امروزه شاهد حضور گسترده نرم افزار در عرصه هاي متفاوتي مي باشيم . نرم افزارهاي نصب شده بر روي يک کامپيوتر علاوه بر اين که خود بخشي از فضاي ذخيره سازي کامپيوتر را اشغال مي نمايند ، با استفاده عملياتي از آنان، داده هائي توليد مي گردد که آنان نيز نيازمند فضاي ذخيره سازي مختص به خود مي باشند . به منظور صرفه جوئي در فضاي ذخيره سازي اصلي کامپيوتر ، مي توان اطلاعاتي را که به وجود آنان کمتر نياز است بر روي حافظه هاي جانبي ذخيره نمود . پس از ذخيره اطلاعات بر روي حافظه هاي جانبي با توجه به روش استفاده شده به منظور ذخيره آنان ، مي توان مستقيما" و يا پس از طي فرآيندهائي خاص ( Restore ) از داده هاي ذخيره شده ، مجددا" استفاده نمود .
هارد ديسک يکي از اولين گزينه هاي موجود به منظور ذخيره اطلاعات است که از اواسط دهه هشتاد وارد اين عرصه شده است . امروزه به منظور ذخيره سازي اطلاعات و گرفتن Backup از حافظه هاي جانبي متفاوتي نظير ديسک هاي نوري ، حافظه هاي فلش و Tape Drive استفاده مي شود .
مهمترين هدف يک Tape Drive ، ذخيره سازي اطلاعات و گرفتن Backup از داده ها و ذخيره آنان در مکاني متمايز از کامپيوتر است تا در صورتي که سيستم با اشکال و يا مسائل خاصي مواجه شود ، امکان استفاده مجدد از آنان وجود داشته باشد .

چرا Backup ؟

هر کامپيوتر در مدت زمان حيات خود با مشکلات و مسائلي مواجه مي شود که عملا" امکان استفاده از برنامه هاي نصب شده و داده هاي موجود بر روي آن وجود نخواهد داشت . کاربران کامپيوتر ، مي بايست بطور مستمر و بر اساس يک برنامه زمانبندي خاص از اطلاعات موجود بر روي سيستم خود ، Backup تهيه نمايند .اطلاعات ذخيره شده بر روي هارد ديسک کامپيوتر در معرض تهديدات متعددي است :

نوسانات جريان برق

تغيير و يا حذف محتويات يک فايل ( سهوا" )

فرمت نمودن هارد ديسک ( سهوا" )

بروز مشکلات مکانيکي و يا الکترونيکي در هارد ديسک

حوادث غير مترقبه ( طوفان ، آتش سوزي، سيل ، زلزله ، سرقت و ... )

ويروسي شدن کامپيوتر . يک فلاپي ديسک آلوده و يا فايلي که از طريق اينترنت download شده است ، مي تواند فايل ها و اطلاعات ارزشمند موجود بر روي يک کامپيوتر را با مشکل مواجه نمايد . با توجه به تنوع ويروس هاي کامپيوتري ، نمي توان صرفا" به نصب يک نرم افزار آنتي ويروس بر روي کامپيوتر اکتفاء نمود.
تهيه Backup همواره به دليل ترس و يا نگراني از بروز مسائلي خاص در کامپيوتر نمي باشد . در صورتي که بخش عمده اي از فضاي هارد ديسک استفاده شده باشد و قصد نصب يک نرم افزار جديد را بر روي کامپيوتر خود داشته باشيم ، وجود فضاي لازم به منظور نصب نرم افزار ، امري ضروري است .

Tape Drive

يکي از روش هاي متداول به منظور تهيه Backup از اطلاعات ، استفاده از يک Tape Backup است . در اين رابطه از تکنولوژي هاي متعددي استفاده مي گردد که در ادامه به آنان اشاره خواهد شد . اما قبل از اتخاذ تصميم در رابطه با انتخاب يک Tape Drive ، بد نيست اشاره اي به ساير گزينه هاي موجود در اين رابطه داشته باشيم ( گزينه هاي مبتني بر هارد ديسک ) :
• هارد درايوهاي External : برخي از توليد کنندگان، هارد ديسک هاي External با ظرفيت هاي مختلفي از 20 تا 400 گيگابايت را طراحي نموده اند . درايوهاي فوق از طريق پورت هاي USB 1.1 و يا USB 2.0 به کامپيوتر متصل مي گردد و مي توان از آنان به منظور تهيه Backup استفاده نمود .
• درايوهاي Removable مبتني بر تکنولوژي هارد ديسک . برخي از توليد کنندگان ، رسانه هاي ذخيره سازي Removable را ارائه داده که مي توان از آنان به منظور ذخيره اطلاعات و تهيه Backup استفاده نمود.
• آرايه هاي RAID : با اتصال هارد ديسک هاي مشابه به يک آرايه RAID توسط RAID 1 ( منظور Data Mirroring است ) و يا RAID 5 ( منظور Data Striping با Parity است ) ، از داده ها به صورت اتوماتيک Backup تهيه مي گردد .

معايب Tape Backup Drive

تعداد زيادي از کاربران کامپيوتر پس از بکارگيري Tape Drive به منظور تهيه Backup ، تصميم به استفاده از تکنولوژي هاي ديگري در اين زمينه مي نمايند . علت اين تصميم به دلايل متعددي بر مي گردد :

تهيه Backup از اطلاعات مستلزم استفاده از يک نرم افزار خاص است . تعداد اندکي از Tape Drive ها امکان مراجعه به Tape Drive را توسط يک حرف ( نظير يک درايو معمولي ) فراهم مي نمايند ( عدم ضرورت استفاده از نرم افزاري خاص ) .

به منظور بازيابي داده هاي ذخيره شده بر روي Tape Drive ، مي بايست در ابتدا اطلاعات بر روي هارد ديسک Restore شوند .

فرآيند تهيه Backup و بازيابي اطلاعات از روي Tape Drive به صورت ترتيبي است . آخرين فايلي که Backup گرفته شده است ، بازيابي نخواهد شد مگر اين که ساير بخش هاي ديسک خوانده شوند .رسانه هاي ذخيره سازي ديگر عموما" از روش دستيابي تصادفي به منظور بازيابي اطلاعات استفاده مي نمايند. در اين روش ، زمان بازيابي اطلاعات با محل استقرار اطلاعات رابطه اي خطي نخواهد داشت .

اکثر Tape Drive هاي ارزان قيمت از تکنولوژي QIC ( اقتباس شده از Quarter Inch Committee ) ، يا QIC-Wide و Travan استفاده مي نمايند که از لحاظ ظرفيت در مقايسه با هارد ديسک ، شرايط رقابتي مطلوبي را ندارند.

فن آوري هاي جديد تهيه Backup نظير imaging/ghosting با اصل استفاده آسان از Tape Drive منافات داشته و بسياري از کاربران ترجيح مي دهند که از گزينه هاي ديگري نظير CD و يا DVD استفاده نمايند .

مزاياي Tape Backup Drive

ظرفيت ذخيره سازي بيشتر

امکان جايگزين نمودن رسانه ذخيره سازي

حفاظت در مقابل ويروس ها ، سرقت و ساير حوادث غير قابل پيش بيني ( در مقايسه با هارد ديسک )

ذخيره سازي داده در مکاني متمايز از کامپيوتر

عمر مفيد مناسب ( بيش از سي سال )

استانداردهاي Tape Backup

براي توليد Tape Drive از استانداردهاي متفاوتي استفاده مي شود :
Linear Tape-Open) LTO) : استانداردي است که توسط سه شرکت HP,IBM و Seagate ارائه شده است . دو فرمت Accelis و Ultrium بر اساس استانداد فوق تاکنون پياده سازي شده است :
• Ultrium Generation 1 ( ظرفيت 100GB ، فشرده 200GB ، نرخ انتقال اطلاعات بين 20 تا 40 MBps )
• Ultrium Generation 2 ( ظرفيت 200GB ، فشرده 400GB ، نرخ انتقال اطلاعات بين 40 تا 80 MBps )
• Accelis Generation 1 ( ظرفيت 25GB گيگابايت ، فشرده 50GB ، نرخ انتقال اطلاعات بين 20 تا 40 MBps )
Digital Audio Tape) DAT ) : توسط شرکت هاي سوني و HP با هدف ارائه يک فرمت صوتي با کيفيت بالا ارائه گرديده است و در سال 1998 به استاندارد DDS )Digital Data Storage) تبديل تا از آن به منظور فرمت ذخيره سازي داده در کامپيوتر استفاده گردد . از پروتکل DDS استانداردهاي متعددي پياده سازي شده است :
• DDS-1 ( ظرفيت 2GB ، نرخ انتقال اطلاعات پنجاه و پنج صدم MBps )
• DDS-2 ( ظرفيت 4GB ، فشرده 8GB ، نرخ انتقال اطلاعات 1 / 1 MBps )
• DDS-3 ( ظرفيت 12GB ، فشرده 24GB ، نرخ انتقال اطلاعات 2 / 2 MBps )
• DDS-4 ( ظرفيت 20GB ، فشرده 40GB ، نرخ انتقال اطلاعات 8 / 4 MBps )
DLT : از متدهاي قديمي ضبط مغناطيسي که در آن کارتريج در يک ريل و Tape Drive در ريل ديگري عمليات خود را انجام مي داد ، استفاده شده است . يکي از مهمترين گونه هاي اين استاندارد ، Super DLT است که از ترکيب روش هاي ضبط نوري و مغناطيسي استفاده مي نمايد .
• DLT 7000 ( ظرفيت 35GB ، فشرده 70GB ، نرخ انتقال اطلاعات 20 MBps )
• SDLT 220 ( ظرفيت 110GB ، فشرده 220GB ، نرخ انتقال اطلاعات 22 MBps )
Advanced Intelligent Tape) AIT) : استاندارد فوق توسط شرکت IBM ارائه شده است و چهار نسل متفاوت از آن تاکنون پياده سازي شده است :
• AIT-1 ( ظرفيت 35GB، فشرده 70GB ، نرخ انتقال اطلاعات 6 MBps )
• AIT-2 ( ظرفيت 50GB ، فشرده 100GB ، نرخ انتقال اطلاعات 10 MBps )
• AIT-3 ( ظرفيت 100GB ، فشرده 260GB ، نرخ انتقال اطلاعات 2 / 31 MBps )
• SAIT-1 ( ظرفيت 500GB ، فشرده 3 / 1 ترابايت ، نرخ انتقال اطلاعات 78 MBps )
VXA : استاندارد فوق توسط Ecrix ارائه شده و از اينترفيس هاي SCSI و استانداردهاي IEEE 1394 استفاده مي نمايد. تاکنون دو نسل متفاوت از استاندارد VXA پياده سازي شده است :
• VXA-1 ( ظرفيت 33GB ، فشرده 66GB گيگابايت ، نرخ انتقال اطلاعات 6 MBps )
• VXA-2 ( ظرفيت 80GB ، فشرده 160GB ، نرخ انتقال اطلاعات 12 MBps )
Travan : دو فرمت متداول مبتني بر استاندارد فوق عبارتند از :
• TR-5 ( ظرفيت 10GB ، فشرده 20GB ، نرخ انتقال اطلاعات 83 / 1 MBps )
• TR-7 ( ظرفيت 20GB ، فشرده 40GB ، نرخ انتقال اطلاعات 4 MBps )

مقايسه تکنولوژي هاي Tape Backup

همانگونه که دربخش قبل اشاره گرديد ، براي انتخاب يک Tape Drive گزينه هاي متعددي وجود دارد. اکثر Tape Drive ها از اينترفيس هاي SCSI استفاده نموده و به صورت Internal و External عرضه مي شوند ( برخي داراي پورت USB 2.0 مي باشند ) . جدول زير خلاصه اي از مشخصات تکنولوژي هاي مرتبط با Tape را نشان مي دهد .

نوع درايو	ظرفيت	سرعت
Travan Ns20	10GB/20GB	1-2MBps
DAT DDS-3	12GB/24GB	1.1 - 2.2 MBps
Travan 40GB	20GB/40GB	2- 4 MBps ATA 1 - 2MBps USB 2.0
DAT DDS-4	20GB/40GB	2-4.8MBps
SLR 7	20GB/40GB	3-6MBps
DLT 4000	20GB/40GB	1.5-3 MBps
SLR 50	25GB/50GB	2-4MBps
SLR 60	30GB/60GB	---
VXA-1	33GB/66GB	3 - 6 MBps
AIT-1	35GB/70GB	3 - 6 MBps
DAT72	36GB/72GB	3.5 - 7 MBps
DLT 8000	40GB/80GB	3 - 6 MBps
SLR 100	50GB/100GB	5 - 10 MBps
AIT-2	50GB/100GB	6 - 12 MBps
VXA-2	80GB/160GB	6 - 12 MBps

نحوه انتخاب يک Tape Backup Drive

براي انتخاب يک Tape Drive پارامترهاي متعددي بررسي مي گردد :
• حجم داده ئي که مي بايست Backup گرفته شود .
• اينترفيس هاي حمايت شده
• نرخ انتقال اطلاعات
• استاندارد Tape
• قيمت درايو و Tape
• ويژگي ها و ميزان سازگاري درايو و نرم افزار ارائه شده
• نوع و نحوه بازيابي اطلاعات در صورت بروز حوادث غيرمترقبه

انتخاب نرم افزار

پس از انتخاب يک Tape Drive ، انتخاب نرم افزاري که مي بايست به کمک آن از داده ها Backup گرفته شود نير بسيار حائز اهميت است . در اين رابطه سه منبع وجود دارد :
• نرم افزار ارائه شده به همراه محصول
• نرم افزار ارائه شده به همراه سيستم عامل
• نرم افزاري که از منابع ثالث تامين مي گردد
در زمان انتخاب يک نرم افزار مي بايست پارامترهاي متعددي را بررسي نمود :
• تنوع دستگاه هائي که نرم افزار از آنان حمايت مي نمايد : برخي از نرم افزارها ارائه شده صرفا" مختص Tape نبوده و امکان تهيه Backup از طريق ساير رسانه هاي ذخيره سازي را نيز در اختيار کاربران قرار مي دهند . تعدادي از نرم افزارهاي ارائه شده صرفا" امکان تهيه Backup را از طريق يک دستگاه بخصوص فراهم مي نمايند .
• ميزان سازگاري با داده هائي که قبلا" Backup گرفته شده است : در صورتي که Tape Drive موجود با يک مدل جديد جايگزين مي گردد ، آيا نرم افزار ارائه شده قادر به خواندن داده هاي قبلي مي باشد ؟
• امکان انتخاب نوع فشرده سازي : نرم افزار انتخابي مي بايست داراي گزينه هاي لازم به منظور مشخص نمودن نوع فشرده سازي در زمان تهيه Backup باشد .
• امکانات ارائه شده به منظور ايمن سازي داده ها : نرم افزار انتخابي علاوه بر ارائه سرويس Verify ، مي بايست داراي امکانات خاصي به منظور تصحيح خطاهاي ECC باشد .
• نحوه برخورد با حوادث غيرمترقبه به منظور بازيافت اطلاعات : برخي از نرم افزارهاي ارائه شده به همراه سيستم هاي عامل ، کاربران را مجبور مي نمايند به منظور بازيابي اطلاعات درابتدا سيستم عامل را مجددا" نصب نموده تا امکان Restore نمودن داده ها فراهم گردد . در حالت ايده آل مي بايست سيستم را با استفاده از يک ديسک Bootable راه اندازي و در ادامه از Tape استفاده نمود .
• امکان زمانبندي لازم براي تهيه Backup
• امکان استفاده از رمز عبور
• امکان حذف تمامي اطلاعات موجود بر روي Tape با سرعتي مطلوب
• امکان حذف بخش هائي از Tape که به داده آن نياز نمي باشد .

---

تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله