تلسکوپ فضايي اسپيتزر براي اولين بار بلورهاي کوارتز مانند که در منظومههاي سيارهاي جوان پراکنده شدهاند را آشکار ساخت.
اين رويداد اخترشناسان را شگفت زده کرده است، زيرا اين بلورها که نوعي از منابع معدني سيليکا با نام کريستوباليت و ترايدايميت هستند، براي شکلگيري نياز به رخدادهايي دارند که در پي آن مواد با حرارت زياد توليد شود، مانند لرزش امواج (تغيير ناگهاني در فشاري که به عنوان يک موج شديد صدا حرکت مي کند). بنابراين چه اتفاقي در اين صفحههاي سياره اي در حال وقوع است که موجب ايجاد چنين مواد بلوري شده است؟ يافتهها نشان ميدهند که لرزش امواج و چرخش گاز و غبار، علت ايجاد مواد سيارهاي در گستره عالم هستند.
ويليام فارست از دانشگاه روچستر ميگويد: "با مطالعه ديگر منظومههاي ستارهاي و دادههاي اسپيتزر ، ميتوانيم در مورد مراحل آغازين آفرينش سيارات منظومه شمسي در 4.6 ميليارد سال پيش، اطلاعات کسب کنيم."

سيارات از چرخش صفحههاي گاز و غبار که ستارههاي جوان را احاطه ميکند به وجود مي آيند. آنها مانند درياچهاي از ذرات غبار ميباشند و پيش از اينکه به سيارات مستقل و کامل تبديل شوند در صفحهاي از گاز و غبار در حال گردش هستند. در طول مراحل آغازين تحول سيارهاي ، ذرات غبار متبلور شده، به يکديگر ميچسبند.
زماني که فارست و همکارانش براي بررسي 5 صفحه تشکيل سيارهاي در فاصله 400 سال نوري، از تلسکوپ فضايي اسپيتزر استفاده ميکردند ، موفق به يافتن نشانههايي از حضور بلورهاي سيليکاتي شدند. سيليکا تنها از سيليسيم و اکسيژن تشکيل شده است. با ذوب و متبلور شدن ، بلورهاي کوارتز شش گوشه و بزرگي تشکيل ميشوند. حتي اگر در دماهاي بيشتر داغ شوند ، ميتوانند بلورهاي کوچک، مانند آنهايي که معمولا اطراف کوههاي آتشفشاني يافت ميشوند را شکل دهند.
بلورهاي سيليکا، به ويژه کريستوباليت و ترايدايميت در دماي بالاست که فارست و تيم وي آنها را در صفحههاي سياره اي براي اولين بار يافتند. کريستو و ترايدايميت ساختاري از کوارتز هستند و اگر بلورهاي کوارتز را داغ کنيد، اين دو ترکيب به دست مي آيند.
در واقع بلورها براي شکلگيري، نيازمند دمايي تا 1220 کلوين (حدود 1.740 درجه فارنهايت) هستند اما در مورد صفحات سيارهاي جوان، اين مقدار، از 100 تا 1000کلوين کاهش يافته، بسيار سرد ميباشد. به دليل اينکه براي تشکيل بلورها، حرارتي لازم است که بلافاصله به دنبال آن، سردي باشد. اخترشناسان عقيده دارند که ممکن است لرزش امواج علت اين امر باشد.
يافتهها با آنچه در منظومه شمسي ما وجود دارد سازگاري دارند .سنگريزههاي کروي شکل با نام کندرولها در شهابسنگهاي قديمي که با زمين برخورد کردهاند، يافت شده و به نظر مي رسد به وسيله لرزش امواج در صفحه سيارهاي منظومه شمسي ما متبلور شده باشند.
منبع: آسمان پارس