هارد ديسک (Hard disk ) ، يکي از مهمترين عناصر سخت افزاري درکامپيوتر پس از پردازنده و حافظه است. از هارد ديسک ، بمنظور ذخيره سازي اطلاعات استفاده مي گردد . اطلاعات مربوط به راه اندازي سيستم ، برنامه ها و داده ها، جملگي بر روي هارد ديسک ذخيره مي گردند. در زمان انجام برخي عمليات خاص توسط کامپيوتر، نظير ويرايش فيلم ها ، بازي هاي کامپيوتري و يا پخش موزيک ، استفاده از يک هارد ديسک با ظرفيت بالا، سرعت مناسب و قابل اطمينان ، بطرز محسوسي بهبود محيط عملياتي خصوصا" ذخيره و بازيابي اطلاعات را بدنبال خواهد داشت . در ساليان اخير تکنولوژي ساخت هارد ديسک بسرعت و در ابعاد متفاوت رشد و گسترش يافته است . در اين مقاله ، به بررسي پارامترهاي لازم در خصوص انتخاب يک هارد ديسک خواهيم پرداخت .
جايگاه هارد ديسک
با توجه به رشد چشمگير تکنولوژي ساخت هارد ديسک ، ظرفيت آنان درفواصل زماني بين دوازده تا هيجده ماه ، دو برابر مي شود . بدين ترتيب ،عملا" کامپيوترهاي شخصي بسمت ماشين هاي چند رسانه اي حرکت نموده که مي توان حجم بالائي از اطلاعات شامل صوت ، تصوير و گرافيک را بر روي آنان ذخيره نمود. بيشترين ظرفيت هارد ديسک قابل نصب بر روي کامپيوترهاي Desktop ، معادل 250 گيگابايت مي باشد. طرفيت فوق ، ده برابر بيش از ظرفيت هارد ديسک هاي سه سال پيش است . در اوايل سال 2003 ميلادي ، هارد ديسک هاي با ظرفيت 320 گيگا بايت مطرح شده اند. توليد کنندگان در صدد ارائه اينترفيس هاي سريال ATA بوده که نسبت به مدل هاي پيشين ( اينترفيس هاي موازي ATA ) داراي سرعت بمراتب بيشتري مي باشند. محصولات توليد شده در سال آينده ، از تکنولوژي فوق استفاده خواهند کرد. عملکرد تمامي هارد ديسک ها در زمان اجراي يک برنامه مشابه يکديگر بوده و استفاده از درايوهاي با سرعت بالا، مزايا و امتيازات متعددي را براي کاربراني که قصد پردازش داده هائي با حجم بالا ( تصاوير و ويدئوهاي ديجيتال ) را دارند ، بدنبال خواهد داشت.بر اساس آزمايشات متعدد انجام شده توسط برنامه Photoshop ، مشخص شده است که انجام عمليات پيچيده اي نظير : اعمال فيلترها ، گردش و ويرايش تصاوير در هارد ديسک هاي با سرعت بالا ، شصت درصد سريعتر از سيستم هائي است که داراي درايوهائي با سرعت پائين مي باشند.
ويژگي ها ي مهم
از مهمترين ويژگي هاي مرتبط با هارد ديسک ، مي توان به موارد زير اشاره نمود :
• ظرفيت : اغلب کامپيوترهاي شخصي در حال حاضر از هارد ديسک هائي با ظرفيت معادل بيست گيگابايت ، استفاده مي نمايند. ظرفيت فوق ، بمراتب بيش از انداره مورد نياز کاربراني است که صرفا" از هارد ديسک بمنزله ابزاري بمنظور ذخيره سازي اطلاعات استفاده مي نمايند . ظرفيت هارد ديسک براي کاربراني همچون طراحان آثار گرافيکي و يا افراديکه بر روي فيلم هاي ويدئويي کار مي کنند ، از اهميت بيشتري برخوردار است . مثلا" ضبط تصاويردر مدت زمان محدود از يک دوربين فيلم برداري ، چندين گيگابايت ظرفيت هارد ديسک را اشغال خواهد کرد . در صورت ضرورت استفاده از فضاي ذخيره سازي بالا ، مي توان از يک هارد با ظرفيت بالا و يا دو هارد ديسک ،استفاده نمود. در چنين حالتي مي توان هارد موجود را نگهداري و متناسب با نياز، اقدام به تهيه و نصب هارد دوم نمود. مثلا" در صورتيکه به يک هارد با ظرفيت 160 گيگابايت نياز باشد و هارد ديسک موجود 80 گيگابايت ظرفيت داشته باشد ، مي توان با تهيه يک هارد ديسک ديگر و با ظرفيت 80 گيگابايت ، نياز خود را مرتفع نمود ( تامين 160 گيگابايت فضاي ذخيره سازي ، مشروط به وجود پتانسيل لازم ازلحاظ توانائي حمايت برد اصلي سيستم ) .
• سرعت دوراني :.سرعت دوران ( چرخش ) هارد ديسک هاي ATA موجود ، 5400 يا 7200 دور در دقيقه ( rpm ) مي باشد . درايوهائي که داراي سرعت 7200 دور در دقيقه مي باشند، معمولا" ( در تمامي موارد صادق نخواهد بود ) داراي سرعت بيشتري در ارتباط با بازيابي اطلاعات ، مي باشند . در آزمايشاتي که بر روي يک نمونه درايو با سرعت 5200 دور در دقيقه انجام شده است ، مشاهده شده است که سرعت تکثير اطلاعاتي به اندازه 1/2 گيگابايت ، حدود 33 % سريعتر از سرعت درايوهاي 7200 دور در دقيقه مي باشد! در بعضي موارد، پارامترهاي ديگري نظير نوع الگوريتم استفاده شده بمنظور بازيابي اطلاعات، تاثير مستقيمي بر کارآئي يک درايو دارد.
• اينترفيس : تقريبا" تمامي کامپيوترهاي Desktop از اينترفيس موازي ATA استفاده مي نمايند.. حداکثر سرعت انتقال داده در اين نوع اينترفيس ها ، 100 و يا 133 مگابايت در ثانيه است. بر اساس مجموعه تست هاي انجام شده بر روي اينترفيس هاي ATA/133 ، مشخص شده است که سرعت آنان تاثير مشهودي را در افزايش کارائي بدنبال نداشته است ، چراکه درايوهاي موجود امکان استفاده مناسب از سرعت بالاي انتقال داده در باندهاي عريض را دارا نمي باشند. ( درايوهاي موجود در سرعت بالاي 100 و يا بيشتر ممکن است دچار مشکل شوند ). اکثر مادربردهاي قديمي ( MotherBoard ) از ATA/133 حمايت نمي نمايند.بنابراين براي استفاده از اين نوع درايوها ، مي بايست کارت هاي جانبي بر روي سيستم نصب گردد . خوشبختانه درايوهائي که داراي استاندارد ATA/133 مي باشند ، امکان حمايت از استاندارد ATA/100 را نيز دارا مي باشند .
درايوهائي که از اينترفيس هاي سريال ATA ( در مقابل اينترفيس هاي موازي ) استفاده مي نمايند ، بتدريج متداول مي گردند .از اينترفيس هاي فوق در موارديکه با مشکل سرعت در ارتباط با اينترفيس هاي موازي برخورد مي شود ، استفاده مي گردد(اينترفيس هاي سريال ATA مشكل کمبود سرعت را برطرف مي نمايند) . اين نوع درايوها ، قادر به انتقال 150 مگابايت در ثانيه بوده و اين ميزان در ساليان آينده به مرز 600 مگابايت در ثانيه خواهد رسيد . بر اساس تست هاي انجام شده ،استفاده از يک اينترفيس سريال ATA بر روي سيستم هائي که شامل يک درايو مي باشند ، مزاياي عمده اي را بدنبال نداشته است ( از پهناي باند اضافه عملا" استفاده نمي گردد) . در صورت استفاده از چندين درايو بر روي يک اينترفيس مشابه ، از پهناي باند اضافي بطور مطلوب استفاده و نتايج مثبتي را بدنبال خواهد داشت . استفاده از درايوهاي ATA با اينترفيس سريال ، طي ساليان آينده در اکثر کامپيوترهاي شخصي بکار گرفته خواهد شد .
• حافظه موقت ( بافر ) : زمانيکه يک سيستم درخواست اطلاعاتي را مي نمايد ، هارد ديسک علاوه بر اينکه مي بايست بازيابي داده درخواستي ر ا انجام دهد بلکه مسئوليت استقرار ( load ) داده در بافر مربوطه به خود را نيز برعهده دارد . بدين ترتيب در صورتيکه پردازنده درخواست مجدد همان اطلاعات قبلي را داشته باشد ، اطلاعات مورد نياز آن از طريق بافر هارد ديسک تامين خواهد شد . استفاده از دو مگابايت بافر، ظرفيت مناسبي در اين رابطه مي باشد . در موارديکه از برنامه هاي خاصي نظير فتوشاپ ، استفاده مي شود ، ظرفيت هشت مگابايت براي بافر ، منظقي بوده و اثرات مثبتي را در رابطه با افزايش کارائي سيستم بدنبال خواهد داشت .
تشريح مشخصات
تعيين ظرفيت ، يکي از اولين و در عين حال مهمترين تصميات در رابطه با انتخاب يک هارد ديسک مي باشد .هارد ديسک هاي با ظرفيت بالا هميشه از لحاظ قيمت گرانتر مي باشند،چرا كه توزيع آخرين مدل ها و ظرفيت ها در ماه هاي نخست توليد بسيار اندک بوده و همين عامل افزايش قيمت آنان را بدنبال خواهد داشت.براي تهيه يک هارد ديسک با ظرفيت مطلوب مي توان پس از کاهش قيمت آخرين مدل هاي ارائه شده ، اقدام لازم را انجام داد .( تامين هارد ديسک مورد نظر پس از فروکش نمودن جو ايجاد شده در ماه هاي نخست توليد ) . پارامترهاي زير را مي توان در زمان انتخاب يک هارد ديسک در نظر گرفت :
• ظرفيت : حداقل ( بيست تا چهل گيگابايت ) ، پيشنهادي ( شصت تا هشتاد گيگابايت ) ، حداکثر ( يکصد تا دويست و پنجاه گيگابايت )
تهيه هارد ديسك هايي با ظرفيت بالاتر از نياز موجود، تصميمي منطقي مي باشد . قيمت هارد ديسك هاي با ظرفيت بيشتر همواره بالاتر از ظرفيت هاي پائين تر مي باشد ( تفاوت زياد نمي باشد) بعنوان نمونه،تفاوت ظرفيت هارديسك هاي 60GB با 80GB چيزي در حدود 20GB مي باشد كه اين ظرفيت قابل توجهي است اما از نظر قيمتي اين هارديسك ها اختلاف چنداني با هم ندارند.
• سرعت دوران : حداقل ( 5400 دور در دقيقه) ،پيشنهادي ( 5400 تا 7200 دور در دقيقه ) ، حداکثر ( 5400 تا 7200 دور در دقيقه )
بالا بودن سرعت دوران يك هارديسك نشاندهنده بالا بودن سرعت ذخيره و بازيابي اطلاعات است. درصورتيکه از كامپيوتر بمنظور انجام کارهاي چندرسانه اي استفاده مي گردد ، بالا بودن تعداد دور در دقيقه يك هارديسك بسيار حائز اهميت است. اين خصوصيت هاردديسك در برنامه هايي نظير word و يا استفاده از اينترنت ، چندان مشهود نخواهد بود .هاردديسك ها ي با ظرفيت بالا ، اغلب داراي سرعت دوران کمتري مي باشند ( 5400rpm ) .
• سرعت اينترفيس : حداقل ( Ultra ATA/100 or ATA 133) ، پيشنهادي (Ultra ATA/100 or ATA 133 ) ، حداکثر ( Ultra ATA/100 or ATA 133)
تفاوت سرعت بين درايوهاي ATA/100 و ATA/133 براي اكثر كاربران مشهود و قابل ملاحظه نخواهد بود. براي اينکه از سرعت درايوهاي انتخابي بطرز موثري استفاده شود، مي بايست سرعت آنان با كامپيوتر سازگار باشد ، در غير اينصورت مي بايست ار کارت هائي استفاده شود که سرعت درايو را با سرعت كامپيوتر هماهنگ نمايد.
• سرعت جستجو : حداقل (8ms و يا پائين تر) ، پيشنهادي ( 8ms تا 9ms ) ، حداکثر ( 9ms )
متوسط سرعت جستجو ( بر حسب ميلي ثانيه اندازه گيري مي گردد) در واقع به سرعت پيدا نمودن اطلاعات ( يک بخش خاص از داده ) ذخيره شده در يك درايو اطلاق مي شود.اكثر کاربران در زمان انتخاب يک هارد ديسک به موضوع فوق توجه نکرده و حتي در فعاليت هاي روزمره خود با کامپيوتر کمبودي از اين بابت را حس نمي نمايند . در موارديکه اطلاعات در بخش هاي متفاوت هارد ذخيره شده باشد، يافتن هر بخش از اطلاعات ذخيره شده و ارتباط بين آنان ، زمان مختص خود را خواهد داشت .
• اندازه بافر : حداقل (دو مگابايت) ، پيشنهادي (دو مگابايت و يا هشت مگابايـت ) ، حداکثر (دو مگا بايت و يا هشت مگابايت)
بافر ، يک حافظه Cache بر روي درايو بوده که بطور موقت اطلاعات در آن ذخيره شده تا در صورتيکه پردازنده مجددا" درخواست آنان را داشته باشد ، اطلاعات از محل فوق و با سرعت بيشتري در اختيار پردازنده قرار داده شوند. اكثر هاردديسك ها به طور معمول داراي بافري به ظرفيت دو مگابايت مي باشند(درايوهايي با بافر بالاتر نيز وجود داشته كه از آنان براي اهداف خاصي استفاده مي گردد).
نکاتي دررابطه با تهيه هارد ديسک
• استفاده از كامپيوترهاي جديدتر. کامپيوترهاي جديدتر قادر به استفاده مطلوب از مزاياي يک درايو با ظرفيت بالا مي باشند ( افزايش کارائي ) . سيستمي كه داراي پردازنده اي با سرعت پائين و يا ميزان اندکي حافظه اصلي مي باشد ، نمي تواند از تمام ظرفيت و پتناسيل هاي هاردديسك انتخابي ، بنحو احسن استفاده نمايد. در صورتيکه يک کامپيوتر ارزش ارتقاء را داشته باشد ( سيستم موجود داراي کارآئي لازم مي باشد ) مي توان بمنظور دستيابي به ظرفيت ذخيره سازي بيشتر ، هارد آن را بتنهائي ارتقاء داد.
• اطمينان از وجود فضاي كافي درون كيس .اكثر کيس هاي استفاده شده در كامپيوترهاي شخصي حداقل داراي يک و يا چندين محل براي نصب هارد مي باشند.با استفاده از دفترچة راهنما و يا با باز نمودن كيس ، مي توان بررسي لازم در خصوص وجود فضاي کافي را انجام داد( خصوصا" در موارديکه قصد استفاده از يک هارد جديد و نگهداري هارد قديم وجود داشته باشد ).
• تهيه هارد ديسک با ظرفيت بيشتر از نياز اوليه .پيشنهاد مي گردد همواره هارد ديسکي با ظرفيت بيش از نياز اوليه ، انتخاب گردد. ظرفيت انتخابي مي بايست پاسخگوي نيازهاي آينده بوده و لازم است باتوجه به نوع استفاده از کامپيوتر در حال و آينده ، تصميم مناسبي در اينخصوص اتخاذ گردد.
• سازگاري سرعت هارد انتخابي با سرعت اينترفيس كامپيوتر. سرعت درايوهاي ATA/100 و ATA/133 بمراتب از سرعت اينترفيس هاي كامپيوتر بيشتر است ( خصوصا" اگر از زمان خريد كامپيوتر يك سال گذشته باشد). قبل از انتخاب هارد ديسک ،مي بايست با استفاده از دفترچه هاي راهنماي كامپيوتر كه فروشندگان ارائه مي نمايند، سرعت اينترفيس هاي كامپيوتر را مشخص نمود.
• تهيه هارد ديسک با قيمت مناسب .رقابت تنگانتنگي بين توليد كنندگان درايوها وجود داشته و اكثر فروشندگان كاربران را بدليل اختلاف ناچيز قيمت ، ترغيب به تهيه هارد ديسک هاي با ظرفيت بالاتر مي نمايند. اين امر در خصوص درايوهايي با ظرفيت پايين تر صادق است چرا كه آخرين ظرفيت هاي موجود در بازار به علت توليد كم داراي قيمت بالاتري هستند. بنابران پيشنهاد مي گردد هرگز به دنبال آخرين ظرفيت موجود در بازار نباشيد.
• تهيه بسته كامل( کيت ) درايو .اين نوع بسته ها شامل قطعه سخت افزاري،كابل ها ،دفترچه راهنما و در برخي موارد درايور مورد نظر براي نصب مي باشد.
• استفاده از درايوهاي external در صورت لزوم .با استفاده از اين نوع درايوها مي توان اطلاعات مهم و حياتي را در زمانيکه در محل کار خود نمي باشيم ، حفاظت نمود. در موارديکه نيازمند جابجائي حجم بالائي از اطلاعات مي باشيم ، استفاده از درايوهاي external مي تواند يکي از گزينه هاي موجود باشد .قيمت درايوهاي فوق ، نسبت به درايوهاي معمولي كه در درون كيس نصب مي شوند، بيشتر بوده و جهت ارتباط با سيستم از پورت هاي USB2.0 استفاده مي نمايند.
تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله