برنامه هاي کاربردي و اسنادخود به اينترنت متصل باشيد، اگر يک ارتباط اينترنتي نداشته باشيد، نمي توانيد به هيچ چيزي، حتي اسناد خودتان دسترسي پيدا کنيد. نبود يک ارتباط اينترنتي، به معناي نبود کار است. وقتي شما آف لاين هستيد، Cloud Computing کار نمي کند.

با اتصال هاي اينترنتي کم سرعت کار نمي کند:
 

به همان شکلي که در بالا اشاره شد، يک ارتباط اينترنتي کم سرعت، نظير نمونه اي که در سرويس هاي Dial-up ديده مي شود، در بهترين حالت، استفاده از Cloud Computing را با دردسرهاي فوق العاده اي همراه مي کند و اغلب اوقات، استفاده از آن را غير ممکن مي سازد. برنامه هاي کاربردي تحت وب و همچنين اسنادي که بر روي ابر ذخيره شده اند براي دانلود شدن به پهناي باند بسيار زيادي نياز دارند. اگر شما از يک ارتباط اينترنتي Dial-up استفاده مي کنيد، اعمال تغيير در يک سند يا رفتن از يک صفحه به صفحه ديگر همان سند، ممکن است براي هميشه به طول بينجاميد. و البته در مورد باز شدن يک سرويس استفاده مي کنيد، اعمال تغيير در يک سند يا رفتن از يک صفحه به صفحه ديگر همان سند، ممکن است براي هميشه به طول بينجاميد. و البته در مورد باز شدن يک سرويس غني از امکانات حرفي نمي زنيم. به عبارت ديگر، Cloud Computing براي افرادي که از اينترنت باند پهن استفاده نمي کنند، نيست.

مي تواند کند باشد: حتي در يک ارتباط اينترنتي سريع نيز، برنامه هاي کاربردي تحت وب مي توانند گاهي اوقات کندتر از دسترسي به همان برنامه نرم افزاري از طريق يک پي سي دسک تاپ باشند. تمام جنبه هاي يک برنامه، از جمله اينترفيس و سند فعلي، بايد بين کامپيوتر يا کامپيوترهاي موجود بر روي ابر مبادله شود. اگر در آن لحظه، سرورهاي ابر در معرض تهيه نسخه پشتيبان باشند يا اگر اينترنت يک روز کند را پشت سر بگذارد، شما نمي توانيد به همان دسترسي سريعي که در يک برنامه دسک تاپ وجود دارد، برسيد.
 

ويژگي ها ممکن است محدود باشند:
 

اين وضعيت در حال تغيير است اما بسياري از برنامه هاي کاربردي مبتني بر وب به اندازه همتاي دسک تاپ خود داراي ويژگي ها و امکانات غني نيستند. به عنوان مثال، شما مي توانيد کارهاي بسيار زيادي با برنامه Power Point انجام دهيد که امکان انجام همه آن ها توسط برنامه ارائه Google Docs وجود ندارد. اصول اين برنامه ها يکسان هستند، اما برنامه کاربردي که بر روي ابر قرار دارد، فاقد بسياري از امکانات پيشرفته Power Point است. اگر شما يک کاربر با تجربه و حرفه اي هستيد، ممکن است نخواهيد از Cloud Computing استفاده کنيد.

داده هاي ذخيره شده ممکن است از امنيت کافي برخوردار نباشند:
 

با استفاده از Cloud Computing، تمام داده هاي شما بر روي ابر ذخيره مي شوند. اين داده ها تا چه حد ايمن هستند؟ آيا کاربران غيرمجاز مي توانند به داده هاي مهم و محرمانه شما دسترسي پيدا کنند؟ کمپاني هاي Cloud Computing اظهار مي کنند که داده ها امن هستند اما هنوز براي اطمينان کامل از اين موضوع خيلي زود است. از نظر تئوري، داده هاي ذخيره شده بر روي ابر ايمن هستند و بين چندين ماشين توزيع شده اند. اما در صورتي که داده هاي شما مفقود شوند، شما هيچ نسخه پشتيبان فيزيکي يا محلي در اختيار نخواهيد داشت ( مگر اين که تمام اسناد ذخيره شده بر روي ابر را بر روي دسک تاپ خود دانلود کنيد که معمولاً کاربران کمي چنين کاري مي کنند). به سادگي بگويم، اتکا به ابر، شما را در معرض خطر قرار مي دهد.
اگر ابر، داده هاي شما را از دست بدهد، شما دچار دردسر بسيار بزرگي خواهيد شد: من نمي توانم اين موضوع را واضح تر از اين بيان کنم. از نظر تئوري، داده هايي که بر روي ابر ذخيره مي شوند بسيار ايمن هستند و از طريق چندين ماشين از آن ها کپي تهيه مي شود. اما چنان چه در اثر بدشانسي، داده هاي خود را از دست بدهيد، هيچ نوع نسخه پشتيبان فيزيکي يا محلي در اختيار نداريد. مگر اين که تمام اسناد موجود بر روي سيستم Cloud Computing را بر روي کامپيوتر محلي خود دانلود کنيد، که کاربران اندکي اين کار را انجام مي دهند. به صراحت بگويم، اتکا و اطمينان به ابر، شما را در معرض خطر از دست دادن داده ها قرار مي دهد. ممکن است در زمينه شکل ها با محدوديت مواجه شويد: اين عيب خاص در حال تغيير است اما در حال حاضر بسياري از برنامه هاي کاربردي مبتني بر وب به راحتي و به اندازه برنامه هاي دسک تاپ از امکانات کامل برخوردار نيستند. به عنوان مثال، ويژگي Google Presentaion گوگل را با Power Point مايکروسافت مقايسه کنيد، شما با استفاده از Power Point کارهاي بسيار بيش تري مي توانيد انجام دهيد.
اين دو برنامه وظائف مشابهي را انجام مي دهند اما برنامه کاربردي که بر روي ابر اجرا مي شود فاقد بسياري از امکانات پيشرفته Power Point است. بنابراين اگرشما يک کاربر پيشرفته هستيد، ممکن است هنوز نخواهيد به عرصه Cloud Computing وارد شويد. اين بدان معنا است که بسياري از برنامه هاي کاربردي مبتني بر وب در طول زمان امکانات بيش تري را ارائه مي کنند. اين موضوع اخيراً در مورد Google Docs و Spreadsheets اتفاق افتاده است که هر دوي آن ها در ابتدا بسيار ابتدائي بودند اما به تدريج بسياري از ويژگي هاي Word و Excel به آن ها اضافه شد. بنابراين شما هنوز هم قبل از اين که به سمت استفاده از اين برنامه ها حرکت کنيد بايد ويژگي هاي اين برنامه ها را بررسي کنيد. اطمينان پيدا کنيد که برنامه هاي کاربردي مبتني بر Cloud مي توانند تمام نيازهاي شما را برطرف کنند.
منبع: بزرگراه رايانه، شماره ي 137 .